Մանրամասն որոնում (արխիվ)
18.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թ­յու­նը և երկ­րի փր­կու­թ­յու­նը

Մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թ­յու­նը և երկ­րի փր­կու­թ­յու­նը

Մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թ­յու­նը և երկ­րի փր­կու­թ­յու­նը
01.05.2020 | 00:51
«Ար­դեն հա­սուն տա­րի­քում փոր­ձե­ցի տե­ղե­կու­թյուն­ներ հա­վա­քել Ման­թա­շյան­ցի մա­սին։ Բա­զում նյու­թեր ի հայտ ե­կան, սա­կայն հենց ա­ռա­ջին նյու­թը պատ­մում էր այն մա­սին, որ յու­րա­քան­չյուր նա­մա­կագ­րու­թյուն Ման­թա­շյանցն ա­վար­տում էր` գրե­լով «Աստ­ծով»։ Ես այդ բա­ռի մեջ տե­սա Ման­թա­շյան­ցին»։
Գրի­գոր ՄՈՎ­ՍԻ­ՍՅԱՆ
«Սուրբ Գրի­գոր Լու­սա­վո­րիչ» շքան­շա­նի աս­պետ, մե­կե­նաս
«ԱՆ­ԿԱ­ԽՈՒ­ԹՅԱՆ ՀՌ­ՉԱ­ԿԱԳ­ՐԻ» ՀՈՒ­ՇԱ­ԿՈ­ԹՈ­ՂԸ` ՄԵ­ԼԻՔ-Ա­ԴԱ­ՄՅԱՆ ՓՈ­ՂՈ­ՑՈՒՄ
(Հար­գար­ժան ըն­թեր­ցող­ներ, նյու­թի շա­րադ­րանքն ու բո­վան­դա­կու­թյու­նը մաս­նա­կի փո­փո­խու­թյան են են­թարկ­վել մի պարզ պատ­ճա­ռով, Հա­յաս­տա­նը «Կեր­պար­վես­տի Ե­րու­սա­ղեմ» եր­կիր կդառ­նա միայն երկ­րի տն­տե­սու­թյան հա­մա­կարգ­ված զար­գաց­ման դեպ­քում` ան­կախ գոր­ծող կա­ռա­վա­րու­թյան և խոր­հր­դա­րա­նի գերն­վի­րա­կան նկր­տում­նե­րից)։
«Ան­կա­խու­թյան հռ­չա­կագ­րի» նշա­նա­կու­թյունն անգ­նա­հա­տե­լի է հատ­կա­պես վեր­ջին եր­կու տա­րում, իմ­քայ­լա­կան նա­հանջ դա­րում։ Հռ­չա­կա­գիրն ա­հա 25 տա­րի, դեռ մի բան էլ ա­վե­լի բռ­նա­դատ­վում է զա­նա­զան հա­կահռ­չա­կագ­րա­յին օ­րենք­նե­րով և ո­րո­շում­նե­րով։ Հան­րա­պե­տու­թյան գլ­խա­վոր օ­րենք Սահ­մա­նադ­րու­թյունն իր սահ­մա­նում­նե­րի ճն­շող մա­սով խարխ­լում է հա­յոց նո­րա­գույն պատ­մու­թյան պատ­մա-քա­ղա­քա­կան գլ­խա­վոր փաս­տաթղ­թի` «Ան­կա­խու­թյան հռ­չա­կագ­րի» հիմ­քե­րը, տե­ղա­հա­նում է սյու­նե­րը, ա­կա­նա­պա­տում է որ­մե­րը։ Այլ կերպ ա­սած` ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը հա­կազ­գայ­նա­կա­նու­թյան, և հա­կա­պե­տա­կա­նու­թյան սահ­ման­նե­րը հս­տա­կեց­նող փաս­տա­թուղթ է։ (Ի դեպ, մի՞­թե ժա­մա­նա­կը չէ Մե­լիք-Ա­դա­մյան փո­ղո­ցում, ներ­կա կա­ռա­վա­րու­թյան նս­տա­վայ­րի դահ­լի­ճի մուտ­քի ա­ռաջ տե­ղադ­րելու «Ան­կա­խու­թյան հռ­չա­կագ­րի» խոր­հր­դան­շա­կան հու­շա­կո­թո­ղը։ Ի լրումն տե­ղե­կաց­նեմ, որ հռ­չա­կա­գի­րը վա­վե­րաց­վեց 1990 թ. ՀՀ ԳԽ-ի նիս­տում, ո­րը կա­յա­ցավ Կա­ռա­վա­րա­կան շեն­քի դահ­լի­ճում)։
Իմ պատ­վար­ժան ըն­թեր­ցող­նե­րը թող համ­բե­րա­տար լի­նեն, այ­սօր մի փոքր պի­տի շեղ­վենք բուն կեր­պար­վես­տի խն­դիր­նե­րի շո­շա­փու­մից և փոր­ձենք կա­ռու­ցել հայ­կա­կան գոր­ծող հա­կա­պե­տու­թյա­նը հա­կընդ­դեմ պե­տու­թյուն։ Պե­տու­թյուն, ուր կբար­գա­վա­ճեն և՛ տն­տե­սու­թյու­նը, և՛ գի­տու­թյու­նը, և՛ մշա­կույ­թը, ան­շուշտ` նաև կեր­պար­վես­տը։ Այս, ա­ռա­ջին հա­յաց­քից ե­րա­զան­քա­յին, սա­կայն ի­րա­տե­սա­կան եր­կի­րը պի­տի կա­ռու­ցի Մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թյու­նը, ձևա­վոր­ված Հայ­կա­կան աշ­խար­հի այն պե­տա­կա­նա­մետ գոր­ծա­րար այ­րե­րից և տիկ­նան­ցից, ո­րոնք ի­րենց նյու­թա­կան կա­րո­ղու­թյան տաս­նոր­դը կներդ­նեն ՀՀ-ի սահ­ման­նե­րում Հայ­կա­կան ազ­գա­յին հան­րա­պե­տու­թյան, այլ կերպ` զու­գա­հեռ պե­տա­կա­նու­թյան կա­ռուց­ման վրա։
Ընդ ո­րում, Հայ­կա­կան ազ­գա­յին հան­րա­պե­տու­թյու­նը որևէ ձևով չի խո­չըն­դո­տե­լու գոր­ծող իշ­խա­նու­թյան և կա­ռա­վա­րու­թյան օ­րենք­նե­րի և ո­րո­շում­նե­րի ի­րա­կա­նաց­մա­նը. քա­ղա­քա­ցիա­կան անհ­նա­զան­դու­թյան որևէ դրսևոր­մամբ, նաև պար­սա­վան­քով և հոր­դոր­նե­րով։ Այն ա­պա­քա­ղա­քա­կան կա­ռույց է։
ԱՍ­Ք ԱՌ «ՈՍ­ԿԵ ՁՎԵ­ՐԻ» ԱԶ­ԳԱՅ­ՆԱ­ՑՈՒՄ
Վեր­ջերս Հա­յաս­տա­նի դե­մոկ­րա­տա­կան կու­սակ­ցու­թյան նա­խա­գահ, ոչ միայն քա­ղա­քա­կան, այլև քա­ղա­քակր­թա­կան գոր­ծիչ Ա­րամ Սարգ­սյանն ան­կյու­նա­քա­րա­յին ա­ռա­ջար­կու­թյամբ հան­դես ե­կավ, «Ի­րա­տե­սում» (թիվ 25, 2020)։
Դր­վա­գենք այն. «Գու­ցե շատ հե­ղա­փո­խա­կան մի միտք ա­սեմ, բայց այս պա­հին կա­ռա­վա­րու­թյու­նը պետք է ո­րոշ խո­շոր ձեռ­նար­կու­թյուն­նե­րի ազ­գայ­նաց­ման ծրա­գիր պատ­րաս­տի։ Ա­ռա­ջին հեր­թին այն գոր­ծա­րան­նե­րի, ո­րոնք օ­տար­նե­րի ձեռ­քում են, ո­րոնք շա­հույ­թը դուրս են տա­նում, այդ թվում հան­քար­դյու­նա­բե­րու­թյու­նը, Երևա­նի կո­նյա­կի գոր­ծա­րա­նը, ո­րը շատ սխալ ձևով սե­փա­կա­նաց­վեց, ու ժա­մա­նակն է, որ «ոս­կե ձու» ա­ծող այդ գոր­ծա­րանն ազ­գայ­նաց­վի։ Սրանց գոր­ծու­նեու­թյու­նից պե­տու­թյու­նը ստա­նում է մի քա­նի ձևով հար­կեր, իսկ հիմ­նա­կան հարս­տու­թյու­նը մնում է սե­փա­կա­նա­տի­րո­ջը։
Ե­թե Նոր­վե­գիա­յի պես զար­գա­ցած եր­կի­րը շա­հույ­թի 80 տո­կո­սը պա­հում է ի­րեն, 20 տո­կոսն է տա­լիս, որ երկ­րից դուրս բեր­վի, մենք հա­կա­ռակն ենք ա­նում։ ԱՄՆ-ում ճգ­նա­ժա­մը հաղ­թա­հա­րե­լու հա­մար Ֆրանկ­լին Ռուզ­վելտն ի­րա­կա­նաց­րեց տն­տե­սա­կան այն­պի­սի գոր­ծի­քա­կազմ, ո­րը մաս­նա­վո­րին դեմ էր, բայց վե­րած­նունդ ա­պա­հո­վեց ԱՄՆ-ին։ Նույնն ա­րեց Մարգ­րետ Թետ­չե­րը, երբ տե­սավ, որ մե­տա­լուր­գիա­կան ար­դյու­նա­բե­րու­թյու­նը վախ­ճան է ապ­րում։ Այդ ճյու­ղը ազ­գայ­նաց­րեց, կար­գի բե­րեց, հե­տո վե­րա­դարձ­րեց մաս­նա­վո­րին այն ժա­մա­նակ, երբ պե­տու­թյան շա­հե­րին հա­մա­պա­տաս­խան էին գոր­ծում»։ Հու­սա՞մ, որ ներ­կա կա­ռա­վա­րու­թյու­նը կըն­դա­ռա­ջի տիար Սարգ­սյա­նի փր­կօ­ղակ-ա­ռա­ջար­կին և կհե­ղաշր­ջի ան­վա­րան ճոճ­քի մեջ հայ­տն­ված երկ­րի տն­տե­սու­թյու­նը, ո­րի գլ­խա­վոր խն­դիրն այ­սօր վար­չա­կան, գոր­գալ­վա­յին, հու­զան­քա­զան­գա­յին և, ինչ խոսք, պարգևավ­ճա­րա­յին վեր­նա­խա­վի լիա­ռատ սնու­ցումն է։ Դժ­վար է հու­սալ։
ԱՍՔ ԱՌ ՊԱ­ՐԻՍ ՀԵ­ՐՈՒ­ՆԻ
Մե­ծա­նուն Պա­րիս Հե­րու­նու ան­վա­նի սան, գիտ­նա­կան-նո­րա­րար տիար Վա­հա­նը Հա­մա­զաս­պյան հիմ­նա­վո­րա­պես ա­պա­հո­վում է երկ­րի է­ներ­գե­տիկ, ա­վե­լի ստույգ` քա­ղա­քակր­թա­կան անվ­տան­գու­թյու­նը, իր նշա­նա­վոր հե­լիո­ֆի­կա­ցիոն ծրագ­րով։ Մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թյան նո­րըն­ծա և պատ­վար­ժան ան­դամ­ներ, տաս­նոր­դի հատ­կաց­մամբ տիարք Հե­րու­նու և Հա­մա­զաս­պյա­նի բո­սոր մտ­քի ար­գա­սիք ծրագ­րե­րը կյան­քի կո­չե­լով կա­ռու­ցեք ձեր ե­րա­զանք­նե­րի հայ­րե­նի­քը` 3-րդ Հան­րա­պե­տու­թյան սահ­ման­նե­րում։ Կա­ռու­ցեք և ա­պա­հո­վեք հայ­կա­կան քա­ղա­քակր­թու­թյան անվ­տան­գու­թյու­նը։ Նաև, ի­հար­կե, ձեր գոր­ծու­նեու­թյան անվ­տան­գու­թյու­նը։ Չէ՞ որ մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թյու­նում գոր­ծող գի­տա­կան մտ­քի ներ­դր­ման նա­խա­րա­րու­թյու­նում ա­մեն բան լի­նե­լու է ման­կան ժպի­տի պես շի­տակ։ Այս զու­գա­հեռ երկ­րում չի լի­նե­լու ո՛չ ըն­չա­քաղ­ցու­թյու­նից գրե­թե խել­քա­մաղ­վող բյու­րոկ­րա­տիա, ո՛չ էլ, բնա­կա­նա­բար, հա­յոց պե­տու­թյու­նը սե­փա­կան տնա­մեր­ձի հետ միամ­տա­բար շփո­թող քրեաօ­լի­գար­խիա։
Ի դեպ, մի՞­թե ժա­մա­նա­կը չէ, որ Պա­րիս Հե­րու­նու խոր­հր­դան­շա­կան հու­շա­կո­թո­ղը տե­ղադ­րենք մայ­րա­քա­ղաք Երևա­նում։
Միով բա­նիվ, հարկ չկա ստեղ­ծել մի նոր ե­ռա­նիվ հե­ծա­նիվ և նրա­նով փոր­ձել հեր­կել երկ­րի ան­ջր­դի հո­ղե­րը` նույն երկ­րի կա­ռա­վա­րու­թյան հետ ուս ու­սի։ Զի մեր հայ­րե­նան­վեր կա­ռա­վա­րու­թյան և իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հետ ուս ու­սի, եր­բեմն էլ գր­կա­խառն քայ­լում, կքանս­տում, եր­բեմն էլ «Յար­խուշ­տա» է պա­րում անդ­րօվ­կիա­նո­սյան բա­րեժ­պիտ և բազ­մա­սեռ ար­տերևույ­թը։ Ա­նու­նը Սո­րոս, Հա­մաշ­խար­հա­յին բանկ և այլն։
ԱՍՔ ԱՌ ԿԵՐ­ՊԱՐ­ՎԵՍ­ՏԻ ԵՐ­ԿԻՐ
ՀՀ մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թյու­նում գոր­ծող հայ կեր­պար­վես­տի նա­խա­րա­րու­թյան ռազ­մա­վա­րու­թյունն ու գոր­ծըն­թաց­ներն ար­մա­տա­պես զա­նա­զան­վե­լու են ներ­կա ԿԳՄՍ-ի և մշա­կույ­թի նախ­կին նա­խա­րար­նե­րի որ­դեգ­րած քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նից։ Հա­մա­ձայն նրանց քա­ղա­քա­կա­նու­թյան հայ կեր­պար­վես­տը թան­գա­րա­նա­յին նմուշ է, գոր­ծող կեր­պար­վես­տա­գե­տը` ըն­դա­մե­նը լու­սանց­քա­յին երևույթ։ Հայ կեր­պար­վես­տով նրանք (այն է` նախ­կին ու ներ­կա կեր­պար­վես­տա­մերձ ռազ­մա­գետ-վար­չա­րար­նե­րը), հպար­տա­նում, յո­թե­րորդ եր­կն­քում են հայ­տն­վել և հայ­տն­վում բա­ցա­ռա­պես օ­տա­րերկ­րյա պատ­վի­րա­կու­թյուն­նե­րին ի ցույց։
Վեր­նի­սա՜ժ։ Սա է 3-րդ հան­րա­պե­տու­թյան հա­վա­տո հան­գա­նա­կը։ Նրա նախ­կին, ա­ռա­վել ևս ներ­կա կա­ռա­վա­րիչ­ներն ան­զուսպ բա­րեգ­թու­թյամբ հայ նկա­րիչ­նե­րին շնոր­հել են գե­րա­գույն բերկ­րանք` ստեղ­ծա­գոր­ծե­լու ա­ռանց պե­տա­կան «բիրտ և պահ­պա­նո­ղա­կան» հո­վա­նա­վո­րու­թյան, ա­ռանց տա­նի­քի գլ­խա­վերևում, եր­բեմն էլ ա­ռանց ներ­կի ու կտա­վի, ա­ռանց քա­րի և մե­տա­ղի։
ՀՀմե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թյան կեր­պար­վես­տի նա­խա­րա­րու­թյու­նը, հու­սամ, որ կձևա­վոր­վի տե­սա­նե­լի հե­ռան­կա­րում։ Եվ կսկ­սի շա­հա­գոր­ծել ժա­մա­նա­կա­կից կեր­պար­վես­տի գու­նեղ և շքեղ հան­քա­վայ­րը։
Ծրագ­րերն ու նա­խագ­ծե­րը բազ­մա­թիվ են։
Նախ ար­վես­տա­նո­ցա­յին ա­վան­ներ կա­ռու­ցել և հատ­կաց­նել կեր­պար­վես­տի ե­րի­տա­սարդ վար­պետ­նե­րին։ Այ­նու­հետև ֆիլ­մա­շա­րե­րի նկա­րա­հան­մամբ և պատ­կե­րագր­քե­րի հրա­տա­րակ­մամբ (բազ­մա­լե­զու և բարձ­րար­վեստ) հայ ա­վան­դա­կան և ար­դիա­կան կեր­պար­վես­տը հան­րահռ­չա­կել Եր­կիր մո­լո­րա­կում։ Եվ, վեր­ջա­պես, դառ­նալ ժա­մա­նա­կա­կից կեր­պար­վես­տի հա­վա­քորդ։ Այն է` պար­բե­րա­բար ձեռք բե­րել քան­դակ և նկար ու գե­ղա­գի­տո­րեն շե­նաց­նել սե­փա­կան տունն ու աշ­խա­տա­վայ­րը, շե­նաց­նե­լով եր­կի­րը։
ՔԱ­ՐԱ­ԳԻՐ ՎԵՐՋ­ՆԱ­ԳԻՐ
Ո­մանց հա­մար այս հրա­պա­րա­կու­մը խեն­թու­թյան ամ­փո­փա­գիր է։ Ոչ միայն դեմ չեմ, այլև լիա­սի­րտ հա­մա­միտ եմ, չէ՞ որ խեն­թերն են ու­ղի­ներ գտ­նում և ճա­նա­պարհ­ներ հար­թում։
Թող­նե­լով մե­կե­նաս­նե­րի կա­ռա­վա­րու­թյան ձևա­վո­րու­մը հա­յաս­տա­նաբ­նակ և սփյուռ­քա­հայ այ­րե­րին ու տիկ­նանց, մենք զբաղ­վում ենք կեր­պար­վես­տի նա­խա­րա­րու­թյան ձևա­վոր­ման հիմ­նա­հար­ցե­րով։ Աստ­ծով։
Վրեժ Ա­ՌԱ­ՔԵ­ԼՅԱՆ
Դիտվել է՝ 8118

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.