Քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գե­րը սահ­ման­վում են ինչ-ինչ օ­թ­յակ­նե­րի մութ խոր­շե­րում»

Հար­ցազ­րույ­ցը Գո­րի­սի տա­րա­ծաշր­ջա­նի հոգևոր հո­վիվ տեր Ա­ՀԱ­ՐՈՆ քա­հա­նա ՄԵԼ­ՔՈՒ­ՄՅԱ­ՆԻ հետ սկ­սենք նրա փոք­րիկ պա­տու­մով.

«Ա­սում են՝ մի քա­ղա­քում մի ա­վա­զակ է բնակ­վում: Նա ա­մեն օր, մարդ­կանց խա­բե­լով, կո­ղոպ­տում, ու­նեզր­կում է: Մի օր բնա­կիչ­նե­րը հա­վաք­վում են հեր­թա­կան ա­վա­զա­կու­թյունը կա­տա­րա­ծին բռ­նե­լու հա­մար: ՈՒր որ է, որ ար­դեն պի­տի բռ­նեին, հան­կարծ սա­տա­նան է հայ­տն­վում, հրաշ­քով փր­կում ա­վա­զա­կին:
Եվ սա­տա­նան ա­սում է ա­վա­զա­կին.
- Տե­սա՞ր, փր­կե­ցի, այ­սու­հետև ինչ­քան կո­ղոպ­տես մարդ­կանց, ա­վա­զա­կու­թյուն ա­նես, ես կփր­կեմ քեզ:
Մի կարճ ժա­մա­նակ ա­վա­զա­կը իս­կա­պես մեծ հա­ջո­ղու­թյուն­ներ է ու­նե­նում իր գոր­ծում: Սա­կայն մի օր հեր­թա­կան ա­վա­զա­կու­թյունն ա­րած ու­զում է փախ­չել, բռն­վում է: Երբ վան­դա­կի մեջ դրած տա­նում են մա­հա­պատ­ժի են­թար­կե­լու, ա­վա­զա­կը կան­չում է սա­տա­նա­յին և ա­սում.
-ՈՒր ես, չէ՞ որ խոս­տա­ցել էիր, որ միշտ կփր­կես ինձ:
Այդ խոս­քի վրա հայ­տն­վում է սա­տա­նան և ա­սում.
-Սի­րե­լի՛ս, դու ինձ պետք էիր, որ կա­տա­րե­լա­գործ­վեիր քո չա­րա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի մեջ, հի­մա կգաս, կտես­նես՝ ուր եմ:
Նրանք, ով­քեր այ­սօր, սա­տա­նա­յին ա­կան­ջա­լուր, ոտ­նա­տակ են տա­լիս ա­մեն սր­բու­թյուն, որ ԱՍՏ­ԾՈՒՑ է, Հայ­րե­նիք են հանձ­նում հա­յի թշ­նա­մուն, թող սա լավ ըն­թեր­ցեն, ո­րով­հետև ի­րենց հերթն էլ հե­ռու չէ»:

-Տեր Ա­հա­րոն, այ­սօր մեր եր­կի­րը ծայ­րա­հեղ ծանր վի­ճա­կում է։ Կորց­րած հայ­րե­նիք, դա­վա­ճան­ված ժո­ղո­վուրդ և ծն­կած պե­տու­թյուն։ Վե­հա­փառ հայ­րա­պետ­նե­րը պա­հան­ջել են Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նը, սա­կայն նա չի հե­ռա­նում։ Ա­վե­լին, նրա կու­սա­կից­ներն ան­գամ հայ­տա­րա­րե­ցին, թե կա­թո­ղի­կոս­նե­րը ժո­ղո­վուրդ չեն։ Այս ի­րա­վի­ճա­կում Դուք ի՞նչ ան­հան­գս­տու­թյուն­ներ ու­նեք, ի՞նչ է սպա­սում մեր երկ­րին։
-Այ­սօր ա­վե­լի մեծ ցավ ապ­րում են նրա՞նք, ով­քեր ող­ջու­նել են ներ­կա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի մուտ­քը և լե­գի­տի­մաց­րել այն, թե՞ այն քչե­րը, ով­քեր ի սկզ­բա­նե, դեռ սաղմ­նա­վոր­ման փու­լում բարձ­րա­ձայ­նում էին վտան­գի մա­սին, իսկ նրանց ձայ­նը հն­չում էր հանց «ձայն բար­բա­ռոյ յա­նա­պա­տի»: Նրանք տես­նում էին գորշ ու մռայլ գա­լի­քը և չէին լռում, իսկ նրանց չէին էլ լսում: Ընդ­հան­րա­պես սխալ է այն ըմ­բռ­նու­մը, որ բո­լորն ար­դար են, և միայն մե­կը մե­ղա­վոր: Այդ ըմ­բռ­նու­մը սխալ էր Աստ­վա­ծա­մար­դուն դա­տա­պար­տե­լիս, սխալ է նաև այ­սօր:
Մե­զա­նից յու­րա­քան­չյու­րը պետք է գի­տակ­ցի սե­փա­կան մեղ­քե­րը, ա­յո՛, հենց մեղ­քե­րը և ո՛չ թե սխալ­նե­րը, սայ­թա­քում­նե­րը, բաց­թո­ղում­ներն ու վրի­պում­նե­րը: Յու­րա­քան­չյուր գի­տա­կից հայ պետք է անց­նի ինք­նաքն­նու­թյան և սե­փա­կան ինք­նու­թյան վե­րարժևոր­ման ճա­նա­պարհ: Հայ­կա­կան ծա­գում ու­նե­ցող աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­ցի­նե­րը կա­րող են ընտ­րել ու անց­նել սե­փա­կան ճա­նա­պար­հը:
Չեմ ու­զում ֆա­նա­տի­կո­սի տպա­վո­րու­թյուն թող­նել, բայց պետք է կոչ ա­նեմ հա­վա­տի և հոգևոր կյան­քի ա­ռող­ջաց­ման: Երբ մեր հա­յոր­դի­նե­րը անց­նեն այդ ճա­նա­պար­հը, մո­տե­ցող հո­րի­զո­նում պարզ կերևա մեր երկ­րի գա­լի­քը:
-Սյու­նի­քում հոգևոր հայ­րը շատ խոր­հր­դան­շա­կան ձևով Փա­շի­նյա­նին «պա­տաս­խա­նեց»։ Սա­կայն դրան հա­ջոր­դեց մի խումբ մարդ­կանց ան­հաս­կա­նա­լի ակ­ցիան։ Ի՞նչ­պես կար­ձա­գան­քեք այս ա­մե­նին։
-Այդ մար­դիկ ի­րենք ևս ի­րենց ակ­ցիա­յի նման ան­հաս­կա­նա­լի էին: Նրանց փն­թի տեսքն ու պահ­ված­քը հու­շում էր, որ նրանք Հայ ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցու փա­րա­խի ոչ­խար­ներ չէին, այլ ինչ-որ ռազ­մա­տենչ այ­ծիկ­ներ, որ ապ­րում են մեկ այլ ի­րա­կա­նու­թյու­նում, որ­տեղ քա­հա­նան ի­րա­վունք չու­նի բա­ցա­կա­յե­լու ե­կե­ղե­ցուց բա­վա­կա­նին հար­գե­լի՝ հե­րո­սի ա­ճյուն հու­ղար­կա­վո­րե­լու պատ­ճա­ռով: Իսկ երբ քա­հա­նան վե­րա­դար­ձավ ե­կե­ղե­ցի, նրանց ուղ­ղոր­դող հան­դուգն ձեռ­քը, ո­րի հան­դուգն տե­րը ևս հայտ­նի է, դող­դո­ղաց և նո­րից ցույց չտ­վեց ե­կե­ղե­ցու ճա­նա­պար­հը: Հոգևո­րա­կա­նի հա­մար նման երևույթ­նե­րը և դիպ­ված­նե­րը ար­տա­սո­վո­րի կար­գից չեն: Ինչ վե­րա­բե­րում է հոգևո­րա­կա­նի պա­տաս­խա­նին, ա­պա դրան կա­րե­լի է ա­վե­լաց­նել. «Ցա­վա­լի է, որ կյան­քում չես ստա­ցել քեզ հա­սա­նե­լիք սի­րո և ու­շադ­րու­թյան չա­փա­բա­ժի­նը»:
-Այ­սօր ա­ռա­վել քան սյու­նե­ցին է զգում, թե ինչ է կա­տար­վում մեր երկ­րում, ու թուրքն ինչ­քան է մո­տե­ցել իր դռա­նը։ Որ­պես այդ շր­ջա­նի հոգևոր հո­վիվ, կա­սե՞ք, թե ինչ վի­ճա­կում է տե­ղի բնակ­չու­թյու­նը։
-Տե­ղի բնակ­չու­թյու­նը մեծ մա­սամբ հիմ­նա­կա­նում հաս­կա­նում է ի­րա­վի­ճա­կի լր­ջու­թյու­նը, բայց հա­սա­րա­կու­թյան մեջ կան տար­բեր մտա­ծո­ղու­թյամբ մար­դիկ, որ մինչև վերջ չեն հաս­կա­նում կամ հա­մա­ռո­րեն չեն ու­զում ըն­դու­նել փաս­տե­րը, բայց փաս­տե­րի ա­վե­լի շատ ու ա­վե­լի ակն­հայտ դառ­նա­լուն զու­գա­հեռ այդ­պի­սի մարդ­կանց թի­վը գնա­լով նվա­զում է:
-Ինչ­պե՞ս եք տես­նում մեր երկ­րի փր­կու­թյան ճա­նա­պար­հը։ Միայն քա­ղա­քա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րով շատ բան չի շտկ­վի, այս 2,5 տա­րում հոգևոր դաշ­տում շատ ան­հաս­կա­նա­լի երևույթ­ներ տե­ղի ու­նե­ցան։ Ինչ­պե՞ս եր­կի­րը հա­նել բա­րո­յա­հո­գե­բա­նա­կան ծանր վի­ճա­կից։
-Ցան­կա­ցած երևույթ այս աշ­խար­հում ու­նի երևա­ցող քա­ղա­քա­կան, տն­տե­սա­կան, մշա­կու­թա­յին ե­րես և, ան­պայ­մա­նո­րեն, հոգևոր-բա­րո­յա­կան աս­տառ:
Միայն քա­ղա­քա­կա՛ն չէին Հա­յաս­տա­նում 2015-ից ի վեր ծա­վալ­վող ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը: Դրանք շատ խոր­հր­դան­շա­կան էին ու բազ­մա­խոր­հուրդ և հիմ­նա­կա­նում՝ չա­րա­խոր­հուրդ: 2,5 տա­րում ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը ծա­վալ­վում էին գե­րա­զան­ցա­պես հոգևոր դաշ­տում, ո­րով­հետև քա­ղա­քա­կան դաշ­տում տնկ­ված խրտ­վի­լակ­նե­րը խրտ­նեց­նում էին այդ դաշ­տի հետ դույզն-ինչ առն­չու­թյուն ու­նե­ցող­նե­րին:
Մյուս կող­մից, գաղտ­նիք չէ բնավ, որ քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գե­րը սահ­ման­վում են ինչ-ինչ օ­թյակ­նե­րի մութ խոր­շե­րում, և այդ խոր­շե­րի խա­վար ծվեն­նե­րը դուրս են ցց­ված ո­րոշ ոչ կո­կիկ քա­ղա­քա­կան օ­րա­կար­գե­րի պա­ճու­ճան­քի տա­կից:
Մեր եր­կի­րը բա­րո­յա­հո­գե­բա­նա­կան ա­նե­լա­նե­լի թվա­ցող վի­ճա­կից կա­րե­լի է հա­նել խա­վա­րից հե­ռու մնա­լով, խա­վա­րը հե­ռու վա­նե­լով: Վեր­ջա­պես քա­ջու­թյուն ու­նե­նանք դեմ­քով դե­պի լույ­սը շրջ­վե­լու, սի­րենք լույ­սը: Խա­վա­րից բո­ղո­քե­լու փո­խա­րեն մի լույս վա­ռենք:
Քրիս­տո­նյան կոչ­ված է աշ­խար­հի լույ­սը լի­նե­լու: Ե­թե Քրիս­տո­սինն ենք, մեր­ժենք խա­վա­րը իր բո­լոր դրսևո­րում­նե­րով, իր կի­սաճշ­մար­տու­թյուն­նե­րով: Ե­թե չենք փայ­լում, գո­նե առ­կայ­ծենք, գո­նե մարմ­րենք, գո­նե ջա­նանք: Վս­տահ եմ, որ հա­մազ­գա­յին ա­պաշ­խա­րու­թյան շր­ջա­նը շատ բան կա­րող է փո­խել մեր երկ­րի գա­լի­քի մեջ: Ազգ ա­սե­լով՝ նկա­տի չու­նեմ ՀՀ անձ­նա­գիր ու­նե­ցող­նե­րին, այլ հա­յի ինք­նա­գի­տակ­ցու­թյուն ու­նե­ցող­նե­րին:
Իսկ ե­թե շա­րու­նա­կենք մե­ղա­վոր­նե­րին մեզ­նից դուրս փնտ­րել, մեր­ժել ու դա­տա­պար­տել՝ սե­փա­կան վար­քը չշտ­կե­լով և ըն­թաց­քը չուղ­ղե­լով, կմ­նանք նույն ճահ­ճի մեջ…
-Որ­պես ե­կե­ղե­ցու սպա­սա­վո­րի, կցան­կա­նա­յի Ձեր տե­սա­կե­տը լսել նա­խօ­րեին Ե­ռաբ­լու­րում կա­տար­վա­ծի մա­սին։
-Ե­ռաբ­լու­րը ա­մեն մի հա­յի հա­մար սուրբ վայր է, մեր նա­հա­տակ­նե­րի հան­գս­տա­վայրն է, և այն­տեղ պետք է գնան խո­նար­հու­մի և ա­ղոթ­քի հա­մար միայն, և նման երևույթ­նե­րը մեծ ցավ են պատ­ճա­ռում յու­րա­քան­չյուր հա­յի: Տե­ղի ու­նե­ցա­ծը անս­պա­սե­լի էլ չէր: Երևի հա­կա­ռակ պա­րա­գան ա­վե­լի զար­մա­նա­լի կլի­ներ: Երկ­րում կա­տար­ված ու դեռ շա­րու­նակ­վող ազ­գա­կոր­ծան ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րի ֆո­նին, շա­րու­նակ­վող ա­պօ­րի­նի ու ա­նօ­րի­նակ հո­ղա­հան­ձն­ման ֆո­նին շատ բա­ներ ար­դեն չեն հա­րու­ցում ո՛չ զար­մանք, ո՛չ զայ­րույթ:
Մեր պա­պերն ա­սել են. «Թուր­քը կար­միր խն­ձոր էլ լի­նի, գր­պանդ չդ­նես»: Նրանք ով­քեր ՀԱՅ­ՐԵ­ՆԻՔ են հանձ­նում, թուր­քին պու­պուշ ներ­կա­յաց­նում, ա­ռա­վել դա­հիճ ան­հայ­րե­նիք են, քան թուր­քը:

Զրույ­ցը՝
Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱ­ՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ