Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նը զար­մա­նա­լի տա­ղանդ ու­նի դաշ­նա­կից­նե­րին դարձ­նել ընդ­դի­մա­դիր, ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին՝ թշ­նա­մի»

«Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նը զար­մա­նա­լի տա­ղանդ ու­նի դաշ­նա­կից­նե­րին դարձ­նել ընդ­դի­մա­դիր, ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին՝ թշ­նա­մի»
21.02.2020 | 00:35
«Ի­րա­տե­սի» հար­ցե­րին պա­տաս­խա­նում է քաղ­տեխ­նո­լոգ և վեր­լու­ծա­բան ՎԻ­ԳԵՆ ՀԱ­ԿՈ­ԲՅԱ­ՆԸ։
-Ձեր կար­ծի­քով՝ այս պա­հին ՀՀ քա­ղա­քա­կան, տն­տե­սա­կան օ­րա­կար­գի ա­մե­նա­կարևոր հար­ցը ո՞րն է:
-Հա­յաս­տա­նի ա­մե­նա­կարևոր հարցն է, որ օր­վա իշ­խա­նու­թյու­նը շա­րու­նա­կում է սևե­րի ու սպի­տակ­նե­րի հա­կադ­րու­մը: Ես կար­ծում էի՝ դա կա­վարտ­վի 2018-ի Աժ ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­նե­րից հե­տո, և Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը կփո­խի քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը՝ սկ­սե­լով կա­ռու­ցո­ղա­կան բա­րե­փո­խում­ներ:
Փաստ է, որ մենք պա­տե­րազ­մող եր­կիր ենք, բայց հա­ճախ ենք մո­ռա­նում՝ պեր­մա­նենտ պա­տե­րազ­մի մեջ գտն­վող եր­կր­նե­րում միշտ պետք է կոն­սո­լի­դա­ցիա լի­նի: Սո­վո­րա­բար դրան հաս­նում են ար­տա­քին ու­ժերն օգ­տա­գոր­ծե­լով: Ո­րոշ եր­կր­նե­րի հա­մար ՆԱ­ՏՕ-ն է ա­մեն ին­չի պա­տաս­խա­նա­տուն, ո­րոշ եր­կր­նե­րի հա­մար՝ Ռու­սաս­տա­նը, Սի­րիան, ԱՄՆ-ը, մեր տի­պի եր­կր­նե­րի հա­մար նոր­մալ կլի­ներ, որ կոն­սո­լի­դա­ցիան ար­վեր ար­տա­քին թի­րախ­նե­րի օգ­տա­գոր­ծու­մով, բայց, ցա­վոք, մեզ մոտ ա­մեն ին­չի մե­ղա­վո­րը «ներ­քին թշ­նա­մին» է:
-Պատ­ճա­ռը ո՞րն է. Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը չգի­տի՞՝ ինչ ա­նել, թե՞ խա­ղում է այն խա­ղը, ո­րը հա­կա­ռա­կորդն է թույլ տա­լիս:
-Ե­թե հա­կա­ռա­կորդ մենք հա­մա­րում ենք պայ­մա­նա­կան սևե­րին՝ նախ­կին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին, նրան­ցից, իշ­խա­նա­փո­խու­թյու­նից հե­տո, որ մեզ մոտ հե­ղա­փո­խու­թյուն է կոչ­վում, ա­վե­լի լո­յալ ու տո­լե­րանտ պահ­վածք հնա­րա­վոր չէր ակն­կա­լել:
-Ինչ-որ ժա­մա­նակ՝ ա­յո:
-Ին­չու՞ ինչ-որ ժա­մա­նակ: ՈՒ­նե­նա­լով քա­ղա­քա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյուն Աժ-ում, նրանք բո­լոր օ­րի­նագ­ծե­րին կողմ էին քվեար­կում: Պայ­մա­նա­կան սևե­րից ա­վե­լի լո­յալ ու տո­լե­րանտ ընդ­դի­մու­թյուն երևի թե չկա: Մա­յի­սյան իշ­խա­նա­փո­խու­թյու­նից հե­տո ես նախ­կին իշ­խա­նու­թյան վե­րա­դար­ձի վտանգ ա­ռանձ­նա­պես չեմ էլ տե­սել: Այ­սօր էլ, ե­թե իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին վտանգ լի­նի, ա­մենևին էլ նախ­կին­նե­րի կող­մից չի լի­նե­լու: Դա օ­բյեկ­տիվ ի­րա­կա­նու­թյուն է: Այն քա­ղա­քա­կան ու­ժը, որ հա­սա­րա­կու­թյան կող­մից օ­բյեկ­տի­վո­րեն մերժ­վել է, ո­րով­հետև ար­դյու­նա­վետ չէր կա­ռա­վա­րում, եր­կու տա­րի չան­ցած՝ չի կա­րող վե­րա­դարձ­վել այն մարդ­կանց ձեռ­քով, ով­քեր մեր­ժել են: Այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյան հա­մար վտանգ կլի­նի այն այ­լընտ­րան­քը, ո­րը կապ չու­նի ոչ նախ­կին­նե­րի, ոչ ներ­կա­նե­րի հետ, ե­թե ձևա­վոր­վի, ի­հար­կե:
-Նախ­կին­նե­րը հե­ռա­ցան՝ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին թող­նե­լով ինչ-որ խնդ­րի լու­ծում, որ ի­րենք չէին ու­զում, ու քա­նի այդ խն­դի­րը լուծ­ված չէ, նրանք վե­րա­դար­ձի ոչ թե հնա­րա­վո­րու­թյուն, այլ ցան­կու­թյուն չու­նեն: Դա աք­սիոմ է, որ փաս­տարկ­նե­րով-հա­կա­փաս­տարկ­նե­րով ճշ­տել-ա­պա­ցու­ցել պետք չէ:
-Դուք կար­ծում եք՝ աք­սիո՞մ է:
-Ա­յո, հիմք ըն­դու­նե­լով Սերժ Սարգ­սյա­նի Զագ­րե­բի ե­լույ­թը:
-Բայց մեր հե­ղա­փո­խա­կան հա­սա­րա­կու­թյու­նը Ձեզ հետ չի հա­մա­ձայ­նի, որ դա աք­սիոմ է, ո­րով­հետև չի ըն­դու­նի, որ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը իշ­խա­նու­թյու­նը ստա­ցավ սկու­տե­ղի վրա, ոչ թե ի­րենց պայ­քա­րի ար­դյուն­քում:
-Շա՞տ մարդ կգտ­նեք, որ իր սխալ­նե­րը հա­ճույ­քով ըն­դու­նում է:
-Ա­ռա­վել ևս՝ դա թեո­րեմ է, որ պետք է ա­պա­ցուց­վի: Ձեր ա­սա­ծը տե­սա­կետ է, որ գո­յու­թյան ի­րա­վունք ու­նի: Ես ինչ-որ չա­փով հա­մա­ձայն եմ՝ կան խն­դիր­ներ, որ նախ­կին­նե­րը կցան­կա­նա­յին այս իշ­խա­նու­թյու­նը լու­ծեր ի­րենց փո­խա­րեն՝ կրե­լով պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը այդ ո­րո­շում­նե­րի հա­մար: Դա կա­րող է լի­նել և ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան, և աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան վեկ­տո­րի փո­փո­խու­թյան, և Ղա­րա­բա­ղի հար­ցի: Ես չեմ բա­ցա­ռում, որ գու­ցե նախ­կի­նում ե­ղած հա­մա­կար­գը, որ ար­դյու­նա­վետ չէր, խր­ված էր կո­ռուպ­ցիա­յի ու օ­լի­գար­խիա­յի մեջ, հույ­սեր ու­ներ, որ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ինչ-որ պայ­քար կտա­նի՝ մաք­րե­լով դաշ­տը:
-Չկա՞ պայ­քար:
-Կա, բայց օ­լի­գար­խիա­յի դեմ պայ­քա­րե­լու փո­խա­րեն, օ­լի­գար­խիա­յին ի­րենց դաշտ տա­րան: Օ­լի­գար­խիան պար­զա­պես «տա­նի­քը» փո­խեց: Այդ տե­սա­կե­տից կա ո­րո­շա­կի հիաս­թա­փու­թյուն:
-Ապ­րի­լի 6-ին մի­ջին վի­ճա­կագ­րա­կան հա­յը ի՞նչ է զգա­լու՝ ան­կախ նրա­նից` «ա­յո»-ն, թե «ոչ»-ը կհաղ­թի: Չու­նե՞ք տպա­վո­րու­թյուն, որ «ա­յո»-ն էլ հաղ­թի, մենք մեզ ենք հաղ­թում, «ոչ»-ն էլ հաղ­թի, մենք մեզ ենք հաղ­թում:
-Ան­կախ ար­դյուն­քից՝ քա­ղա­քա­ցու կյան­քում ո­չինչ չի փոխ­վի:
-Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը Ձեզ հետ հա­մա­ձայն չէր լի­նի:
-Ի­հար­կե չէր լի­նի, ո­րով­հետև նա այլ խն­դիր է լու­ծում: Ես չեմ կար­ծում, որ հա­սա­րա­կու­թյան ստ­վար զանգ­վա­ծի հա­մար այն հար­ցը, որ լի­նե­լու է հար­ցա­թեր­թի­կում, կեն­սա­կան նշա­նա­կու­թյուն ու­նի: Դա բա­վա­կա­նին լո­կալ և ան­հաս­կա­նա­լի խն­դիր է՝ լի­նե­լով նաև բարդ ի­րա­վա­կան: Որևէ մե­կը մինչև հի­մա վս­տահ չի կա­րող ա­սել, որ գոր­ծըն­թա­ցը սահ­մա­նադ­րա­կան է, ի­րա­վա­բան­նե­րը քն­նար­կում են, մի­ջազ­գա­յին ա­տյան­նե­րում են խո­սում: Իմ կար­ծի­քով՝ խն­դի­րը նաև ար­դիա­կան չէ: Այդ պատ­ճա­ռով էլ «ա­յո» կլի­նի, թե «ոչ», Հրայր Թով­մա­սյա­նը կգ­նա, Վա­հե Գրի­գո­րյա­նը կամ իշ­խա­նա­մերձ մեկ այլ անձ կգա, ո­չինչ չի փոխ­վի: Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը քա­ղա­քա­ցու կյան­քում ա­ռաջ­նա­յին նշա­նա­կու­թյան կարևո­րու­թյուն չու­նի, ՍԴ-ի հետ քա­ղա­քա­ցին առ­նչ­վել է հիմ­նա­կա­նում կեղծ­ված կամ չկեղծ­ված ընտ­րու­թյուն­նե­րից հե­տո: Բայց հան­րաք­վեն կա­րող է լավ թեստ լի­նել իշ­խա­նու­թյան հա­մար: Որ­պես­զի իշ­խա­նու­թյու­նը կա­րո­ղա­նա ա­պա­հո­վել 650000 կողմ ձայ­ներ, պի­տի գտ­նի մո­տի­վաց­նող մե­սիջ:
-ԱԺ ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­նե­րում ՔՊ-ն 800000 ձայն է ստա­ցել:
-Եր­կու տա­րի ա­ռաջ նույ­նիսկ քիչ է ստա­ցել՝ հաշ­վի առ­նե­լով էյ­ֆո­րիան և փաս­տը, որ պետք է գնան ընտ­րու­թյան ու լե­գի­տի­մաց­նեն հե­ղա­փո­խու­թյան հաղ­թա­նա­կը:
-Էյ­ֆո­րիա՞ էր, որ ընտ­րող­նե­րի 44 տո­կոսն է ընտ­րու­թյուն­նե­րի գնա­ցել:
-Դա նշա­նա­կում է, որ ար­դեն այդ ժա­մա­նակ էյ­ֆո­րիան զգա­լիո­րեն պա­կա­սել էր: Կամ գու­ցե ընտ­րող­նե­րը՝ լի­նե­լով իշ­խա­նու­թյան կողմ­նա­կից, հա­մա­րել են, որ ար­դյուն­քը հայտ­նի է՝ ի­րենք գնան, թե չգ­նան: Ինչ կա­րո­ղա­ցել են, ար­դեն ա­րել են: Հի­մա այլ ժա­մա­նակ­ներ են: 650000-ն ա­պա­հո­վե­լը դժ­վար է, ո­րով­հետև հա­սա­րա­կու­թյա­նը թե­ման կոնկ­րետ ո­չինչ չի տա­լիս: Եր­կու տա­րում հա­սա­րա­կու­թյան ակ­տիվ հատ­վա­ծը նաև սկ­սել է հաս­կա­նալ, որ ա­մեն ինչ այն­պես չէ, ինչ­պես ներ­կա­յաց­վում է: Իշ­խա­նու­թյու­նը ոչ պո­պու­լյար, ոչ ար­դիա­կան թե­մա­յով նախ պետք է կա­րո­ղա­նա հա­սա­րա­կու­թյա­նը շա­հագ­րգ­ռել ու տա­նել ընտ­րա­տե­ղա­մաս, հե­տո հիմ­նա­վո­րում գտ­նել նրա­նից «ա­յո» ստա­նա­լու:
-Ի՞ն­չը կա­րող է դառ­նալ «ա­յո»-ի ազ­դակ:
-Վտան­գի դաշ­տի ձևա­վո­րու­մը՝ հա­սա­րա­կու­թյան հա­մար շատ կարևոր ու կեն­սա­կան ինչ-որ ի­րո­ղու­թյուն վտանգ­ված է, պետք է փր­կել: Օ­րի­նակ՝ հե­ղա­փո­խու­թյու­նը: Սո­վո­րա­բար ա­մե­նաակ­տիվ լի­նում են ոչ թե հա­նուն, այլ ընդ­դեմ: Այդ պատ­ճա­ռով էլ ընդ­դեմ հա­կա­հե­ղա­փո­խու­թյան տար­բե­րակն ըն­տր­վեց: Ես չեմ բա­ցա­ռում, որ քա­րոզ­չու­թյան ըն­թաց­քում, ե­թե տես­նեն, որ, այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ընդ­դեմ ռևան­շիստ­նե­րի, ընդ­դեմ հա­կա­հե­ղա­փո­խու­թյան քա­րոզ­չու­թյու­նը ազ­դե­ցու­թյուն չի թող­նում, Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը դնի ան­ձամբ ի­րեն վս­տա­հու­թյան քվեի հար­ցը: Սո­վո­րա­բար ընդ­դի­մա­դիր շր­ջա­նակ­նե­րից են նման հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ հն­չում՝ հան­րաք­վեն վե­րա­ծել Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին ան­վս­տա­հու­թյուն հայտ­նե­լու գոր­ծըն­թա­ցի:
-Ճի՞շտ եք հա­մա­րում կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րի ինք­նա­մե­կու­սա­ցու­մը: Այս կամ այն կերպ՝ բո­լորն էլ տե­սա­կետ հայտ­նել են, թե ԼՀԿ-ն, թե ԲՀԿ-ն կողմ են ՍԴ կազ­մի փո­փո­խու­թյա­նը, բայց դեմ են ձևին, ՀՅԴ-ի ու ՀՀԿ-ի հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը փաս­տա­ցի բոյ­կո­տի կոչ էին: Ստաց­վում է՝ «ոչ» ա­սո­ղը կա, «ոչ»-ը չկա: Քա­ղա­քա­կան կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րին դա չի՞ դի­մազր­կում:
-Ես ա­սում էի՝ ան­կախ հան­րաք­վեն սահ­մա­նադ­րա­կա՞ն է, սահ­մա­նադ­րա­կան չէ՞, ընդ­դի­մու­թյան հա­մար շանս է ու­նե­նալ ընդ­հա­նուր քա­ղա­քա­կան հար­թակ և փոր­ձել ինք­նա­կազ­մա­կերպ­վել ու կա­յա­նալ: Երբ Նի­կոլ Փա­շի­նյանն ա­մեն ինչ նո­րից տե­ղա­վո­րեց սև-սպի­տա­կի տի­րույ­թում, մեծ շռայ­լու­թյուն կլի­ներ, որ ա­սենք ՀՀԿ-ն նո­րից օգ­ներ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին իր գործն ա­ռաջ տա­նել: Նրանք չեն ու­զում թի­րախ դառ­նալ, ո­րին ընդ­դեմ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը կա­րո­ղա­նա նո­րից կոն­սո­լի­դաց­նել հա­սա­րա­կու­թյա­նը: Փաս­տա­ցի՝ հնե­րը ընդ­դի­մա­դիր հատ­վա­ծում դաշ­տը թող­նում են նո­րե­րին, որ ուղ­ղա­կիո­րեն կապ­ված չեն նախ­կին­նե­րի հետ: Ո­մանք բոյ­կո­տում են, ո­մանք հայ­տա­րա­րում են, որ սե­փա­կան օ­րա­կարգն ու­նեն, նրանք կոն­սո­լի­դաց­ված չեն: Դեռ լավ է, որ «ոչ»-ի ինչ-որ ձևա­չափ գտն­վեց: Թերևս ի­րա­վա­պաշտ­պան­նե­րը շեշ­տը դնե­լու են ի­րա­վա­կան կող­մի վրա:
-Չե՞ք կար­ծում, որ գնաց­քը գնա­ցել է, ի­րա­վա­կան կող­մը ար­դեն էա­կան չէ՝ հան­րաք­վեն կա­յա­նա­լու է: ՄԻԵԴ, Վե­նե­տիկ և այլն՝ փակ շր­ջա­նակ է:
-Շատ կարևոր է, թե ով­քեր են լի­նե­լու այն հար­թակ­նե­րում, որ օ­րեն­քով նրանց տր­ված է՝ ի­րա­վա­կան հար­ցեր քն­նար­կող ի­րա­վա­պաշտ­պան­ներ, չի բա­ցառ­վում, որ ի­րա­վա­պաշտ­պան­նե­րի հետ լի­նեն և քա­ղա­քա­կան դեմ­քեր ի­րենց կար­գա­խոս­նե­րով՝ ա­սենք, մենք չենք կա­րող մաս­նակ­ցել մի իշ­խա­նու­թյան կազ­մա­կեր­պած գոր­ծըն­թա­ցի, որ հո­ղեր է հանձ­նում, ԼԳԲՏ-ին է հո­վա­նա­վո­րում… Այ­սինքն՝ հա­կա­քա­րոզ­չու­թյուն լի­նե­լու է, բայց ոչ թե­մա­տիկ: Կա­րող է ստեղծ­վել ի­րա­վի­ճակ, երբ 2 կող­մերն էլ խո­սեն ա­մեն ին­չից, բա­ցի բուն հան­րաք­վեի թե­մա­յից, ո­րով­հետև ընտ­րո­ղին պետք է մո­տի­վաց­նել վե­րա­հաս վտան­գով:
-Այ­սինքն՝ հա­սա­րա­կու­թյան բևե­ռա­ցու­մը միան­շա­նակ է և կոն­սո­լի­դա­ցիան բա­ցառ­վա՞ծ՝ նույ­նիսկ սևե­րին սևե­րի, սպի­տակ­նե­րին՝ սպի­տակ­նե­րի ճամ­բա­րում:
-Ցան­կա­ցած ընտ­րու­թյուն կամ հան­րաք­վե ընտ­րա­խա­վին կի­սում է:
-Մենք գնում ենք ևս մեկ սահ­մա­նադ­րա­կան հան­րաք­վեի՝ ել­նե­լով սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հանձ­նա­ժո­ղո­վի ստեղ­ծու­մից, մա­մու­լում շր­ջա­նառ­վող քն­նար­կում­նե­րից՝ նա­խա­գա­հա­կան, կի­սա­նա­խա­գա­հա­կան, խոր­հր­դա­րա­նա­կան կա­ռա­վար­ման մո­դել­նե­րի մա­սին: Ձեր կար­ծի­քով՝ ան­կախ գու­նա­բա­ժա­նում­նե­րից, պրագ­մա­տիկ ու ռա­ցիո­նալ գնա­հա­տա­կա­նով՝ այս­տեղ ու հի­մա մեզ ո՞ր մո­դելն է պետք:
-Կար­ծում եմ՝ կի­սա­նա­խա­գա­հա­կանն ա­մե­նաար­դյու­նա­վետ աշ­խա­տող մո­դելն է: Ես շատ քիչ հար­ցե­րում եմ հա­մա­ձայն ՀԱԿ-ի հետ, բայց այս պա­րա­գա­յում՝ կի­սա­նա­խա­գա­հա­կա­նը ա­մե­նա­մեծ մանևրի հնա­րա­վո­րու­թյուն տվող մո­դելն է, որ ճգ­նա­ժա­մա­յին շր­ջան­նե­րում աշ­խա­տեց: Դա նաև իշ­խա­նու­թյա­նը կադ­րա­յին մանևրի հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներ է տա­լիս: Կյան­քը վկա­յում է, որ դու կա­րող ես լի­նել տն­տե­սու­թյան մարդ, բայց թույլ քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ, և հա­կա­ռա­կը: Իշ­խա­նու­թյու­նը այդ մա­սին դեռ քիչ է խո­սում՝ հիմ­նա­կան տե­սա­կե­տը սպա­սենք-տես­նենքն է: Գու­ցե Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը ոչ թե կի­սա­նա­խա­գա­հա­կա­նի, այլ նա­խա­գա­հա­կա­նի կողմ­նա­կից է: Ինչ­պես Ղա­րա­բա­ղում է: Ես միշտ դեմ եմ ե­ղել խոր­հր­դա­րա­նա­կան կա­ռա­վար­մա­նը՝ հա­մա­րե­լով, որ մեր մեն­թա­լի­տե­տը, աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան վի­ճա­կը, հա­սա­րա­կու­թյան ըն­կա­լում­նե­րը չեն հա­մա­պա­տաս­խա­նում այդ մո­դե­լին:
-Ձեր փաս­տարկ­նե­րին ես կհա­վե­լեի քա­ղա­քա­կան դաշ­տի չկա­յա­ցա­ծու­թյու­նը:
-Ձեզ կպա­տաս­խա­նեն, որ հենց դրա հա­մար էլ խոր­հր­դա­րա­նա­կան մո­դելն ըն­տր­վել է, որ կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րը կա­յա­նան, խթան­վի քա­ղա­քա­կան ու­ժե­րի կա­յա­ցու­մը: Ես չեմ կար­ծում, որ մեր այ­սօր­վա խն­դիր­նե­րը Սահ­մա­նադ­րու­թյան ո­րա­կից են բխում ու Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նից Նի­կոլ Փա­շի­նյան Սահ­մանադ­րու­թյունն է մե­ղա­վոր ե­ղել մեր պրոբ­լեմ­նե­րի մեջ: Կամ՝ այս հան­րաք­վեի պատ­ճա­ռը Սահ­մա­նադ­րու­թյունն է:
-Ձեր կար­ծի­քով՝ ճի՞շտ էր Հրայր Թով­մա­սյա­նին խրել խրա­մա­տի մեջ, ինք­նա­հե­րո­սաց­նել ու հե­րո­սաց­նել ու նույն Հրայր Թով­մա­սյա­նը կա­րող էր հաս­կա­նալ քա­ղա­քա­կան ի­րա­վի­ճա­կը ու հե­ռա­նալ: Ի՞ն­չը նրան ստի­պեց՝ ՍԴ նա­խա­գահ լի­նե­լով՝ քա­ղա­քա­կա­նու­թյամբ զբաղ­վել:
-Ես կար­ծում եմ, որ ի սկզ­բա­նե մար­տա­վա­րու­թյու­նը սխալ է ե­ղել, այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյու­նը և ան­ձամբ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը զար­մա­նա­լի տա­ղանդ ու­նեն՝ կա­րո­ղա­նում են դաշ­նա­կից­նե­րին դարձ­նել ընդ­դի­մա­դիր, ընդ­դի­մա­դիր­նե­րին՝ թշ­նա­մի: Որ­տեղ կա­րե­լի է փոխ­զի­ջում­նե­րի գնալ, ի­րենք վե­րա­ծում են գո­տե­մար­տի ու գե­նե­րաց­նում են նոր պրոբ­լեմ: Իշ­խա­նու­թյու­նը շատ դեպ­քե­րում իր թվա­ցյալ լու­ծում­նե­րով նոր պրոբ­լեմ­ներ է ստեղ­ծում: Հրայր Թով­մա­սյա­նի պա­րա­գա­յում ի սկզ­բա­նե սխալ մար­տա­վա­րու­թյուն էր ըն­տր­ված, որ բարձ­րա­ձայ­նեց Վա­հե Գրի­գո­րյա­նը ԱԺ-ում իր ընտ­րու­թյու­նից հե­տո, երբ ի­րեն հռ­չա­կեց ՍԴ նա­խա­գահ: Դա միան­գա­մից ՍԴ-ն մտց­րեց խրա­մատ ու ինք­նա­պաշտ­պա­նու­թյան մղեց, ոչ թե հա­նուն Հրայր Թով­մա­սյա­նի, այլ ի­րենք ի­րենց: Հի­մա հն­չում են գնա­հա­տա­կան­ներ, որ դա չպի­տի ար­վեր, նաև ՔՊ-ի ճամ­բա­րից, բայց ե­ղա­ծը ե­ղած է: Ես հե­ռու եմ այն մտ­քից, որ Հրայր Թով­մա­սյա­նը նա­խորդ իշ­խա­նու­թյան բաս­տիոնն է, հա­տուկ նշա­նակ­ված, որ ի­րենց շա­հե­րը պաշտ­պա­նի: Դա քա­րոզ­չա­կան հնարք է՝ հա­կա­հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րի մա­սին սե­րիա­լից: ՍԴ կազ­մը ապ­րիո­րի հռ­չակ­վեց թշ­նա­մի ու քա­նի որ այլևս կորց­նե­լիք չու­նեին, օ­րենքն էլ ի­րենց կող­մից է, մնում էր միայն կամք ու ճն­շում­նե­րի պա­րա­գա­յում աշ­խա­տե­լու ու­նա­կու­թյուն: Կյան­քը ցույց տվեց, որ ՍԴ ան­դամ­նե­րը դա ու­նեն:
-Չե՞ք կար­ծում, որ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի գոր­ծո­նը դեր խա­ղաց:
-Իսկ ի՞նչ ո­րո­շում ըն­դու­նեց ՍԴ-ն՝ հօ­գուտ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի: Տի­պիկ գա­գիկ­հա­րու­թյու­նյա­նա­կան ո­րո­շում, որ յու­րա­քան­չյուր կող­մին իր փաս­տարկ­ներն ու­նե­նա­լու հնա­րա­վո­րու­թյուն էր տա­լիս և որևէ ձևով չազ­դեց Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի կա­լան­ված լի­նե­լու կամ չլի­նե­լու վրա: Ե­թե ՍԴ-ն ի­րոք նախ­կին­նե­րի վեր­ջին բաս­տիոնն է, կըն­դու­ներ այն­պի­սի ո­րո­շում, որ որևէ շանս չէր տա­լիս ի­րա­վա­պահ հա­մա­կար­գին այլ լու­ծում տա­լու:
-Կա­րո՞ղ է ՍԴ-ն մինչև ապ­րի­լի 5-ը այդ­պի­սի ո­րո­շում կա­յաց­նել:
-Ի­րա­վա­կան տե­սա­կե­տից չեմ կա­րող ա­սել, դա ի­րա­վա­բան­նե­րի խն­դիրն է: Դի­մադ­րու­թյան հան­դի­պե­լով՝ իշ­խա­նու­թյու­նը նաև ռևերս­ներ ա­րեց՝ ԱԺ-ում օ­րի­նա­կան կա­շառ­քի օ­րեն­քով, Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը հայ­տա­րա­րեց, որ պատ­րաստ է ան­ձամբ ՍԴ ան­դամ­նե­րին հան­դի­պել, հար­ցը քն­նար­կել, բայց քաղց­րաբ­լի­թի մար­տա­վա­րու­թյու­նը չաշ­խա­տեց, ո­րով­հետև որևէ մե­կը չի կա­րող վս­տահ լի­նել, որ իշ­խա­նու­թյու­նը փոխ­վե­լուց հե­տո, վե­րա­նա­յում­նե­րի ա­վան­դույ­թով, չեն ա­սի՝ դուք հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան դաշ­տում եք: ՈՒ կմ­նա սա­սան­ված հե­ղի­նա­կու­թյու­նը: Ես չեմ կար­ծում, որ Հրայր Թով­մա­սյա­նը այն քա­ղա­քա­կան ծան­րա­բեռն­վա­ծու­թյունն ու­նի, որ ի­րեն վե­րագր­վում է:
-Հրայր Թով­մա­սյա­նը կրում է ՍԴ-ի քա­ղա­քա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյուն­նե­րի պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը, երբ ընտ­րու­թյուն­նե­րի ար­դյունք­նե­րը չէին հա­մա­պա­տաս­խա­նում ԿԸՀ-ի հայ­տա­րա­րած տվյալ­նե­րին, իսկ ՍԴ-ն, չհաշ­ված 2003-ին Գա­գիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի Սո­ղո­մո­նի ո­րո­շու­մը, հաս­տա­տում էր իշ­խա­նու­թյան կամ­քը:
-Հրայր Թով­մա­սյա­նին կա­րե­լի է կա­պել ա­մեն ին­չի հետ՝ և Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի, և Ղա­րա­բա­ղի հար­ցի, և Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի, փաս­տա­ցի հի­մա կա պրոբ­լեմ, որ զուտ ի­րա­վա­կա­նից վե­րած­վել է քա­ղա­քա­կան ճգ­նա­ժա­մի: Սա սահ­մա­նադ­րա­կան ճգ­նա­ժամ չէ, սահ­մա­նադ­րա­կան ճգ­նա­ժամ կլի­նի, ե­թե ՍԴ-ն չկա­րո­ղա­նա ո­րո­շում ըն­դու­նել: ՍԴ-ն մինչև հի­մա էլ ո­րո­շում­ներ է ըն­դու­նում և ՍԴ-ն ոչ լե­գի­տիմ հա­մա­րող իշ­խա­նու­թյու­նը ՍԴ է ու­ղար­կում փաս­տաթղ­թեր՝ Սահ­մա­նադ­րու­թյա­նը հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյու­նը պար­զե­լու հա­մար: Քա­ղա­քա­կան ճգ­նա­ժա­մի լու­ծումն իշ­խա­նու­թյու­նը բա­զում փոր­ձե­րից հե­տո՝ թե քա­ղա­քա­կան ճն­շում­նե­րի, թե քրեա­կան գոր­ծե­րի, թե կար­գա­պա­հա­կան վա­րույթ­նե­րի, կոմպ­րո­մատ­նե­րի ար­տա­հոս­քի, կա­շառք-թո­շա­կի օ­րի­նագ­ծի, տե­սավ, որ այլ տար­բե­րակ չու­նի բա­ցի հան­րաք­վեն: Ե­ղավ նաև ԱԺ-ում հար­ցը լու­ծե­լու ցան­կու­թյուն, բայց պետք էր ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան փա­թե­թա­վո­րում՝ մի­ջազ­գա­յին ա­տյան­նե­րի ճնշ­ման տակ: Եվ ու­նենք՝ ինչ ու­նենք:
Զրուցեց Ա­նա­հիտ Ա­ԴԱ­ՄՅԱՆԸ
Դիտվել է՝ 9647

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ