Սերժի «Կազանը», Նիկոլի «Դեյթոնը»
20.12.2019 | 00:00
Ի դեպ, լանդշաֆտն ամբողջական ընդգրկելու դեպքում պետք է ասել` Սերժը ևս իր «Դեյթոնն» ունեցավ՝ ապրիլյան պատերազմը: Ինչու՞ այն չավարտվեց խաղաղության պարտադրանքով: Շատ պարզ. այն ընդամենը թույլ «ապրոբացիա» էր։ Աշխարհաքաղաքական դասավորությունները նման բան չէին ենթադրում, ու նաև՝ գլխավոր խաղացողներին էլ դա ամենևին պետք չէր։ Հայաստանն էլ իր հերթին ասաց` ո՛չ:
Ավելին` Հայաստանն ասաց` երբե՛ք: Նկատի ունենք կրկին ու կրկին ապրիլյանի արդյունքում երբևէ ձեռք բերված բանակցային ամենամեծ հաջողությունը` Կասպրչիկի մոնիտորինգային խմբի ընդլայնումը, սահմանում կրակոցների ուղղության արձանագրումը (Վիեննա-Սանկտ Պետերբուրգ-Ժնև պայմանավորվածություններ)։ Ավելին` շատ արագ ժամանակացույցով Հայաստանն ինքը իրականացրեց սահմանը դիտարկելու սարքերի տեղակայում, գրեթե տեղ չթողնելով Նիկոլի «Դեյթոնի» համար:
Ի դեպ, քանի կալի վրա ենք, նաև արձանագրենք՝ եթե Սերժ Սարգսյանը Ղարաբաղյան խնդրում համաձայներ «Կազանից» պակաս տարբերակի («ոչ մի թիզականությունը» վերջին հաշվով մեծ բլեֆ է, բոլորս ենք հասկանում), նա հաստատ կվայելեր իր իսկ փոխած Սահմանադրության խորհրդարանական «շինելը», ինչը նրան նեղ, իսկ թավշյա առաջնորդին` շատ հարմարավետ թվաց: Ինչևէ:
Այսպիսով, Արցախյան հարցում ցայս որևէ կոնցեպտ չառաջարկած Նիկոլ Փաշինյանի առաջին քայլն Արցախյան բանակցություններում ձեռք բերած այդ գերէական` տեղորոշիչ սարքերի ԵԱՀԿ ՄԽ համաձայնությունից հրաժարումն էր: Ինչու՞։ Հազար ու մի պատճառով… Բայց առաջին հերթին` «Դեյթոնի», քանզի.
ա) Նիկոլը մանևրում է, ինչպես ամենուր, այնպես էլ Արցախի հարցում՝ քաոտիզմի լուրջ գեներացիա է կուտակում: Դա առաջին հերթին պետք է իրեն իշխանությունն ամրապնդելու, դաշտը «անցանկալիներից» մաքրելու, իսկ որ ամենակարևորն է` հասկանալու, թե ինչ է արվելու Իրանի նկատմամբ, ինչ պայմանավորվածություններ են ձեռք բերելու գլխավոր խաղացողները` ԱՄՆ-ն ու Ռուսաստանը, որպեսզի ինքն էլ հասկանա, թե ինչ սցենարով է առաջ շարժվելու:
Հասկանալի է, որ Ռուսաստանը չի ցանկանում խնդրի վերջնական կարգավորում։ Այդ դեպքում նա կկորցնի կամ Ադրբեջանը կամ Հայաստանը, ինչն իր շահերից չի բխում։ Ռուսաստանի համար ամենաընդունելին կիսալուծման տարբերակն է, որի ժամանակ Ղարաբաղի ու Ադրբեջանի սահմանագծում կանգնած կլինեն ռուսական «բերետները»:
ԱՄՆ-ին, խոշոր հաշվով, Ղարաբաղն ընդհանրապես հետաքրքիր չէ։ Նրան հետաքրքիր է տարածաշրջանը, և առաջին հերթին Իրանը։ Իսկ Ղարաբաղը Ադրբեջանի՞ կազմում, թե՞ ինքնավար կլինի, հետաքրքիր չէ։ Նրան պետք է, որ Իրանին առնչվող գործողությունների ժամանակ ոչ մեկը չցցվի, լոկալ օջախներ չստեղծի:
Ինչպես նկատում ենք` «պահը» սպասողական ու անկանխատեսելի է, խաղը` դեռևս ոչ հստակ, մանավանդ նախորդ օրը` Ռուսաստանի նկատմամբ ԱՄՆ աննախադեպ պատժամիջոցների ֆոնին:
բ) Ժամանակ շահելուն զուգընթաց Նիկոլը, այո՛, պատրասվում է «Դեյթոնի», որովհետև տեսնում է` օղակն Իրանի շուրջ ահավոր սեղմվում է, Ռուսաստան-ԱՄՆ երկխոսությունը չի կայանում (որքան էլ Թրամփը համարվում է «լոյալ», ասացինք` Ռուսաստանի վերջին պատժամիջոցների մասին) ու այս ամենն ինչ-որ պահի կարող է հանգեցնել անկանխատեսելի` Աբխազիա-Օսիա տիպի բլիցկրիգի (չնայած շատ փորձագետներ պնդում են`բլիցկրիգ չի լինի, կլինի անկանխատեսելի հետևանքներով պատերազմ), ասել է` Ադրբեջանը, ի տարբերություն ապրիլյանի, կփորձի շատ ավելի կազմակերպված, լայնամասշտաբ «ռմբակոծել» Ղարաբաղը և… ո՛չ միայն:
Արդյունքում երկու երկրների ղեկավարներին կստիպեն նստել նույն սեղանի շուրջը և «պայմանավորվել»:
գ) Ահա այստեղ պետք է փնտրել Փաշինյանի իրական «մատրիցան». ինչու՞ է նա այսպես ու այսքան հետևողականորեն ասպարեզից հեռացնում բոլոր այն ուժերին, իստիտուտները, անհատներին, որոնք «Դեյթոնից» հետո կամ ընթացքում կփորձեն սպառնալ իր իշխանությանը, կպարտադրեն իրենց օրակարգը, կհեռացնեն նրան «Ղարաբաղի ադրբեջանական համայնքի» հետ համատեղ՝ բանակցային սեղանից… Համանման բան կարծես մեկ անգամ արդեն եղել է իր «հոգևոր հոր»` Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ:
Նկատեք, ԼՏՊ-ի երբեմնի հնչեցրած` «մեր թշնամին ոչ թե Ադրբեջանն է, այլ միջազգային հանրությունը» «մարգարեությունը» նյու ընթերցման է ենթարկվում այս օրերին թե միջազգայինի, թե նրանց՝ իշխանության բերած Փաշինյանի կողմից։ Լուրջ սրբագրմամբ։ Հարցը փորձում են լուծել ոչ թե բանակցությամբ (հասկացել են` անհնար է), այլ «մինի-Դեյթոնով» և՞… Ասպարեզից հեռացնում են «հայտնի ուժերին»՝ քիչ թե շատ ունակ դիմադրության, որպեսզի հրաժարական չպարտադրեն Նիկոլին, նա «խիղճը հանգիստ» անի գործը, որը կիսատ թողեց իր «հոգևոր հայրը»:
Կհաջողվի՞: Հը՛ը:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
.
.
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
-
Ասում են
Ադրբեջանը վերսկսել է պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ գնդակոծելով խաղաղ բնակիչներին և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները
-
Ասում են… Մենք առաջարկել ենք համաձայնության գալ Ադրբեջանի հետ այնպես, որ Քելբաջարն ու Լաչինը, նաև ամբողջ Ղարաբաղը, փաստացի մնան Հայաստանի իրավասության ներքո
-
Ասում են Ռուսաստանը գնահատում է Հայաստանի հետ կառուցողական հարաբերությունները, սակայն հնարավոր չէ համաձայնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեզերի հետ՝ ռուս խաղաղապահների առաքելության ձախողման մասին:
-
Ասում են… Ադրբեջանը խնդիր է դրել Արցախն ազատել հայ բնակչությունից, ստեղծել պայմաններ, որ հայերն այնտեղից գնան, ով կմնա՝ տեղահանել կամ կազմակերպել կոտորած Շատ հստակ է ծրագիրը:
-
Ասում են Ավելի քան 30000 երեխաներ և նրանց ընտանիքները Լեռնային Ղարաբաղում արդեն 8 ամիս է՝ գտնվում են շրջափակման և ավերակների մեջ։
-
Ասում են․․․ Թուրքական ցեղերը հայտնվել են 10-րդ դարում, 11-րդ դարում հասել են պատմական Հայաստանի տարածք: Այս հողի վրա հայերն ապրել են մթա 15-րդ դարից:
Տարածաշրջանային
