Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » «Ե­թե ըն­կե­րու­թ­յու­նը շա­հույթ չու­նի, ինչ­պե՞ս է մա­րե­լու վար­կը»

«Ե­թե ըն­կե­րու­թ­յու­նը շա­հույթ չու­նի, ինչ­պե՞ս է մա­րե­լու վար­կը»

«Ե­թե ըն­կե­րու­թ­յու­նը շա­հույթ չու­նի, ինչ­պե՞ս է մա­րե­լու վար­կը»
26.05.2020 | 00:28

Covid-19-ից բա­ցի, այ­սօր մեր ժո­ղովր­դին մտա­հո­գող խն­դի­րը քա­ղա­քա­կան է։ Մոտ մեկ ա­միս է, ինչ մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րի շուր­թե­րին է ՌԴ ԱԳ նա­խա­րար Լավ­րո­վի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը, ըստ ո­րի բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նին դր­ված է Ար­ցա­խի հար­ցի փու­լա­յին լուծ­ման տար­բե­րա­կը։ Սրա կող­քին ՀՀ վար­չա­պե­տը օ­րենս­դիր մարմ­նի ամ­բիո­նից հայ­տա­րա­րեց, որ ին­քը միայն ժո­ղովր­դի առջև է հաշ­վե­տու այս հար­ցում։ Ար­դյուն­քում այդ­պես էլ պարզ չդար­ձավ, թե ինչ փաս­տա­թուղթ է դր­ված բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նին։ Այս հար­ցի քն­նար­կու­մից սկ­սե­ցինք մեր զրույ­ցը Ար­ցա­խի ա­զա­տագ­րա­կան պայ­քա­րի մար­տիկ, ֆի­դա­յա­կան կա­մա­վո­րա­կան ջո­կատ­նե­րից մե­կի հրա­մա­նա­տար, «Վե­դի Վայն» ըն­կե­րու­թյան նա­խա­գահ ՄԱՆ­ՎԵԼ ՂԱ­ԶԱ­ՐՅԱ­ՆԻ հետ։

-Ե­թե մենք բո­լորս միաս­նա­կան լի­նենք այն­պես, ինչ­պես ե­ղել ենք Սար­դա­րա­պա­տի, Ար­ցա­խի ա­զա­տագ­րա­կան պա­տե­րազ­մում, ինչ­պես 2016-ի քա­ռօ­րյա­յում, երբ ամ­բողջ ազ­գը միաս­նա­բար ոտ­քի էր ե­լել, և ար­տերկ­րի մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րը պատ­րաստ­վում էին գալ ու կռ­վել Ար­ցա­խի հա­մար` մենք հաղ­թա­նակ կու­նե­նանք,- ա­սում է պա­րոն Ղա­զա­րյա­նը։- Մենք չենք կա­րող կորց­նել Ար­ցա­խը։ Հա­կա­ռա­կը, ես ա­մեն օր պա­հան­ջա­տեր եմ, մենք պետք է մտա­ծենք ոչ միայն Ար­ցա­խի, այլև Արևմտյան Հա­յաս­տա­նի՝ մեր կո­րու­սյալ հայ­րե­նի­քի մա­սին։ Ճիշտ է աս­ված` մինչև ե­րե­խան լաց չլի­նի, մայ­րը կաթ չի տա։ Մենք ա­մեն օր աշ­խար­հից պա­հան­ջե­լիք ու­նենք։
-Այդ դեպ­քում ին­չու՞ պաշ­տո­նա­պես չի հերք­վում Լավ­րո­վի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը։
-Գի­տեք` քա­ղա­քա­կան դաշ­տում այդ կար­գի տե­ղե­կու­թյուն­ներ այն­քա՜ն են ե­ղել տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում։ Աս­վում է մի բան, ար­վում է մեկ այլ բան։ Եվ հե­տո, ին­չու՞ ենք ու­զում, որ յու­րա­քան­չյուր հայ­տա­րա­րու­թյան հետևից ազ­գո­վին ընկ­նենք, որ հաս­կա­նանք։ Վար­չա­պե­տը հս­տակ հաս­կաց­րեց, որ ա­ռանց ժո­ղովր­դի կամ­քի այդ հար­ցը չի կա­րող լուծ­վել։ Հի­շե­ցի Ար­թուր Ա­ղա­բե­կյա­նի հար­ցազ­րույց­նե­րից մե­կը, որ­տեղ նա պատ­մում է, թե 1996-ին Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նը ինչ­պես է գա­լիս Ար­ցախ, հան­դի­պում բո­լոր հրա­մա­նա­տար­նե­րի հետ և ա­սում. «Տղերք, Ար­ցա­խը տվողն էլ եք դուք, չտ­վողն էլ»։ Այժմ մո­տա­վո­րա­պես նույն բանն ա­սում է Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը. «Ժո­ղո­վուր­դը պետք է ո­րո­շի»։
-Ես Ձեզ ճի՞շտ հաս­կա­ցա, ու­զում եք ա­սել, որ ոչ ոք Ար­ցա­խը զի­ջել չի՞ կա­րող։
-Ա­յո, ա­վե­լին, սրա­նից հե­տո էլ ով լի­նի ՀՀ վար­չա­պետ, ա­ռանց ժո­ղովր­դի կամ­քի չի կա­րող այդ հար­ցը լու­ծել։
-Իսկ ե­թե ար­տա­քին ճն­շում­ներ լի­նեն իշ­խա­նու­թյան վրա, և Հա­յաս­տա­նին խոս­տա­նան տն­տե­սա­կան շա­հե­կան պայ­ման­ներ զիջ­ման դի­մա՞ց։
-Այդ ճն­շում­նե­րը ե­ղել են և՛ 91-ին, և՛ 96-ին, և՛ հե­տո, սա­կայն մենք ի­րա­վունք չու­նենք ըն­կր­կե­լու։ 1994-ին ա­զե­րի­նե­րի խնդ­րան­քով զի­նա­դա­դար կնք­վեց, և այն ժա­մա­նակ­վա­նից մինչ օրս մի­ջազ­գա­յին կա­ռույց­նե­րը այս հար­ցում եր­կա­կի ստան­դարտ­ներ են կի­րա­ռում։ Նույն այդ ե­ռա­նա­խա­գա­հու­թյու­նը, երբ պետք է աչք է փա­կում ադր­բե­ջան­ցի­նե­րի սադ­րանք­նե­րի վրա, ոչ ոք շա­հագր­գռ­ված չէ խնդ­րի կար­գա­վոր­մամբ, քա­նի որ չլուծ­ված հա­կա­մար­տու­թյունն ի­րենց ձեռք է տա­լիս։ Ա­նի­մաստ է հույս դնել օ­տար­նե­րի օգ­նու­թյան վրա, հույս­ներս մեզ վրա պի­տի դնենք, քա­նի որ աշ­խար­հում ա­մեն ինչ հա­րա­բե­րա­կան է։
-Ի՞նչ եք կար­ծում, ե­թե սո­ցիալ-տն­տե­սա­կան լար­վա­ծու­թյու­նը մե­ծա­նա, հնա­րա­վո՞ր է, որ Ար­ցա­խի հար­ցը դառ­նա երկ­րոր­դա­յին։
-Չի կա­րող նման բան լի­նել, բա­ցա­ռում եմ։ Մենք սո­ցիա­լա­պես ա­վե­լի ծանր ժա­մա­նակ­ներ ենք ու­նե­ցել` 1991-1992-ին, և հա­կա­ռա­կը, ազ­գո­վին կանգ­նած էինք Ար­ցա­խի կող­քին։ Ճիշտ է ցուրտ ու մութ տա­րի­ներ էին, բայց բո­լո­րիս հո­գի­նե­րը լու­սա­վոր էին՝ վառ­վում էին հայ­րե­նի­քի հա­մար կռ­վե­լու և այն ա­զա­տագ­րե­լու կրա­կով։ Գա­ղա­փա­րը մեկն էր, թե­կուզ և մեռ­նեինք, բայց մեր սե­րունդ­նե­րը ա­զա­տագր­ված հայ­րե­նիք պետք է ու­նե­նան։ Այն­պես որ, սո­ցիա­լա­կան վի­ճա­կը եր­բեք չի կա­րող ազ­դել մեր ազ­գա­յին գե­րա­կա­յու­թյուն­նե­րի վրա։
-ԱԺ նա­խա­գահ Ա­րա­րատ Միր­զո­յա­նը մա­յի­սի 9-ի ԱԺ-ի նիս­տին Շու­շիի ա­զա­տագր­ման օ­րը մո­ռա­ցավ նա իր գոր­ծըն­կե­րոջ ծնուն­դը շնոր­հա­վո­րեց ժո­ղովր­դի ընտ­րյալ­նե­րի ծա­փե­րի ներ­քո, իսկ Շու­շիի ա­զա­տագր­ման օ­րը շնոր­հա­վո­րեց հու­շու­մից հե­տո։ Ըստ Ձեզ սա ինչ­պե՞ս է տե­ղա­վոր­վում ազ­գա­յին գա­ղա­փար­նե­րի, ար­ժեք­նե­րի հա­մա­տեքս­տում։
-Ա­մա­չում եմ։ Գու­ցե պա­հի տակ շատ բան կա­րե­լի է մո­ռա­նալ, բայց Շու­շիի ա­զա­տագր­ման օ­րը` եր­բեք. խոսքս շար­քա­յին քա­ղա­քա­ցի­նե­րի մա­սին չէ, այլ պե­տա­կան պաշ­տո­նյա­նե­րի։ Բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րում նրանք պար­տա­վոր են հի­շել և մեծ շու­քով նշել այդ օ­րը։ Ե­թե չա­զա­տագր­վեր Շու­շին, մենք այ­սօր չէինք ու­նե­նա Ար­ցա­խը, չէինք ու­նե­նա այդ նույն հպարտ քա­ղա­քա­ցուն։ Մեր պատ­մու­թյան այդ է­ջով ես շատ հպարտ եմ։ Պատ­կե­րաց­րեք մեր վի­ճա­կը, ե­թե հան­կարծ պարտ­ված լի­նեինք։ Հա­յաս­տա­նի կա­նո­նա­վոր բա­նա­կը և կա­մա­վոր­նե­րը ի­րենց ա­րիու­թյամբ զար­մաց­րել էին ադր­բե­ջան­ցի զին­վոր­նե­րին, ին­չի մա­սին վկա­յում են նաև դո­կու­մեն­տալ ֆիլ­մե­րը։ Ընդ­հան­րա­պես չի կա­րե­լի մո­ռա­նալ մեր ազ­գա­յին ար­ժեք­նե­րը։ Ի­հար­կե ֆե­տի­շաց­նե­լուն ևս դեմ եմ և չեմ կի­սում այն պն­դում­նե­րը, որ դա­րեր շա­րու­նակ նման հաղ­թա­նակ չենք ու­նե­ցել։ Շատ հաղ­թա­նակ­ներ ենք ու­նե­ցել, ուղ­ղա­կի չենք կա­րո­ղա­ցել պահ­պա­նել այդ ար­ժեք­նե­րը։ Աստ­ված տա, որ հի­մա կա­րո­ղա­նանք պահ­պա­նել՝ վերջ­նա­կա­նա­պես հաս­նենք մեր նպա­տա­կին, Ար­ցա­խը տես­նենք ա­զա­տագր­ված և մի­ջազ­գայ­նո­րեն ճա­նաչ­ված։
-Երբ Դուք ա­սում եք «հպարտ քա­ղա­քա­ցի», ին­չո՞վ է այ­սօր այն ար­տա­հայտ­վում։ Օ­րի­նակ, 2018-ի մա­յի­սին մարդ­կանց մեջ հույ­սը մեծ էր, այ­սօր հու­սա­հա­տու­թյու­նը շատ է, սպա­սում­նե­րը չի­րա­կա­նա­ցած։
-«Հպարտ քա­ղա­քա­ցի» դի­մե­լաձևը ա­ռա­ջի­նը օգ­տա­գոր­ծել է Գա­րե­գին Նժ­դե­հը իր նա­մակ­նե­րում` ուղղ­ված ղա­փան­ցի­նե­րին։ Իմ խոր հա­մոզ­մամբ` մարդն ընդ­հան­րա­պես պետք է հպարտ լի­նի որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, և դա պետք է լի­նի բնա­կան, ոչ թե ար­հես­տա­կան։ Մենք լավ ժո­ղո­վուրդ ենք, բա­րի, ստեղ­ծա­րար, ա­զա­տա­տենչ, մեր ա­զա­տու­թյան հա­մար պայ­քա­րող։ Մենք չու­նենք թուր­քե­րի բար­բա­րո­սու­թյու­նը, բայց ա­րի ու տես, որ թուր­քերն ի­րենց լավ պրո­պա­գան­դում են, ստեղ­ծել են լա­վա­գույն կար­գա­խոս` «Հպարտ եմ, որ թուրք եմ», չնա­յած այն բա­նին, որ շատ ազ­գե­րի հա­մար «թուր­քը» բա­ցա­սա­կա­նի հո­մա­նիշն է։ Մի խոս­քով, մենք մշ­տա­պես պետք է մեզ հպարտ զգանք։ Ինչ վե­րա­բե­րում է 2018-ին, ի­րոք մեր ժո­ղո­վուր­դը հպարտ էր. ա­ռանց ծեծ ու ջար­դի իշ­խա­նու­թյու­նը հան­ձն­վեց ժո­ղովր­դին, և նա Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին տվեց իր վս­տա­հու­թյու­նը։ Այլ հարց է, թե մարդ­կանց քա­նի տո­կոսն է այ­սօր գոհ, քա­նի տո­կոսն է դժ­գոհ։ Դա էլ է բնա­կան, հիաս­թա­փու­թյան հա­մար կա­րող են լի­նել և՛ օ­բյեկ­տիվ և՛ սու­բյեկ­տիվ պատ­ճառ­ներ. մի դեպ­քում հնա­րա­վոր է երկ­րի ղե­կա­վա­րը սխալ լի­նի, մյուս դեպ­քում` ժո­ղովր­դի մի հատ­վա­ծը։ Այն­պես որ, այս հար­ցում գոր­ծոն­նե­րը բազ­մա­թիվ են։ Բո­լոր դեպ­քե­րում օ­րախն­դիր պա­հե­րին, երբ վար­չա­պե­տը կո­չով դի­մի ժո­ղովր­դին, կար­ծում եմ բո­լո­րը կմիախ­մբ­վեն։
-Ըստ Ձեզ` օր­հա­սա­կան պա­հին ժո­ղովր­դի հա­մախմ­բու­մը վար­չա­պե­տի ան­ձո՞վ է պայ­մա­նա­վոր­ված։ Օ­րի­նակ, նույն 2016-ի ապ­րի­լյան քա­ռօ­րյա­յի ժա­մա­նակ բո­լո­րը մի բռունցք դար­ձան։
-Դա սերն է դե­պի հայ­րե­նի­քը և ոչ թե սե­րը դե­պի երկ­րի ա­ռա­ջին դեմ­քե­րը։
-Պա­րոն Ղա­զա­րյան, քա­ղա­քա­կան դաշ­տից ան­ցում ա­նենք տն­տե­սա­կա­նին։ Վեր­ջին եր­կու տա­րում Հա­յաս­տա­նի տե­ղե­կատ­վա­կան դաշ­տը լի է կա­լանք­նե­րի վե­րա­բե­րյալ տե­ղե­կատ­վու­թյամբ։ Շատ մեկ­նա­բան­նե­րի կար­ծի­քով էլ հա­սա­րա­կու­թյա­նը սև ու սպի­տա­կի են բա­ժա­նել։ Ի՞նչ եք կար­ծում, այս ա­մե­նը զգու­շա­վո­րու­թյուն չի՞ ա­ռա­ջաց­նում օ­տա­րերկ­րյա ներդ­րող­նե­րի շր­ջա­նում, ին­չը պա­սի­վաց­նում է ներդ­րում­նե­րի ըն­թաց­քը։ Կի­սու՞մ եք այս կար­ծի­քը, և ընդ­հան­րա­պես, տն­տե­սա­կան հատ­վա­ծում կոնկ­րետ ի՞նչ է փոխ­վել։
-Բո­լոր ժա­մա­նակ­նե­րում դր­սի մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րից լսել եմ. «Վա­խե­նում ենք գալ Հա­յաս­տան, բիզ­նե­սը ձեռք­նե­րիցս կխ­լեն»։ Ան­կեղծ ա­սեմ` վեր­ջին եր­կու տա­րում դր­սի մեր գոր­ծա­րար հայ­րե­նա­կից­նե­րի մոտ նման մտա­վա­խու­թյուն չեմ նկա­տել։ Հա­կա­ռա­կը, նրանց մեջ ցան­կու­թյուն կա Հա­յաս­տա­նում ներդ­րում­ներ ա­նե­լու։ Այս եր­կու տա­րում իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը որևէ գոր­ծա­րա­րի վնաս չեն տվել, չեն խան­գա­րել։ Մար­դիկ հան­գիստ ի­րենց հա­մար աշ­խա­տում են` ան­կախ այն բա­նից, նի­կո­լա­կա՞ն են, թե՞ ոչ։ Գո­նե ես տես­նում եմ, որ կան գոր­ծա­րար­ներ, ով­քեր ջերմ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ են ու­նե­ցել նախ­կին ռե­ժի­մի հետ, այ­սօր էլ հան­գիստ աշ­խա­տում են, և ոչ ոք նրանց չի խան­գա­րում։
-Հա­մոզ­ված եմ, որ Ձեր այս խոս­քից հե­տո ըն­թեր­ցող­նե­րի զգա­լի հատ­ված են­թադ­րե­լու է, որ Դուք «ճամ­բար» եք փո­խել, քա­նի որ բո­լորս էլ լավ գի­տենք և հի­շում ենք, որ 1998-ից սկ­սած Դուք բարձր դիրք եք զբա­ղեց­րել, պատ­գա­մա­վոր եք ե­ղել։
-Ինձ ճա­նա­չող­նե­րը գի­տեն իմ սկ­բուն­քայ­նու­թյու­նը և եր­բեք չեն կա­րող մե­ղադ­րել «ճամ­բար» փո­խե­լու մեջ։ Ես հա­մա­կար­գի հիմ­նա­դիր եմ ե­ղել և հե­տո դար­ձել եմ այդ հա­մա­կար­գի ա­մե­նա­փոքր հիմ­նար­կը։ Այս­քա­նով ա­վար­տենք այս թե­ման, քա­նի որ սո­վո­րու­թյուն չու­նեմ նա­խորդ իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հետևից քն­նա­դա­տե­լու։ Դուք որ­պես լրագ­րող ևս կհի­շեք՝ ես բո­լոր իշ­խա­նու­թյուն­նե­րին ժա­մա­նակ բարձ­րաց­րել եմ ա­մե­նա­սուր խն­դիր­նե­րը, խո­սել եմ ու­ղիղ մարդ­կանց ե­րե­սին։ Հի­շեց­նեմ նաև, որ խոր­հր­դա­յին ժա­մա­նակ­նե­րից սկ­սած պաշ­տոն եմ զբա­ղեց­րել։ Այն­պես որ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նի կամ Սերժ Սարգ­սյա­նի ժա­մա­նակ չէ, որ ես որևէ դիր­քի եմ հա­սել։ 1991-1994 -ին ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ պաշ­տոնս թո­ղել զենք եմ վերց­րել և կռ­վել եմ հայ­րե­նի­քիս հա­մար, որ­պես ֆի­դա­յի։ Կա­նո­նա­վոր բա­նակ չտա­րան, քա­նի որ Սպա­րա­պետն ա­սաց. «Ման­վել, քեզ նման մաս­նա­գետ­նե­րը մեզ տն­տե­սու­թյու­նում են պետք»։
-Ա­մեն դեպ­քում, որ­պես ար­հես­տա­վարժ մաս­նա­գետ, ի՞նչ խն­դիր եք տես­նում այ­սօր տն­տե­սու­թյու­նում և լուծ­ման ի՞նչ ա­ռա­ջարկ ու­նեք։
- Խն­դիր­նե­րը շատ-շատ են տն­տե­սու­թյան բո­լոր ո­լորտ­նե­րում, այս­տեղ իշ­խա­նու­թյու­նը մշ­տա­պես ա­նե­լիք ու­նի։ Մենք պետք է կողք կող­քի մտա­ծենք խն­դիր­նե­րի լուծ­ման ուղ­ղու­թյամբ, չմո­ռա­նա­լով հայ­կա­կան ա­սաց­ված­քը. «Ե­ղունգ ու­նես` գլուխդ քո­րի»։ Ես մեր ըն­կե­րու­թյան ծրագ­րերն ու զար­գա­ցու­մը որևէ իշ­խա­նու­թյան հետ չեմ կա­պում, իմ ու իմ թի­մի, նրանց տա­ղան­դի և աշ­խա­տա­սի­րու­թյան վրա եմ հեն­վում։ Կարևո­րը` կող­քից մեզ չխան­գա­րեն։
-Այդ դեպ­քում վե­րաձևա­կեր­պեմ հարցս. Դուք ի՞նչ հարց ու­նեք, որ կբարձ­րաց­նեիք այ­սօր։
-Ձեր հար­ցը ինձ մի պատ­մու­թյուն հի­շեց­րեց։ Տա­րի­ներ ա­ռաջ ՀՀ-ում գյու­ղատն­տե­սա­կան տա­րի էր հայ­տա­րար­ված։ Այդ հար­ցով քն­նար­կում էր, վեր­ջում ինձ հարց­րին, թե ա­սե­լիք չու­նե՞մ։ Բո­լո­րի ու­շադ­րու­թյու­նը հրա­վի­րե­ցի մի կարևոր խնդ­րի վրա, ա­սա­ցի, որ Ա­րա­րա­տյան դաշ­տում ո­ռոգ­ման պի­կին ջու­րը «կոր­չում» է 10 օ­րով, 20 օ­րով, ուր է կոր­չում` չգի­տեմ։ Միևնույն ժա­մա­նակ նշե­ցի, որ ջրի կո­րուս­տը մեր երկ­րի վրա շատ թանկ է նս­տում՝ բեր­քը փչա­նում է, ին­չի մա­սին լավ տե­ղյակ է գյուղ­նա­խա­րա­րը։ Հարցս մնաց ան­պա­տաս­խան։ Հի­մա գոր­ծըն­կեր­ներս ա­սում են. «Ման­վել, բայց քեզ պե՞տք էր, որ խո­սե­ցիր»։ Այդ նույն խն­դի­րը մնում է չլուծ­ված մինչ օրս։ Ե­թե մենք այդ ջու­րը չենք օգ­տա­գոր­ծում, հինգ րո­պե հե­տո այն հաս­նում է Ադր­բե­ջա­նի սահ­ման, և նրանց եր­կի­րը շե­նա­նում է մեր ջրով։ Այս հար­ցը պետք է լուծ­վի, և մեր բնակ­չու­թյա­նը անվ­ճար ո­ռոգ­ման ջուր տր­վի։ Խո­շոր տն­տե­սա­վա­րող­նե­րը ջրի դի­մաց պետք է վճա­րեն, բայց ժո­ղովր­դին, ո­րը մշա­կում է իր 500, 1000 քմ հո­ղա­մա­սը, ջու­րը պետք է տր­վի անվ­ճար: Պետք է մշակ­վի հս­տակ քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն, հա­մա­ձայն ո­րի անվ­ճար ո­ռոգ­ման ջուր կտ­րա­մադր­վի մինչև ո­րո­շա­կի մա­կե­րե­սով հո­ղակ­տոր մշա­կող գյու­ղա­ցուն: Ներ­կա­յումս ձևա­վոր­ված տն­տե­սա­կան և սո­ցիա­լա­կան պայ­ման­նե­րի հա­մակ­ցու­թյան պայ­ման­նե­րում ոչ ան­մի­ջա­կան կապ ու­նե­ցող մեկ գոր­ծոն վերջ­նա­կան ար­դյուն­քում հան­գեց­նում է տն­տե­սա­կան, ժո­ղովր­դագ­րա­կան, սո­ցիա­լա­կան մեկ այլ խնդ­րի կամ ար­դյուն­քի: Անվ­ճար ո­ռոգ­ման ջրի տրա­մադ­րու­մը կա­վե­լաց­նի հա­սա­րակ գյու­ղա­ցու մաս­նակ­ցու­թյան բա­ժի­նը գյուղմ­թեր­քի ար­տադ­րու­թյու­նում, ար­դյուն­քում բա­րե­լա­վե­լով գյու­ղա­ցու սո­ցիա­լա­կան վի­ճա­կը, որն էլ իր հեր­թին ոչ միայն ո­րոշ չա­փով կկա­սեց­նի սե­զո­նա­յին ար­տագ­նա աշ­խա­տան­քի մեկ­նու­մը, այլև կա­վե­լաց­նի մշա­կո­վի հո­ղե­րի ծա­վա­լը, գյու­ղա­ցին կդառ­նա իր երկ­րի ար­տադ­րողն ու սպա­ռո­ղը: Սա շատ կարևոր խն­դիր է, և բո­լո­րո­վին էլ ուշ չէ գտ­նել լու­ծու­մը։
-Կա­րան­տի­նով պայ­մա­նա­վոր­ված` մոտ 40 %-ով նվա­զել է շու­կա­յում ալ­կո­հո­լի սպա­ռու­մը։ Ի՞նչ կան­խա­տե­սում ու­նեք, և որ­քա­նո՞վ է տրա­մա­բա­նա­կան գոր­ծա­րար­նե­րին ան­տո­կոս վարկ տրա­մադ­րե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը։
-Իս­կա­պես սպառ­ման հար­ցում լուրջ խն­դիր կա, և դա միայն Հա­յաս­տա­նում չէ։ Ի­րա­կա­նում ալ­կո­հո­լի սպա­ռու­մը նվա­զել է մոտ 60%-ով: Բնա­կա­նա­բար, սպառ­ման նվա­զու­մը բա­ցա­սա­կան ազ­դե­ցու­թյուն ու­նի մեր շա­հույթ­նե­րի վրա, զգա­լիո­րեն նվա­զել են ար­տա­հան­ման ծա­վալ­նե­րը։ Հա­մաշ­խար­հա­յին ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի ըն­թացքն ու կան­խա­տես­վող տն­տե­սա­կան ճգ­նա­ժա­մը հա­սա­րա­կու­թյան հա­մար ձևա­վո­րել են այն­պի­սի պայ­ման­ներ, երբ հա­ցի խն­դիրն է դար­ձել ա­ռաջ­նա­յի­նը: Այս պայ­ման­նե­րում ալ­կո­հո­լի շու­կան մեծ վնաս­ներ է կրում։ Փոր­ձում ենք լու­ծում­ներ գտ­նել։ Ինչ վե­րա­բե­րում է ան­տո­կոս վար­կե­րին, ա­պա դրանք տրա­մադր­վում են գոր­ծա­րար­նե­րին աշ­խա­տա­վարձ հատ­կաց­նե­լու նպա­տա­կով և ոչ ար­տադ­րու­թյան զար­գաց­ման հա­մար։ Կար­ծում եմ` պե­տու­թյու­նը պետք է հո­գա քա­ղա­քա­ցի­նե­րի սո­ցիա­լա­կան խն­դիր­նե­րը և ոչ գոր­ծա­րար­նե­րը։ Աշ­խա­տա­վար­ձե­րի հա­մար հատ­կաց­վող վար­կե­րը ար­դա­րաց­ված չեմ հա­մա­րում, քա­նի որ վար­կը, միևնույն է, պետք է վե­րա­դարձ­վի, և այդ գու­մա­րը մնում է տն­տեսա­վա­րո­ղի ու­սե­րին։ Ե­թե ըն­կե­րու­թյու­նը շա­հույթ չու­նի, ե­կա­մուտ չու­նի, ինչ­պե՞ս է մա­րե­լու վար­կը, թե­կուզ և` ան­տո­կոս։
Զրու­ցեց
Ժաս­մեն ՎԻ­ԼՅԱ­ՆԸ
Դիտվել է՝ 23947

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.