Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Եկել է ժամանակը, որ մշակույթի նախարարությունը համապատասխանի իր կոչմանը և ոչ թե շարունակի մնալ որպես «արմենչիկամետ» գերատեսչություն

Եկել է ժամանակը, որ մշակույթի նախարարությունը  համապատասխանի իր կոչմանը և ոչ թե շարունակի  մնալ որպես «արմենչիկամետ» գերատեսչություն
08.06.2018 | 00:30

Ինքնին հասկանալի է, որ ներկայումս Հայաստանի նոր իշխանությունների առջև ծառացած գերագույն խնդիրը էկոնոմիկայի զարգացումն է, և այստեղ թռիչքային փոփոխություններ դժվար է ակնկալել: Սակայն արմատական փոփոխությունների կարելի է հասնել նույնքան անմխիթար վիճակում հայտնված մշակույթի որոշ ասպարեզներում: Ես չգիտեմ, մշակույթի գործիչների հետ վարչապետի հանդիպման ժամանակ խոսակցություն եղե՞լ է մեր ազգային երգի ռաբիսացման մասին, սակայն որ այդ երևույթն անկախության տարիներին հսկայական չափերի է հասել, աղաղակող փաստ է:


Ռաբիս երաժշտությունը, ռաբիս երգը Հայաստանում թափանցել են բոլոր հարթակները՝ հեռուստատեսություն, ռադիո, համերգասրահ, ռեստորան, հասարակական միջոցառումներ, հարսանիք, ծնունդ, տրանսպորտ... Ամենուր ազերաթրքածին ելևէջումներ են: Ռաբիս երգիչները դարձել են հայ ազգային երաժշտության «երախտավորներ», յուրօրինակ կուռքեր: Բանը հասել է այնտեղ, որ նույնիսկ քիչ թե շատ ճանաչված «նորմալ» երգիչներ ևս ընդգծված ռաբիսացնում են իրենց երգերը լսարանին դուր գալու առևտրային մղումով: Ռաբիսը իր շոշափուկներն է տարածել նաև սփյուռքում, թեև ոմանք պնդում են, որ հակառակն է տեղի ունեցել: Համենայն դեպս Մոսկվայի, Ռուսաստանի ուրիշ քաղաքների հայկական ռեստորաններում, զանազան ազգային միջոցառումների ժամանակ նույն երգն է հնչում, ապահովելով կենդանի ու ձայնագրված «ազգային» երաժշտության կոլորիտը: Իսկ վերջին ժամանակներս էլ ազերակլկլոցները հնչում են... ռուսերեն: Երևի սա էլ ռուսահայերին սիրաշահելու ձև է: Արդեն չես էլ զարմանում, որ ռուսաց երկրի հայաշատ վայրերում սովորական են դարձել ռաբիս երգիչների «մենահամերգները»:


Հայաստանի հեռուստատեսությամբ անընդհատ հնչում է «Ջան» ռադիոկայանի գրավիչ գովազդը: Իրեն հարգող հայը կարո՞ղ է լսել այդ երաժշտական աղտեղությունները, ծայրահեղության հասցված այդ մուղամահունչ հառաչանքները, դրանց «արդիականացման»՝ արաբականացման ու հնդկականացման մոտիվներով: Բա տխմարագույն «խոսքե՞րը»...
Մենք մահացու վիրավորվում ենք, երբ ազերիները մեզ մշտապես մեղադրում են, թե ապաշնորհ հայերը գողացել-սեփականացրել են իրենց երգ-երաժշտությունը: Բայց չէ՞ որ ռաբիս երգերը իրոք նրանց ոճով են: Եվ տպավորություն է ստեղծվում, որ այս «բանվորական արվեստի» դեմ Հայաստանում ոչ ոք չի պայքարում, բոլորը հանձնվել են, դե, պահանջարկը մեծ է, այդ աստիճանի է իջել մարդկանց ճաշակը: Դեռ «նախահեղափոխական» Հայաստանում լուրեր էին պտտվում, որ մշակույթի նախարարությունը ավելի շատ զբաղված է փողերի լվացմամբ, քան իր գլխավոր առաքելության՝ մշակույթի զարգացմամբ: Եթե առաջինը սոսկ խոսակցություն է, ապա երկրորդը անողոք իրականություն է:


Հիմա իրավիճակը Հայաստանում փոխվում է. մշակույթի նախարար է նշանակվել ջահել ու ուսյալ նոր անձ, որին հազիվ թե դուր գա ռաբիսաերգը: Եվ բնականաբար հարց է առաջանում՝ իսկ ինչու՞ չի կարելի կիրառել արգելքների ինչ-որ մի համակարգ: Օրինակ, արգելել ռաբիս երաժշտության մուտքը հեռուստատեսություն և ռադիո, փակել այն ռադիոհեռուստատեսային հաղորդաշարերը, որոնցում, թեկուզ և քողարկված, քարոզվում է այդ երաժշտություն կոչվածը: Ո՞վ ասաց, թե դա կդիտվի որպես «երաժշտության ազատության իրավունքի» խախտում: Արդյո՞ք դատապարտելի է ժողովրդի երաժշտական ճաշակը բարձրացնելու, խորթ երաժշտությունից նրան ձերբազատելու, ասպարեզի դեգրադացիան կանգնեցնելու ձգտումը: Ի վերջո, գոյություն ունեն արվեստի տարբեր բնագավառների հասարակական կազմակերպություններ, որոնք կարող են իրենց պրոֆեսիոնալ խոսքն ասել ընդդեմ ռաբիսի: Թեկուզ և կոմպոզիտորների միությունը: Մի՞թե հայ կոմպոզիտորը, պրոֆեսիոնալ երաժիշտը չեն տարբերում, թե որն է նորմալ հայկական երգը և որը՝ ռաբիսը:


Եկել է ժամանակը, որ մշակույթի նախարարությունը համապատասխանի իր կոչմանը, և ոչ թե շարունակի մնալ որպես «արմենչիկամետ» գերատեսչություն: Ի վերջո, սա ազգային ինքնասիրության հարց է, երբ մենք իջնում ենք ազերիների մակարդակին:


Ռուբեն ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մոսկվա

Դիտվել է՝ 5247

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ