Այսօր մեր կյանքում որոշ անհատներ ակամայից միավորվելով` վերածվել են մի ողորմելի զանգվածի, որոնք կարծես որևէ լուրջ բանի ընդունակ չեն, անգամ սեփական ժողովրդի ծանր վիճակը շտկելուն, որևէ կերպ դրսևորվելուն: Ձեր տեղը քաղաքականությունը չէ: Կասեի նրանց` գնացեք գյուղ և կաղամբ աճեցրեք, որով էլ մանկապարտեզներին էժան բանջարեղեն կմատակարարեք:

Հարցս ուղղում եմ նորանշանակ վարչապետին, նրա կառավարության անդամներին ու վերջիններիս տեղակալներին (ի դեպ, նրանց զգալի մասը նույնիսկ չի էլ ծառայել բանակում). այդ ի՞նչ կախարդական փայտիկի ուժով ու զորությամբ են երկիրը դարձնելու սինգապուրյան:

Թոմաս Էդուարդ Լոուրենսը, լրագրող և խմբագիր Լինքոլն Ստեֆենսի բնութագրմամբ` Կայսրության նախակարապետը, քաջատեղյակ էր, «բան էր հասկանում» Փոքր Ասիայի և Մերձավոր Արևելքի գործնական քաղաքականությունից:

Ինքնին հասկանալի է, որ ռուս-ուկրաինական հակամարտությունը արձագանք է գլոբալ խնդիրների, և Արևմուտքի կոնկրետ նպատակն է ՈՒկրաինան դուրս հանել Ռուսաստանի ազդեցության շրջանակից, որից հետո, իբր, ռուսաց երկիրը այլևս կայսրություն չի կարող դառնալ: Այդուհանդերձ ռուս նացիոնալիստական լրատվամիջոցներում առանձնանում է նաև մասնակի մի թեմա, որը, որպես կանոն, չի քննարկվում լիբերալ մամուլում: Խոսքը վերաբերում է հրեական գործոնին այդ առնչություններում:

Անդրադառնալով մեր երկրում պետականորեն իրականացվող տնտեսական ու վարչական ծրագրերին, ժամանակ առ ժամանակ իրագործվող բարեփոխումներին, որոնցից շատերը նպաստել են երկրի զարգացմանը, շատ հաճախ մենք մեզ «բռնում» ենք ատելության ճանապարհին և ինքներս մեզ համար, իրոք, դառնում ենք ոչ սիրելի: Քանզի այս ոլորտներում ևս այնքան էլ սրտացավ չենք և ազգային արժեքներն ու երկրի հարստությունները կողոպտման տնտեսական արշավանքների կամ էլ զանազան փորձարկումների ենք ենթարկում: Բերեմ մի քանի օրինակ:

Ես հաճախ եմ հիշում օդեսացի տոհմիկ լեհ Օլեշա Յուրիի «Երեք հաստլիկներ» գլուխգործոցից մի դրվագ։ (Թախանձագին պաղատում եմ, որ ԱԺ գրասերները նախ վերընթերցեն սույն նշանավոր գործը և հնարավորինս հանրամատչելի եղանակներով այն ըմբռնելի դարձնեն մականունազարդ գրոհայիններին, հավատացեք, արժե։

Դառը, դառնաղի չկյանքով ենք ապրում. տեսածներս` դառը, լսածներս` դառնաղի։ Հացն էլ լեղի՞ լինի։ Մեր կյանքն ինչո՞ւ էսպես թունավոր դարձավ։ Չենք կարողանում ուրախանալ։ Իրար փոր ու փսոր ենք թափում։ Անճարը դեղ ու ճար չունի։ Դու տեսնող աչք, արթուն-սուր միտք ու որսող ունկ ունես։ ՈՒնկիդ համար իմ տեսած, հա, հենց տեսած երկար զրույցը կարճառեմ։

Սկզբից ևեթ ընթերցողի տարակուսանքը ընտրածս վերնագրի վերաբերյալ փարատելով շեշտեմ, որ խոսքս ամենևին էլ կործանարար հողմերի նման անցած դարերում Հայաստան արշաված բարբարոսական ցեղերի ու ցեղախմբերի, կամ էլ պարսկական, բյուզանդական, արաբական, սելջուկ-թուրքական, մոնղոլ-թաթարական բանակների արշավանքների մասին չէ: Այդ անցած-գնացած ժամանակների վերաբերյալ փաստեմ. վերոնշյալ արշավանքների ընթացքում, օտարների ձեռնարկած առաջին իսկ գործողություններով հայությանը բնաջնջելուց զատ, եղել են նաև պատմական հիշողությունները կրող հայ մարդու մշակույթի` գիր ու գրականության, ազգի հարատևությունն ապահովող կրթության ու մշակութային օջախների` վանքերի ու եկեղեցիների ոչնչացումներ: Ասել է` մեր թշնամիները նույնիսկ մեզնից առավել են գիտակցել, որ ազգի պատմության ու մշակույթի հարատևությունը պայմանավորված է պատմական ու հոգևոր հիշողության և նյութական ժառանգության արժեքներով: Այնպես որ, եթե մարդուն կտրում ես այդ հիշողություններից, ապա մարդը, ասել է թե` ազգը, ժողովուրդը, դառնում է ժամանակների քաղաքականությանը հլու-հնազանդ ենթարկվող զանգված, կամակատար, ստրուկ:

Երեսփոխանարանում, հայտնի է, օվալաձև է դահլիճը, նաև հանրահայտ է, որ քառակուսի են ոմանց մտքերը և կրքերն են ոմանց բութանկյուն։ (Հայկազյան ազնվազարմ գենը գլուխկոնծի է տալիս ներկա իշխանականների մտքում-հոգում-փորոտիքում)։

Դիմում եմ քեզ, հայ մտավորական (եթե այս բառի բուն իմաստով գոնե մի որոշակի քանակ կա Հայաստանում): Խորհրդային Հայաստանում, օրինակ, այդպիսի հմայիչ՝ և՛ արտաքինով, և՛ խոսելաոճով, և՛ էությամբ, կար մեկը (իրականում շատ կային, այն էլ՝ պետական համալսարանում), որն ընդգծված տարբերվում էր. դա Բաբկեն Ներսիսյանն էր: Նա համակ պետականամետ մարդ էր: Այսօր ցույց տվեք մեկին, որ գոնե մի փոքր մոտ լինի Ներսիսյան հայի կերպարին: