Գազի գնին զուգահեռ բավականին «հեզաճկուն» կրկին օրակարգ է մտնում ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման հարցը, որը գնալով թափ է հավաքում` հանդիպումների իր բավականին հետաքրքիր շքերթով, և որի «գագաթը» կդառնա Սերժ Սարգսյան-Իլհամ Ալիև զալցբուրգյան հանդիպումը հունիսի 12-ին:

Եթե համադրելու լինենք խորհրդարանական ընտրություններից անմիջապես հետո խորհրդարանին ներկայացված նոր կառավարության ծրագրի քննարկումներն այսօրվա` «տյունինգ» արված գրեթե նույնական ծրագրի քննարկումների ու առկա մթնոլորտի հետ, ապա անչափ հետաքրքիր քարտեզագրում կարող ենք ունենալ: Բոլոր մասնակիցների առումով: Հիշենք, որ նախորդ անգամ քննարկումներն այնքան կառուցողական էին, որ քիչ էր մնացել հավատայինք, թե առողջ քաղաքականությունն արդեն ոտ առել, թափառում է Հայաստանով ու նրա խորհրդարանով մեկ։ Ավաղ, շատ արագ պարզվեց` կոմունիզմի ուրվականն էր այն և շատ շուտ վերացավ:

Հայաստանում գազի թանկացման հարցն անչափ կարևոր է դարձել ոչ միայն երկրի լրատվամիջոցների ու քաղգործիչների, այլև ամբողջ բնակչության համար։ Հարկ է նկատել, որ, չնայած «հավերժական եղբայրության» և Հայաստանի, որպես տարածաշրջանում Ռուսաստանի միակ «հենարանի» մասին բոլոր շաղակրատություններին, Մոսկվան արդեն երկար ժամանակ հետևողականորեն հարկադրանքի բիրտ տնտեսական ու քաղաքական մեթոդներ է կիրառում մեր երկրի նկատմամբ։

Ներկայումս իսլամական արմատական շարժումը քաղաքական ու գաղափարախոսական ճգնաժամ է ապրում` կապված մի շարք կարևոր իրադարձությունների հետ։ Դրանք են` իսլամականների չեչենական խմբավորման փաստական ջախջախումն ու չեչենական խնդրի որոշակի մարումը և իսլամական արմատականության կենտրոնների կողմից արմատականության այդ օջախի նկատմամբ հետաքրքրության սկզբունքային նվազումը, իսլամական արմատականության առնչությամբ ԱՄՆ-ի ու Մեծ Բրիտանիայի քաղաքականության վերաիմաստավորումը, արաբական պետությունների կողմից իսլամական արմատականության սպառնալիքի խնդրով մտահոգության աճը, իսլամական սկզբունքների` շարիաթի միջոցով սոցիալ-տնտեսական խնդիրների լուծման և ազգային զորեղ պետությունների ստեղծման անհնարինությունը, իսլամական պետությունների ու իսլամական արմատական շարժումների տարբեր ուղղությունների միջև հակասությունների խորացումը։ Եվ այս ֆոնի վրա իսլամական արմատականության կողմից ճնշման ենթարկվող մի շարք պետություններ նրա դեմ պայքարի կառույցներ են ստեղծել։

Կառավարության ծրագրի խորհրդարանական քննարկումները ցույց տվեցին, որ, իշխանություն-ընդդիմություն պայքարից զատ, գոյություն ունի նաև տեսակի պայքար: Վարչապետ Սարգսյանի ելույթը, դրա արձագանքները և կառավարության ծրագրի քննարկումները ստեղծեցին այն իրավիճակը, երբ հնարավորություն է ստեղծվում տարանջատելու քաղաքական գործիչներին պատեհապաշտներից ու «պղտոր ջրում ձուկ որսացողներից»: Անկախ կուսակցական պատկանելությունից, խորհրդարանականների ելույթներն ապացուցեցին, որ միասնական ծրագրերի, զարգացման հայեցակարգերի և բնակչության տարրական կարիքները հոգալու, խնդիրները լուծելու հարցերի շուրջ հնարավոր է միասնական մոտեցում ցուցաբերել: Ընդունված է ասել, որ հայկական իրականության պայմաններում իշխանությունը չի կարողանում արդյունավետ և գրագետ ծրագրեր ներկայացնել, ուստի և «ճնշված» ընդդիմությունը մշտապես քննադատում և վարկաբեկում է իշխանության գործունեությունը:

Կյանքը հետաքրքիր շրջադարձեր ունի, առավել հետաքրքիրը, սակայն, իրավիճակներն են, որ միանգամից հնարավոր չէ ամբողջությամբ գնահատել ու զարգացումները կանխատեսել: Ոչ այն պատճառով, որ անկանխատեսելին միշտ իր դերն ունի: Նույնիսկ ոչ այն պատճառով, որ մարդիկ ծրագրում են, Աստված տնօրինում: Պարզապես, կա տեղեկատվության որոշակի չափաբաժնի խնդիր, որը երբեք չի տարածվում որևէ գույնի տեղեկատվամիջոցով: Բացը լրացնելու համար կա շարքային տրամաբանություն ու կա շարքային երևակայություն, որոնց «տվյալները», բնականաբար, պաշտոնական ու անհերքելի չեն: Բայց դա չի նշանակում` սխալ են:

Սիրիական զարգացումները թևակոխեցին վերջնական փուլ: «Հըզբոլլահն» արդեն կռվում է Սիրիայի կողմից, իսկ սուննիները «պատ են կազմել» ընդդեմ Սիրիայի: Արևմուտքը դեռ չի խառնվում` օդային տարածքը փակելով, անմիջականորեն Սիրիան ռմբակոծելով, փորձում է բախումը պահել շիա-սուննիների միջոցով իր համար վերահսկելի սահմանի վրա, ու երբ բանը բանից կանցնի, ինքը «կխառնվի», իսկ առայժմ շատ հանգիստ նայում և կիսվում է սիրիական կադրերով, ուր ապստամբ սուննին դանակով կտրում է շիա սիրիացու կուրծքը, այնտեղից հանում նրա սիրտը և այդպես արյունոտ ուտում… Մարդակերության այդ տեսարանները Աբու-Գրեյբի բանտ ունեցող ԱՄՆ-ին չեն զարմացնում, ինքը բարձր ամբիոնի հետևում կանգնած մեկ այլ մարդասպանների երկրի` երկու միլիոն հայ «կերած» Թուրքիայի վարչապետի կողքին քարոզում է մարդասիրություն աշխարհին, Սիրիան հանցագործ Ասադից փրկելու հումանիզմ` հանուն վեհ գաղափարների և դրա դավանիչ Թուրքիայի և միջազգային հանրության:

Շատերին: Երկար ժամանակ է` «շատերն» առաջնորդվում են մեն-միակ մտայնությամբ` ապակայունացնել, անվերահսկելի դարձնել իրավիճակը: Հետո կերևա: Ընտրությունները չտվեցին այդ հնարավորությունը: Այն, որ իշխանությունները պարտավոր են շատ լուրջ քայլեր ձեռնարկել այս երկրում, ու դեռ հարց է` այդ քայլերը արդյունավե՞տ կլինեն, թե՞ ոչ, որովհետև արդեն իսկ բավականին ուշացած են, այնուհանդերձ, լավ է ուշ, քան երբեք։ Սա աներկբա է:

Զանգվածային լրատվության և փորձագիտական ընկերակցության շրջանում վաղուց և հիմնավորապես այն պատկերացումն է արմատացել, թե Իրանը ամբողջատիրական պետություն է, ուր բարձրաստիճան ղեկավարների մի ոչ մեծ խումբ` հոգևոր առաջնորդ Ալի Խամենեիի գլխավորությամբ, հսկում է մարդկանց յուրաքանչյուր քայլ: Սակայն, այդուամենայնիվ, Իրանի քաղաքական իրողություններում ամեն ինչ չէ, որ այդքան պարզ է և ուղղագիծ:

Հայաստանի քաղաքական հետազոտությունների վերջին երկու տասնամյակի փորձում կան որոշ հանգամանքներ, որոնք հիմա, փաստորեն, անապացուցելի են։ Խոսքն այն մասին է, որ Հայաստանի ոչ այնքան փորձառու և տեղեկացված քաղվերլուծաբաններին ու քաղնախագծողներին 90-ականների վերջին հաջողվեց «կանխատեսել» ՆԱՏՕ-ի քաղաքականությունը Արևելյան Եվրոպայի և Հարավային Կովկասի պետությունների առնչությամբ։