Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Կոգևորի՞ Պուտինին Նազարբաևը

Կոգևորի՞ Պուտինին Նազարբաևը
22.03.2019 | 11:30

Ռուսաստանի քաղաքական էլիտան միայն այդ մասին է մտածում, բայց որ մի բառ չի ասում: Ղազախստանում Նուրսուլթան Նազարբաևը խախտեց տաբուն: Պաշտոնապես հրաժարվելով նախագահի պաշտոնից ընտրություններից 1 տարի առաջ` 78-ամյա ավտոկրատն ու սովետական նախկին պաշտոնյան ինքն է կազմակերպում իր իշխանության փոխանցումը և ազդանշան է հղում Կենտրոնական Ասիայի սահմաններից դուրս` ընդհուպ մինչև Կրեմլ, որտեղ 2024-ին Վլադիմիր Պուտինը ևս ավարտում է իր 24-ամյա իրավասությունները, որ ընդամենը 4 տարով է պակաս տափաստանային գործընկերոջից` գրում է Պիեռ Ավրիլը Le Figaro-ում:

Հիմա, ինչպես բացատրում են քաղաքագետները, Պուտինն օրինակ ունի, որ չի կարող անտեսել: Երկու երկրներն էլ բախվում են նույն խնդիրներին: Հրաժարական տալով` Նազարբաևը հեռանում է բյուջետային դժվարություններից, որ կենտրոնանա բացառապես ռազմավարական իրավասությունների վրա: Մինչդեռ ծայրահեղ վատ ընդունված կենսաթոշակային բարեփոխման հեղինակ Վլադիմիր Պուտինը ունի իր 32% քաղաքացիների վստահությունը` դա շատ ցածր վարկանիշ է ավտորիտար երկրի համար: Ալժիրում` ևս մեկ նավթային տերությունում, խնդիրների այդ համադրումը մարդկանց փողոց է դուրս բերում` այդ հեռանկարը խիստ անհանգստացնում է և Ղազախստանին, և Ռուսաստանին: Նուրսուլթան Նազարբաևը լուծում է այդպիսի հավասարում` նախագահի ժամանակավոր պաշտոնակատար նշանակելով Կասիմ Ժոմարտ Տոկաևին, որ անմիջապես առաջարկեց վերանվանել մայրաքաղաք Աստանան Նուր Սուլթան, որ թարգմանվում է «Լուսավոր սուլթան»:

Նազարբաևը Սենատի նախագահ նշանակեց դստերը` 55-ամյա Դարիգային` օրինական դարձնելով իշխանության դինաստիական փոխանցումը: Վլադիմիր Պուտինը, կրեմլագետների խոսքով` դա չի անի: Նա անձի պաշտամունքից հեռու է և իր 2 դուստրերին հասարակական ուշադրությունից դուրս է պահում: «Պուտինն իրեն համարում է ոչ թե ժողովրդի հայր, այլ կորպորտաիվ ղեկավար: Ղազախստանի անցումային շրջանում նա նախևառաջ հետևելու է անվտանգության ուժերի, իշխող կուսակցության (Նազարբարևը մնում է Նուր օթանի նախագահ) և օլիգարխների վարքագծին»` կանխատեսում է Մոսկվայի Կառնեգի կենտրոնի վերլուծաբան Տատյանա Ստանովայան: «Կրեմլի տերը սիրում է ինքնատիպ ու անակնկալ լուծումներ»` հիշեցնում է անկախ փորձագետ Վադիմ Դուբնովը` ընդգծելով, որ ղազախ ավագ գործընկերոջ հրաժարականից հետո որոշումների ընտրությունը կրճատվում է: Լուրեր կան, որ Պուտինը կգլխավորի Ռուսաստան-Բելառուս դաշնային պետությունը, որ ողջ ուժով փորձում է նյութականանալ: Բելառուսում 24 տարի նախագահող Ալեքսանդր Լուկաշենկոն

հրաժարվում է երկրոդական դերում լինել ռուս գործընկերոջ առաջ: Նա սկսել է քաղաքական ասպարեզում առաջ մղել իր որդուն դեռ վաղ պատանեկությունից:

Պիեռ Ավրիլ, Le Figaro

Հ.Գ. Bloomberg-ը ևս գրում է, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի աշխատակազմը քննարկում է նրա իշխանությունը երկարաձգելու հնարավորությունները:

Պուտինի 4-րդ ժամկետը կսպառվի 2024-ին: Երկու ժամկետ առաջ նրա իշխանության շարունակումը լուծվել է փոխատեղման տարբերակով` Սահմանադրությամբ բացառվում է երրորդ անգամ առաջադրվելու հնարավորությունը: Պուտինը դարձավ վարչապետ, վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևը՝ ընտրվեց նախագահ: 2008-2012-ի փոխատեղումը կրկնելու հնարավորությունը տեսականորեն նորից կա, բայց վերլուծաբանների կարծիքով` Կրեմլը չի ցանկանա նույն հնարքին դիմել: Ռուսաստան-Բելառուս ընդհանուր պետության նախագահ դառնալը տարբերակ է, բայց Ալեքսանդր Լուկաշենկոն ամիսը մեկ ասուլիս է հրավիրում ու հայտարարում, որ անկախությունը սրբություն է Բելառուսի համար: Ռուսաստանում կարող են ստեղծել նոր ատյան՝ Պետական խորհուրդ, որին կփոխանցվեն շատ մեծ լծակներ: Նազարբաևի սցենարը, որի հիմքում գուցե նաև Հայաստանում Սերժ Սարգսյանի ձեռնարկած փորձն էր` մեծ լիազորություններ տալ Անվտանգության խորհրդին, հետաքրքիր է և կարող է ընդունելի լինել ՌԴ քաղաքական վերնախավի համար` էլիտային անհրաժեշտ է գերագույն անաչառ մրցավար, որ հսկում է ու ուղղորդում իշխանությանը:

Առավել հավանական տարբերակ է Սահմանադրության փոփոխությունը, թեպետ Պուտինը բազմիցս ասել է, որ չի ցանկանում հանուն իշխանության փոխել Սահմանադրությունը: Պետդումայի նախագահ Վյաչեսլավ Վոլոդինը չի բացառել, որ 2019-ի դեկտեմբերին հնարավոր է բարեփոխել մայր օրենքը:

Կա ամենավատ տարբերակը` իրավահաջորդի, որ ստեղծելու է, մեղմ ասած, գզվռտոց իշխանության կուլիսներում:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 1961

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ