Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Հանրաքվեն «ներսու՞մ, թե՞ դրսում»

Հանրաքվեն «ներսու՞մ, թե՞ դրսում»
17.05.2019 | 00:42

Ընդունված ճշմարտություն կա. խելացիները սովորում են ոչ թե իրենց, այլ այլոց սխալների վրա: Նույն Չինաստանը սովորեց սովետմիության սխալների վրա, ու առայսօր հզոր ԱՄՆ-ը «վիզը ծռած» ոչ մի կերպ չի կարողանում Չինու կողմերը նայել, քանդել այն ներսից ու դրսից. Չնայած հայտնի է` ամերիկյան բոլոր մարշալ-պլանները կառուցվում-անցնում են Չինաստանի «կողմերով»:


Դառնանք մեզ. կոնկրետ մեծ սպասելիքներ, տնտեսական թռիչքաձև «զարգացումներ» Չինաստանի հետ այս պահին բադ ճաշակող Փաշինյանի այցից սպասելը տնտեսագիտորեն պատճառաբանված չէր, սակայն քաղաքագիտական առումով այցը հետաքրքիր էր. Փաշինյանին այն ձեռնտու էր` ևս մեկ անգամ Ռուսաստանին ապացուցելու, որ իր սիրո խոտումները հենց այնպես չեն, և իզուր Ռուսաստանը չի վստահում փաշինյանական սիրուն, որովհետև այս պահին, երբ Իրանի սահմանին դեգերում է «Ադմիրալ Լինքոլն» ավիակիրը, երբ ԱՄՆ-ը մտմտում է հարյուրհազարանոց զորք տեղակայել Իրանի սահմաններին մերձ, երբ նույն ԱՄՆ-ը Իրաքից տարհանում է իր դիվանագիտական կորպուսը, իսկ Սոչիում կարծես լուրջ համաձայնությունների չեն գալիս Պոմպեոն ու Պուտինը, Փաշինյանն ասում է` ես Իրան-Ռուսաստան-Չինաստան առանցքում եմ, խնդրում եմ` նկատեք ինձ` չինական բադ ուտելիս:
Այնուհանդերձ, նկատենք, ԱՄՆ-ը Հայաստանի ու Ադրբեջանի, այն է` Ղարաբաղի հարցում սպասում էր Պոմպեո-Պուտին հանդիպման արդյունքներին, ուր եթե կոնկրետ չի խոսվել Ղարաբաղյան խնդրի մասին, այնուհանդերձ, ընդհանուր պայմանավորվածությունների արդյունքում հասկանալի դարձած կլինի` արդյոք Վաշինգտոնում սպասվող Մամեդյարով-Մնացականյան հանդիպմանը ԱՄՆ-ը կարո՞ղ է որոշակի ճեղքում ապահովել, թե՞ այն կլինի ուրույն Քի ՈՒեստ. ուր կողմերը քարտեզ կնայեն, կվերադառնան տուն:
Բոլոր դեպքերում, չի ուշանա Պոմպեոյի հրավերը. օրերս այն կլինի:


Մեզ թույլ տանք նկատել. Փաշինյանը երկու վեկտորով է փորձում խուսափել Ղարաբաղյան խնդրից, ուր, ի դեպ, ցայս` մեկ տարի անց, այդպես էլ կոնկրետ ճանապարհային քարտեզ, կոնցեպտ չուրվագծվեց և, «ոնց պատահի» սկզբունքով, միլիոն տեսակի մտքեր, մոտեցումներ, «լուծումներ» առաջարկվեցին: ՈՒ թե փորձ արվի իրար կողքի դնել Փաշինյանի ցայս արած հայտարարությունները՝ Ղարաբաղին առնչվող, ապա կունենանք ամենամեծ «բարդակներից» (ներողություն արտահայտությանս համար) մեծագույնը, որն այսօր ամենուր ստեղծվում է Փաշինյանի շուրջը` սկսած կառավարման համակարգից, ավարտած տնտեսությամբ, խորհրդարանով և արտաքին քաղաքականությամբ (երբ վերջինիս` ԵՄ հարևանության տասնամյակի հոբելյանական նկարում «կորցրել» էինք):
Ինչևէ, փաշինյանական ղարաբաղյան մոտեցումները մեկը մյուսից էկզոտիկ են` սկսած Արցախի ու Հայաստանի միացման ամռանն արտահայտած թեզից` մինչև «տան գաղտնիքը» հրապարակայնացրած Հովհաննես Իգիթյանի (ընդհանրապես ոչ մի տրամաբանության մեջ չտեղավորվող` նոր ֆորմատով, նոր հաշտության պայմանագիր կնքելուն առնչվող) «թեզեր», ավարտած փոքրիշատե տրամաբանական երկու մոտեցումներով, որոնց վրա կանգ առնենք՝ ասելու:


Մեկը` Արցախի բանակցություններին մասնակցելու «հրատապության» պնդումն է, մյուսը` հանրաքվեն, ինչի մասին Փաշինյանն սկզբում ակնարկներով էր խոսում, իսկ արդեն վեցժամանոց պատմական ասուլիսում բարձրաձայնեց այդ մասին: Ե՞վ: Հանրաքվեին առնչվող «և»-երն այնքան շատ են, որ դրանց անդրադառնալն իմաստ չունի: Մանավանդ որ հասկանում ես` Փաշինյանն ընդամենը մանևրում է, փորձում է ժամանակ շահել, այլ կերպ ասած` այս հարցում ևս, ինչպես մնացյալ հարցերում, «կրուտիտ» անել;
Բոլոր դեպքերում, տանք ընդամենը մեկ հարց` հանրաքվեն «ներսու՞մ, թե՞ դրսում», եղբայր: Համաժամանակյա՞ և Ղարաբաղում, և Հայաստանում: ՈՒ՞ր մնաց Արցախի մասնակցության ֆորմուլան. եթե Արցախը չի մասնակցում և «տեսլականը»: Իսկ եթե Արցախը մասնակցե՞լ է, բա էլ ի՜նչ հանրաքվե:
Մի խոսքով, երբ «բարդակը» մարդու գլխում է, լուրջ-լուրջ վերլուծություններ կատարելն էլ դառնում է անլուրջ:
Սպասենք վաշինգտոնյան հանդիպմանը:


Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 3647

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ