Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Պետության վախճանը»

«Պետության վախճանը»
30.04.2019 | 02:01

Օրուելը մնում է հավերժ արդիական` հավասարի ու ավելի հավասարի չափաբաժանում: Որքան էլ պարադոքսալ, հայաստանյան վարչապետներից մեկի փիլիսոփայությունը` արտացոլված «Պետության վախճանը» հոդվածում, տեսական գնահատականներն այսօր ամենաուղղակի ու յուրովսանն իրականացնում կամ, եթե ճշգրիտ լինենք, շարունակում է արդեն խորհրդարանական երկրի վարչապետը:


Բոլոր դեպքերում, մտածող մարդկանց մոտ ոչ մի կերպ վերջնական պատասխան չի ստանում հարցը. այս քաոսը ղեկավարելի՞, թե՞ անկառավարելի է, օրվա իշխողն այս ամենն անում է, որովհետև, գենոմի և տեսակաբանության խնդի՞ր կա, ինչպես Բերգմանի հայտնի հերոսուհին է ցավով ասում. «Դու ինչին դիպչում ես, ավերվում է», թե՞ խիստ գիտակցական, պրոյեկտավորված քայլերի կասկադ է:


Թույլ տանք մեզ ասել` երկուսն էլ: Նոր հարց հնչեցնելով: Հասկանու՞մ է Փաշինյանը, որ իր վերցրած բեռն ամենևին իր ուսի չափով չէ, որ պետություն ղեկավարելու «նուրբ քայլերի արվեստին» ինքը չի տիրապետում, իսկ այ, «վախճանի» հարցում մագիստրոս է:
Բոլոր դեպքերում, փոքրիկ դեժավյու ապրենք` 2008-ին «Պետության վախճանի» մասին կենտրոնական բանկի, ապագայում` ՀՀ վարչապետի, այսօր` Եվրասիական հզոր կառույցի ղեկավար Տիգրան Սարգսյանի «ծրագրային» դրույթների մասով. «Պետականությունը, այն տեսքով և այն պատկերացմամբ, որն առկա է այսօր և համապատասխանում է հասարակության ինդուստրիալ տիպին, մոտենում է իր վախճանին։ Նրան փոխարինելու են գալիս հասարակության կազմակերպման որակապես նոր ցանցային ձևեր, ինչը ենթադրում է ինքնակազմակերպման հիման վրա մարդկանց ազատ միավորում որոշակի ցանցում, որտեղ մտավոր զարգացման մակարդակն ապահովում է իշխանության ընկալումը ոչ թե որպես հարկադրանքի ձև, այլ որոշակի պարտականությունների և պատասխանատվության գիտակցված հանձնառություն, որը նպաստում է անհատի առավել լիարժեք ինքնարտահայտմանը»։
Դու՛ ասացիր: Փաշինյանը կատարում է: Ե՞վ: Պնդենք, որ բոլոր դեպքերում այն, ինչ կատարվում է Հայաստանում, այնքան էլ «հենց այնպես չէ», և գլոբալ «տաքացումների» լուրջ արտացոլանքն է այն ամենը, ինչ այսօր տեղի է ունենում ողջ աշխարհում: Ասել է` քաոսն այնքան էլ անվերահսկելի չէ:
Ամենակարևոր հարցն առաջացավ. հայաստանյան խաղացողները որքանո՞վ են այս խաղի մոդերատոր, ներգրավված, արդյունք ապահովող: Գիտակցու՞մ է այս խաղի խորքերը Նիկոլ Փաշինյանը, որի «ռյուկզակը» ինչ-որ մի պահի քիչ էր մնացել ԱԱԾ-ն ամբողջովին առգրավեր, թե՞…


Բարդ է ասելը, որովհետև խաղը բազում ու բազմաթիվ շահառուներ ունի:
Համենայն դեպս, գոնե տողերիս հեղինակի համար ակնառու է մեկ բան. ցանցային խաղը քիչ-քիչ, բայց դեռ անտեսանելի, փորձում է բրգանալ իշխանության մասով, որովհետև այնտեղ ֆիասկոն ֆիասկոյի հետևից է գրանցվում, ինչը հստակության նախակարապետն է: Իսկ ընդդիմադիր դաշտի խմորումների արանքում երևում են արդեն «պատասխանատուները». դաշնակցականները, որոնք, չմոռանանք, որքան էլ «ոզնու վրա հարմարավետ» տեղավորվող են, փորձում են իջնել ոզնու վրայից ու կոնկրետ քայլեր ձեռնարկել` վարչապետին անվստահություն հայտնելու հեռանկարով: Արմեն Սարգսյանը, ճիշտ է, հայտնվել էր «Ազատություն» ՌԿ-ում, սակայն իր համար անսովոր «ճարպկությամբ» տողատակեր էր արձակում, ազդարարելով, որ պաղպաղակի «սեզոնը» մոտենում է, սակայն այս անգամ ոչ թե փոքրիկներին կփորձի հյուրասիրել, այլ «մալալետկա կառավարությանը», ուր աջ ձեռքն այլևս չգիտե` ինչ է անում Վանեցյանի ձախ ձեռքը… ու այդպե՜ս շարունակ:
Ասել ենք` այս օրերի լրջագույն հայտերից մեկը ոչ անհայտ, ցանկացած պրոյեկտ իր լրումին հասցնող Միքայել Մինասյանի` «Երկու պետություն` մեկ նպատակ» խիստ ծրագրային հոդվածն էր, որը, կարելի է ենթադրել, շարունակություն կունենա` որպես սպիրալ իր բացվածքում բավականին լայն սպեկտր ներառելով:


Որոշակի անորոշություն է քոչարյանական դաշտում. պետք է սպասել` Ռուսաստանի «աղավնիների»` Լավրով-այլք թևից ինչ հերթական մեսիջ է բերում Հայաստան Դմիտրի Մեդվեդևը։ Հիշենք` լավրովյան թևը Քոչարյանի հարցում «կամ-կամ»-ի կողմնակից է. այն է` կա՛մ Քոչարյանն ազատվում է, կա՛մ մենք չենք հասկանում` «ով ով է»:
Եվ վերջապես, «Ծռերն» են լրջորեն դիրքավորվում` իշխանությունների ռեպրեսիվ գործողությունները էֆեկտիվ դարձնելու նպատակայնությամբ:
Սերժ Սարգսյանի՞ն մոռացանք: Ո՛չ:
Նստել է բարձրում, նայում է հեռուն։


Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 2519

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ