Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Եթե գլուխ չես հա­նում սե­փա­կան ղե­կա­վար­նե­րից

Եթե գլուխ չես հա­նում սե­փա­կան ղե­կա­վար­նե­րից
17.04.2020 | 01:14
Ա­ռիթ­ներ են ե­ղել հի­շա­տա­կե­լու, որ Ռու­սաս­տա­նում Վլա­դի­միր Պու­տի­նի նկատ­մամբ չկա ա­տե­լու­թյան կամ զզվան­քի զգա­ցում: Նույ­նիսկ նրա ներ­կա­յիս «ո­խե­րիմ» շատ հա­կա­ռա­կորդ­ներ հրա­պա­րա­կավ չեն խու­սա­փում նշե­լուց նրա զգա­լի ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը ռու­սաց պե­տու­թյան ամ­րապ­նդ­ման աս­պա­րե­զում: Իսկ կո­րո­նա­վի­րու­սի վե­րաց­ման մա­քա­ռում­նե­րում Պու­տի­նի դրսևո­րած ե­զա­կի ակ­տի­վու­թյու­նը նույ­նիսկ մո­ռա­ցու­թյան մատ­նեց մարդ­կանց հոգ­նա­ծու­թյու­նը նրա կա­ռա­վար­ման տևա­կա­նու­թյան կա­պակ­ցու­թյամբ: Այս երկ­րում ար­դեն հաս­տատ­վել է այն հա­մոզ­մուն­քը, որ ե­թե ար­տա­ռոց ո­չինչ տե­ղի չու­նե­նա, ա­պա նրա նկատ­մամբ առ­կա հար­գա­լից վե­րա­բեր­մուն­քը նրան լայն հնա­րա­վո­րու­թյուն կտա հա­ջորդ ընտ­րու­թյուն­նե­րում հեր­թա­կան ան­գամ գրա­վե­լու պե­տու­թյան բարձ­րա­գույն պաշ­տո­նը:
Այս «խո­հե­րի» հա­մար ա­ռիթ ծա­ռա­յեց ան­կախ Հա­յաս­տա­նի ա­ռա­ջին նա­խա­գահ Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նի վեր­ջին հոդ­վա­ծը, ա­վե­լի ճիշտ՝ դրա հա­րու­ցած ար­ձա­գանք­նե­րը: Ընդ­դի­մա­խոս­նե­րը հա­մա­ձայն չէին, որ կո­րո­նա­վի­րու­սը ա­վե­լի վատն է, քան պա­տե­րազ­մը: Մար­դիկ սար­սու­ռով վեր­հի­շե­ցին «մութ ու ցուրտ» օ­րե­րը: Բայց սա էլ չէր կարևո­րը: Շա­տերն էին ար­ձա­նագ­րում, որ Տեր-Պետ­րո­սյա­նի հի­շա­տա­կած՝ հին ու նոր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի միջև հաս­տատ­ված ա­տե­լու­թյան ու թշ­նա­ման­քի մթ­նո­լոր­տի առ­կա­յու­թյու­նը, դրանց ագ­րե­սիվ քա­րոզ­չու­թյու­նը «ա­վան­դա­բար» սկիզբ են առ­նում հենց ան­կա­խու­թյան ա­ռա­ջին տա­րի­նե­րից:
Բայց ա­հա բուռն մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րի մեջ ա­ռա­ջին պլան մղ­վեց նախ­կին նա­խա­գահ­նե­րի գոր­ծու­նեու­թյան հար­ցը: Հս­տակ ա­ռանձ­նա­նում է այն մտայ­նու­թյու­նը, որ, ա­վա՜ղ, այս ե­րե­քից և ոչ մե­կը այդ­պես էլ չար­ժա­նա­ցավ սե­փա­կան ժո­ղովր­դի տար­րա­կան հար­գան­քին (չոր­րոր­դի մոտ ա­մեն ինչ դեռ առջևում է. սա իմ մաս­նա­վոր կար­ծիքն է): Ընդ ո­րում, նշ­ված ե­րեքն էլ Հա­յաս­տա­նում իշ­խա­նու­թյան գլուխ ե­կան որ­պես ազ­գա­յին հե­րոս­ներ: Բայց գա­հը թո­ղե­ցին որ­պես ե­զա­կի չսիր­ված ան­ձինք: Գի­տեի՞ն նրանք ի­րենց կա­ռա­վար­ման տա­րի­նե­րին, որ ժո­ղո­վուր­դը հա­կակ­րանք ու­նի ի­րենց նկատ­մամբ, որ աչ­քի փուշ են դար­ձել ի­րենց դո­լա­րա­յին ան­բավ հարս­տու­թյուն­նե­րը: Սո­ված երկ­րում: Եվ առ­հա­սա­րակ, ին­չու հայ­րե­նի քա­ղա­քա­կա­նա­գի­տա­կան միտ­քը չի պա­տաս­խա­նում այն հար­ցին, թե ին­չի շնոր­հիվ կամ պատ­ճա­ռով է, որ հա­յոց «ա­ռաջ­նորդ­նե­րը» կա­ռա­վա­րե­ցին եր­կի­րը, ժո­ղովր­դա­կան լեզ­վով ա­սած, ինչ­պես քեֆ­նե­րը տվեց, կա­տա­րե­լա­պես ար­հա­մար­հե­լով հա­սա­րա­կա­կան կար­ծի­քը: Թքած՝ սի­րում են ի­րենց, թե ա­տում: Եվ ին­չու է հան­դուր­ժում նրանց ժո­ղո­վուր­դը:
Եվ այս հեն­քի վրա առն­վազն տա­րօ­րի­նակ են Պու­տի­նի, Ռու­սաս­տա­նի նկատ­մամբ նո­րա­տե­սակ «ա­տե­լու­թյուն» քա­րո­զե­լու ներ­հա­յաս­տա­նյան նկր­տում­նե­րը, հատ­կա­պես ներ­կա փու­լում՝ գա­զի գնի բարձ­րաց­ման հա­վա­նա­կա­նու­թյան կա­պակ­ցու­թյամբ: Մեր հին ու նոր ազ­գա­յին շատ ան­հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի մեջ բա­վա­կա­նին հա­ճախ քա­վու­թյան նո­խազ է դառ­նում Ռու­սաս­տա­նը, մեր օ­րե­րում՝ Պու­տի­նը: Ին­չու ենք բա­զում մե­ղադ­րանք­ներ ներ­կա­յաց­նում վեր­ջի­նիս, երբ ինք­ներս բո­լո­րո­վին գլուխ չենք հա­նում մեր ան­զու­գա­կան ղե­կա­վար­նե­րից: Գու­ցե ա­վե­լի անվ­նա՞ս է ու­րի­շին փնո­վե­լը: Ին­չու՞ ենք ան­տե­սում մեր ան­կա­րո­ղու­թյու­նը: Ա՜խ այդ «անշ­նոր­հա­կալ դաշ­նա­կի­ցը», որ բարձ­րաց­նում է գա­զի գի­նը, բար­դաց­նե­լով ա­ռանց այն էլ ա­նա­պա­հով մեր կյան­քը: Վա­ղը-մյուս օրն էլ է­լեկտ­րա­կա­նու­թյան, զեն­քի գնե­րը վե­րելք կապ­րեն: Իսկ մի­գու­ցե հա­մա­ռու­թյան դեպ­քում խրո­նիկ դառ­նան... «քա­ռօ­րյա» պա­տե­րազմ­նե­րը: Առ­հա­սա­րակ կա­րո՞ղ եք մարդ­կու­թյան պատ­մու­թյան մեջ նշել մեկ գեր­տե­րու­թյուն կամ տե­րու­թյուն, ո­րը հրեշ­տակ ե­ղած լի­նի ի­րեն են­թա­կա փոքր (թույլ) պե­տու­թյան հան­դեպ: ՈՒ՞մ հա­մար է գաղտ­նիք, որ ա­մեն մի մեծ պե­տու­թյուն իր ազ­դե­ցու­թյան գո­տում գտն­վող պե­տու­թյան ճա­կա­տա­գի­րը լու­ծում է գե­րա­զան­ցա­պես իր շա­հե­րի տե­սան­կյու­նից: Ռու­սաս­տա­նը պար­զա­պես բա­ցա­ռու­թյուն չէ: Եվ այս­տեղ կր­կին հառ­նում է մեր ղե­կա­վար­նե­րի ո­րա­կի հար­ցը. թող ի­մաս­տուն, հաշ­վեն­կատ, շր­ջա­հա­յաց, հայ­րե­նա­սեր լի­նեն նրանք լայն ա­ռու­մով մեր անվ­տան­գու­թյունն ա­պա­հո­վող դաշ­նակ­ցի հետ, գոր­ծե­լով հօ­գուտ մեր ժո­ղովր­դի և պե­տու­թյան: Եվ ոչ թե ի նպաստ սե­փա­կան գր­պա­նի:
Գի­տեք, գնա­լով Պու­տինն ա­վե­լի ու ա­վե­լի ընդ­գծ­ված կայ­սե­րա­պաշտ է դառ­նում, ու պետք է հաշ­վի նս­տել այս պա­րա­գա­յի հետ: Աս­վել է «Ի­րա­տե­սում», որ ռու­սաս­տա­նյան լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րում, ու հատ­կա­պես ազ­գայ­նա­կան բնույ­թի, հետևո­ղա­կա­նո­րեն զար­գաց­վում է հետ­խոր­հր­դա­յին տա­րած­քում նոր պե­տու­թյուն ստեղ­ծե­լու գա­ղա­փա­րը, ան­շուշտ, Մոսկ­վա­յի ա­ռաջ­նոր­դու­թյամբ: Ինչ կար­գի, ինչ տա­րած­քով, ինչ գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյամբ՝ առջևում է: Ա­ռայժմ շեշ­տը դր­վում է նախ­կին­նե­րի հետ տն­տե­սա­կան սերտ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան զար­գաց­ման վրա: Կայս­րու­թյան գա­ղա­փա­րը բնո­րոշ է ռուս մար­դուն, էլ չենք խո­սում ռուս մտա­վո­րա­կա­նու­թյան մա­սին: Ես չգի­տեմ, Հա­յաս­տա­նում հայտ­նի՞ էին վեր­ջերս մա­հա­ցած, բա­վա­կա­նին ճա­նաչ­ված ռուս գրող Է­դուարդ Լի­մո­նովն ու նրա գրա­կան ժա­ռան­գու­թյու­նը: Բայց ա­հա հա­խուռն ու հա­կա­սա­կան կյան­քով ապ­րած այս ան­ձը ինչ «կտակ» է թո­ղել իր հետ­նորդ­նե­րին. «Ռու­սաս­տա­նի մեջ մտց­րեք ՈՒկ­րաի­նա­յի բո­լոր ռու­սա­խոս մար­զե­րը՝ սկ­սած Խար­կո­վից: Նա­զար­բաևի մա­հից հե­տո Չի­նաս­տա­նի հետ կի­սեք Ղա­զախս­տա­նը՝ նրա բա­ժան­ման մա­սին կն­քե­լով Մո­լո­տով-Ռի­բենտ­րոպ պակ­տի պես մի բան: Սա­կայն Չի­նաս­տա­նին ելք չթող­նեք դե­պի Կաս­պից ծով, նրան հանձ­նեք արևել­քը»:
Ռու­բեն ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆ
Մոսկ­վա
Դիտվել է՝ 53804

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ