Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«ՈՒ­նենք երկ­րի ղե­կա­վար, ո­րը ծա­վա­լա­պաշ­տա­կան նկր­տում­ներ ու­նի, ինչն ար­դեն ցն­ցու­մա­յին ի­րա­վի­ճակ է»

«ՈՒ­նենք երկ­րի ղե­կա­վար, ո­րը ծա­վա­լա­պաշ­տա­կան  նկր­տում­ներ ու­նի, ինչն ար­դեն ցն­ցու­մա­յին ի­րա­վի­ճակ է»
11.02.2020 | 03:03

Շի­րա­կի պե­տա­կան հա­մալ­սա­րա­նի դա­սա­խոս, ՔՊ նախ­կին ան­դամ ԱՐ­ԹՈՒՐ ՀԱՄ­ԲԱՐ­ՁՈՒՄ­ՅԱ­ՆԸ ՍԴ-ի շուրջ զար­գա­ցում­նե­րում քա­ղա­քա­կան և ի­րա­վա­կան ոչ մի գոր­ծըն­թաց չի տես­նում, սա, ըստ նրա, ըն­դա­մե­նը ՍԴ-ն «ի­րե­նով ա­նե­լու» Փա­շի­ն­յա­նի մղումն է։ Ի դեպ, մեր զրու­ցա­կի­ցը նաև ընդգ­ծեց, որ Սահ­մա­նադ­րա­կան դա­տա­րա­նը օ­րի­նա­կան էր ճա­նա­չել 2018-ի հոկ­տեմ­բե­րին ըն­դուն­ված ԱԺ օ­րեն­քը, ո­րի պատ­ճա­ռով «Նի­կո­լը մարդ­կանց «քշեց» ԱԺ-ի դի­մաց»:

-Կան ե­րե­խա­ներ, ո­րոնք հա­մա­ռո­րեն ու­զում են այս կամ այն խա­ղա­լիքն ի­րե­նցը լի­նի,- շա­րու­նա­կեց պա­րոն Հա­մա­բար­ձու­մյա­նը։- Հի­մա Փա­շի­նյա­նը եր­կու ոտ­քը մտց­րել է մեկ կո­շի­կի մեջ և ա­սում է, որ ՍԴ-ն պի­տի ի­րե­նը լի­նի, իր վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ։
-Ին­չու՞ ի­րեն ժո­ղովր­դի իշ­խա­նու­թյուն հա­մա­րող Փա­շի­նյա­նը, որ կար­ծում է 95 տո­կոս վս­տա­հու­թյան քվե ու­նի, այս հար­ցը խոր­հր­դա­րա­նա­կան իր մե­ծա­մաս­նու­թյան օգ­նու­թյամբ չի լու­ծում, ին­չու՞ է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյունն իր վրա­յից գցում։
-Իս­կա­պես ի­րենք այդ հար­ցը կա­րող էին խոր­հր­դա­րա­նում լու­ծել, բայց ի­րենք ու­նեն վա­խեր։ Այս 2 տար­վա ըն­թաց­քում այս իշ­խա­նու­թյու­նը որևէ էա­կան հար­ցի վե­րա­բե­րյալ ո­րո­շում չի կա­յաց­րել։ Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րա­ցու­մը հե­տաձ­գել են, Ա­մուլ­սա­րի խնդ­րում ևս ա­նո­րո­շու­թյուն է։ Այ­սինքն՝ պե­տու­թյա­նը, հան­րու­թյա­նը վե­րա­բե­րող զգա­յուն, կարևոր հար­ցե­րի հետ կապ­ված, ո­րոնք կա­րող են ըմ­բոս­տու­թյան ա­ռիթ տալ, որևէ ո­րո­շում այս իշ­խա­նու­թյու­նը չի կա­յաց­րել։ Հի­շենք թե­կուզ վեր­ջին աղմ­կա­հա­րույց խն­դիր­նե­րը. սպան­դա­նոց­նե­րի հար­ցը, երբ ա­նաս­նա­պահ­նե­րը բո­ղո­քե­ցին, հարցն է­լի հե­տաձգ­վեց։ Այս կա­ռա­վա­րու­թյու­նը ոչ թե վատ ո­րո­շում­ներ է կա­յաց­նում, այլ կարևո­րա­գույն հար­ցե­րի վե­րա­բե­րյալ ընդ­հան­րա­պես ո­րո­շում­ներ չի կա­յաց­նում։
-Դա ին­չի՞ ա­պա­ցույց է, ին­չի՞ց է վա­խե­նում Փա­շի­նյա­նը։
-Չի ցան­կա­նում պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն վերց­նել։ Փա­շի­նյանն ու­զում է հա­ճո­յա­նալ բո­լո­րին։ Իսկ իշ­խա­նու­թյու­նը չի կա­րող միշտ հա­ճե­լի լի­նել բո­լո­րին։ Պի­տի կա­րո­ղա­նալ ո­րո­շում­ներ կա­յաց­նել։ Ի­հար­կե, խոս­քը ՍԴ-ի վե­րա­բե­րյալ այս ան­միտ ո­րոշ­մա­նը չի վե­րա­բե­րում, որն ուղ­ղա­կի խայ­տա­ռա­կու­թյուն է։ Ե­թե ո­րո­շում ես կա­յաց­նում, ինչ-որ խմ­բեր պետք է դժ­գոհ մնան։ Զո­րօ­րի­նակ Ա­մուլ­սա­րի հար­ցում հնա­րա­վոր ո­րո­շու­մից կամ պի­տի «Լի­դիա­նը» դժ­գոհ մնա, կամ բնա­պահ­պան­նե­րը։ Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի դեպ­քում էլ կամ պի­տի ազ­գայ­նա­կան, պահ­պա­նո­ղա­կան ու­ժե­րը, ան­հատ­նե­րը դժ­գոհ մնան, կամ արևմտյան ո­րոշ կազ­մա­կեր­պու­թյուն­ներ, եր­կր­ներ։ Ի­րենք ժա­մա­նակ են ձգում, որ եր­կու կող­մին էլ չնե­ղաց­նեն, բայց սա ոչ մի տեղ չտա­նող ճա­նա­պարհ է։ Հնա­րա­վոր չէ նման ո­րո­շում­նե­րը եր­կար ձգել։ Սա ո­րո­շում կա­յաց­նե­լու ա­նըն­դու­նակ կա­ռա­վա­րու­թյուն է։ Այս իշ­խա­նու­թյունն ա­սում է, թե ի­րենք շատ բաց, թա­փան­ցիկ են աշ­խա­տում, որ­պես օ­րի­նակ նշում են, թե կա­ռա­վա­րու­թյան նիս­տե­րը դռն­փակ չեն։ Բայց հոր­դո­րում եմ ու­սում­նա­սի­րել, թե նախ­կին կա­ռա­վա­րու­թյան նիս­տե­րի օ­րա­կար­գում քն­նարկ­ված հար­ցե­րի քա­նի՞ տո­կոսն էր բաց և փակ ռե­ժի­մով, այ­սինքն զե­կուց­վող և չզե­կուց­վող, ու հի­մա ինչ­պես է։ Կտես­նեք, որ ի տար­բե­րու­թյուն նա­խորդ կա­ռա­վա­րու­թյուն­նե­րի, սրանց դեպ­քում մի քա­նի պա­տիկ ա­վե­լա­ցել են չզե­կուց­վող հար­ցե­րը։ Այն հար­ցե­րը, որ պետք է, այս­պես ա­սած, «սղաց­նեն», ընդ­գր­կում են չզե­կուց­վող­նե­րի մեջ։ Իսկ զե­կուց­վող­նե­րի շր­ջա­նա­կում Փա­շի­նյա­նը խո­սում է, օ­րի­նակ, Վեր­մի­շյա­նի ձեր­բա­կա­լու­թյու­նից, զու­գա­րան­նե­րից, կո­վի ջեր­մաս­տի­ճա­նից։ Ի դեպ, այդ ձեր­բա­կա­լու­թյան առն­չու­թյամբ կր­կին ին­քը ան­մե­ղու­թյան կան­խա­վար­կա­ծը խախ­տեց, ա­սում է՝ կա­շառք է վերց­րել, ի՞նչ գի­տի, դա­տա­րա­նը ո­րո­շում կա­յաց­րե՞լ է։
-Ինչ­քա՞ն ժա­մա­նակ կա­րող է իշ­խա­նու­թյունն այս­պի­սի անօ­րի­նա­կան ճա­նա­պարհ­նե­րով ա­ռաջ ըն­թա­նալ։
-Ըստ էու­թյան, Հա­յաս­տա­նում իշ­խա­նու­թյուն չկա, երկ­րում տի­րում է ա­նար­խիա։ Սա կա­պա­նյան ա­սու­լի­սին Փա­շի­նյանն ան­ձամբ ար­ձա­նագ­րեց, որ ՀՀ-ում այ­սօր իշ­խա­նու­թյուն գո­յու­թյուն չու­նի։ Մի կող­մից գործ ու­նենք մի մար­դու հետ, ո­րը իշ­խա­նու­թյան ծա­վա­լա­պաշ­տա­կան մո­տե­ցում ու­նի, մյուս կող­մից ու­նենք իշ­խա­նու­թյուն, ո­րը ո­րո­շում չի կա­րող կա­յաց­նել և ա­նար­խիկ վի­ճակ է ստեղ­ծել երկ­րում։ Օ­րի­նակ, Ա­մուլ­սա­րի հետ կապ­ված հարց են տա­լիս, Փա­շի­նյանն ա­սում է, թե ա­յո, ճա­նա­պար­հը փակ է, դա չի բխում կա­ռա­վա­րու­թյան միջ­նա­ժամ­կետ շա­հե­րից, անտ­րա­մա­բա­նա­կան է, հետևա­պես կա­րե­լի է ա­սել, որ ճա­նա­պարհն ա­նօ­րի­նա­կան են փա­կել, բայց ին­քը չի կա­րո­ղա­նում այդ ճա­նա­պար­հը բա­ցել։ Սա նշա­նա­կում է, որ պե­տու­թյան ղե­կա­վարն ան­զոր է։ Երբ ժա­մա­նա­կին Սերժ Սարգ­սյա­նին ա­սում էր, թե նա չի տի­րա­պե­տում ի­րա­վի­ճա­կին, ի­րա­կա­նում այ­սօր Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը հա­յաս­տա­նյան ի­րա­վի­ճա­կին չի տի­րա­պե­տում։ Նա իշ­խա­նու­թյուն չու­նի ու ինչ­քան ժա­մա­նակ կշա­րու­նա­կի ձեռ առ­նել և ի­րեն, և ՀՀ քա­ղա­քա­ցուն, կախ­ված է ըն­թա­ցիկ զար­գա­ցում­նե­րից։ Կար­ծում եմ, շատ շու­տով մենք կու­նե­նանք ար­տա­հերթ խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թյուն­ներ և նոր իշ­խա­նու­թյուն։
-Հա­սու­նա­ցե՞լ է նոր ընտ­րու­թյուն­նե­րի հրա­մա­յա­կա­նը, ի՞նչ զար­գա­ցում­ներ են հան­գեց­նե­լու դրան։
-Կար­ծում եմ, որ նույ­նիսկ դա ար­դեն ու­շա­ցել է։
-Իշ­խա­նու­թյանն այ­լընտ­րան­քա­յին ու­ժեր կա՞ն, որ կա­րո­ղա­նան մտ­նել այդ պայ­քա­րի մեջ և քա­ղա­քա­կան հա­ջո­ղու­թյուն­ներ ար­ձա­նագ­րել։
-Կա­րող ենք մի բան ար­ձա­նագ­րել. այ­սօր Հա­յաս­տա­նում կա իշ­խա­նու­թյուն, ո­րը կա­ռա­վա­րե­լու ու­նակ չէ։ Եր­կու տա­րի ֆոր­մալ ա­ռու­մով ձևա­վոր­ված է իշ­խա­նու­թյուն՝ կա­ռա­վա­րու­թյուն և խոր­հր­դա­րան, ո­րը դար­ձել է ծաղր ու ծա­նա­կի ա­ռար­կա, չի կա­րող ի­րա­կա­նաց­նել սահ­մա­նադ­րու­թյամբ ի­րեն վե­րա­պահ­ված ի­րա­վունք­նե­րը։ Այն է՝ օ­րեն­սդ­րա­կան լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը, վե­րա­հաս­կո­ղու­թյուն։ ԱԺ-ի հիմ­նա­կան գոր­ծա­ռույ­թը վար­չա­պե­տին, կա­ռա­վա­րու­թյա­նը վե­րահս­կելն է, բայց տե­սե՞լ եք մի դեպք, երբ ԱԺ-ն կա­ռա­վա­րու­թյան հան­դեպ վե­րահս­կո­ղու­թյուն է ի­րա­կա­նաց­րել։ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի եղ­բոր տղան` տխ­րահռ­չակ Վա­հագն Հո­վա­կի­մյա­նը, Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի անգ­լե­րե­նի դա­սա­տուն, բազ­մա­թիվ այլ մար­դիկ, ո­րոնք տար­րա­կան գրա­գի­տու­թյուն չու­նեն, կա­րո՞ղ են վե­րահս­կո­ղու­թյուն ի­րա­կա­նաց­նել կա­ռա­վա­րու­թյան գոր­ծու­նեու­թյան հան­դեպ։ Ան­շուշտ, ոչ։ Հետևա­պես այ­սօր չու­նենք իշ­խա­նու­թյուն կամ ու­նենք խոր­հր­դա­րան, որն իր սահ­մա­նադ­րա­կան լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը կա­տա­րե­լու ու­նակ չէ։ Հի­մա թող­նե՞նք, որ սրանք մնան մինչև ընդ­դի­մա­դիր դաշ­տը ձևա­վոր­վի։ Այդ­պես չի լի­նե­լու։
-Ա­սել է` մի կող­մից լիա­զո­րու­թյուն­նե­րը չկա­տա­րող իշ­խա­նու­թյուն, մյուս կող­մից այ­լընտ­րան­քի բա­ցա­կա­յու­թյուն։ Ի՞նչ ա­նել։
-Այ­սօր Հա­յաս­տա­նում բազ­մա­թիվ հա­սա­րա­կա­կան-քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­ներ կան, ո­րոնք կա­րող են պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն վերց­նել։ Հա­յաս­տա­նում կան և նոր են ձևա­վոր­վում քա­ղա­քա­կան ու­ժեր, կու­սակ­ցու­թյուն­ներ։ Այս ա­մե­նի հա­մադր­մամբ կա­րող են լի­նել ընտ­րու­թյուն­ներ, ո­րոնց կմաս­նակ­ցեն բո­լո­րը. և նոր ստեղծ­ված միա­վո­րում­նե­րը, և նախ­կի­նում քա­ղա­քա­կան գոր­ծու­նեու­թյուն ծա­վա­լած­նե­րը։ Կան շատ ան­հատ­ներ էլ, ո­րոնք պատ­րաստ են իշ­խա­նու­թյան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը վերց­նե­լու և ի­րա­կա­նաց­նե­լու։
-Ե՞րբ եք հա­վա­նա­կան հա­մա­րում ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­նե­րը։ Հնա­րա­վոր կլի­նի՞ ան­ցն­ցում անց­նել այս փու­լը։
-Հա­յաս­տանն ար­դեն եր­կու տա­րի է ցն­ցու­մա­յին ի­րա­վի­ճա­կում է։ Էլ ի՞նչ պի­տի լի­նի մեզ, որ ար­ձա­նագ­րենք, որ այդ վի­ճա­կում ենք։ Պի­տի կրի­տի­կա­կան վի­ճա­կու՞մ հայ­տն­վենք, հե­տո դա զգանք։ ՈՒ­նենք երկ­րի ղե­կա­վար, ո­րը «սա­մա­դուր» է, իշ­խա­նու­թյուն չու­նի, ծա­վա­լա­պաշ­տա­կան նկր­տում­ներ ու­նի, ինչն ար­դեն ցն­ցու­մա­յին ի­րա­վի­ճակ է։ Այս հան­րաք­վեն ևս մեկ ա­ռիթ է, որ Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցին իր ան­վս­տա­հու­թյու­նը հայտ­նի Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին։ Դրա­նից հե­տո ա­վե­լի մեծ է հա­վա­նա­կա­նու­թյու­նը, որ կլի­նեն ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­ներ։ Չեմ ու­զում կան­խա­տե­սում­ներ ա­նել, բայց վս­տահ եմ, որ հան­րաք­վեից կարճ ժա­մա­նակ հե­տո ար­տա­հերթ ընտ­րու­թյուն­ներ կլի­նեն։
Զրույ­ցը՝ Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ
Դիտվել է՝ 8949

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ