Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Կո­րո­նա­վի­րու­սը կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րա՞զմ է

Կո­րո­նա­վի­րու­սը կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րա՞զմ է
24.03.2020 | 00:56
Իսկ ին­չու՞ է Ի­րա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րի ընտ­րու­թյու­նը հենց այդ­պի­սին։ Պա­տաս­խա­նը պարզ է. ԱՄՆ-ի և Իս­րա­յե­լի, նրանց բա­ցա­հայտ ու գաղտ­նի լոբ­բիստ­նե­րի, Դո­նալդ Թրամ­փի և նրա հրեա փե­սա Ջա­րեդ Քուշ­նե­րի, Իս­րա­յե­լի քա­ղա­քա­կան վեր­նա­խա­վի կող­մից Ի­րա­նը ճնշ­ման ու սար­սա­փի են­թար­կե­լու տխ­մար «մար­տա­վա­րու­թյու­նը», որն «ամ­րապ­նդ­վեց» գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի ա­հա­բեկ­չա­կան սպա­նու­թյամբ, հան­գեց­րեց նրան, որ Ի­րա­նում նույ­նիսկ ա­մե­նա­ցածր մա­կար­դա­կում գտն­վող­նե­րը և նախ­կի­նում ինչ-որ կաս­կած­ներ ու­նե­ցող­նե­րը հաս­կա­ցան, որ, ցա­վոք, ճիշտ են Ի­րա­նի զին­վո­րա­կան­նե­րը և քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը, թե՝ ԱՄՆ-ը և Իս­րա­յելն Ի­րա­նի ժո­ղովր­դի թշ­նա­մի­ներն են։ Ի­րեն լուրջ վեր­լու­ծա­բան հա­մա­րող որևէ մե­կը այլ բան չէր կա­րող սպա­սել։ ԱՄՆ-ի և Իս­րա­յե­լի, ինչ­պես նաև Եվ­րո­պա­յի մի շարք շր­ջա­նակ­նե­րի այն հաշ­վար­կը, թե Ի­րա­նում «հե­ղա­փո­խու­թյուն» կամ ինչ-որ «ար­դիա­կա­նա­ցում» կլի­նի, լիո­վին տա­պալ­վել է։ Երևի նրանք մո­ռա­ցել են (գու­ցե չեն էլ ի­մա­ցել) «սեղմ­ված զս­պա­նա­կի» սկզ­բուն­քը։
Բայց կա նաև ցածր մաս­նակ­ցու­թյան երկ­րորդ պատ­ճա­ռը։ Ի­րա­նում կո­րո­նա­վի­րու­սից մա­հա­նա­լու ա­ռա­ջին դեպ­քե­րի մա­սին աշ­խարհն ի­մա­ցավ փետր­վա­րի 22-ին։ Այժմ մենք ստույգ գի­տենք, որ այդ ան­հայտ հա­մա­ճա­րա­կի բռնկ­ման և ա­ռա­ջին մա­հե­րի մա­սին Ի­րա­նում գի­տեին դեռ փետր­վա­րի 19-ին։ Ի­զուր չէ, որ ա­յա­թո­լա Խա­մե­նեին ընտ­րու­թյուն­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյու­նը գնա­հա­տեց «ապ­շե­ցու­ցիչ», են­թադ­րե­լով, որ «Ի­րա­նի թշ­նա­մի­նե­րը փոր­ձում էին քվեար­կու­թյու­նից մարդ­կանց հե­ռաց­նել կո­րո­նա­վի­րու­սի վտան­գա­վո­րու­թյու­նը չա­փա­զան­ցե­լով»։ Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, վա­րա­կից վա­խե­նալն իր ազ­դե­ցու­թյունն ու­նե­ցավ։
Մար­տի 4-ին նա­խա­գահ Ռո­հա­նին կա­ռա­վա­րու­թյան նիս­տում հայ­տա­րա­րել է, որ Ի­րա­նը կտ­րա­կա­նա­պես մեր­ժում է կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րում ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի օգ­նու­թյան ա­ռա­ջար­կը. «Ցա­վոք, նրանք, ով­քեր պատ­ժա­մի­ջոց­ներ են մտց­րել և մարդ­կանց զր­կել նույ­նիսկ դե­ղո­րայ­քից ու սնն­դամ­թեր­քից օգտ­վե­լուց և վեր­ջին եր­կու տա­րում ա­մե­նա­դա­ժան գոր­ծո­ղու­թյուն­ներն են ձեռ­նար­կել Ի­րա­նի ժո­ղովր­դի դեմ, այժմ ձևաց­նում են, թե ցա­վակ­ցում են և օգ­նու­թյուն ա­ռա­ջար­կում։ Ե­թե դուք (ա­մե­րի­կա­ցի պաշ­տո­նյա­նե­րը) իս­կա­պես ազ­նիվ եք, ա­պա գո­նե հա­նեք պատ­ժա­մի­ջոց­նե­րը դե­ղո­րայ­քի նկատ­մամբ։ Դա ձեր ազն­վու­թյան դրսևոր­ման ա­ռա­ջին քայ­լը կլի­նի։ Բայց մեր մար­դիկ հիա­նա­լի գի­տեն, որ դուք ճշ­մար­տու­թյու­նը չեք ա­սում»։ Իր ե­լույ­թում Ռո­հա­նին նաև ե­րախ­տա­գի­տու­թյուն է հայտ­նել այն բո­լոր կա­ռա­վա­րու­թյուն­նե­րին ու ժո­ղո­վուրդ­նե­րին, ո­րոնք Ի­րա­նին օգ­նել կամ օգ­նե­լու պատ­րաս­տա­կա­մու­թյուն են հայտ­նել կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­ճա­րա­կը կա­սեց­նե­լու հա­մար։
Ար­դեն մար­տի 5-ին Քեր­մա­նում ԻՀՊԿ տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին նոր հրա­մա­նա­տա­րին ներ­կա­յաց­նե­լու ա­րա­րո­ղու­թյան ժա­մա­նակ ԻՀՊԿ-ի գլ­խա­վոր հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ-մա­յոր Հո­սեյն Սա­լա­մին ա­վե­լի կոշտ ու շի­տա­կա­խոս էր և ա­սում էր այն, ին­չի մա­սին, այս­պես ա­սած, «փսփ­սում են» նաև Չի­նաս­տա­նում. «Այժմ մենք գործ ու­նենք կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի հետ, բայց մեր ազ­գը կդի­մա­կա­յի դրան։ Մենք սո­վո­րել ենք ա­ռաջ տա­նել մեր հե­ղա­փո­խու­թյու­նը՝ փո­խե­լով ու բա­րե­լա­վե­լով սխե­մա­նե­րը։ Մենք շատ խն­դիր­ներ ենք լու­ծել, բայց թշ­նա­մին շեշ­տը դնում է տն­տե­սա­կան ճնշ­ման ու հո­գե­բա­նա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի վրա և օգ­տա­գոր­ծում է ցան­կա­ցած հնա­րա­վո­րու­թյուն այդ եր­կու խն­դի­րը միա­վո­րե­լու, մարդ­կանց դժ­վար վի­ճա­կում պա­հե­լու հա­մար։ Այժմ, նույ­նիսկ կո­րո­նա­վի­րու­սի նկատ­մամբ, ո­րը կա­րող է լի­նել ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի կող­մից կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի հա­մար ստեղծ­ված մի­ջոց, մենք հաղ­թող դուրս կգանք։ Թշ­նա­մին պետք է ի­մա­նա, որ վի­րուսն իր մոտ կվե­րա­դառ­նա, ե­թե ինքն է այն ստեղ­ծել»։
Ի դեպ, Ի­րան կո­րո­նա­վի­րուս «մտց­նե­լով» այն­տեղ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյու­նը վի­ժեց­նե­լու ինչ-որ պլա­նի հետ կապ­ված, թե ոչ, բայց վեր­ջին շր­ջա­նում Ի­րա­նի և ԱՄՆ-ի միջև տե­ղե­կատ­վա­կան-քա­րոզ­չա­կան պա­տե­րազ­մի նոր «ճա­կատ» է բաց­վում։ Դա հաս­կա­նա­լի դար­ձավ փետր­վա­րի 25-ից հե­տո, երբ ԱՄՆ-ի պետ­քար­տու­ղար Փոմ­փեոն հան­կար­ծա­կի մե­ղադ­րանք ա­ռա­ջադ­րեց Չի­նաս­տա­նին, չգի­տես ին­չու՝ նաև Ի­րա­նին, թե իբր նրանք «թաքց­նում են ճշ­մար­տու­թյու­նը» կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րած­ման ի­րա­կան ծա­վալ­նե­րի մա­սին։ Բայց, իս­կույն «մո­ռա­նա­լով» Չի­նաս­տա­նը, հե­տա­գա­յում խո­սում էր միայն Ի­րա­նի մա­սին։ Փոմ­փեոն իբր ան­հան­գս­տա­ցած է այն բա­նից, որն ան­վա­նում է կո­րո­նա­վի­րու­սի բռնկ­ման կա­պակ­ցու­թյամբ Ի­րա­նի «փակ­վա­ծու­թյուն»։ Հե­տաքր­քիր է, թե ինչ «փակ­վա­ծու­թյան» մա­սին է խոս­քը, ե­թե նույ­նիսկ ԻԻՀ ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան փոխ­նա­խա­րար Է­րաջ Խա­րի­ջին է հրա­պա­րա­կավ խոս­տո­վա­նել, որ վա­րակ­վել է կո­րո­նա­վի­րու­սով։ Պարզ է, թե ին­չու. դրա­նից ա­ռաջ նա այ­ցե­լում էր կո­րո­նա­վի­րու­սով հի­վանդ­նե­րին։ Ա­ռանձ­նա­պես որևէ բան չի թաքց­նում նաև բարձ­րա­գույն իշ­խա­նու­թյու­նը. երկ­րի նա­խա­գահ Ռո­հա­նին օ­րերս հայ­տա­րա­րեց, որ հա­մա­ճա­րա­կի հետ պայ­քա­րին ներգ­րավ­ված են ԶՈՒ ԻՀՊԿ բո­լոր զին­վո­րա­կան բժիշկ­նե­րը, ինչ­պես նաև ման­րէա­բա­նա­կան և կեն­սա­բա­նա­կան զեն­քի դեմ պայ­քա­րի գծով ԻՀՊԿ հա­տուկ ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րը։ Կամ. մի՞­թե Ի­րա­նը թաքց­նում էր, որ մար­տի 1-ին կո­րո­նա­վի­րու­սի հեր­թա­կան զոհն էր դար­ձել պատ­գա­մա­վոր Ֆա­թե­մե Ռահ­բա­րը, ո­րը փետր­վա­րի 21-ին էր ըն­տր­վել խոր­հր­դա­րա­նի ան­դամ։ Իսկ մար­տի 3-ին խոր­հր­դա­րա­նի ղե­կա­վա­րու­թյունն ին­քը հայտ­նեց, որ վա­րակ­ված է 23 պատ­գա­մա­վոր։ «Պատ­գա­մա­վոր­նե­րի հետ քա­ղա­քա­ցի­նե­րի հան­դի­պում­նե­րը ժա­մա­նա­կա­վո­րա­պես դա­դա­րեց­վում են։ Պատ­գա­մա­վոր­նե­րին և ընտ­րա­զանգ­վա­ծին կոչ ենք ա­նում Նով­րու­զի ժա­մա­նակ չշփ­վել մարդ­կանց հետ»,- հայտ­նել են խոր­հր­դա­րա­նի փոխ­խոս­նա­կի աշ­խա­տա­կազ­մից։ Մար­տի 6-ի դրու­թյամբ Ի­րա­նում կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված­նե­րի թի­վը 4747 էր, մա­հա­ցած­նե­րի­նը՝ 124։ Այս­տեղ ու՞ր է «փակ­վա­ծու­թյու­նը»։ Եվ ե­թե փետր­վա­րի 19-ից մար­դիկ գի­տեն, որ բա­ցառ­ված չէ կո­րո­նա­վի­րու­սից մա­հա­նա­լը, ա­պա մի՞­թե դա լր­ջա­գույն պատ­ճառ չէ, որ ընտ­րե­լու գնա­ցող­նե­րի թի­վը նվա­զի։
Ի­րա­նի բարձ­րա­գույն ղե­կա­վա­րու­թյու­նը Ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյան բարձ­րա­գույն խոր­հր­դի (ԱԱԲԽ) քար­տու­ղար Ա­լի Շամ­խա­նիին հանձ­նա­րա­րել էր պա­տաս­խա­նել ԱՄՆ-ի պետ­քար­տու­ղա­րին։ Վեր­ջինս հայ­տա­րա­րել է, որ ԱՄՆ-ը նա­խա­տե­սում է կո­րո­նա­վի­րու­սի բռն­կումն օգ­տա­գոր­ծել որ­պես պատր­վակ Ի­րա­նի վրա ա­ռա­վե­լա­գույն ճնշ­ման ռազ­մա­վա­րու­թյունն ա­վար­տին հասց­նե­լու հա­մար, բայց Ի­րա­նին կհա­ջող­վի վե­րահս­կել այդ վի­րու­սը։ Ըստ Շամ­խա­նիի, «կո­րո­նա­վի­րուսն ստեղ­ծե­լով՝ Վա­շինգ­տո­նը հո­գե­բա­նա­կան ճն­շում է գոր­ծադ­րում Ի­րա­նի հարևան­նե­րի վրա, որ­պես­զի նրանք փա­կեն Ի­րա­նի հետ ի­րենց սահ­ման­նե­րը, ցա­մա­քա­յին և օ­դա­յին եր­թու­ղի­նե­րը... Դա նոր ճա­նա­պար­հա­յին քար­տեզ է»։ Այ­նու­հետև նա հի­շեց­րել է, որ ԱՄՆ-ը մինչև այժմ չի հրա­պա­րա­կել Ի­րա­քում «Այն ալ Ա­սադ» ա­վիա­բա­զա­յի վրա Ի­րա­նի հր­թի­ռա­յին հար­վա­ծից ա­մե­րի­կա­ցի զին­վոր­նե­րի կո­րուստ­նե­րի մա­սին ստույգ տվյալ­նե­րը, ինչ­պես նաև ան­ցյալ ա­միս Աֆ­ղանս­տա­նում ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ի ինք­նա­թի­ռի կոր­ծան­ման ճշգ­րիտ տե­ղե­կու­թյու­նը։
Այն­պես որ, ԱՄՆ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հա­մար ա­վե­լի լավ կլի­ներ բա­ցատ­րել, օ­րի­նակ, թե այդ որ­տե­ղից ա­մե­րի­կա­ցի մի­լիար­դա­տեր Բիլ Գեյթ­սի հա­մար իս­կույն կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պատ­վաս­տա­նյութ «գտն­վեց»։ Ի՞նչ է, Գեյթ­սի ձեռ­քին հենց վի­րու­սը կա՞ր, որ այդ­քան շուտ (երբ փետր­վարն էլ չէր ա­վարտ­վել) ար­դեն «պատ­րաստ էր» պատ­վաս­տա­նյու­թը։ Իսկ Փոմ­փեոն այն ա­ճա­պա­րան­քով Ի­րա­նին էր «հրամց­նում» որ­պես օգ­նու­թյուն, ո­րից էլ մար­տի 4-ին հրա­ժար­վում էր Ի­րա­նի նա­խա­գահ Ռո­հա­նին...
Հայտ­նենք, որ ա­յա­թո­լա Խա­մե­նեին փետր­վա­րի 21-ի ընտ­րու­թյու­նից ա­ռաջ հայ­տա­րա­րել էր, որ այն կկա­յա­նա կրի­տի­կա­կան պա­հի, երբ «ԱՄՆ-ը, Իս­րա­յե­լը և աշ­խար­հի այլ չար ու­ժե­րը փոր­ձում են պա­ռակ­տել եր­կիրն ու սեպ խրել ժո­ղովր­դի և իշ­խա­նու­թյան միջև»։ Խա­մե­նեին այն ժա­մա­նակ հա­վե­լեց, որ ԱՄՆ-ն ան­խու­սա­փե­լիո­րեն ա­մե­նատ­խուր ճա­կա­տագ­րի կար­ժա­նա­նա. «Նշա­նա­վոր «Տի­տա­նիկ» նա­վի ողջ հո­յա­կա­պու­թյունն այն չփր­կեց ա­ղե­տից։ Ա­մե­րի­կան կխոր­տակ­վի նույն կերպ։ Աշ­խար­հով մեկ սփռ­ված ռազ­մա­բա­զա­ներն էլ չեն օգ­նի Ա­մե­րի­կա­յին, ո­րով­հետև ա­մե­րի­կյան վե­հու­թյու­նը փլ­վում է»։ Ա­հա թե ին­չու այդ պայ­ման­նե­րում քվեար­կու­թյանն ընտ­րող­նե­րի նույ­նիսկ 42,57 %-ի մաս­նակ­ցու­թյու­նը գնա­հատ­վել է որ­պես մեծ հա­ջո­ղու­թյուն։ Զար­մա­նա­լի չէ, որ Փոմ­փեոն Ի­րա­նի դեմ իր «նոր ճա­նա­պար­հա­յին քար­տե­զով» հան­դես ե­կավ Ի­րա­նի խոր­հր­դա­րա­նի և Փոր­ձա­գետ­նե­րի ա­սամբ­լեա­յի ընտ­րու­թյուն­նե­րից գրե­թե ան­մի­ջա­պես հե­տո։ ԱՄՆ-ը հաս­կա­ցավ, որ Ի­րա­նի վրա ճնշ­ման մի­ջո­ցով Թեհ­րա­նում իշ­խա­նա­փո­խու­թյան հաս­նե­լու կամ գո­նե Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան կողմ­նա­կից­նե­րի դիր­քերն զգա­լիո­րեն թու­լաց­նե­լու հաշ­վար­կը տա­պալ­վել է։ Եվ Փոմ­փեո­յի չա­րու­թյունն ու դժ­գո­հու­թյու­նը հաս­կա­նա­լի են։ Ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րին դուր չի գա­լիս, երբ այս կամ այն երկ­րում հաղ­թա­նա­կում է իս­կա­կան ժո­ղովր­դա­վա­րու­թյու­նը, և պարտ­վում են նրանք, ո­րոնց հետ ԱՄՆ-ը ո­րո­շա­կի հույ­սեր է կա­պում։
Մար­տի 10-ին Ի­րա­նի քաղ­պաշտ­պա­նու­թյան կազ­մա­կեր­պու­թյան հրա­մա­նա­տար, բրի­գա­դա­յին գե­նե­րալ Ղո­լյամ Ռե­զա Ջա­լա­լին հայ­տա­րա­րեց, որ նոր կո­րո­նա­վի­րուսն ու­նի կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի բազ­մա­թիվ հատ­կա­նիշ­ներ։ Ճիշտ է, ԻՀՊԿ-ի հրա­մա­նա­տար Սա­լա­միի նման նա էլ էր զգույշ իր ար­տա­հայ­տու­թյուն­նե­րում. «Չի կա­րե­լի հա­մոզ­ված ա­սել, որ կո­րո­նա­վի­րու­սը կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազմ է, բայց այն օժտ­ված է կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի բազ­մա­թիվ բնու­թագ­րե­րով»։ Ջա­լա­լին նաև ա­սել է, որ անհ­րա­ժեշտ են հե­տա­գա լա­բո­րա­տոր փոր­ձեր հաս­կա­նա­լու հա­մար՝ դա կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րա՞զմ է։ Հե­ղի­նակն իր կող­մից ա­վե­լաց­նում է մի հարց, և թող ա­մեն ըն­թեր­ցող փոր­ձի պա­տաս­խա­նել. տա­րօ­րի­նակ է, որ կո­րո­նա­վի­րու­սից ա­ռա­վել տու­ժած շր­ջան­նե­րը գտն­վում են միևնույն՝ հյու­սի­սա­յին լայ­նու­թյան 40 աս­տի­ճա­նի վրա։ Ի՞նչ է դա. զու­գա­դի­պու՞մ, թե՞ ինչ-որ խոր­հր­դա­վոր ար­հես­տա­կան ազ­դե­ցու­թյուն։ Այս­պես, թե այն­պես, բայց ակն­հայտ է, որ ի­րան­ցի զին­վո­րա­կան­նե­րը (գե­նե­րալ­ներ Սա­լա­մին, Ջա­լա­լին) պն­դում են, որ Ի­րա­նի և նրա ժո­ղովր­դի դեմ կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազմ է մղ­վում։ Սպա­սենք Ի­րա­նի խոր­հր­դա­րա­նի ձևա­վոր­մա­նը և կտես­նենք, թե ի­րան­ցի օ­րենս­դիր­նե­րը կըն­կա­լե՞ն տա­րա­ծաշր­ջա­նում կեն­սա­բա­նա­կան պա­տե­րազ­մի շուրջ գե­նե­րա­լա­կազ­մի կաս­կած­նե­րը։
Իսկ որ­պես­զի ԱՄՆ-ը չկաս­կա­ծի պայ­քա­րը շա­րու­նա­կե­լու Ի­րա­նի վճ­ռա­կա­նու­թյա­նը, այդ թվում և Սի­րիա­յի, և Ի­րա­քի հա­մար, Ի­րա­նի դա­տա­կան իշ­խա­նու­թյան ղե­կա­վար Սե­յեդ Ռա­յի­սին մար­տի 10-ին հայ­տա­րա­րել է, որ ԻՀՊԿ «Քոդս» ջո­կա­տի նախ­կին հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի, որ­պես նա­հա­տա­կի և ճնշ­ված­նե­րի պաշտ­պա­նի խոր­հր­դա­նի­շի սպա­նու­թյան գոր­ծի հե­տաքն­նու­թյու­նը երկ­րի ազ­գա­յին ու հե­ղա­փո­խա­կան յու­րօ­րի­նա­կու­թյան հարց է։ Նա նշել է նա­հա­տակ Սո­լեյ­մա­նիի բնո­րոշ գծերն ու բնա­վո­րու­թյու­նը, ո­րոնք հիմն­ված էին իս­լա­մա­կան ու հե­ղա­փո­խա­կան ար­ժեք­նե­րի վրա և ա­վե­լաց­րել. «ԱՄՆ-ի այդ ա­հա­բեկ­չա­կան գոր­ծո­ղու­թյունն ու­նի մի­ջազ­գա­յին քա­ղա­քա­կան, ռազ­մա­կան, ի­րա­վա­կան ու դա­տա­կան տե­սան­կյուն­ներ, բայց դա­տա­կան իշ­խա­նու­թյու­նը պա­տաս­խա­նա­տու է նրա հե­տաքն­նու­թյան և ի­րա­վա­կան ու դա­տա­կան տե­սան­կյուն­նե­րից վե­րահ­սկ­ման հա­մար»։ Ռա­յի­սին ըն­դգ­ծել է, որ Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյան ի­րա­վա­կան հե­տաքն­նու­թյան հա­մար «անհ­րա­ժեշտ է, որ բո­լոր հա­մա­պա­տաս­խան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­ներն սկ­սեն փաս­տաթղ­թեր հա­վա­քել և տրա­մադ­րել ա­մե­նա­կարճ ժամ­կետ­նե­րում, ին­չը պա­հան­ջում են այդ գոր­ծով նշա­նակ­ված հա­տուկ դա­տա­վոր­նե­րը», իսկ այդ սպա­նու­թյունն ու­նի քրեա-ի­րա­վա­կան բնույթ։ Նշենք, որ Իս­րա­յե­լը նշ­վե­լու է որ­պես այդ գոր­ծով պա­տաս­խա­նա­տու։ Սի­րիա­յի ազ­գա­յին հաշ­տու­թյան կո­մի­տեի ան­դամ Օ­մար Ռահ­մո­նի մար­տի 11-ի հայ­տա­րա­րու­թյու­նից հայտ­նի է դար­ձել, որ «Քոդս» հա­տուկ ջո­կա­տի նոր հրա­մա­նա­տար, բրի­գա­դա­յին գե­նե­րալ Էս­մա­յիլ Քա­հա­նին վեր­ջերս այ­ցե­լել է Հա­լե­պի (Սի­րիա) հա­րա­վա­յին ո­րոշ շր­ջան­ներ, ո­րոնք վե­րահս­կում է սի­րիա­կան բա­նա­կը։ Ռահ­մո­նը նշել է, որ այդ այ­ցը տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին ու մի­ջազ­գա­յին կարևոր նշա­նա­կու­թյուն ու­նի, քա­նի որ ա­ռա­ջինն է Սո­լեյ­մա­նիի սպա­նու­թյու­նից հե­տո և վկա­յում է, որ Ի­րա­նը շա­րու­նա­կում է պաշտ­պա­նել Սի­րիա­յի օ­րի­նա­կան կա­ռա­վա­րու­թյա­նը և հաս­տա­տում է իր մաս­նակ­ցու­թյունն ա­հա­բեկ­չու­թյան դեմ պայ­քա­րին։ «Հա­լե­պի հա­րա­վարևմտյան ար­վար­ձան­ներ «Քոդ­սի» նոր հրա­մա­նա­տա­րի այ­ցը ցույց է տա­լիս, որ Ի­րա­նը պաշտ­պա­նում է Սի­րիա­յին ա­հա­բեկ­չու­թյան դեմ պայ­քա­րում մինչև սի­րիա­կան ողջ տա­րած­քի ա­զա­տագ­րու­մը։ Դա նոր հարց չէ, և Ի­րա­նը հենց սկզ­բից այդ­պի­սի դիր­քո­րո­շում է ըն­դու­նել։ Ո­մանք են­թադ­րում էին, թե գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի նա­հա­տա­կու­թյու­նից հե­տո վկա կդառ­նանք Ի­րա­նի կող­մից պաշտ­պա­նու­թյան նվազ­ման, բայց Քա­հա­նիի այցն այլ բան է վկա­յում»,- ըն­դգ­ծել է սի­րիա­ցի Օ­մար Ռահ­մո­նը։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 10782

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ