Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Խորհր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թ­յունն օգ­նեց իշ­խա­նու­թ­յա­նը

Խորհր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թ­յունն օգ­նեց իշ­խա­նու­թ­յա­նը
07.02.2020 | 01:16
Միայն Հա­յաս­տա­նում է հնա­րա­վոր նույն օ­րը և՛ ՍԴ հիմ­նադր­ման 24-ա­մյակ նշել, և՛ խոր­հր­դա­րա­նում յու­րա­հա­տուկ «շնոր­հա­վո­րան­քի» գոր­ծըն­թաց սկ­սել ՍԴ գոր­ծող կազ­մը լու­ծա­րե­լու նպա­տա­կով։ Այն, ինչ ե­րեկ խոր­հր­դա­րա­նում տե­ղի ու­նե­ցավ, պարզ ցու­ցա­նեց ոչ միայն իշ­խա­նու­թյան դի­լե­տան­տու­թյու­նը, այլև ընդ­դի­մու­թյան ա­նող­նա­շար կեց­ված­քը։ Ե­րեկ ԲՀԿ-ն ու ԼՀԿ-ն ա­պա­ցու­ցե­ցին, որ ա­ռաջ­նորդ­վում են իշ­խա­նու­թյան օ­րա­կար­գով և չու­նեն սե­փա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի ծրա­գիր։ Նրանք լե­գի­տի­մաց­րին այն գոր­ծըն­թա­ցը, ո­րը հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի մա­կար­դա­կում հա­կա­սահ­մա­նադ­րա­կան են ո­րա­կում։ Այ­սինքն՝ մաս­նակ­ցե­ցին ԱԺ-ի այն նիս­տին, ո­րը, ինչ­պես Էդ­մոն Մա­րու­քյանն է պն­դում, ար­դեն ու­նի մշակ­ված սցե­նար։ «Քա­ղա­քա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյան այն հոդ­վա­ծը, որն ու­զում է փո­խել, կա­րող է փո­խել խոր­հր­դա­րա­նում, բայց երկ­րորդ ըն­թերց­ման փաս­տաթղ­թեր չեն ներ­կա­յաց­րել: Ին­չու՞։ Որ­պես­զի ա­ռա­ջին ըն­թեր­ցու­մից հե­տո տա­պա­լեն նա­խա­գի­ծը, որ գնա հան­րաք­վեի: Ե­թե այդ փո­փո­խու­թյու­նը կա­րող է ա­նել խոր­հր­դա­րա­նը, ին­չու՞ եք ժո­ղովր­դին տա­նում ընտ­րա­տե­ղա­մա­սեր: Ին­չու՞ է պետք մինչև մա­յիս ու­նե­նալ քա­րո­զար­շավ և մի հոդ­ված փո­փո­խե­լու հա­մար ժո­ղովր­դին տա­նել ընտ­րա­տե­ղա­մա­սեր»,- հայ­տա­րա­րեց ԼՀԿ խմ­բակ­ցու­թյան ղե­կա­վա­րը, ըստ էու­թյան, կր­կին վե­րա­հաս­տա­տե­լով, որ ի­րենք մաս­նակ­ցում են ու օ­րի­նա­կա­նաց­նում այս գոր­ծըն­թա­ցը։
Մինչ­դեռ ի­րա­կան, ոչ թե խա­մա­ճի­կա­յին ընդ­դի­մու­թյու­նը պետք է լրիվ այլ բան ա­ներ։ Եր­կու պարզ քայլ, ո­րով կա­պա­ցու­ցեր, որ իշ­խա­նու­թյան թե­լը չեն թե­լում և խոր­հր­դա­րա­նա­կան երկ­րում ու­նեն ո­րո­շա­կի լծակ իշ­խա­նու­թյան քա­ղա­քա­կա­նու­թյան վրա ազ­դե­լու։
1. Նա­խագ­ծի ա­ռա­ջին ըն­թերց­ման ժա­մա­նակ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյու­նը պետք է հայ­տա­րա­րեր բոյ­կո­տի մա­սին, ի­մա՝ չմաս­նակ­ցեր մի ֆար­սի, որն ա­միս­ներ շա­րու­նակ քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գի ար­հես­տա­կան հարց է դար­ձել։ Սա հս­տակ քայլ է, ոչ գր­պա­նա­յին ընդ­դի­մու­թյան մո­տե­ցում։ Այ­լա­պես որ­քան էլ սուր ե­լույթ­ներ լի­նեն, իշ­խա­նու­թյա­նը քա­ռա­տեն, միևնույն է, ի­րենց մաս­նակ­ցու­թյամբ նիստն օ­րի­նա­կա­նաց­նում են։
2. Այս տար­բե­րա­կը հա­վա­նա­բար էլ չեն կա­րող գոր­ծի դնել, քա­նի որ այս հար­ցում էլ իշ­խա­նու­թյունն ա­ռաջ ան­ցավ ընդ­դի­մու­թյու­նից ու կր­կին սե­փա­կան օ­րա­կար­գով նրանց տա­րավ։ Այ­սինքն՝ տա­պա­լել երկ­րորդ ըն­թեր­ցու­մը։ Այ­նինչ, խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյունն ա­ռա­ջին ըն­թեր­ցու­մից հե­տո կա­րող էր ար­դեն հայ­տա­րա­րել ման­դատ­ներ վայր դնե­լու մա­սին և դուրս գար փո­ղոց՝ ի­րա­կան օ­րա­կարգ ստեղ­ծե­լով։ Այս պա­րա­գա­յում ճգ­նա­ժամ իս­կա­պես կլի­ներ, սա­կայն ոչ թե ՍԴ-ում, այլ խոր­հր­դա­րա­նում։ Այն­տեղ կմ­նար միայն խոր­հր­դա­րա­նա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյունն ու պարզ էր, չէ՞, թե ինչ վի­ճակ կս­տեղծ­վեր երկ­րում։
Իշ­խա­նա­փո­խու­թյու­նից հե­տո խոր­հր­դա­րա­նա­կան մե­ծա­մաս­նու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը հա­ճախ են ընդ­դի­մու­թյանն ա­սում, թե չէին կա­րող այլ կերպ վար­վել ու Փա­շի­նյա­նին վար­չա­պետ չընտ­րել, իսկ վեր­ջին­ներս էլ ա­մեն ան­գամ մեծ ճի­գեր են գոր­ծադ­րում ա­պա­ցու­ցե­լու, թե ա­ռանց ի­րենց Փա­շի­նյա­նը վար­չա­պետ չէր ըն­տր­վի։ Ե­րեկ շատ լավ ա­ռիթ էր ստեղծ­վել, որ ընդ­դի­մու­թյու­նը հեր­թա­կան ան­գամ ցույց տար իր կարևո­րու­թյունն ու դե­րա­կա­տա­րու­մը խոր­հր­դա­րա­նա­կան երկ­րում։ Ա­վա՜ղ...
Ի դեպ, ընդ­դի­մու­թյու­նը ճիշտ կա­նի նաև այս ա­ռու­մով ու­սում­նա­սի­րի խոր­հր­դա­րա­նա­կան նա­խորդ ընդ­դի­մու­թյուն­նե­րի փոր­ձը, հաս­տատ կհայտ­նա­բե­րի ու­շագ­րավ փաս­տեր։ Օ­րի­նակ, ինչ­պես 2004-ին «Ար­դա­րու­թյուն» դա­շին­քը տևա­կան ժա­մա­նակ բոյ­կո­տեց խոր­հր­դա­րա­նի աշ­խա­տան­քը շատ կարևոր մի նա­խագ­ծի պատ­ճա­ռով։ Խոս­քը 2003-ին Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի ո­րո­շու­մը չկա­տա­րե­լուն է վե­րա­բե­րում, այ­սինքն՝ ընդ­դի­մու­թյունն իշ­խա­նու­թյու­նից պա­հան­ջում էր կա­տա­րել 2003 թվա­կա­նի ապ­րի­լի 16-ի Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նի ո­րոշ­մամբ ամ­րագր­ված վտա­հու­թյան հան­րաք­վեի անց­կա­ցու­մը ե­րաշ­խա­վո­րող օ­րեն­սդ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րը և անց­կաց­նել նա­խա­գահ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի վս­տա­հու­թյան հան­րաք­վե: Հավելենք, որ դրանից հետո 2004 թ. ապ­րի­լի 11-12-ի գիշերը ծեծեցին ընդդիմությանը: Ի դեպ, այդ նա­խա­ձեռ­նու­թյան հե­ղի­նա­կը «Ար­դա­րու­թյուն» դա­շին­քի քար­տու­ղար Վիկ­տոր Դալ­լա­քյանն էր։ Մա­րու­քյա­նը պետք է որ նրան շատ լավ հի­շի ու դեռ կհիշի, քանի որ առաջիկայում նա պատրաստվում է «աշխարհացունց» հայտարարություններ անելու։
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ
Դիտվել է՝ 5169

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ