Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»

«Ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը»
13.11.2020 | 01:23
Ար­ցա­խի մշա­կու­թա­յին «մայ­րա­քա­ղաք» Շու­շին բա­ցա­ռիկ ար­ժեք է յու­րա­քան­չյու­րիս հա­մար, այն կորց­նե­լու գա­ղա­փա­րի հետ հաշտ­վե­լը՝ անհ­նա­րին: Ե­թե դրա­նում մեղ­քի դույզն-ինչ չա­փա­բա­ժին ու­նե­ցող­նե­րը ի­րենց ի­րա­վունք վե­րա­պա­հե­ցին ապ­րե­լու, ա­պա նվա­զա­գույ­նը, որ ազ­գո­վին պի­տի պա­հան­ջենք, նրանց ԴՆԹ-ի տվյալ­նե­րի ստու­գումն ու հրա­պա­րա­կումն է: Ար­դյունք­նե­րը, վս­տահ եմ, կլի­նեն ա­ռա­վել քան խո­սուն:
Այս ծանր օ­րե­րին դժ­վար է զրու­ցա­կից գտ­նե­լը. ոչ ոք խո­սե­լու սիրտ չու­նի: Բայց և լռելն է անհ­նար:
«Ի­րա­տե­սը» զրույ­ցի է հրա­վի­րել ար­դեն վեց տա­րի ար­վես­տի և մշա­կույ­թի ո­լոր­տում գոր­ծող «ԱՐՏ PR» ըն­կե­րու­թյան հիմ­նա­դիր տնօ­րեն ԳԱ­ՅԱ­ՆԵ ԴԱՎ­ԹՅԱ­ՆԻՆ:
Հիմ­նադր­ման ա­ռա­ջին իսկ օր­վա­նից ըն­կե­րու­թյու­նը մեծ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյուն է ծա­վա­լել Ար­ցա­խի հետ: Բո­լոր նա­խագ­ծե­րը, ո­րոնք ի­րա­կա­նաց­վել են Երևա­նում և Հա­յաս­տա­նի տար­բեր մար­զե­րում, ներ­կա­յաց­վել են նաև Ար­ցա­խում:
«ԱՐՏ PR»-ի ու­շադ­րու­թյան կենտ­րո­նում են ե­ղել ոչ միայն Ստե­փա­նա­կերտն ու Շու­շին, այլև ար­ցա­խյան բազ­մա­թիվ գյու­ղեր ու քա­ղաք­ներ, ո­րոնց բնա­կիչ­նե­րը, որ­պես կա­նոն, այն­քան էլ հա­ճախ չեն ներգ­րավ­վել մշա­կու­թա­յին կյան­քի ծի­րում:
Գա­յա­նե Դավ­թյա­նի հետ մեր զրույ­ցը կա­յա­ցել է ՀՀ վար­չա­պե­տի ստո­րագ­րած ստո­րա­ցու­ցիչ թղ­թի հան­րահռ­չակ­մա­նը հա­ջոր­դող ա­ռա­վո­տյան՝ ար­ցուն­քա­խառն հո­գոց­նե­րի ու փո­խա­դարձ ցա­վակ­ցու­թյուն­նե­րի մթ­նո­լոր­տում:
Հա­վա­տա­ցեք, խոս­քեր չկան նկա­րագ­րե­լու այն հո­գե­վի­ճա­կը, որ տի­րում էր մեր հո­գի­նե­րում: Մղ­ձա­վան­ջի մի­ջով ծա­վալ­ված այս զրույ­ցը հա­զիվ թե կա­րո­ղա­նա փոք­րի­շա­տե ար­տա­հայ­տել մեր զգա­ցո­ղու­թյուն­նե­րի դաշ­տը: Բայց և այն­պես…
-Գա­յա­նե, մեզ հրամց­ված փաս­տա­թուղթն ինչ­պե՞ս ըն­կա­լե­ցիք: Այն, ինչ մեզ պար­տադր­վում է, հաղ­թա­հա­րել հնա­րա­վո՞ր է: Կա­րե­լի՞ է մար­սել Շու­շին չու­նե­նա­լու ի­րո­ղու­թյու­նը, այն Շու­շին, որ­տեղ Դուք բազ­մա­թիվ մշա­կու­թա­յին մի­ջո­ցա­ռում­ներ եք կազ­մա­կեր­պել, այն Շու­շին, ո­րին մենք՝ դեպ­քից դեպք գնա­ցող-ե­կող­ներս, պար­զա­պես կապ­վել ենք սր­բա­զան սի­րով, իսկ Դուք գրե­թե շու­շե­ցի եք դար­ձել այս տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում:
-Ի­հար­կե հնա­րա­վոր չէ մար­սել: Հի­մա նույ­նիսկ բա­ռեր չեմ կա­րող գտ­նել՝ նկա­րագ­րե­լու հա­մար զգա­ցածս: Մտա­ծում եմ՝ Աղ­դա­մի հանձ­նու­մը, ո­րոշ հո­ղե­րի հանձ­նու­մը՝ դեռ ո­չինչ: Մենք դրանք փաս­տա­ցի չէինք օգ­տա­գոր­ծում: Կորց­րինք՝ կորց­րինք: Բայց հաս­կա­նու՞մ եք, հնա­րա­վոր չէ ըն­կա­լել, որ հանձ­նում ենք Շու­շին, Ամարասը: Սա մար­դու ու­ղե­ղում տե­ղա­վո­րել հնա­րա­վոր չէ: Շու­շին խոր­հր­դա­նիշ էր: Գո­նե պետք է պահ­վեր որ­պես խոր­հր­դա­նիշ: Որ­պես խոր­հր­դա­նիշ այն բա­նի, որ մենք ե­ղել ենք այդ հո­ղում դա­րեր ի վեր ու կանք հի­մա, կլի­նենք հե­տո: Ցա­վոք, հենց Շու­շին հայ­տն­վեց այդ սար­սա­փե­լի ծու­ղա­կի մեջ:
-Պատ­մու­թյու­նը դա­ժա­նա­բար կրկն­վում է: Ինչ­պես նախ­կին բազ­մա­թիվ ճա­կա­տագ­րա­կան դր­վագ­նե­րում, այն­պես էլ հի­մա մենք ստիպ­ված ենք ար­ձա­նագ­րե­լու, որ Հա­յաս­տա­նը պարտ­վում է ներ­քին թուր­քին:
-Աս­վա­ծի մեջ ճշ­մար­տու­թյուն կա, ի­հար­կե, բայց դա քա­ղա­քա­կա­նու­թյանն առ­նչ­վող բան է: Հի­մա իմ ու­ղեղն այն­պես չի գոր­ծում, որ ես խոր քա­ղա­քա­կան տե­սա­կետ­ներ հայտ­նեմ, մա­նա­վանդ որ քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ չեմ: Հի­մա իմ ըն­կա­լում­նե­րը չա­փա­զանց է­մո­ցիո­նալ են:
-Հի­մա բո­լորս ենք է­մո­ցիո­նալ, և այլ կերպ չէր էլ կա­րող լի­նել: Ա­ռողջ, սթափ բա­նա­կա­նու­թյան գե­րա­կա­յու­թյու­նը դժ­վար է են­թադ­րել այս ի­րա­վի­ճա­կում:
-Ի­հար­կե, այդ­պես է: Եվ հի­մա դժ­վար է ա­սել՝ ով է ճիշտ, ով է սխալ: Ինչ էլ ա­սում, ա­նում ենք, է­մո­ցիո­նալ ա­լի­քի վրա ենք ա­նում: Իսկ խոր վեր­լու­ծու­թյուն­նե­րը, գո­նե իմ դեպ­քում, հի­մա անհ­նա­րին են: Տես­նում ենք, կան մաս­նա­գետ-վեր­լու­ծա­բան­ներ, որ ա­սում են, թե հա­ջորդ քայ­լը Սյու­նի­քի հանձ­նումն է: Այս նոր քար­տե­զի հա­մա­ձայն՝ Գո­րի­սը, Կա­պա­նը դառ­նում են սահ­մա­նա­մերձ գո­տի, հետևա­բար գա­լու է նաև Զան­գե­զու­րը կորց­նե­լու հեր­թը: Մար­դիկ երևի թե սթափ վեր­լու­ծում են: Բայց ինձ նման է­մո­ցիո­նալ մար­դիկ չեն կա­րող այս ա­մենն ըն­կա­լել: Ա­մեն դեպ­քում, հի­մա ու­նենք այն, ինչ ու­նենք: Եվ ես մտա­ծում եմ՝ ի՞նչ ար­ժեք ու­նի մեր ապ­րե­լը, ի՞նչ ար­ժեր մեր պայ­քա­րը, ի՞նչ ար­ժեին այն լույս ե­րե­խա­նե­րը, որ զոհ­վե­ցին: Չգի­տեմ էլ, թե ինչ չա­փա­նիշ­նե­րով պի­տի չա­փենք այս ա­մե­նը:
-Ե­թե ի սկզ­բա­նե մեր ժո­ղովր­դին ա­ռա­ջարկ­վեր չպա­տե­րազ­մել, չկորց­նել մեր լույս զա­վակ­նե­րին և հանձ­նել այն բո­լոր տա­րածք­նե­րը, ո­րոնք այ­սօր հան­ձն­վե­լու են՝ ըստ այդ խայ­տա­ռա­կագ­րի, կար­ծում եք մար­դիկ հա­մա­ձայն կլի­նեի՞ն նման տար­բե­րա­կի:
-Ի­հար­կե ո՛չ: Ոչ ոք չէր հա­մա­ձայ­նի: Սփյուռ­քի գո­նե կե­սը հաս­տատ կգար, ե­րի­տա­սարդ, սթափ հատ­վա­ծը, վս­տահ եմ, ան­մի­ջա­կա­նո­րեն կմար­տն­չեր մեր հո­ղե­րի հա­մար: Եվ այս­տեղ էլ ա­վե­լի միա­հա­մուռ ոտ­քի կկանգ­նեինք: Նույ­նիսկ այդ մար­տա­կոչ աս­վա­ծը մար­դա­վա­րի չար­վեց, չներ­կա­յաց­վեց, թե ինչ կարևո­րու­թյուն ու­նի սահ­ման­նե­րում լի­նե­լը, դի­րքեր պա­հե­լը: Վազ­գեն Սարգ­սյան պի­տի լի­ներ, որ ձեռ­քը խփեր սե­ղա­նին ու ա­սեր. «Մա­հա­պարտ­նե­րի գունդ եմ հա­վա­քում, ու ապ­րել-մեռ­նե­լու հա­վա­նա­կա­նու­թյու­նը 50/50 է»: Այդ մար­տա­կոչն էլ այն­պի­սի տո­ղա­տա­կով է ար­վել, որ ազ­գի կե­սը մտա­ծել է. «Դե լա՜վ, ուր գնանք: Գնա­ցո­ղը գնա­ցել է, է­լի, ես գնամ, ի՞նչ ա­նեմ»: Այ­սինքն՝ ի սկզ­բա­նե մտա­ծել են ար­նա­քամ ա­նել ժո­ղովր­դին, բե­րել-հասց­նել մի վի­ճա­կի, որ հե­տո ա­սեն՝ դե՜, չդի­մա­ցանք, ու ստո­րագ­րեն այս փաս­տա­թուղ­թը: Բայց մեր ժո­ղո­վուր­դը պարտ­վող չէր, մենք պայ­քա­րող էինք: Ա­վե­լի քան վս­տահ եմ, որ ե­թե ժո­ղովր­դի գի­տակ­ցու­թյա­նը հասց­վեր ի­րա­կա­նու­թյու­նը, բո­լո­րը ոտ­քի կկանգ­նեին ու կգ­նա­յին մինչև վերջ: Հա­մե­նայն դեպս, այն տա­րածք­նե­րը, որ հի­մա են հայ­տն­վել թշ­նա­մու ձեռ­քում, հաս­տատ այդ­քան շատ չէին լի­նի: Գու­ցե մեկ-եր­կու շր­ջան կզի­ջեինք, բայց ոչ այս ծա­վալ­նե­րով: Այն­պես որ, ես չգի­տեմ, թե ին­չի հետ ենք մենք բախ­վել. հենց դա է շատ տխուր ու ան­հաս­կա­նա­լի:
-Ինչ­պես հաս­կա­նա­յինք, երբ ինչ-որ կի­սա­պաշ­տո­նա­կան, մա­մու­լի քար­տու­ղա­րի մա­կար­դա­կով ար­ված հայ­տա­րա­րու­թյամբ մեզ ի­րա­զե­կում էին, թե Շու­շին ամ­բող­ջո­վին թշ­նա­մու վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ է, իսկ դրան զու­գա­հեռ ու դրա­նից հե­տո էլ Շու­շիում կռ­վող մեր զին­վո­րյալ­նե­րը ու­ղիղ ե­թեր էին դուրս գա­լիս ու հա­վաս­տիաց­նում, որ չկա նման բան, որ ի­րենք Շու­շիում են: Աբ­սուր­դի ժան­րի բո­լոր դրսևո­րում­նե­րը, որ մենք սո­վոր ենք ե­ղել տես­նե­լու ար­վես­տի գոր­ծե­րում, այ­սօր տես­նում ենք մեր կյան­քում, տես­նում ենք բաց աչ­քե­րով:
-Եվ դա ո՛չ հաս­կա­նա­լու, ո՛չ մար­սե­լու բան է:
-Չե՞ք կար­ծում, որ մեր սր­բա­վայ­րե­րը, սուրբ մա­սունք­նե­րը, որ այդ հան­ձն­վե­լիք տա­րածք­նե­րում են, չեն հան­դուր­ժի օ­տա­րի գո­յու­թյու­նը: Ար­դյոք վե­րերկ­րա­յին, տիե­զե­րա­կան վրեժխ­նդ­րու­թյուն չի՞ լի­նե­լու այս ա­մե­նի մե­ղա­վոր­նե­րի նկատ­մամբ:
-Ի­հար­կե լի­նե­լու է: Ես դրան հա­վա­տում եմ: Աստ­ծո դա­տաս­տա­նի հար­ցում կաս­կած չու­նեմ, բայց այս պա­հին ու­նենք այն, ինչ ու­նենք:
-Ան­ցյալ տա­րի «ԱՐՏ PR» ըն­կե­րու­թյունն ի­րա­կա­նաց­րել է գյում­րե­ցի նկար­չու­հի Ժակ­լին Սարգ­սյա­նի ան­հա­տա­կան ցու­ցա­հան­դե­սը Շու­շիի կեր­պար­վես­տի թան­գա­րա­նում: Պատ­րաստ­վում էիք այս օ­րե­րին մեծ ու շքեղ մի ցու­ցա­հան­դես կազ­մա­կեր­պե­լու և նկար­չու­հու նոր աշ­խա­տանք­նե­րը նվի­րե­լու Շու­շիին: Նաև «ԱՐՏ PR»-ը կազ­մա­կեր­պել էր ցու­ցա­հան­դես, ո­րին մաս­նակ­ցել էին չորս տաս­նյակ ժա­մա­նա­կա­կից ար­վես­տա­գետ­ներ, ո­րոնք ցու­ցա­հան­դե­սից հե­տո ի­րենց աշ­խա­տանք­նե­րը նվի­րել էին Ար­ցա­խին: «ԱՐՏ PR»-ի ար­ցա­խյան նա­խագ­ծե­րի շար­քում բա­ցա­ռիկ էր Հաս­միկ Պա­պյա­նի մե­նա­հա­մեր­գի կազ­մա­կեր­պու­մը Շու­շիում, Ձեր կազ­մած «Շու­շի» պատ­կե­րագր­քի շնոր­հան­դե­սը, ո­րում ընդգրկված են 1992-ից մինչև մեր օ­րե­րը Շու­շին պատ­կե­րող լու­սան­կար­ներ՝ ժա­մա­նա­կա­կից լա­վա­գույն լու­սան­կա­րիչ­նե­րի մա­տուց­մամբ: Այս­պի­սի գոր­ծու­նեու­թյուն ծա­վա­լած ըն­կե­րու­թյու­նը, ան­շուշտ, ու­ներ ա­ռա­ջի­կա­յի ծրագ­րեր: Ի՞նչ եք թո­ղել ան­կա­տար ու ա­նա­վարտ:
-Այն­քա՜ն բան, որ հնա­րա­վոր էլ չէ բո­լո­րի մա­սին խո­սել: Նույ­նիսկ այս պայ­ման­նե­րում էինք ո­րո­շել մշա­կու­թա­յին մի­ջո­ցա­ռում ի­րա­կա­նաց­նել: Ռմ­բա­կոծ­ված Ղա­զան­չե­ցոց Սուրբ Ա­մե­նափր­կիչ ե­կե­ղե­ցում պատ­րաստ­վում էինք ար­վես­տի ակտ ի­րա­կա­նաց­նե­լու՝ ա­վեր­ված գմ­բե­թից թա­փան­ցող լույ­սի ներ­քո: Սպա­սում էինք, որ հան­դարտ­վեն ԱԹՍ-նե­րի գրոհ­նե­րը, և ի­րա­կա­նաց­նենք մեր մտահ­ղա­ցու­մը: Ա­ռանց հան­դի­սա­տե­սի էինք մտա­դիր ա­նե­լու մեր ակ­ցիան: Պի­տի այն տե­սան­կա­րա­հա­նեինք, հո­լո­վակ պատ­րաս­տեինք, թար­գա­մա­նեինք տար­բեր լե­զու­նե­րով և լայ­նո­րեն տա­րա­ծեինք բո­լոր հնա­րա­վոր մի­ջոց­նե­րով: Ծրա­գիրն ամ­բող­ջո­վին կազմ­ված էր, մշակ­ված, սպա­սում էինք պաշ­տո­նա­կան թույ­լտ­վու­թյա­ն Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյան մշա­կույ­թի նա­խա­րա­րու­թյան կողմից, որպեսզի իրականացնեինք մեր մտահ­ղա­ցու­մը: Սա ար­դեն ո­րո­շա­կի հիմ­քե­րի վրա դր­ված, հաշ­ված օ­րե­րի ըն­թաց­քում ի­րա­կա­նաց­վե­լիք ծրա­գիր էր, իսկ թե հա­ջորդ տար­վա հա­մար ին­չեր էինք նա­խա­տեսել, դժ­վար է ան­գամ թվար­կել: Տա­սը-քսան ա­նուն մի­ջո­ցա­ռում էր նա­խա­տես­ված, ո­րոնք նախ հե­տաձգ­վե­ցին կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­վա­րա­կի պատ­ճա­ռով, ա­պա և՝ պա­տե­րազ­մի: ՈՒ հի­մա ինձ հա­մար մեծ ցավ է ապ­րել այն ի­րա­կա­նու­թյան մեջ, ո­րը մեզ պար­տադր­վել է:
Զրույ­ցը վա­րեց
Կա­րի­նե ՌԱ­ՖԱ­ՅԵ­ԼՅԱ­ՆԸ
Դիտվել է՝ 36046

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ