Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Ռու­սա­կան բա­նա­կի և ռազ­մար­դ­յու­նա­բե­րութ­յան սի­րիա­կան դա­սե­րը

Ռու­սա­կան բա­նա­կի և ռազ­մար­դ­յու­նա­բե­րութ­յան սի­րիա­կան դա­սե­րը
01.10.2019 | 00:38
Որ­պես Ռու­սաս­տա­նի պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րար` իր պաշ­տո­նա­վար­ման յոթ տար­վա ըն­թաց­քում Սեր­գեյ Շոյ­գուն ա­ռա­ջին ան­գամ նո­րերս ըն­դար­ձակ հար­ցազ­րույ­ցով հան­դես էր ե­կել «Մոս­կովս­կի կոմ­սո­մո­լեց» թեր­թում: Նա հան­գա­մա­նո­րեն պատ­մում է այն, ա­ռանց չա­փա­զան­ցու­թյան, վիթ­խա­րի վե­րա­փո­խում­նե­րի մա­սին, որ ռազ­մա­կան գե­րա­տես­չու­թյու­նը, հեն­վե­լով վե­րածն­ված հզոր ռազ­մա­կան ար­դյու­նա­բե­րու­թյան վրա, այլ կերպ չէր կա­րող լի­նել՝ գե­րա­գույն գլ­խա­վոր հրա­մա­նա­տար Վլա­դի­միր Պու­տի­նի ան­մի­ջա­կան ղե­կա­վա­րու­թյամբ եր­բեմ­նի «բզկտ­ված ու ար­հա­մարհ­ված» բա­նա­կը վե­րա­ծեց աշ­խար­հի հզո­րա­գույն զին­ված ու­ժե­րից մե­կի:
Հայտ­նի է, որ Ռու­սաս­տա­նը է­կո­նո­մի­կա­յի ա­ռա­ջըն­թաց վե­րա­փոխ­ման ներ­կա փու­լում շեշ­տը դրել է ռազ­մար­դյու­նա­բե­րա­կան հա­մա­լի­րի ու բա­նա­կի զար­գաց­ման վրա, այդ աս­պա­րե­զի նո­րա­գույն տեխ­նո­լո­գիա­նե­րը զու­գա­հե­ռա­բար քա­ղա­քա­ցիա­կան ար­տադ­րու­թյան մեջ ար­մա­տա­վո­րե­լու նպա­տա­կադ­րու­թյամբ: Հա­յաս­տա­նում էլ են խո­սում նման տն­տե­սա­կան կուր­սին հետևե­լու մա­սին: ՈՒս­տի, կար­ծում ենք, հե­տաքր­քիր կլի­նի ծա­նո­թա­նալ գե­նե­րալ Շոյ­գուի հար­ցազ­րույ­ցի այն հատ­վա­ծին, թե ինչ տվեց, այս­պես ա­սած, սի­րիա­կան փոր­ձաշր­ջա­նը ռու­սա­կան զին­ված ու­ժե­րին ու ռազ­մար­դյու­նա­բե­րու­թյա­նը, աս­պա­րե­զի գի­տա­կան մտ­քին: Ի դեպ, նշյալ խոր­հր­դա­ծու­թյուն­նե­րից ըն­դար­ձակ մեջ­բե­րում­ներ էին ա­նում նաև հա­մաշ­խար­հա­յին լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րը:
Հենց սկզ­բից նա­խա­րա­րը զգու­շաց­նում է, որ միա­միտ է այն պատ­կե­րա­ցու­մը, թե Սի­րիա­յում, իբր, ռու­սա­կան բա­նա­կը կռ­վում էր ինչ-որ ցա­քուց­րիվ, ֆա­նա­տիկ ու պար­զու­նակ զի­նյալ­նե­րից կազմ­ված խմ­բա­վո­րում­նե­րի դեմ: Բնավ էլ` ո՛չ: Մենք կռ­վում էինք բազ­մա­հա­զա­րա­նոց խո­շո­րա­գույն ա­հա­բեկ­չա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյան, ա­վե­լի ճիշտ, ա­հա­բեկ­չա­կան հա­մա­կար­գի դեմ, հա­վաս­տում է գե­նե­րալ Շոյ­գուն, հի­շեց­նե­լով, որ այն օգտ­վում էր աշ­խար­հաշր­ջա­նի ան­կա­յու­նու­թյամբ շա­հագր­գռ­ված մի շարք եր­կր­նե­րի բազ­մա­կողմ ա­ջակ­ցու­թյու­նից: Թերևս շա­տե­րի հա­մար անս­պա­սե­լի էին Շոյ­գուի այն վկա­յա­կո­չում­նե­րը, որ իս­լա­միստ­ներն ու­նեին հա­րյու­րա­վոր տան­կեր, հա­մա­զար­կա­յին կրա­կի հր­թի­ռա­յին հա­մա­կար­գեր, զրա­հա­մե­քե­նա­ներ, հա­րյու­րա­վոր տոն­նա­նե­րի զի­նա­պա­շար, ո­րոնք նրանք զավ­թել էին Ի­րա­քի ու Սի­րիա­յի բա­նակ­նե­րից: Հա­տուկ պատ­րաստ­ված ջի­հա­դիստ-մա­հա­պարտ­նե­րի քա­նա­կը հա­րյուր­նե­րի էր հաս­նում: Ա­հա­բե­կիչ­ներն օգ­տա­գոր­ծում էին նաև ար­դիա­կան տեխ­նի­կա, նե­րա­ռյալ կա­պի մի­ջոց­ներ և հե­տա­խու­զա­կան սար­քա­վո­րում­ներ: Հս­տակ գոր­ծում էր վի­րա­վոր­նե­րի տար­հան­ման մի­ջազ­գա­յին հա­մա­կարգ, զավթ­ված տա­րածք­նե­րում ան­խա­փան էր գոր­ծում հար­կա­գանձ­ման մե­խա­նիզ­մը և այլն:
Շոյ­գուն հա­տուկ անդ­րա­դառ­նում է նաև ֆի­նան­սա­կան աղ­բյուր­նե­րին, մաս­նա­վո­րա­պես նավ­թի ա­պօ­րի­նի վա­ճառ­քից ստաց­ված ե­կա­մուտ­նե­րին: Պարզ­վում է, որ մինչ ռուս­նե­րի ներգ­րավ­մա­նը իս­լա­միստ­ներն օ­րա­կան ար­դյու­նա­հա­նել են մոտ 100 հա­զար բա­րել նավթ, ո­րի ար­տա­հա­նու­մը նրանց նույն­պես օ­րա­կան բե­րել է ա­վե­լի քան 5 մի­լիոն դո­լա­րի ե­կա­մուտ: Եվ դա, հեգ­նում է Շոյ­գուն մի­ջազ­գա­յին կոա­լի­ցիա­յի քթի տակ:
Ռու­սա­կան հե­ռուս­տաա­լիք­նե­րը ա­վե­լի հա­ճախ ցույց էին տա­լիս իս­լա­միստ­նե­րի ռազ­մա­պա­հեստ­նե­րի զանգ­վա­ծա­յին ռմ­բա­կո­ծում­նե­րը «հայ­րե­նի» ա­վիա­ցիա­յի կող­մից: Ա­հա և, խո­սե­լով կոր­ծա­նիչ, բա­նա­կա­յին, հար­վա­ծա­յին, հե­ռագ­նա և փո­խադ­րա­կան ա­վիա­ցիա­յի մա­սին, նա­խա­րա­րը նշում է, որ Սի­րիա­յում ռազ­մա­կան «մկր­տու­թյուն» ստա­ցավ ողջ թռիչ­քա­կազ­մի 90 տո­կո­սը: Օ­դա­չու­ներ կան, ո­րոնք կա­տա­րել են 150-200 մար­տա­կան թռիչք, և ո­րոնց ի­րա­կա­նա­ցու­մը, բնա­կա­նա­բար, ա­պա­հո­վել են ռազ­մա­բա­զա­նե­րի հա­մա­պա­տաս­խան ծա­ռա­յու­թյուն­ներն ու մաս­նա­գետ­նե­րը: Ժա­մա­նակ է ե­ղել, զար­մաց­նում է գե­նե­րա­լը, երբ օ­րա­կան Սի­րիա է ա­ռաք­վել մինչև 2000 տոն­նա բեռ: Իսկ դա նշա­նա­կում է, որ գոր­ծո­ղու­թյան մեջ են ե­ղել նա­վա­տոր­մը, փո­խադ­րա­կան ա­վիա­ցիան, անվ­տան­գու­թյան ա­պա­հով­ման բա­զա­նե­րը, նա­վա­հան­գիստ­նե­րը, ըն­դու­նող ու սպա­սար­կող տեխ­նի­կան և այլն: Ան­մի­ջա­կա­նո­րեն Սի­րիա­յում են աշ­խա­տել ար­դյու­նա­բե­րու­թյան և գի­տու­թյան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը. զին­վո­րա­կան­նե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցել են յոթ տաս­նյակ ձեռ­նար­կու­թյուն­նե­րի ին­ժե­ներ­ներ, կոն­ստ­րուկ­տոր­ներ և այլ մաս­նա­գետ­ներ, ո­րոնք տե­ղում հետևել ու շտ­կել են թե­րու­թյուն­նե­րը: Ա­վե­լին, կա­տա­րե­լա­գործ­վել ու լրամ­շակ­վել են սպա­ռա­զի­նու­թյուն­նե­րի ա­ռա­վել կարևոր տե­սակ­նե­րը, մաս­նա­վո­րա­պես ա­նուն հա­նած գերճ­շգ­րիտ «Կա­լիբր» թևա­վոր հր­թիռ­նե­րը: Իսկ ա­վիա­կիր նա­վա­տոր­մը ա­ռա­ջին ան­գամ էր կի­րառ­վում մար­տա­կան պայ­ման­նե­րում:
Շոյ­գուն չի մո­ռա­նում պատ­մել նաև զո­րա­կազ­մի մա­սին: Սի­րիա­յում մար­տա­կան փոր­ձու­թյուն են ան­ցել գն­դե­րի, բրի­գադ­նե­րի, դի­վի­զիա­նե­րի, բա­նակ­նե­րի, ռազ­մա­կան օկ­րուգ­նե­րի հրա­մա­նա­տար­նե­րը, պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րու­թյան ռազ­մա­կան կա­ռա­վար­ման կենտ­րո­նա­կան մար­մին­նե­րի ղե­կա­վար­նե­րը: Բնավ էլ էկ­զո­տի­կա չի հի­շեց­նում, երբ նա­խա­րա­րը ա­ռանձ­նա­կի ար­ձա­նագ­րում է, որ Սի­րիան «դա­սըն­թաց» էր նաև երկ­րի, փաս­տո­րեն, բո­լոր բարձ­րա­գույն ռազ­մա­կան ու­սում­նա­կան հաս­տա­տու­թյուն­նե­րի պրո­ֆե­սո­րա­դա­սա­խո­սա­կան կազ­մի հա­մար: Եվ այս ողջ ռազ­մա­կան-ռազ­մա­գի­տա­կան հան­րու­թյու­նը հս­կա­յա­կան ծա­վա­լի գործ­նա­կան, հե­տա­զո­տա­կան, փոր­ձա­գի­տա­կան, վեր­լու­ծա­կան աշ­խա­տանք­ներ է կա­տա­րել, ընդ­հան­րաց­նե­լով «կեն­դա­նի» մար­տա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի ար­դյունք­նե­րը: Չի կա­րող տպա­վո­րու­թյուն չգոր­ծել նաև այն փաս­տը, որ սի­րիա­կան փոր­ձի հի­ման վրա լրամ­շակ­վել են սպա­ռա­զի­նու­թյան 300-ից ա­վե­լի տե­սակ­ներ: Իսկ ա­հա դրան­ցից 12-ը, ո­րոնք նույ­նիսկ հե­ռան­կա­րա­յին էին հա­մար­վել, չեն դի­մա­ցել մեր­ձա­վո­րարևե­լյան թեժ «կլի­մա­յին» և պար­զա­պես հան­վել են ար­տադ­րու­թյու­նից ու զին­ված ու­ժե­րից:
Տես­նու՞մ եք նաև` ինչ է թաքն­ված ե­ղել Բա­շար Ալ Ա­սա­դի հրա­վե­րով Սի­րիա­յում ռու­սա­կան զոր­քե­րի հայ­տն­վե­լու քա­ղա­քա­կան հայ­տա­րա­րու­թյան տակ: Գործ­նա­կան ռազ­մա­կան նպա­տակ­ներ` ա­մե­նայնս ար­դա­րաց­ված ռու­սա­կան բա­նա­կի, ռազ­մար­դյու­նա­բե­րա­կան հա­մա­լի­րի «շա­հե­րի» տե­սան­կյու­նից:
Մնում է միայն հու­սալ, որ մեր բա­նա­կի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը ևս, կա­տա­րե­լով ա­կա­նա­զերծ­ման ի­րենց ռազ­մա­մար­դա­սի­րա­կան ա­ռա­քե­լու­թյու­նը, Հա­յաս­տան կվե­րա­դառ­նան նույն­պես սի­րիա­կան փոր­ձով հարս­տա­ցած:
Ռու­բեն ՀԱՅ­ՐԱ­ՊԵ­ՏՅԱՆ
Մոսկ­վա
Դիտվել է՝ 7808

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ