Ռուսաստանը շեշտը դնում է Եվրասիայի վրա` իբրև իր իշխանության հենարան

Ուկրաինայի հետ կոնֆլիկտի ֆոնին Ռուսաստանը ձգտում է ամրապնդել ազդեցությունը հետխորհրդային տարածքում: Նա դիրքավորվում է իբրև Եվրոպայի ու Ասիայի միջև գտնվող մեծ տերություն` գրում է Neue Zürcher Zeitung-ում պատմաբան, Ցյուրիխի Շվեյցարական բարձրագույն տեխնիկական դպրոցի արևելաեվրոպական հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Իերոնիմ Պերովիչը: Հարևան տարածաշրջաններում իր ազդեցությունը տարածելու համար Ռուսաստանն օգտագործում է 2015-ին հիմնված Եվրասիական տնտեսական միությունը: Ռուսաստանի հետաքրքրվածությունն այդ նախագծով միայն որոշ չափով է հիմնավորված տնտեսությամբ` Ռուսաստանի առևտրի ծավալը միության մյուս 4 պետությունների հետ ընդհանուր առևտրի ընդամենը 6%-ն է: Կենտրոնական դերում աշխարհաքաղաքականությունն է` տարածաշրջանային ալյանսների օգնությամբ Ռուսաստանը ուզում է բարձրացնել իր միջազգային նշանակությունը: Հետխորհրդային տարածքում Մոսկվան ձգտում է պահակի դերին, որ հետևում է իր գոտում շարժումներին ու արգելում որևէ մեկի հեռանալը: Հատուցման վախից Ռուսաստանի հարևանները չեն համարձակվում միությունից դուրս գալ: Նրանք գիտեն` որքան մեծ նշանակություն է Կրեմլը տալիս այդ նախագծին, նրանք պարտադիր թույլ դիրքում են Մոսկվայի համեմատությամբ:

Օրինակ` Բելառուսը ամեն անգամ սպառնում է բոյկոտել ինտեգրացիոն նախագիծը, եթե Մոսկվան բելառուսական տնտեսությանը հումքը ցածր գներով չմատակարարի: Չնայած անդամակցությանը ԵԱՏՄ-ին` Ղազախստանն ու Հայաստանը գործընկերային համաձայնագիր են ստորագրել ԵՄ-ի հետ, Ղազախստանը, ինչպես առաջ, երկկողմ համաձայնագրեր է կնքում Չինաստանի հետ: Նույնիսկ եթե ճանապարհը դեպի լիարժեք տնտեսական հանրություն դեռ հեռու է, առաջին դժվարություններից հետո նախագիծը, ուժ է հավաքում` տնտեսական ցուցիչները վերև են բարձրանում, իսկ առևտուրը զարգանում է դրական ուղղությամբ: Հասարակական կարծիքի հարցումները վկայում են, որ բնակչության գերակշիռ մեծամասնությունը ողջունում է նախկին սովետական հանրապետությունների մերձեցումը:

Եթե ապագայում կնքվի Չինաստանի հետ ազատ առևտրի մասշատաբային համաձայնագիր, ոչ միայն կխթանի առևտրի զարգացումը: Մոսկվայի համար կլինի քաղաքական հաջողություն: Այդպիսով Պեկինը ընդունում է Ռուսաստանի տարածաշրջանային գերակա դերը: Ինչ ուղղությամբ կզարգանա միությունը, ի վերջո կախված է նաև Եվրոպայի դիրքորոշումից: Թեպետ Ասիան մեծացնում է նշանակությունը, ԵՄ-ն առաջվա պես մնում է ԵԱՏՄ-ի կարևորագույն առևտրական գործընկերը: Բրյուսելը ԵԱՏՄ-ն համարում է ռուսական նախագիծ և խուսափում է երկխոսությունից, Ասիայում ԵԱՏՄ-ն ցանկալի գործընկեր է դառնում: Եթե առաջիկայում Եվրոպայի ու Ռուսաստանի հարաբերությունները չկարգավորվեն, առևտրական ճանապարհները եվրասիական մայրցամաքում կտեղաշարժվեն արևելք:
Իրերոնիմ Պերովիչ, Neue Zürcher Zeitung

Հ.Գ. Եթե ԵՄ-ն որոշի երկխոսություն սկսել ԵԱՏՄ-ի հետ` ԵԱՏՄ-ի քաղաքական ու տնտեսական գոյության անհրաժեշտությունը պարզապես կվերանա, ու դա գիտեն բոլոր մայրաքաղաքներում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ