Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

«Երկ­րում ա­նիշ­խա­նու­թ­յուն է, մեզ վս­տա­հե­լի իշ­խա­նա­վոր­ներ և պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ են պետք»

«Երկ­րում ա­նիշ­խա­նու­թ­յուն է, մեզ վս­տա­հե­լի իշ­խա­նա­վոր­ներ և պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ են պետք»
26.11.2020 | 23:19

Ե­րեկ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը դեմ քվեար­կեց ընդ­դի­մու­թյան ներ­կա­յաց­րած նա­խագ­ծին, որ նա­խա­տե­սում էր չե­ղար­կել սեպ­տեմ­բե­րի 27-ից հայ­տա­րար­ված ռազ­մա­կան դրու­թյու­նը: «Ի­րա­տե­սը» դեռ օ­րեր ա­ռաջ էր գրել, որ խոր­հր­դա­րա­նա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը՝ «Իմ քայ­լը», մաս­նակ­ցե­լու է ընդ­դի­մու­թյան հրա­վի­րած ար­տա­հերթ նիս­տին, բայց տա­պա­լե­լու է նա­խա­գի­ծը:


Իշ­խա­նա­կան պատ­գա­մա­վոր Ար­փի Դա­վո­յանն այն հա­մոզ­մանն է, որ ռազ­մա­կան դրու­թյու­նը պետք է պահ­պան­վի, քա­նի որ ըստ պաշտ­պա­նա­կան գե­րա­տես­չու­թյան ներ­կա­յաց­րած տվյալ­նե­րի, հետ­պա­տե­րազ­մա­կան շր­ջա­նում երկ­րում այն­պի­սի գոր­ծըն­թաց­ներ են տե­ղի ու­նե­նում, ո­րոնք ուղ­ղա­կի են­թադ­րում են ռազ­մա­կան դրու­թյան պահ­պա­նում. «Որևէ մե­կը ռազ­մա­կան դրու­թյունն ան­վերջ եր­կա­րաց­նե­լու նպա­տակ­ներ չու­նի: Իսկ պաշտ­պա­նա­կան գե­րա­տես­չու­թյան կող­մից ներ­կա­յաց­ված փաս­տարկ­նե­րը տե­ղին են ու հա­մո­զիչ: Մենք ու­նենք հետ­պա­տե­րազ­մյան ի­րա­վի­ճակ և բազ­մա­թիվ գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ, ո­րոնք պետք է կա­տար­վեն՝ սահ­մա­նա­յին ի­րա­վի­ճա­կը հար­թե­լու հա­մար, հետևա­բար, ռազ­մա­կան դրու­թյան պահ­պա­նու­մը ինք­նան­պա­տակ չէ և կապ­ված չէ ներ­քա­ղա­քա­կան ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի հետ»:


Նա չի կար­ծում, որ նո­յեմ­բե­րի 10-ի կա­պի­տու­լյա­ցիա­յի մա­սին հա­մա­ձայ­նագ­րի տակ ստո­րագ­րե­լուց հե­տո վար­չա­պե­տը պետք է հրա­ժա­րա­կան տա: Ըստ Դա­վո­յա­նի՝ հետ­պա­տե­րազ­մա­կան ի­րա­վի­ճա­կում նման գոր­ծե­լաո­ճը, այ­սինքն՝ հրա­ժա­րա­կան ներ­կա­յաց­նե­լը, ան­պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն է: Ա­վե­լին՝ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը պար­տա­վոր է կա­տա­րել բո­լոր այն քայ­լե­րը, որ նա­խանշ­վել են վար­չա­պե­տի՝ 6-ամ­սյա գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի ու­ղեր­ձում: Այդ քայ­լե­րը կամ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը կա­տա­րե­լը, ա­սում է իմ­քայ­լա­կա­նը, այս պա­հին ա­վե­լի ա­ռաջ­նա­հերթ է, քան կա­ռա­վա­րու­թյան հրա­ժա­րա­կան պա­հան­ջե­լը, գոր­ծա­դի­րը ստանձ­նել է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն, պար­տա­կա­նու­թյուն­ներ ու­նի, որ պետք է կա­տա­րի:
Ար­փի Դա­վո­յա­նը չի ցան­կա­նում խո­սել հան­րա­յին դժ­գո­հու­թյան մա­սին, քան­զի ըստ նրա, դա ոչ թե հան­րա­յին պա­հանջ է, այլ մի քա­նի կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րի ա­ռաջ քա­շած թե­զեր: Հան­րա­յին դժ­գո­հու­թյունն այն է, բա­ցատ­րում է, երբ ամ­բողջ հան­րու­թյու­նը պա­հան­ջում է նույն բա­նը. «Բայց տես­նում ենք մի քա­նի ու­ժե­րի կող­մից ուղ­ղորդ­ված դժ­գո­հու­թյուն: Որևէ մե­կը եր­ջա­նիկ չէ, բո­լորս ան­ցել ենք պա­տե­րազ­մի ար­հա­վիր­քի մի­ջով, ու­նե­ցել ենք մեր ցավն ու վիշ­տը: Որևէ մե­կը չի ա­սում, որ այս պար­տու­թյունն ի­րե­նը չէ, իսկ պա­տե­րազ­մից հե­տո բո­լորս պար­տա­վոր ենք խա­ղաղ ու հան­գիստ եր­կիր ու­նե­նալ»:


Պատ­գա­մա­վոր Դա­վո­յա­նը հա­մա­ձայն չէ նաև այն պն­դում­նե­րի հետ, որ պարտ­ված իշ­խա­նու­թյու­նը չի կա­րող իշ­խա­նու­թյան ղե­կին լի­նել: Նա հա­մոզ­ված է՝ իշ­խա­նու­թյու­նը դեռ ա­նե­լիք­ներ ու­նի՝ մի­ջազ­գա­յին պար­տա­վո­րու­թյուն­ներ, բա­նակ­ցու­թյուն­ներ, սահ­ման­նե­րի հարց և այլն: «Եվ այս պայ­ման­նե­րում ա­սել, որ իշ­խա­նու­թյու­նը պարտ­վել է և պետք է գնա, տրա­մա­բա­նա­կան չէ: Այս պար­տու­թյու­նը որբ չէ, ՀՀ վար­չա­պե­տը ա­սել է, խո­սել է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան մա­սին, որևէ մե­կը պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նից չի խու­սա­փում: Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը շատ հան­գիստ կա­րող է մաս­նակ­ցել բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րին, և տե­ղին չեն խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րը, թե պարտ­ված ղե­կա­վա­րը չի կա­րող մաս­նակ­ցել հե­տա­գա բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րին»,- հա­վաս­տիաց­նում է բա­նա­խո­սը:


«Լու­սա­վոր Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վար Էդ­մոն Մա­րու­քյա­նը, անդ­րա­դառ­նա­լով ռազ­մա­կան դրու­թյու­նը պահ­պա­նե­լու վե­րա­բե­րյալ իշ­խա­նա­կան պատ­գա­մա­վոր­նե­րի, մաս­նա­վո­րա­պես՝ Անդ­րա­նիկ Քո­չա­րյա­նի բա­ցատ­րու­թյուն­նե­րին, թե կյանքն է ստի­պում ռազ­մա­կան դրու­թյուն պահ­պա­նել, նշում է. «Կյան­քը նրանց շատ բան կա­րող է թե­լադ­րել, քա­նի որ իշ­խա­նու­թյան վի­ճա­կը վատ է: Ինձ հա­մար ան­հաս­կա­նա­լի է նաև իշ­խա­նու­թյան սար­սա­փը, որ մտա­ծում են, թե ռազ­մա­կան դրու­թյան չե­ղար­կու­մից հե­տո ընդ­դի­մու­թյու­նը կա­րող է վար­չա­պե­տի իմ­պիչ­մեն­տի հարցն օ­րա­կարգ բե­րել: Մենք նման նա­խա­գիծ չու­նենք, հետևա­բար՝ իշ­խա­նու­թյունն ին­չի՞ց է վա­խե­նում: Ա­վե­լին ա­սեմ՝ մենք ԲՀԿ-ի հետ 1/3 ստո­րագ­րու­թյուն էլ չու­նենք, որ նման ահ ու սար­սա­փի մեջ են, հետևա­բար, այդ հար­ցը հի­մա ան­տե­ղի է շա­հար­կե­լը: Ա­յո, ընդ­դի­մու­թյան գոր­ծիք­նե­րը միշտ պետք է գոր­ծեն, ռազ­մա­կան դրու­թյունն ան­գամ դրան չպետք է խան­գա­րի, բայց այս պա­հին նման բան չենք ա­նի»:


ԼՀԿ խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վարն ապ­շել է ՀՀ նո­րան­շա­նակ արտ­գործ­նա­խա­րար Ա­րա Այ­վա­զյա­նի հայ­տա­րա­րու­թյա­նից, թե հայ­կա­կան կող­մը պարտ­վել է ոչ թե դի­վա­նա­գի­տա­կան, այլ ռազ­մի դաշ­տում: Ըն­դգ­ծում է՝ հա­յաս­տա­նյան դի­վա­նա­գի­տու­թյան ներ­կա­յի ու ա­պա­գա­յի հետ, ո­րի ղե­կա­վա­րը նման միտք ար­տա­բե­րող անձ է, որևէ հույս չի կա­պում: Ե­թե այդ մար­դը չգի­տի, որ պա­տե­րազ­մը սկս­վում է այն ժա­մա­նակ, երբ դի­վա­նա­գի­տու­թյու­նը պարտ­վում է, մեկ­նա­բա­նում է Մա­րու­քյա­նը, ա­պա որևէ ակն­կա­լիք ու սպա­սում չու­նեմ կոնկ­րետ այդ ան­ձից:
Հաս­կա­նա­լու հա­մար, թե հան­րու­թյան քա­նի տո­կոսն է վս­տա­հում ներ­կա իշ­խա­նու­թյա­նը, ընդ­դի­մա­դիր պատ­գա­մա­վորն ա­ռա­ջար­կում է վս­տա­հու­թյան հան­րաք­վե անց­կաց­նել: «Երկ­րում ա­նիշ­խա­նու­թյուն է, ին­չի մա­սին շուրջ 15 օր խո­սում եմ: Եվ դա է պատ­ճա­ռը, որ մեզ վս­տա­հե­լի իշ­խա­նա­վոր­ներ և պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ են պետք: Օ­րի­նակ, Քա­շա­թա­ղի բնա­կիչ­նե­րը տո­տալ ա­նո­րո­շու­թյան մեջ են, դեռ չգի­տեն՝ ի­րենց տնե­րում կա­րո՞ղ են ապ­րել, թե՞ ոչ: Խո­սակ­ցու­թյուն­ներ են շր­ջա­նառ­վում, որ այն­տե­ղի ղե­կա­վարն ադր­բե­ջան­ցի կլի­նի, բայց հա­յե­րը կա­րող են մնալ ու ապ­րել: Ա­մեն ինչ այս­պի­սի խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րի տի­րույ­թում է, ու բա­ցի ընդ­դի­մա­դիր­նե­րից չկա մեկ այլ վս­տա­հե­լի պաշ­տո­նա­տար անձ, որ կճշ­տի այս­տե­սակ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը: Ինչ­պե՞ս է ստաց­վում, որ Քար­վա­ճա­ռի հան­ձն­ման վերջ­նա­ժամ­կետ ու­նենք, իսկ գե­րի­նե­րի հան­ձն­ման վերջ­նա­ժամ­կետ չու­նենք: Պետք է հրա­ժա­րա­կան տա ամ­բողջ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը՝ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի գլ­խա­վո­րու­թյամբ, նոր իշ­խա­նու­թյուն ձևա­վոր­վի, ո­րը կկա­րո­ղա­նա գե­րի­նե­րի փո­խա­նակ­ման հար­ցով զբաղ­վել, եր­կի­րը, տն­տե­սու­թյու­նը կա­յու­նաց­նել, զին­ված ու­ժե­րը հզո­րաց­նել և այլն»,- ըն­դգ­ծում է նա:


«Բար­գա­վաճ Հա­յաս­տան» խմ­բակ­ցու­թյան պատ­գա­մա­վոր Ի­վե­տա Տո­նո­յանն ար­ձա­նագ­րել է՝ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը բա­վա­րար չա­փով ազն­վու­թյուն ու պար­կեշ­տու­թյուն չու­նե­ցան խոս­տո­վա­նե­լու՝ ռազ­մա­կան դրու­թյու­նը չե­ղար­կե­լու հիմ­քում ըն­կած է այն վա­խը, որ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը դրա­նից ան­մի­ջա­պես հե­տո հան­դես է գա­լու վար­չա­պե­տին ան­վս­տա­հու­թյուն հայտ­նե­լու նա­խա­ձեռ­նու­թյամբ: Ե­թե իշ­խա­նու­թյուն­ներն ի­րենց մեջ բա­վա­րար չա­փով քա­ղա­քա­կան կամք, պար­կեշ­տու­թյուն, ազն­վու­թյուն ու, ի վեր­ջո, հայ­րե­նա­սի­րու­թյուն գտ­նեն, չե­ղար­կեն ռազ­մա­կան ռե­ժի­մը, ընդ­դի­մու­թյունն էլ, բնա­կա­նա­բար, հե­տա­գա քայ­լե­րի մա­սին կբարձ­րա­ձայ­նի: Տո­նո­յա­նի կար­ծի­քով` վար­չա­պե­տի հրա­ժա­րա­կա­նից հե­տո կա­ռա­վա­րու­թյան կազ­մը պետք է կազմ­ված լի­նի այն­պի­սի ան­հատ­նե­րից, ո­րոնք կկա­րո­ղա­նան եր­կի­րը դուրս բե­րել ստեղծ­ված օր­հա­սա­կան ու խայ­տա­ռակ ի­րա­վի­ճա­կից: Ինչ վե­րա­բե­րում է Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նին պատ­գա­մա­վո­րա­կան ման­դա­տից զր­կե­լու գոր­ծըն­թա­ցին, ԲՀԿ-ա­կա­նի հա­մոզ­մամբ, այն հիմ­նա­զուրկ է: Ա­վե­լին՝ դա քա­ղա­քա­կան հե­տապ­նդ­ման շա­րու­նա­կու­թյունն է. «Նի­կոլ Փա­շի­նյանն ուղ­ղա­կի անձ­նա­կան հաշ­վե­հար­դար է տես­նում Գա­գիկ Ծա­ռու­կյա­նի նկատ­մամբ: ԲՀԿ ա­ռաջ­նոր­դին ման­դա­տից զր­կե­լը, ի­հար­կե, երկ­րում որևէ բան չի փո­խե­լու: Այ­սօր իշ­խա­նու­թյան են այն­պի­սի մար­դիկ, ո­րոնց կյան­քի միակ նպա­տա­կը, միակ սր­բու­թյու­նը ման­դատն է: Կրկ­նում եմ՝ գործ ու­նենք վախ­կոտ, քի­նախն­դիր, փոք­րո­գի մարդ­կանց՝ հաշ­վե­հար­դար տես­նե­լու նկր­տում­նե­րի հետ»:


Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 8569

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ