Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Կկա­յա­նա՞ ա­մե­րի­կ­յան հրա­դա­դա­րը

Կկա­յա­նա՞ ա­մե­րի­կ­յան հրա­դա­դա­րը
23.10.2020 | 00:06

Նկա­տենք` հա­յաս­տա­նյան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հետ ցայս հան­դի­պում չու­նե­ցած ԱՄՆ-ը մեկ էլ ու` Միա­ցյալ Նա­հանգ­ներ է հրա­վի­րում ՀՀ ԱԳՆ նա­խա­րար Զոհ­րապ Մնա­ցա­կա­նյա­նին: Ընդ ո­րում` Պոմ­պեո­յի կող­մից Սեր­բիա­յի ու Կո­սո­վո­յի միջև խա­ղա­ղու­թյան նո­րոգ­ման, Իս­րա­յե­լում դես­պա­նա­տուն բա­ցե­լու հան­դի­պում-հե­ռան­կա­րից հե­տո, ինչն էլ ա­ռանձ­նա­պես Ռու­սաս­տա­նի սր­տով չէր` ի դեմս Զա­խա­րո­վա­յի հայտ­նի` Վու­չի­չի ա­թո­ռին նս­տե­լու պո­զա­յի մա­սին հայ­տա­րա­րու­թյան, սա­կայն պաշ­տո­նա­կան Մոսկ­վան խիստ նր­բա­գեղ փոր­ձեց հար­թել այդ մի­ջա­դե­պը:
Հի­շենք, Մնա­ցա­կա­նյանն ԱՄՆ հրա­վիր­վեց այն ժա­մա­նակ, երբ Ղա­րա­բա­ղյան այս ա­հար­կու մսա­ղա­ցը` պա­տե­րա­զմը, դեռ չէր սկս­վել, մենք էլ հարկ էինք հա­մա­րել կար­ծիք հայտ­նել, որ չի բա­ցառ­վում` ԱՄՆ-ը, մաս­նա­վո­րա­պես Պոմ­պեոն, նույ­նա­կան սցե­նար ի­րա­կա­նաց­նի Հա­յաս­տան-Ադր­բե­ջա­նի տան­դե­մի միջև` վասն խա­ղա­ղու­թյան, չնա­յած այդ օ­րե­րին խոսք չկար Ադր­բե­ջա­նի նո­րան­շա­նակ ԱԳ նա­խա­րար Ջեյ­հուն Բայ­րա­մո­վի` ԱՄՆ այ­ցի մա­սին:
Ին­չու ենք այս ա­մե­նը հի­շում. ար­ձա­նագ­րե­լու, որ, ըստ ա­մե­նայ­նի, «ա­մե­նա­հաս» ԱՄՆ-ը ո­րո­շա­կիո­րեն տե­ղյակ էր Ադր­բե­ջա­նի (այն է` Թուր­քիա­յի)` մի քա­նի օր հե­տո սպաս­վե­լիք Ղա­րա­բա­ղյան ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի, ագ­րե­սիա­յի մա­սին, և իր ընտ­րու­թյուն­նե­րի նա­խա­շե­մին փոր­ձում էր վե­րաձևա­վոր­վող աշ­խար­հում ու տա­րա­ծաշր­ջա­նում սե­փա­կան լո­տե­րի սխե­ման կա­ռու­ցել, Թրամ­փի փե­սա Քուշ­նե­րի` Մեր­ձա­վոր Արևելք, վերջ­նա­կե­տում` Ի­րան, «ծրա­գի­րը» կյան­քի կո­չել` վասն Թրամփ: Այ­լա­պես ին­չու՞ էին` մեկ էլ ու` Մնա­ցա­կա­նյա­նին էս գլ­խից հրա­վի­րում ԱՄՆ:


Իսկ որ այս մեծ խա­ղում ԱՄՆ-ի հե­տաք­րք­րու­թյուն­նե­րի (նաև հա­մակ­րանք­նե­րի) ծի­րում ա­զե­րիա-թուր­քա­կան տան­դեմն է, ինք­նին հաս­կա­նա­լի է, թե՛ գեո­քա­ղա­քա­կան, թե՛ պրո-ՆԱ­ՏՕ-ա­կան, և ա­ռա­ջին հեր­թին` ռու­սա­կան խա­ղի տե­սան­կյու­նից. ՆԱ­ՏՕ-ա­կան Թուր­քիան Ղա­րա­բա­ղյան ագ­րե­սիա­յով մտավ տա­րա­ծաշր­ջան, ու տա­րա­ծաշր­ջա­նի եր­կր­նե­րը հի­մա պետք է հաս­կա­նան` ինչ­պես դուրս հա­նեն նրան, նրանց թվում`ոչ միայն մենք, այլև Ի­րանն ու Ռու­սաս­տա­նը:
Մի նր­բու­թյուն ևս. Ղա­րա­բա­ղյան վեր­ջին զար­գա­ցում­նե­րը մեկ ընդ­հան­րու­թյուն էլ ու­նեն Կո­սո­վո-Սեր­բիա «տան­դե­մի» պատ­մու­թյան հետ. հի­շենք` այդ կոնֆ­լիկ­տը «լու­ծե­լու» հա­մար 1995-ի օ­գոս­տո­սին ՆԱ­ՏՕ-ն ռմ­բա­կո­ծեց բոս­նիա­կան սեր­բե­րի դիր­քե­րը. ար­դեն նո­յեմ­բե­րին բոս­նիա­կան սեր­բե­րը ստիպ­ված էին նս­տել բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նի շուրջ` Օ­հա­յո նա­հան­գի Դեյ­թոն քա­ղա­քում, իսկ ար­դեն նո­յեմ­բե­րի 21-ին կնք­վեց պար­տադր­ված պայ­մա­նա­գիր:
Կար­ծես այս սցե­նա­րով են կր­կին աշ­խար­հի «մե­ծե­րը» փոր­ձում ա­ռաջ շարժ­վել. Ի՞նչ կս­տաց­վի, կերևա: Մինչ «երևու­մը» մի քա­նի դի­տար­կում ևս.


ա) Ռու­սաս­տա­նը խիստ ակ­տիվ է այս խա­ղում: Ռու­սիան ևս սպա­սում է հաս­կա­նա­լու` կկա­յա­նա՞ ա­մե­րի­կյան հրա­դա­դա­րը: Այ­նու­հան­դերձ, մինչև ԱՄՆ մեկ­նե­լը, հա­կա­մար­տող, խա­ղա­ղու­թյան «գնա­ցող» կող­մե­րը` Զոհ­րա­պյանն ու ա­զիկ Բայ­րա­մո­վը ան­ցան Ռու­սիա­յի` Լավ­րո­վի դռ­նով:
բ) Հե­տաքր­քիր զու­գա­դի­պու­թյամբ, Լա­վ­րո­վի` նա­խա­րար­նե­րի հետ հան­դի­պու­մից հե­տո Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի կող­մից հն­չեց բա­վա­կա­նին «հե­տաքր­քիր» հայ­տա­րա­րու­թյուն` Ղա­րա­բա­ղյան խն­դի­րը դի­վա­նա­գի­տա­կան լու­ծում չու­նի այս պա­հին (պատ­ճառ­նե­րը նշ­վե­ցին). կռ­վե­լու ենք` մինչև վեր­ջին շուն­չը:
Գեր­տե­րու­թյուն­նե­րից որ կող­մին էր հատ­կա­պես ուղղ­ված նրա մեջ բա­վա­կա­նին հե­տաքր­քիր կո­դեր պա­րու­նա­կող հայ­տա­րա­րու­թյու­նը, չբարձ­րա­ձայ­նենք:
գ) Իր հեր­թին Թուր­քիան հարկ հա­մա­րեց ա­մե­րի­կյան «բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րից», հրա­դա­դա­րի «պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյու­նից» ժա­մեր «ա­ռաջ» պրե­սինգ օգ­տա­գոր­ծել` ա­սե­լով` ե­թե Ադր­բե­ջա­նը դի­մի Թուր­քիա­յին օգ­նու­թյան խնդ­րան­քով, ին­քը զորրք կու­ղար­կի:
դ) Միակ սփո­փիչն այս ա­մե­նում այն է, որ իր բնից վեր­ջա­պես դուրս է ե­կել ՀՀ նա­խա­գահ, ի­րա­կա­նում մի­ջազ­գա­յին խա­ղա­ցող­նե­րի հետ հա­վա­սար նիստ ու կա­ցի տի­րա­պե­տող, անգ­լիա­կան թա­գա­վո­րա­կան ըն­տա­նի­քի բա­րե­կամ Ար­մեն Սարգ­սյա­նը և հան­դի­պում է ԵՄ ա­ռաջ­նորդ­նե­րին, ՆԱ­ՏՕ-ի գլ­խա­վոր քար­տու­ղար Ենս Սթոլ­տեն­բեր­գի հետ, ո­րոնց պատ­մել է հա­յոց դար­դը… Էր­դո­ղա­նի մար­դա­կեր, ցե­ղաս­պան աս­քը:
Ե՞վ...


Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 8011

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ