26 տարի առաջ` 1987թ. մարտի 30-ին, Երկրի ուղեծիր դուրս բերվեց «Գլազար» գերմանուշակագույն աստղադիտակը, որն առ այսօր մնում է հայկական վերջին տիեզերական աստղադիտարանը, իսկ մեկ տարի անց` ուղիղ 25 տարի առաջ, լույս տեսավ «Գլազարի» արդյունքներով ստացված գիտական առաջին հոդվածը: «Գլազարը» նախագծվել և կառուցվել էր «Գրանիտ» հատուկ կոնստրուկտորական բյուրոյում պրոֆ. Հրանտ Թովմասյանի գիտական և Յուրի Խոջայանցի վարչական ղեկավարությամբ: Այն աշխատեց խորհրդային «Միր» տիեզերակայանի «Քվանտ» մոդուլի վրա: «Գլազարը» 40սմ Ռիչի-Կրետյենի համակարգի 1.3 աստիճան տեսադաշտով դիտակ էր, որը լուսանկարչական ժապավենի վրա գրանցում էր տիեզերական մարմինների ճառագայթումը 1640 անգստրեմ ալիքի երկարության վրա 250 անգստրեմ լայնության շերտով:

Մարսի վրա ինչ-որ ժամանակ կյանք է եղել` մոլորակում եղել է խմելու ջուր, որը կյանքի գոյության բավարար պայման է, որովհետև բակտերիաների գոյության հնարավորություն է ստեղծում: Մարսի հողի նմուշներում հայտնաբերվել են ծծումբ, ազոտ, ջրածին, թթվածին, ֆոսֆոր, ածխածին` այս տարրեը ևս կյանքի գոյության համար շատ կարևոր են: Այժմ Curiosity մարսագնացը ուսումնասիրում է Գեյլի խառնարանի շրջակայքը, որտեղից վերցվել են հողի նմուշները, նախկինում այդ տարածքում գետ է եղել, բայց առայժմ կյանքի գոյության փաստեր չեն գտնվել:

Մարտի կեսերին հնարավոր կլինի երկնքում անզեն աչքով տեսնել C/2011 L4 Պանսթարս գիսավորը: Երկրին ամենամոտ կետում` 1,1 աստղագիտական միավոր հեռավորության վրա (աստղագիտական միավորը` ա.մ., Արեգակի և Երկրի միջև եղած հեռավորությունն է և հավասար է 150 միլիոն կիլոմետրի) գիսավորը գտնվում էր մարտի 5-ին և Արեգակին ամենամոտ կետում` 0.3 ա.մ. հեռավորության վրա` մարտի 10-ին: Արեգակից գրեթե նույն` 0,3 ա.մ. հեռավորության վրա է գտնվում Մերկուրի մոլորակը:

Նորվեգիայի Նոբելյան մրցանակների կոմիտեն տեղեկացրել է, որ 2013 թ. Խաղաղության Նոբելյան մրցանակին հավակնում են 259 թեկնածուներ, այդ թվում 50 հասարակական ու միջազգային կազմակերպություններ: 2011-ին Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողով ներկայացվել էր 241 առաջարկ:

Մարսի մակերևույթին գտնվել է քար, որից բռնակ է երևում: NASA- ի գիտնականները պարզել են, որ դռան բռնակի տեսք ունեցող ելուստը բնական ծագում ունի և ձևավորվել է քամիների ներգործությամբ, երբ փափուկ քարը փշրվել է քամուց ու ավազից, իսկ առավել կոշտը` դիմադրել ու քարից դուրս գալով` պահպանվել է:

«Իրատես de facto»-ի հյուրն է բանասիրական գիտությունների դոկտոր ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԸ:

2012-ի հուլիսից ընթացքի մեջ է ՀՀ նախագահի հովանու ներքո իրականացվող «Աջակցություն երիտասարդ գիտնականներին» ծրագիրը, որին տարեկան հատկացվում է 100 միլիոն դրամ։

Հայաստանը դարձել է ՄԱԿ-ի Տիեզերքի խաղաղ օգտագործման հանձնաժողովի (COPUOS) անդամ, ինչը մեր երկրին հնարավորություն է տալիս միանալու տիեզերքի խաղաղ օգտագործման ոլորտին վերաբերող հինգ հիմնական միջազգային պայմանագրերին («Տիեզերքի պայմանագիր», «Փրկության համաձայնագիր», «Պատասխանատվության կոնվենցիա», «Գրանցման կոնվենցիա», «Լուսնի համաձայնագիր»), մասնակցել տիեզերական նոր ծրագրերին: Չնայած Ադրբեջանի գործադրած բոլոր ջանքերին` խանգարել Հայաստանի անդամակցությանը, Հայաստանն ընդունվել է ձայների բացարձակ մեծամասնությամբ:

Արձագանքում եմ «Իրատես de facto» թերթի թիվ 5-ում տպագրված «Ժամանակն է, որ աշխարհը մեզ ճանաչի որպես համաշխարհային պրոբլեմներ լուծող ազգի» վերնագրով հոդվածին, որում արծարծվել էին հանրապետությունում արևային էներգետիկայի նոր ռազմավարության ձևավորման և զարգացման ուղղությունները:

Հայտնի է, որ մարդկանցից առաջ տիեզերքում եղել են շներն ու կապիկները. ռուսները վստահել են շներին, ամերիկացիները` կապիկներին: Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը ևս նախընտրել է կապիկներին: