Հասկանալու դեֆիցիտը և դրա փոխարինումը հասկանալու իմիտացիայով մեր տունը քանդող հիմնական հանգամանքներից մեկն է։

Նախորդ դարակեսից Աբովյան 16-ը Հայկական աշխարհի (այն է՝ Հայաստանի սովետական սոցիալիստական ռեսպուբլիկայի), և ընդհանրական հայոց Սփյուռքի կենտրոնաձիգ կառույցներից էր, ինչպես որ էին Մատենադարանն ու Պետհամալսարանը, Գիտությունների ազգային ակադեմիան և Ալեքսանդր Թամանյանի ժառանգությունը։

Սիրելի հայ ժողովուրդ, գիտակից եղբայրներ և քույրեր, հայոց բանակ, սրբազան հայրեր, իմ գործընկերներ, ձեզ եմ դիմում կոչով:

Ի՞նչ եք կարծում, 1915 թվականի ապրիլի 24-ին, երբ Պոլիսում բռնեցին ու սպանեցին բոլոր հայ մտավորականներին, Էրզրումի կամ Մուշի հայերն ի՞նչ էին մտածում:

Իմ առաջնորդության կարիքն է՛լ ավելի կզգաք այն ժամանակ, երբ շատ ավելի մոտենաք Ինձ: Այս իրողությունը անկասկած է:
Սակայն այն ժամերը, որ հատկացնում եք Ինձ, միայն նրա համար չէ, որ Ես ձեզ ճանապարհ ցույց տամ, այլ ավելի շուտ մի պատեհություն է, որ զգաք ու լինեք Իմ ներկայության մեջ: Մի՞թե ճյուղը շարունակ խնդրում է որթատունկից, որ ավիշ ուղարկի իրեն, կամ թելադրի, թե ինչ ուղղությամբ պետք է աճել: Ո՛չ, ավիշը գալիս է բնական եղանակով այնքան, որ ճյուղը կապված է որթատունկին:

Տե՛ր, կանգնեցրո՛ւ ինձ հաստատուն և անշարժ` պատերազմի փորձության մեջ աներկյուղ, քաջ ու ամուր հավատով և ջերմագին սիրով [զորանալու] ինձ վրա եկող դևերի դեմ: Զինի՛ր ինձ Քո ամրակուռ զենքով, որ պատերազմեմ ու հաղթեմ հակառակորդ թշնամուն, որ կամենում է որսալ ինձ իսպառ:

Այս լուսանկարն ամբողջ օրը մտովի ինձ հետ է եղել:
Լուսանկարից հետևյալ ապրումն եմ զգացել. Աստված իմ, չէ՞ որ այս հողի համար կռվել են, չէ՞ որ այս հողի մեջ կյանք են դրել...

Առավել պարզ պատկերացնելու համար, թե ինչ է անում փաշինյանական խունտան Հայաստանի սահմանները թուլացնելու, մասնավորապես՝ Տավուշում եղած ականապատ դաշտերը վերացնելու առումով, օգտակար կլինի ծանոթանալ մի շարք այլ պետությունների փորձին...

Տավուշի ուղղությամբ անվտանգային կոլապսը համակողմանիորեն գնահատելու համար անդրադառնանք նաև գազի մատակարարման խնդրին...

Ես ուրախանում եմ, որ իշխանությունը թիրախավորել է եկեղեցին ու նրա հավատարիմ սպասավորներին: ատանան ոչնչից չի վախենւմ, բայց շան նման սարսափում է հոգևորականի ստվերից անգամ...