Սո­րո­ս­յան ին­տեր­նա­ցիո­նա­լը հիաս­թափ­ված է և ագ­րե­սիվ

Ռու­սաս­տա­նի իշ­խա­նա­կան և ո­րոշ ու­ժա­յին վեր­նա­խա­վին մոտ կանգ­նած «Комсомольская правда» թեր­թը վեր­ջերս անդ­րա­դար­ձել էր հա­յաս­տա­նյան ներ­քա­ղա­քա­կան զար­գա­ցում­նե­րին, մաս­նա­վո­րա­պես՝ մեր երկ­րի գոր­ծող իշ­խա­նու­թյան կա­ռուց­ված­քում սո­րո­սա­կան ազ­դե­ցու­թյան բա­ղադ­րի­չի ա­ճին: ՈՒ­շագ­րավ է, որ հոդ­վա­ծի հե­ղի­նակն ուղ­ղա­կի տեքս­տով նա­խազ­գու­շաց­նում էր ՀՀ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին, որ իր իշ­խա­նու­թյան սո­րո­սա­կան թևը նա­խա­պատ­րաս­տում է ո­րո­շա­կի գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ, ո­րոնք կա­րող են արթ­նաց­նել հե­ղա­փո­խա­կան նոր ա­լիք։ Հե­տաք­րք­րա­կան է, որ վեր­լու­ծու­թյան մեջ հա­տուկ նշ­վում էր, թե ան­ձամբ Փա­շի­նյանն ա­ռանձ­նա­պես խնդ­րա­հա­րույց չէ ռու­սաս­տա­նյան կող­մի հա­մար, ին­չով, ըստ էու­թյան, Փա­շի­նյա­նին նր­բո­րեն հաս­կաց­նում էին, որ նա­խազ­գու­շա­ցու­մը զուտ բա­րե­կա­մա­կան բնույ­թի է: Նույն հա­ղոր­դագ­րու­թյու­նը, ի դեպ, ըստ երևա­նյան փոր­ձա­գի­տա­կան շր­ջա­նակ­նե­րի, ՀՀ վար­չա­պե­տին փո­խանց­վել է նաև ան­մի­ջա­պես՝ ոչ պաշ­տո­նա­կան ձևա­չա­փով, իսկ Մոսկ­վա կա­տա­րած մե­կօ­րյա այ­ցի ըն­թաց­քում՝ ար­դեն պաշ­տո­նա­կան խո­ղո­վա­կով:

Ըստ փոր­ձա­գետ­նե­րի՝ սո­րո­սա­կան վեր­նա­խա­վի կող­մից հա­յաս­տա­նյան գրա­սե­նյա­կի առջև խն­դիր է դր­վել քա­ղա­քա­կան օ­րա­կարգ ներ­մու­ծել այն­պի­սի թե­մա­ներ, ո­րոնք գո­նե այս պա­հի դրու­թյամբ չպետք է ար­դիա­կան լի­նեն վար­չա­պետ Փա­շի­նյա­նի և հա­յաս­տա­նյան վեր­նա­խա­վի մի մա­սի հա­մար կամ ա­վե­լի շուտ ոչ ցան­կա­լի են։ Ըստ էու­թյան‚ սո­րո­սա­կան վեր­նա­խավն իր առջև խն­դիր է դրել Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին այն­պի­սի եր­կընտ­րան­քի առջև կանգ­նեց­նել‚ ո­րը ցան­կա­ցած լուծ­ման պա­րա­գա­յում զգա­լիո­րեն կթու­լաց­նի նրա դիր­քե­րը և ուղ­ղա­կի կախ­ման մեջ կդ­նի ի­րե­նից։ Սա­կայն վե­րոն­շյալ թե­մա­նե­րը կա­րող են հան­րա­յին ո­րո­շա­կի ար­ձա­գանք ու­նե­նալ ու Փա­շի­նյա­նի շուրջ ան­վս­տա­հու­թյան և ան­կա­յու­նու­թյան մթ­նո­լորտ ձևա­վո­րել: Այս նպա­տա­կի ի­րա­գործ­ման հա­մար, ար­ժա­նա­հա­վատ աղ­բյուր­նե­րի պնդ­մամբ, ֆի­նան­սա­կան զգա­լի նե­րար­կում­ներ են ար­դեն ար­վում: Նույն աղ­բյուր­նե­րը հու­շում են նաև, որ օ­րերս երևա­նյան հյու­րա­նոց­նե­րից մե­կում հրա­վիր­վել էր սո­րո­սյան հա­յաս­տա­նյան վեր­նա­խա­վի և որ­պես կա­նոն «գրան­տա­կեր» ո­րակ­վող ՀԿ-նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի հա­վաք, ո­րի ըն­թաց­քում քն­նարկ­վել է եր­կու ա­ռանց­քա­յին խն­դիր. ա) Ռու­սաս­տա­նյան 102-րդ ռազ­մա­բա­զան Հա­յաս­տա­նից դուրս բե­րե­լու հար­ցի ար­դիա­կա­նա­ցու­մը,
բ) Սերժ Սարգ­սյա­նի ձեր­բա­կալ­ման խնդ­րի բարձ­րա­ցու­մը։

Փաս­տա­ցի հի­շյալ եր­կու‚ ընդ­հա­նուր առ­մամբ այս պա­հի դրու­թյամբ ան­լու­ծե­լի գեր­խն­դիր­ներն են փոր­ձում պար­տադ­րել ՀՀ գոր­ծող իշ­խա­նու­թյան ղե­կա­վա­րին։
Բնա­կա­նա­բար, պետք է ուր­վագծ­վեր նաև այս խն­դիր­ներն օ­րա­կար­գա­յին և Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի առջև ար­դիա­կան հարց դարձ­նե­լու մար­տա­վա­րու­թյու­նը: Ընդ ո­րում, Փա­շի­նյա­նի առջև պայ­ման է դր­վե­լու, որ կա՛մ ըն­դուն­վում է նշ­ված հար­ցե­րը իշ­խա­նու­թյան հա­մար ա­ռանց­քա­յին դարձ­նե­լու անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը, կա՛մ «Բաց հա­սա­րա­կու­թյուն» հիմ­նադ­րա­մի կա­ռույց­նե­րը (այդ թվում նաև ոչ հա­յաս­տա­նյան) բո­լոր հնա­րա­վոր ռե­սուրս­նե­րով (մե­դիա և սոց­ցան­ցա­յին) սկ­սում են դժ­գո­հու­թյան օ­ջախ­ներ ձևա­վո­րել իշ­խա­նու­թյան դեմ: Այս հա­մա­տեքս­տում հատ­կան­շա­կան է այն, որ վեր­ջերս մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան «Հել­սին­կյան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի» ա­մե­նա­մյա գա­գա­թա­ժո­ղո­վի ա­ռանց­քա­յին ե­լույթ­նե­րում հա­տուկ շեշ­տադր­վում էր «պու­տի­նյան» Ռու­սաս­տա­նի ազ­դե­ցու­թյան նվազ­մա­նը միտ­ված քայ­լե­րի ակ­տի­վաց­ման անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նը: Մաս­նա­վո­րա­պես, հի­շա­տակ­վում էր նաև Հա­յաս­տա­նը ռու­սա­կան ազ­դե­ցու­թյու­նից աս­տի­ճա­նա­բար ա­զա­տե­լու խն­դի­րը:

«Սո­րո­սյան ին­տեր­նա­ցիո­նա­լը» փոր­ձե­լու է Հա­յաս­տա­նում ցան­կա­ցած ա­ռիթ օգ­տա­գոր­ծել ար­դեն իսկ հի­շա­տակ­ված օ­րա­կար­գը Փա­շի­նյա­նին պար­տադ­րե­լու հա­մար: Չի բա­ցառ­վում, որ Դա­վիթ Սա­նա­սա­րյա­նի դա­տա­վա­րու­թյունն օգ­տա­գործ­վի որ­պես ի­րա­վի­ճա­կը պայ­թեց­նե­լու դե­տո­նա­տոր: Այն‚ որ ծրա­գիրն ար­դեն իսկ կյան­քի է կոչ­ված‚ ակն­հայտ է‚ այս պա­հին բո­լոր հնա­րա­վոր ե­ղա­նակ­նե­րով փորձ է ար­վում ար­դիա­կա­նաց­նել 102-րդ ռազ­մա­բա­զան Հա­յաս­տա­նից դուրս բերելու հար­ցը։ Սո­րո­սա­կան հա­սա­րա­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի ակ­տի­վու­թյունն ա­ռա­վել տե­սա­նե­լի դար­ձավ ՌԴ պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րար Սեր­գեյ Շոյ­գուի՝ օ­րերս Հա­յաս­տան կա­տա­րած այ­ցի ժա­մա­նակ‚ ո­րի ըն­թաց­քում ա­ռանց­քա­յին հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ ար­վե­ցին նաև Գյում­րիում տե­ղա­կայ­ված բա­զա­յի բո­լոր ա­ռում­նե­րով ար­դիա­կա­նաց­ման և զար­գաց­ման շուրջ։ Հա­սա­րա­կա­կան սո­րո­սա­կան հատ­վա­ծի դի­մադ­րու­թյունն այն­պի­սին էր‚ որ Հա­յաս­տա­նում Ռու­սա­սա­տա­նի Դաշ­նու­թյան դաս­պա­նու­թյու­նը նույ­նիսկ եր­կու հա­տուկ հայ­տա­րա­րու­թյամբ հան­դես ե­կավ՝ մի կող­մից քա­ղա­քա­կան գնա­հա­տա­կան տա­լով դր­սից սն­վող հա­սա­րա­կա­կան կոչ­վող կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի ակ­տի­վու­թյա­նը՝ ո­րա­կե­լով դա եր­րորդ կող­մի օգ­տին ի­րա­կա­նաց­վող գոր­ծո­ղու­թյուն‚ մյուս կող­մից այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին ի ցույց դր­վեց‚ որ նրանց բա­րե­հաճ վե­րա­բեր­մուն­քը դր­սից ֆի­նան­սա­վոր­վող կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի հան­դեպ պաշ­տո­նա­կան Մոսկ­վա­յին ար­դեն խիստ նյար­դայ­նաց­նում է։

Նկա­տենք, որ սո­րո­սյան թի­մը ՀՀ եր­րորդ նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սյա­նի թե­ման ա­ռաջ­նա­յին դարձ­նե­լու ճա­նա­պար­հին փո­խել է իր ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­նե­րը, որ­տեղ երկ­րոր­դա­կան են դար­ձել ՀՀ երկ­րորդ նա­խա­գահ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի և ՍԴ նա­խա­գահ Հրայր Թով­մա­սյա­նի հար­ցե­րը։ Ար­դեն իսկ հա­մա­պա­տաս­խան լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի է­ջե­րում կա­րե­լի է նկա­տել ակ­նարկ­ներ, թե ի­րա­կա­նում Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նը Սերժ Սարգ­սյա­նի և Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյան ար­դյուն­քում է «նշա­նակ­վել» գլ­խա­վոր մե­ղա­վոր նախ­կին բո­լոր ռե­ժիմ­նե­րի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի հա­մար: Ի դեպ, Հա­յաս­տա­նի սո­րո­սյան վեր­նա­խա­վում դժ­գոհ են նաև Նա­րեկ Մա­լյա­նի «ՎԵ­ՏՈ» շարժ­ման նկատ­մամբ վար­չախմ­բի բա­վա­կա­նին լի­բե­րալ վե­րա­բեր­մուն­քից՝ ա­նընդ­հատ բաց կամ քո­ղարկ­ված կեր­պով Փա­շի­նյա­նին հրա­հան­գե­լով ու­ժա­յին մե­թոդ­նե­րով վնա­սա­զեր­ծել հա­կա­սո­րո­սյան այդ շար­ժու­մը։

ՈՒ­շագ­րավ է, որ սո­րո­սա­կան հա­մայն­քում նույն­պես ար­շա­լույս­նե­րը խա­ղաղ չեն. այս­տեղ ո­րո­շա­կի ձևա­փո­խում­ներ են նկատ­վում։ Մաս­նա­վո­րա­պես, սո­րո­սա­կան­նե­րի մի մա­սը, հա­վա­նա­բար նաև ուժգ­նա­ցող հա­սա­րա­կա­կան ճնշման պայ­ման­նե­րում, փոր­ձում է ձեր­բա­զատ­վել «ազ­գա­դավ, սր­բա­պիղծ, ԼԳԲՏ-նե­րի պաշտ­պան» և նման այլ պի­տա­կա­վո­րում­նե­րից և ներ­կա­յա­նալ որ­պես ֆի­նան­սա­կան այ­լընտ­րան­քի բա­ցա­կա­յու­թյան պայ­ման­նե­րում դրա­մաշ­նորհ­նե­րի մի­ջո­ցով ի­րոք հա­յան­պաստ ծրագ­րեր ի­րա­կա­նաց­նող­ներ: Սո­րո­սյան վե­րոն­շյալ խումբն ի­րեն շատ հս­տակ սահ­մա­նա­զա­տում է սա­քունց­նե­րից, լևոն­բար­սե­ղյան­նե­րից, մա­րիա­կա­րա­պե­տյան­նե­րից և այլ նման կոն­տին­գեն­տից՝ հա­մա­րե­լով վեր­ջին­նե­րիս «փո­ղով ցան­կա­ցած պատ­վեր կա­տա­րող»:

Այս երևույ­թը, ի դեպ, ներ­թա­փան­ցել է նաև պե­տա­կան ա­պա­րատ, որ­տեղ ան­գամ քա­ղա­քա­կան պաշ­տոն զբա­ղեց­նող­նե­րը փոր­ձում են հան­րու­թյա­նը ներ­կա­յա­նալ ի­րենց սո­րո­սա­կան ղե­կա­վա­րից ա­վե­լի շա­հե­կան և բա­րեն­պաստ լույ­սի ներ­քո՝ պն­դե­լով, որ «թեև ի­րենց նշա­նա­կել է տվյալ սո­րո­սա­կան նա­խա­րա­րը, բայց ի­րենք կա՛մ առ­հա­սա­րակ սո­րո­սի հետ կապ չու­նեն, կա՛մ ե­թե ու­նեն էլ, ա­պա ան­հայ­րե­նիք և մու­տանտ սո­րո­սա­կան չեն»: Սա­կայն միևնույն ժա­մա­նակ սո­րո­սյան հիմ­նադ­րա­մի ղե­կա­վա­րու­թյու­նը ձեռ­քե­րը ծա­լած չէ։ Վեր­ջինս փոր­ձում է հա­մախմ­բել իր բո­լոր ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րին և երբևէ դրա­մաշ­նորհ­ներ ստա­ցած­նե­րին ի­րենց ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան հա­մար ընդ­հա­նուր ճա­կատ ստեղ­ծե­լու նպա­տա­կով։ Դրա վառ օ­րի­նակն է ՀՀ կր­թու­թյան‚ գի­տու­թյան‚ մշա­կույ­թի և սպոր­տի նա­խա­րար Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի շուրջ ստեղծ­ված ճգ­նա­ժա­մում սո­րո­սա­կան­նե­րի վար­քա­գի­ծը։ Վա­ղուց գաղտ­նիք չէ‚ որ Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նը պատ­կա­նում է կար­կա­ռուն սո­րո­սա­կան­նե­րի դա­սին‚ և այն‚ ինչ ա­րել է‚ ո­րը հի­մա ար­դեն ջրի ե­րես է դուրս ե­կել‚ բխում է հիմ­նադ­րա­մի գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյու­նից։ Եվ պա­տա­հա­կան չէ‚ որ կա­մի­կա­ձեի դեր ստանձ­նած Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի պաշտ­պա­նու­թյանն են լծ­վել հիմ­նա­կա­նում նույն քա­ղա­քա­ցիա­կան հա­մար­վող հո­սան­քի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը։ Եվ ըստ էու­թյան այժմ Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նի շուրջ պայ­քա­րը վե­րած­վում է Հա­յաս­տա­նում սո­րո­սյան ներ­կա­յու­թյան դեմ պայ­քա­րի։

Ո­րոշ վեր­լու­ծա­բան­ներ պն­դում են, որ լուրջ մր­ցակ­ցու­թյուն է սկս­վել (թեև ա­ռայժմ միայն քո­ղարկ­ված մա­կար­դա­կով) Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի ո­րո­շում­նե­րի վրա ազ­դե­ցու­թյուն ու­նե­ցող իշ­խա­նա­կան շր­ջա­նակ­նե­րի միջև: Ա­վե­լին՝ բա­վա­կա­նին խան­դով են ըն­դուն­վում այդ թի­մում հայ­տն­վող նոր դեմ­քե­րը: Մաս­նա­վո­րա­պես, ըստ լա­վա­տե­ղյակ աղ­բյուր­նե­րի, տեր­պետ­րո­սյա­նա­կան թի­մը բո­լոր հնա­րա­վոր մե­թոդ­նե­րով փոր­ձե­լու է «փչաց­նել» ԱԺ պատ­գա­մա­վոր Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նին: Նկա­տենք, որ միա­ժա­մա­նակ լր­ջա­գույն ան­վս­տա­հու­թյուն գո­յու­թյուն ու­նի ՀԱԿ-ի և իշ­խա­նու­թյան սո­րո­սա­կան թևե­րի միջև: Բո­լոր հիմ­քե­րը կան պն­դե­լու, որ BBC-ին տր­ված հայտ­նի հար­ցազ­րույ­ցից հե­տո արտ­գործ­նա­խա­րար Զոհ­րաբ Մնա­ցա­կա­նյա­նի դեմ սկս­ված ար­շա­վը, նե­րա­ռյալ նրա հրա­ժա­րա­կա­նի պա­հան­ջի ար­ծար­ծու­մը, վար­չա­պե­տի մա­մու­լի քար­տու­ղար Վլա­դի­միր Կա­րա­պե­տյա­նի ձեռ­քի գործն է։ ՀՀ թիվ մեկ պաշ­տո­նյա­յի մա­մու­լի քար­տու­ղա­րը շա­րու­նա­կում է հա­վակ­նել արտ­գործ­նա­խա­րա­րի պաշ­տո­նին և այս ուղ­ղու­թյամբ հա­մա­պա­տաս­խան աշ­խա­տանք­ներ է տա­նում ոչ միայն լրատ­վա­կան դաշ­տում, այլև Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հետ անձ­նա­կան շփում­նե­րի ժա­մա­նակ:

Ա­րամ Վ. ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ