Մանրամասն որոնում (արխիվ)
18.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Թե­կուզ Կամ­չատ­կա­յու՞մ

Թե­կուզ Կամ­չատ­կա­յու՞մ

Թե­կուզ Կամ­չատ­կա­յու՞մ
27.09.2019 | 01:32

Երկ­րագն­դի վրա հա­յի հա­մար ան­հա­սա­նե­լի վայ­րեր չկան: Որ­տեղ ա­սես նա կբ­նակ­վի ու կս­տեղ­ծի ի­րե­նը, հա­մա­կերպ­վե­լով տե­ղի պայ­ման­նե­րին, բայց պահ­պա­նե­լով ինք­նու­թյու­նը: Հայտ­նի չէ, թե հե­ռա­վոր Կամ­չատ­կա թե­րակղ­զում հայն ա­ռա­ջին ագ­նամ երբ է ոտք դրել, սա­կայն մի բան հս­տակ է, որ այ­սօր տար­բեր ազ­գու­թյան մարդ­կանց մի­ջա­վայ­րում նա ձեռք է բե­րել հար­գանք ու վս­տա­հու­թյուն:

Ե­ԹԵ ԵՐԿ­ՐԱ­ԳՈՒՆ­ԴԸ ՍԱՀ­ՄԱՆ ՈՒ­ՆԵ­ՆԱՐ, ԿԱՄ­ՉԱՏ­ԿԱՆ ԿՀԱ­ՄԱՐ­ՎԵՐ ՍԿԻԶ­ԲԸ
Կամ­չատ­կա թե­րակղ­զին, ո­րի եր­կա­րու­թյու­նը 1200 կմ է, իսկ լայ­նու­թյու­նը 500 կմ-ից պա­կաս, գտն­վում է Ռու­սաս­տա­նի հյու­սիսարևե­լյան ծայ­րա­մա­սում: Ե­րեք կող­մից նրա ա­փե­րը ո­ղող­ում են Խա­ղաղ օվ­կիա­նո­սի, Բե­րին­գի և Օ­խո­տի ծո­վե­րի ջրե­րը: Կամ­չատ­կա­յի տա­րած­քը մո­տա­վո­րա­պես 270 հա­զար քմ է: Բնու­թյու­նը ա­ռա­տո­րեն նրան պարգևել է հրա­բուխ­նե­րով: Գո­յու­թյուն ու­նեն ա­վե­լի քան 2,5 հա­զար հրաբ­խա­յին կոներ, մոտ 300-ը ոչն­չաց­ված է, իսկ ա­վե­լի քան 30-ը ակ­տիվ հրա­բուխ­ներ են: Դրանք թե­րակղ­զու հիմ­նա­կան գրավ­չու­թյունն են: Բա­նաս­տեղծ­նե­րը նրանց ան­վա­նում են քա­րե ջա­հեր, դրանք պատ­կեր­ված են Կամ­չատ­կա­յի զի­նան­շա­նի և տա­րա­ծաշր­ջա­նի դրո­շի վրա: Կամ­չատ­կա­յի ա­մե­նա­հե­տա­քր­քիր ակ­տիվ հրա­բուխ­նե­րից մե­կը Ի­չինս­կին է, ո­րի բարձ­րու­թյու­նը 3621 մետր է, ու­նի ան­սո­վոր գե­ղե­ցիկ տե­սա­րան: Կամ­չատ­կա­յում է գտն­վում Եվ­րա­սիա­յի ա­մե­նա­բարձր հրա­բու­խը «Ключевская соп­ка», ո­րի գա­գա­թը հաս­նում է 4750 մետ­րի: Նրա շուր­ջը գոր­ծում են հրաբ­խի 12 փոքր խառ­նա­րան­ներ:
Թե­րակղ­զու հա­րա­վում կա հրա­բուխ­նե­րի մեկ այլ խումբ, ո­րը կոչ­վում է «Տուն»: Դրա կա­ռուց­ված­քում ընդ­գրկված են Կո­զելս­կու (2190 մետր), Ա­վա­չինս­կու (2751 մետր) և Կո­րյակս­կու (3456 մ) հրա­բուխ­նե­րը: Ա­վա­չինս­կո­յեն, Մութ­նովս­կին և Կա­րիմս­կո­յեն ա­մե­նաակ­տիվ հրա­բուխ­նե­րից են: Ա­վա­չինս­կո­յի վեր­ջին ժայթ­քու­մը գրանց­վել է 1991-ին, իսկ 1996-ից Կա­րիմս­կո­յեն շա­րու­նա­կա­բար գոր­ծում է:
Ռու­սաս­տա­նի հա­մար այս գան­ձա­րա­նը բա­ցա­հայ­տել է սի­բի­րյան կա­զակ­նե­րի ա­ռաջ­նորդ, հե­տա­զո­տող Վլա­դի­միր Ատ­լա­սո­վը: 1697 թվա­կա­նին նա և իր ջո­կա­տը շարժ­վում են Կամ­չատ­կա­յի մի­ջով ՝ հյու­սի­սից մինչև հա­րա­վա­յին կե­տը, ու ո­րոշ ժա­մա­նակ անց Ռու­սաս­տա­նի կայս­րու­թյան քար­տե­զի վրա նոր հող է ա­վե­լա­նում: Ո­մանք Վլա­դի­միր Ատ­լա­սո­վին կո­չել են «Կամ­չատ­կա Էր­մակ» կամ «Կամ­չատ­կա­յի ձեռք բե­րո­ղը», թեև Կամ­չատ­կա­յի ա­ռա­ջին ռուս հե­տա­զո­տող­նե­րը ե­ղել են Լ. Ս. Մո­րոզ­կո­յի ար­շա­վախմ­բե­րը՝1695-1696 թվա­կան­նե­րին:
Ըստ ռուս պատ­մա­բան Բ. Պ. Պոլևո­յի՝ «Կամ­չատ­կա» ան­վա­նումն ա­ռա­ջա­ցել է Կամ­չատ­կա գե­տի ան­վա­նու­մից, իսկ գե­տը ան­վան­վել էր ի պա­տիվ Ի­վան Կամ­չա­տիի։ 1965 թվա­կա­նին տուրք հա­վա­քե­լու նպա­տա­կով այս­տեղ՝ դե­պի Պեն­ժին գետ են ու­ղարկ­վել Ֆյո­դոր Չու­կիևը և Ի­վան Ի­վա­նո­վը «Кам­ча­тый» մա­կա­նու­նով (մա­կա­նու­նը տր­վել էր այն պատ­ճա­ռով, որ նա միշտ կրում էր միայն մե­տաք­սյա շա­պիկ, իսկ այն ժա­մա­նակ­նե­րում մե­տաք­սը կո­չում էին «Կամ­չա­տյան կտոր» կամ «Դա­մասկ»:
Կամ­չատս­կի Պետ­րո­պավ­լովսկ քա­ղա­քը Ռու­սաս­տա­նի Կամ­չատ­կա­յի մար­զի կենտ­րոնն է, որ­պես բնա­կա­վայր հիմ­նադր­վել է 1740-ին, երբ ռուս ծո­վագ­նաց, ռու­սա­կան նա­վա­տոր­մի սպա Վի­տուս Բե­րին­գի ար­շա­վախմ­բի «Սուրբ Պետ­րոս» և «Սուրբ Պո­ղոս» նա­վե­րը Չու­կո­տյան թե­րակղ­զու և Ա­լյաս­կա­յի միջև գտն­վող նե­ղու­ցով մտ­նե­լով խոր­շը, ձմե­ռե­ցին այն­տեղ՝ հիմք դնե­լով բնա­կա­վայ­րի ստեղծ­մա­նը։ 1822 թվա­կա­նին այն դաս­վել է քա­ղաք­նե­րի շար­քը «Պետ­րո­պավ­լովս­կի նա­վա­հան­գիստ» ա­նու­նով, իսկ 1924-ին այն կոչ­վել է Կամ­չատ­կա­յի Պետ­րո­պավ­լովսկ, Ղա­զախս­տա­նի Պետ­րո­պավ­լովսկ քա­ղա­քից զա­նա­զա­նե­լու հա­մար:
Կամ­չատս­կի Պետ­րո­պավ­լովս­կը նա­վա­հան­գս­տա­յին քա­ղաք է, ձկ­նոր­սա­կան բա­զա։ Բնակ­չու­թյու­նը կազ­մում է շուրջ 200 հա­զար մարդ, նշա­նա­կա­լի բնա­կա­վայ­րերն են ՝ Ե­լի­զո­վոն, Պա­րա­տուն­կան, Միլ­կո­վոն, Է­սոն, Ա­նավ­գա­յը, ՈՒստ-Կամ­չատս­կը, Կո­զերևսկը և այլն: Կան նա­վա­նո­րոգ­ման, տնա­շի­նա­կան և շի­նա­նյու­թե­րի գոր­ծա­րան­ներ։ Քա­ղա­քը չու­նի եր­կա­թու­ղի, տրանս­պոր­տա­յին հիմ­նա­կան մի­ջոց­ներն են ինք­նա­թիռ­նե­րը, ուղ­ղա­թիռ­նե­րը, ծո­վա­յին և ավ­տո­մո­բի­լա­յին մի­ջոց­նե­րը:
Մար­զում հիմ­նա­կա­նում զար­գա­ցած են ձկ­նոր­սու­թյու­նը, մե­տա­լուր­գիան և գյու­ղատն­տե­սու­թյու­նը: Զբո­սաշր­ջու­թյու­նը վեր­ջին տաս­նա­մյակ­նե­րի ըն­թաց­քում շատ ա­րագ զար­գա­նում է: Կամ­չատ­կան, ո­րի բնությունն ան­սո­վոր, գու­նա­գեղ և կո­պիտ է, գրա­վում է հա­զա­րա­վոր մար­զիկ­նե­րի, ո­րոնք ոչ միայն դա­հուկ­նե­րով կամ շնե­րով են սա­հում, այլև նվա­ճում են լեռ­նա­գա­գաթ­ներ, իջ­նում հրա­բուխ­նե­րի խառ­նա­րան­նե­րի մեջ և այ­ցե­լում Գեյ­զեր­նե­րի հովիտ:
ԿԱՄ­ՉԱՏ­ԿԱ­ՅԻ Ա­ՌԱ­ՋԻՆ ԲՆԱ­ԿԻՉ­ՆԵ­ՐԸ
Կամ­չատս­կի Պետ­րո­պավ­լովսկ քա­ղա­քի «Վուլ­կա­նա­րիում» թան­գա­րա­նը Կամ­չատ­կա­յի հրա­բուխ­նե­րի ու ա­ռա­ջին բնա­կիչ­նե­րի մա­սին հս­կա­յա­կան տե­ղե­կատ­վա­կան կենտ­րոն է, որ­տե­ղից դուրս գա­լով քեզ թվում է, թե դուրս ես ե­կել հրաբ­խի խառ­նա­րա­նից:
Այն պա­հից, երբ Կամ­չատ­կա­յում սկ­սեց նա­հան­ջել մեծ սառ­ցա­պա­տու­մը, և բաց­վեցին լեռ­նա­յին հո­վիտ­ներն ու տունդ­րան, թե­րակղ­զում հայ­տն­վե­ցին ա­ռա­ջին բնա­կիչ­նե­րը: Ա­ռա­ջին մար­դիկ, ով­քեր բնակ­վե­ցին հրաբ­խի շր­ջա­կայ­քում և ապ­րում են մինչ օրս, ի­թել­մեն­ներն են: Ա­վե­լի քան 10 հա­զար տա­րի ապ­րե­լով Կամ­չատ­կա­յում` այդ ժո­ղո­վուր­դը մեկ ան­գամ չէ, որ տե­սել է եր­կն­քի մթագ­նումն ու դղր­դա­ցող ժայթ­քու­մից թափ­վող մո­խիրն ու քա­րե­րը: 6,5 հա­զար տա­րի ա­ռաջ թե­րակղ­զում տե­ղի են ու­նե­ցել հրաբ­խա­յին ահ­ռե­լի ժայթ­քում­ներ՝ ստեղ­ծե­լով նոր գո­գա­հո­վիտ­ներ և լճեր: Ի­թել­մեն­նե­րը կա­րո­ղա­ցան հաղ­թա­հա­րել այդ ա­ղետ­նե­րը, նրանց աչ­քի առջև սն­կի պես ա­ճե­ցին Կա­րիմս­կո­յե, Ա­վա­չինս­կո­յե և Կլյուչևսկո­յե հրա­բուխ­նե­րը, նրանք ա­կա­նա­տես էին, թե ինչ­պես էր դղր­դում հողն ու ա­փե­րից դուրս գա­լիս ծո­վը: Երկ­րի սա­սա­նու­մը բա­ցատր­վում էր գա­մուլ­նե­րի հո­գի­նե­րի ու­ժեղ և ա­հեղ պա­րով: Երբ գա­մուլ­նե­րը փոր­ձում էին ու­տե­լիք պատ­րաս­տել, Նեյ­նե սա­րից սկ­սում էր բարձ­րա­նալ ծուխ ու մուր: Զար­մա­նա­լի չէ, որ մար­դիկ վա­խե­նում էին հրաբ­խից, նրանք ան­գամ հրա­ժար­վում էին (այ­սօր էլ) լո­ղալ լեռ­նա­յին տաք աղ­բյուր­նե­րում, ո­րոնք այ­սօր հրա­պու­րում են հա­զա­րա­վոր զբո­սաշր­ջիկ­նե­րի:
Այ­նու­հան­դերձ, Կամ­չատ­կան հա­մար­վում էր բա­րի եր­կիր, իսկ այն­տեղ ապ­րող մար­դիկ բա­րի են, ու­ժեղ և կեն­սա­խինդ:
Տար­վա մեջ մեկ օ­ր ի­թել­մեն­նե­րը կազ­մա­կեր­պում են տոն-ծի­սա­կա­տա­րու­թյուն նվիր­ված հո­գու մաք­րու­թյանն ու բնու­թյան հան­դեպ ի­րենց շնոր­հա­կա­լու­թյան դրսևոր­մա­նը: Տո­նը կոչ­վում է Ալ­խա­լա­լայ: Մինչ այ­սօր այդ տո­նա­կա­տա­րու­թյան ժա­մա­նակ կա­նայք հե­ռու են վա­նում չար հո­գի­նե­րին՝ ե­րես­նե­րը պա­տե­լով սար­սա­փազ­դու նախ­շե­րով: Ծի­սա­կա­տա­րու­թյունն ու­ղեկց­վում է վայ­րի ա­ղա­ղակ­նե­րով՝ չար ո­գի­նե­րին բնա­կա­վայ­րե­րից հե­ռու քշե­լու հա­մար: Ին­թել­մեն­նե­րը նաև սի­րում են պա­րել ու­ժաս­պառ լի­նե­լու չափ, մինչև չեն ընկ­նում գետ­նին: Պա­րը կա­րող է ձգ­վել ա­ռանց դա­դա­րի՝ 16 ժամ:
Ի­թել­մեն­ներն աշ­խա­տա­սեր ժո­ղո­վուրդ են, նրանք ան­գործ չեն կա­րող նս­տել, նրանք դա մեղք են հա­մա­րում: Սե­րը կյան­քի, երկ­րի, ե­րե­խա­նե­րի հան­դեպ ձգ­վել է դա­րե­դար, ո­րով էլ նրանք պահ­պա­նել են ի­րենց ինք­նու­թյունն ու յու­րա­հատ­կու­թյու­նը:
ՀԱ­ՅԵ­ՐԸ ԿԱՄ­ՉԱՏ­ԿԱ­ՅՈՒՄ
Ներ­կա­յումս Կամ­չատ­կա­յի երկ­րա­մա­սում ապ­րում է շուրջ 2500 հայ: Նրան­ցից շա­տե­րը երկ­րա­մաս են տե­ղա­փոխ­վել 20-րդ դա­րի 70-ա­կան թվա­կան­նե­րից: Հա­յերն այն­տեղ զբաղ­վում են հա­ցա­մ­թերք­նե­րի ար­տադ­րու­թյամբ, ման­րա­ծախ և մե­ծա­ծախ առև­տրով, շի­նա­րա­րու­թյամբ, ռես­տո­րա­նա­յին բիզ­նե­սով և այլն։ Պետ­րո­պավ­լովս­կում հան­դի­պե­ցի Տա­վուշի մար­զի բնակ­չու­հի Սու­սան­նա Մա­լա­քյա­նին, ում մայրն ու եղ­բայ­րը այս­տեղ տե­ղա­փոխ­վել էին ա­վե­լի վաղ: Սու­սան­նան ա­մուս­նու հոր­դո­րով Կամ­չատ­կա է տե­ղա­փոխ­վել 1994 թվա­կա­նին: Իր պատ­մե­լով` այդ ողջ ըն­թաց­քում եր­կու ան­գամ է այ­ցե­լել Հա­յաս­տան՝ 1997-ին, Կամ­չատ­կա­յում ծն­ված մե­կա­մյա որ­դու հետ և 2017-ին՝ մոր հու­ղար­կա­վո­րու­թյան կապակցու­թյամբ: Մայ­րը մա­հից ա­ռաջ հոր­դո­րել էր ի­րեն հու­ղար­կա­վո­րել Հա­յաս­տա­նում:
Սկզբ­նա­կան շր­ջա­նում Սու­սան­նան ա­մուս­նու՝ Ռու­բի­կի հետ հիմ­նում և հա­մա­տեղ վա­րում են հա­ցամ­թեր­քի ար­տադ­րա­մաս։ Հայ­կա­կան լա­վա­շի, տոր­թե­րի ու զա­նա­զան տե­սա­կի թխ­վածք­նե­րի պա­հան­ջար­կը մեծ էր, մր­ցակ­ցու­թյու­նը` նույն­պես, քա­նի որ նմա­նա­տիպ ար­տադ­րա­մաս ու­ներ նաև մեկ այլ հայ ըն­տա­նիք: Սու­սան­նա­յի խոս­քով` ի­րենց ար­տադ­րա­մա­սում աշ­խա­տում էին մե­ծա­մա­սամբ ռուս­ներ, սա­կայն նրանք հու­սա­լի աշ­խա­տուժ չէին: Հար­կադր­ված Սու­սան­նան և ա­մու­սի­նը, բարձր վար­ձատ­րու­թյան ե­րաշ­խի­քով, ի­րենց ար­տադ­րա­մա­սում աշ­խա­տե­լու են հրա­վի­րում Հա­յաս­տա­նում բնակ­վող ծա­նոթ-բա­րե­կամ­նե­րին: Մինչ նրանց գա­լը աշ­խա­տան­քի ողջ ծան­րա­բեռն­վա­ծու­թյու­նը Սու­սան­նա­յի ու­սե­րին էր, աշ­խա­տում էր շուր­ջօ­րյա` չխ­նա­յե­լով ու­ժերն ու ա­ռող­ջու­թյու­նը:
-Այս­տեղ կլի­ման խո­նավ է ու հատ­կա­պես կա­նայք հիմ­նա­կա­նում բո­ղո­քում են հո­դե­րի, ոս­կրե­րի ցա­վից, սա­կայն շա­րու­նա­կում են աշ­խա­տել: Ոչ ոք ժա­մա­նակ չու­նի լր­ջո­րեն զբաղ­վե­լու ա­ռող­ջու­թյան կար­գա­վոր­մամբ, կի­սատ-պռատ բուժ­վում ենք, ե­թե դա բու­ժում է կոչ­վում, ու շա­րու­նա­կում աշ­խա­տել: Ե­կել ենք աշ­խա­տե­լու հա­մար, ո՞վ ժա­մա­նակ ու­նի մտա­ծե­լու բուժ­ման մա­սին, հատ­կա­պես, որ խո­նավությունը, միևնույն է, թա­փան­ցում է ոս­կոր­նե­րը,- ա­սում է Սու­սան­նան:
Նրա պատ­մե­լով սկզբ­նա­կան շր­ջա­նում նպա­տակ են ու­նե­ցել գու­մար վաս­տա­կել ու վե­րա­դառ­նալ Հա­յաս­տան, սա­կայն տա­րի­նե­րը գլոր­վել են, մե­ծաց­րել են եր­կու զա­վակ­նե­րին ու հաս­կա­ցել, որ ար­դեն հար­մար­վել են պայ­ման­նե­րին, կլի­մա­յին, ու որ Հա­յաս­տանն ար­դեն չի ձգում ի­րենց:
Մի ո­րոշ շր­ջան Սու­սան­նա­յի ու ա­մուս­նու գոր­ծե­րը բա­րե­հա­ջող էին, նրանց ար­տադ­րա­մա­սում աշ­խա­տող հա­յերն էլ վատ չէին վաս­տա­կում, կա­րո­ղա­նում էին օգ­նել Հա­յաս­տա­նում ապ­րող հա­րա­զատ­նե­րին, սա­կայն ռուս ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րի հա­ճա­խա­կի ստու­գայ­ցե­րը ար­տադ­րա­մա­սում լուրջ խախ­տու­մներ բա­ցա­հայ­տե­ցին՝ չգ­րան­ցած աշ­խա­տա­տե­ղեր, փաս­տաթղ­թա­յին ան­ճշ­տու­թյուն­ներ, ար­տադ­րան­քի ո­րա­կի անկ­ման փաս­տեր, և ար­տադ­րա­մա­սը փակ­վեց:
-Հիմ­նա­կան պատ­ճա­ռը մր­ցակ­ցու­թյունն էր, սկզ­բում մեր գոր­ծե­րը լավ էին, սա­կայն մեզ մատ­նե­ցին ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րին, ո­րոնց ա­նընդ­մեջ ստու­գում­նե­րի հետևան­քով մեր ար­տադրամասը փակ­վեց: Այս­տեղ նման ոչ մի ար­տադ­րա­մաս օ­րի­նա­կան չի աշ­խա­տում, չգ­րանց­ված աշ­խա­տող­ներ կան, ի­դեա­լա­կան չի լի­նում ոչ մե­կի մոտ, հե­տո որ ստու­գող­նե­րը գա­լիս են, ան­պայ­ման մի բան գտ­նում են: Ա­սում են` մենք ան­պայ­ման մի բան պի­տի գրենք, նոր գնանք, թե չէ կա­սեն` կա­շառք եք վերց­րել: Ա­սեմ, որ ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րը հա­յե­րի, ռուս­նե­րի կամ այ­լազ­գի­նե­րի միջև խտ­րա­կա­նու­թյուն չեն դնում, բո­լո­րին հա­վա­սար ստու­գում են: Ե­թե մեր տա­կը չփո­րեին, մեր թխ­ված­քի ար­տադ­րա­մասն այ­սօր ա­վե­լի ընդ­լայն­ված կլի­ներ, ե­կա­մուտ­նե­րը` ա­վե­լի մեծ: Այս­տեղ թխ­ված­քի ա­ռա­ջին ար­տադ­րա­մա­սը պատ­կա­նել է հա­յի, մենք էլ փոր­ձե­ցինք նույն գոր­ծը սկ­սել, բայց հենց նա էլ «գցեց» մեզ:
Այ­սօր Սու­սան­նան ա­մուս­նու և որ­դու հետ բա­ցել է շաուր­մա­յի սննդի կետ, որ­տեղ աշ­խա­տում են նաև չորս տա­ջիկ ե­րի­տա­սարդ­ներ: Սու­սան­նա­յի խոս­քով` հա­յե­րի հետ դժ­վար է լե­զու գտ­նել, հա­ճախ հրա­ժար­վում են այս կամ այն գոր­ծը կա­տա­րել, իսկ տա­ջիկ­նե­րը, է­ժան աշ­խա­տուժ լի­նե­լուց բա­ցի, գլուխ­նե­րը կախ կա­տա­րում են ցան­կա­ցած աշ­խա­տանք:
-Չեմ կար­ծում, թե նախ­կին հա­ջո­ղու­թյու­նը կու­նե­նանք, համն ար­դեն դուրս է ե­կել, շատ ենք տա­նուլ տվել, էս­քան էլ որ մնա, գոհ ենք: Պետք է մտա­ծել, թե ինչ նո­րույթ սկ­սենք, որ ա­ռաջ գնանք: Առևտրի համն էլ է դուրս ե­կել, հի­մա Պետ­րո­պավ­լովս­կում առևտրի ա­մե­նա­մեծ ցան­ցը պատ­կա­նում է ազ­գու­թյամբ եզ­դի, ՌԴ-ի Կամ­չատ­կա­յի մար­զի պատ­գա­մա­վոր Ռա­շիդ Շա­մո­յա­նին: Ա­մե­նուր սու­պեր­մար­կետ­ներ ու­նի, մյուս­նե­րը բա­վա­րար­վում են փոք­րա­ծա­վալ սնն­դի կե­տեր աշ­խա­տեց­նե­լով: Թխ­ված­քի ար­տադ­րա­մաս ու­նե­ցող հա­յերն աս­տի­ճա­նա­բար փա­կում են ի­րենց օ­բյեկտ­նե­րը, փակ­վել են նաև մի քա­նի սնն­դի օ­բյեկտ­ներ, խո­րո­վա­ծա­նոց­ներ,- պատ­մում է Սու­սան­նան:
Հա­յերն ան­գամ Հե­ռա­վոր Արևել­քում դար­ձյալ վար­կե­րի տակ կքած են, շա­տե­րը գե­րա­դա­սում են տե­ղա­փոխ­վել ու­րիշ քա­ղաք­ներ, քան վե­րա­դառ­նալ Հա­յաս­տան: Ա­սում են, որ Հա­յաս­տա­նում իշ­խա­նա­փո­խու­թյու­նից հե­տո կա­տար­վող փո­փո­խու­թյուն­նե­րը դեռ հու­սադ­րող չեն, սա­կայն ե­թե հա­մոզ­վեն, որ աշ­խա­տանք կգտ­նեն, ան­պայ­ման կվե­րա­դառ­նան, քա­նի որ հոգ­նել են դր­սում դե­գե­րե­լուց:
Սա­կայն Կամ­չատ­կա­յում ապ­րող հայ ե­րի­տա­սարդն այլ կերպ է մտա­ծում: Շա­տե­րը ծն­վել են այս­տեղ և Հա­յաս­տա­նը չեն տե­սել, թեև ըն­տա­նիք­նե­րում ծնող­նե­րը խո­սում են հա­յե­րեն, այ­նու­հան­դերձ, քչերը գիտեն հա­յե­րեն, հիմ­նա­կա­նում խո­սում են ռու­սե­րեն: Տղա­նե­րը գե­րա­դա­սում են ա­մուս­նա­նալ հայ աղ­ջիկ­նե­րի հետ: Նախ­կի­նում Սու­սան­նա­յի որ­դու հա­մար միևնույն էր, թե հարս­նա­ցուն ինչ ազ­գից կլի­նի, սա­կայն այ­սօր միան­շա­նակ ո­րո­շել է ա­մուս­նա­նալ միայն Ռու­սաս­տա­նում ծն­ված հայ աղջ­կա հետ, քա­նի որ, նրա կար­ծի­քով, հա­յաս­տան­ցի աղ­ջիկ­նե­րը ակ­ցեն­տով են խո­սում ռու­սե­րեն: Ի տար­բե­րու­թյուն տղա­նե­րի, Կամ­չատ­կա­յի հայ աղ­ջիկ­նե­րը հիմ­նա­կա­նում ա­մուս­նա­նում են ռուս տղա­նե­րի հետ, և ինչ­պես ա­սում են, Հռո­մի պա­պից ա­վե­լի կա­թո­լիկ են դառ­նում: Նրանց վարք ու բար­քով դժ­վար է տար­բե­րել ի­րենց տա­րե­կից ռուս աղ­ջիկ­նե­րից:
Սու­սան­նա­յի պատ­մե­լով` Կամ­չատ­կա­յում կան հա­յեր, որոնք հա­ջո­ղու­թյան են հա­սել ու եր­բեմն օգ­նում են հայ­րե­նա­կից­նե­րին, իսկ ի­րենց ան­հա­ջո­ղու­թյան պատ­ճա­ռը ա­մուս­նու կող­մից ար­տադ­րա­մա­սի վատ կա­ռա­վա­րումն է հա­մա­րում: Նրա հա­մոզ­մամբ, ե­թե ղեկն իր ձեռ­քում լի­ներ, ա­մեն ինչ այլ կերպ կըն­թա­նար, և այ­սօր ձեռք բե­րած ե­րեք­սե­նյա­կա­նոց բնա­կա­րա­նի հետ մեկ­տեղ կու­նե­նա­յին նաև հա­ջող­ված բիզ­նես: «Հայ տղա­մար­դիկ ոնց որ Հա­յաս­տա­նում էին, նույ­նը այս­տեղ են, ի­րենց կա­նանց չեն լսում, նրանց հետ հաշ­վի չեն նս­տում»:
Ի դեպ, Կամ­չատ­կա­յում հայ կա­նան­ցից ոչ բո­լորն են աշ­խա­տում, ո­մանք պար­զա­պես պա­րապ տա­նը նս­տած են, թեև ա­մուս­նա­ցած զա­վակ­ներն ապ­րում են Ռու­սաս­տա­նի տար­բեր քա­ղաք­նե­րում: Բայց ըն­տա­նիք կա, որ­տեղ միայն կինն է աշ­խա­տում, ա­ռա­վո­տից ի­րի­կուն տանջ­վում: Այ­նու­հան­դերձ, դժ­վա­րու­թյուն­նե­րը հաղ­թա­հա­րե­լով, հայ կա­նայք փոր­ձում են հա­վա­սարակշռել ըն­տա­նի­քի ֆի­նան­սա­կան ե­րե­րուն վի­ճա­կը և այդ ա­մե­նը` սե­փա­կան ա­ռող­ջու­թյան հաշ­վին:
Ա­նուշ ՆԵՐ­ՍԻ­ՍՅԱՆ
Երևան-Կամ­չատ­կա-Երևան

Լուսանկարներ

. .
Դիտվել է՝ 5498

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.