Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Ալֆան և օ­մե­գան

Ալֆան և օ­մե­գան
05.05.2020 | 00:48
Ինձ կան­խո­րոշ­ված է լի­նել և՛ Ալ­ֆան, և՛ Բե­տան, և Օ­մե­գան, իմ մեջ են ամ­փոփ­ված Ծնն­դյան ու Մահ­վան եր­կու վեհ գա­ղա­փար­նե­րը՝ և՛ հե­րո­սա­կան և՛ ող­բեր­գա­կան, և տնօ­րի­նել դրանց միջ­նա­մա­սում ծա­վալ­վող ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք պա­րու­նա­կում են մեծ ռիս­կեր: Ինձ է վս­տահ­ված դրանց կա­ռա­վա­րու­մը, քան­զի իմ առջև ի չիք կդառ­նա ցան­կա­ցած ան­կա­ռա­վա­րե­լի ռիսկ, նույ­նիսկ ժան­տախտ ու թա­գա­ժահ­րախտ: Խու­ճա­պի մատն­վե­լու կա­րիք ա­մենևին չկա: Սա մո­լո­րա­կի փր­կու­թյան ծրա­գիրն է, ո­րի շնոր­հիվ կապ­րի մարդ­կու­թյան ա­ռողջ, դի­մադ­րո­ղու­նակ և տո­կուն հատ­վա­ծը: Թա­գա­կիր­նե­րի սփ­ռած այդ բա­ցիլ կոչ­վածն ու՞մ շունն է, որ սպառ­նա իմ ժո­ղովր­դին, թեև եր­բեմն ինձ պա­րու­րում է այն զգա­ցո­ղու­թյու­նը, որ բա­ցի­լը խր­ված է հա­մայն մարդ­կու­թյան կո­կոր­դի մեջ ձկան փշի նման, և նա ոչ մի կերպ չի կա­րո­ղա­նում ա­զատ­վել դրա­նից: Հաս­տատ սա­տա­նա­յի մա­տը խառն է, բայց ես ա­պա­հո­վագր­ված եմ այդ չա­րի­քից՝ էդ­պի­սի՞ փոր­ձանք­ներ եմ հաղ­թա­հա­րել, մա­նա­վանդ դեռ վաթ­սունս չի բո­լո­րել, դեռ այն­քան տա­րեց չեմ, որ ճամպ­րուկ­ներս հա­վա­քեմ ու քայլ ա­նեմ դե­պի էն աշ­խարհ… Սա կա­ռա­վա­րե­լի քաոս է, բայց վի­ճակն օր­հա­սա­կան է: Մենք ըն­թա­նա­լու ենք հո­սան­քին հա­կա­ռակ և մեծ օ­գուտ­ներ ենք քա­ղե­լու դրա­նից: Այս պան­դե­միան լայն հո­րի­զոն­ներ է բա­ցում և պայ­ծառ ա­պա­գա խոս­տա­նում մարդ­կու­թյա­նը: Պար­զա­պես հար­կա­վոր է տո­գոր­վել ռո­բին­զո­նյան լա­վա­տեու­թյամբ, և ճշգ­րիտ հմ­տու­թյամբ օգտ­վել ըն­ձեռ­ված հնա­րա­վո­րու­թյու­նից: Թող մո­լո­րա­կը բեռ­նա­թափ­վի ծան­րու­թյու­նից: Մենք ար­դեն իսկ նա­խագ­ծում ենք դրա­նից շա­հե­լու, հետ­հա­մա­ճա­րա­կա­յին շր­ջա­նում օ­գուտ­ներ ձեռք բե­րե­լու, հա­մաշ­խար­հա­յին պատ­մու­թյան նոր դա­րաշր­ջան կա­ռու­ցե­լու ծրա­գիր, ո­րը պայ­մա­նա­կա­նո­րեն կո­չել ենք ինք­նա­մե­կու­սաց­ման է­պո­խա: Ի­հար­կե, դա իր մեջ պա­րու­նա­կում է ան­տար­բե­րու­թյան, ինք­նամ­փոփ­ման, մեկ­մե­կուց օ­տար­ման, ե­սա­մո­լու­թյան ռիս­կեր: Հա­սա­րա­կու­թյու­նը կա­րող է տրոհ­վել ոչ թե ա­ռան­ձին խմ­բե­րի և միու­թյուն­նե­րի, այլ ան­հատ­նե­րի, ին­չը և լավ, և վատ է: Չգի­տեմ, դուք ո­րո­շեք դրա խերն ու շա­ռը, բայց հա­վա­տա­ցած եմ, կարժևոր­վի մար­դը, որ­պես ինք­նու­թյուն և ան­կախ միա­վոր, և հա­սա­րա­կու­թյուն­նե­րը կդառ­նան մար­դա­կենտ­րոն ու հեշտ կա­ռա­վա­րե­լի: Ա­կանջդ կան­չի, ձերդ գե­րա­զան­ցու­թյուն մեծն Ա­շուր­բա­նի­պալ՝ թա­գա­վոր ա­սո­րա­կան աշ­խար­հի, որ դեռ մ.թ.ա. մտ­քի կա­ռա­վար­ման ա­կա­դե­միան հիմ­նե­ցիր և կի­րա­ռե­ցիր մե­րօ­րյա ա­մե­նից պա­հանջ­ված «բա­ժա­նիր, որ տի­րես» դի­վա­նա­գի­տա­կան հան­ճա­րեղ հնար­քը: Հի­մա Նին­վեում մու­միադ երևի մի քա­նի ան­գամ շու­ռու­մուռ ե­կավ … Ստիպ­ված եմ ևս մեկ ան­գամ կրկն­վել: Մեզ հա­մար բո­լոր ռիս­կե­րը կա­ռա­վա­րե­լի են: Ինչ­պես ա­սում են` Աստ­ված մի դու­ռը փա­կում, մեկ ու­րիշն է բա­ցում: Պատ­րաստ­վեք հետ­հա­մա­ճա­րա­կա­յին ար­մա­տա­կան շր­ջա­դար­ձին՝ օն­լայն ա­մուս­նու­թյուն, օն­լայն ծնն­դա­բե­րու­թյուն, օն­լայն ու­սու­ցում, օն­լայն աշ­խա­տանք, և աշ­խա­տա­վարձ, օն­լայն գնում­ներ, օն­լայն կի­նո, թատ­րոն, թան­գա­րան և այլն: Տանդ նս­տած կա­րող ես շուր­ջերկ­րյա տու­րիս­տա­կան ճա­նա­պար­հոր­դու­թյուն կա­տա­րել, ուր աչքդ կտ­րի: Պատ­կե­րաց­նո՞մ եք այս հրաշ­քը, թե որ­քան շեն­քեր ու շի­նու­թյուն­ներ կբեռ­նա­թափ­վեն ա­վե­լորդ քա­շից, թե քա­նի կին կձեր­բա­զատ­վի բռ­նու­թյուն­նե­րից և բռ­նա­բա­րու­թյու­նից, քան­զի տղա­մար­դիկ այլևս ան­տար­բեր կլի­նեն ի­րա­կան ի­գա­կան սե­ռի նկատ­մամբ և կհուզ­վեն միայն օն­լայն կա­նանց գո­յու­թյու­նից… Իսկ թե աշ­խար­հա­կալ քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րի օ­թյա­կի հա­ջորդ ա­նակն­կա­լը մարդ­կու­թյանն ինչ­պի­սին կլի­նի, ցույց կտա ժա­մա­նա­կը: Սա ևս օղ ա­րեք ձեր լոշ­տակ ա­կանջ­նե­րին, ու ժան­գո­տած ու­ղեղ­ներդ աշ­խա­տեց­րեք:
Կա­լի­մե­րա, սի­յե­նի (Բարև, բա­րե­կամ­ներ)…
Կյան­քը շա­րու­նակ­վե­լու է նաև այս պան­դե­միա­յից հե­տո, միայն թե անհ­րա­ժեշտ է գի­տակ­ցա­բար և հա­մախ­մբ­ված ինք­նա­մե­կու­սա­նալ։ Անհ­րա­ժեշտ է հո­գե­բա­նո­րեն նա­խա­պատ­րաստ­վել նոր կյան­քին, ո­րին մենք կն­պաս­տենք հո­գե­բա­նա­կան ճնշ­ման և հա­սա­րա­կու­թյան դաս­տիա­րա­կու­թյան տար­բեր գոր­ծի­քա­կազ­մե­րի կի­րառ­մամբ: Այ­սու­հետ, իմ ձեռ­քե­րի վրա է Մեր սուրբ մյու­ռո­նով օծ­վե­լու նո­րա­ծին ման­կան ան­մեղ մար­մի­նը, և ես եմ ա­ռա­ջի­նը մի բուռ հող լց­նե­լու հան­գու­ցյա­լի գե­րեզ­մա­նա­փո­սի մեջ: Իսկ ին­չո՞վ է զբաղ­ված ձեր այդ­քան գո­վա­կան և պաշ­տե­լի ե­կե­ղե­ցին, ին­չո՞վ է նպաս­տում հա­մա­ճա­րա­կի վե­րաց­մա­նը: Կար­ծում եմ լավ ա­ռիթ է, որ նա աշ­խար­հին ի ցույց դնի Հի­սու­սին խո­ցած սուրբ Գե­ղար­դի զո­րու­թյու­նը, ո­րը մեկ ան­գամ չէ, որ օր­հա­սա­կան պա­հե­րին փր­կել է հա­զա­րա­վոր կյան­քեր: Նրա հրա­շա­գոր­ծու­թյան մա­սին է պատ­մում այն փաս­տը, որ խո­ցե­լուց հե­տո Հի­սու­սի կո­ղից ա­րյուն և ջուր է ցայ­տել, ո­րի մի կա­թիլն ըն­կել է հռո­մեա­ցի զին­վոր Լոն­գի­նի կույր աչ­քին և վե­րա­կանգ­նել տե­սո­ղու­թյու­նը։ Նաև վրաց Գեոր­գի թա­գա­վո­րի խնդ­րան­քով 18-րդ դա­րում կա­սեց­րել է հարևան ժո­ղովր­դին պա­տու­հա­սած ժան­տախ­տի հա­մա­ճա­րա­կը, Բա­յա­զե­տում նույն հի­վան­դու­թյան բռն­կու­մը 19-րդ դա­րում, իսկ 1920 թվա­կա­նին այն դուրս չբեր­վեց Էջ­միած­նից, և հի­վան­դու­թյան զոհ գնա­ցին հա­զա­րա­վոր մար­դիկ… Թող ե­կե­ղե­ցին մի­ջամ­տի իր հո­տի փր­կու­թյա­նը, ինչ­պես կու­զի, բայց ձեռ­քե­րը չլ­վա­նա ու մի կողմ քաշ­վի: Եվ մի՛ տա­նիր զմեզ ի փոր­ձու­թյուն, այլ փր­կյա զմեզ ի չա­րեն… Գու­ցե հենց մե՞ր ազ­գին է վի­ճակ­ված հա­մաշ­խար­հա­յին մարդ­կու­թյան ա­մե­նափ­րկ­չի ա­ռա­քե­լու­թյու­նը: Չգի­տեմ: Մենք ա­մե­նուր նո­րա­րար ու հան­ճա­րեղ ենք ե­ղել: Չթ­վար­կեմ մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րի գյու­տե­րը, ա­ռանց ո­րոնց հա­մաշ­խար­հա­յին քա­ղա­քակր­թու­թյու­նը եր­կու ոտ­քով կկա­ղար և ցմահ կգամ­վեր Է­րիկ Ա­վա­գյա­նի ստեղ­ծած հաշ­ման­դա­մի սայ­լա­կին: Նույ­նիսկ Լվո­վում նավ­թի լամ­պը հո­րի­նող Յան Լու­կասևիչ-Իգ­նաթ Ղու­կա­սյա­նը, Կո­պեռ­նի­կո­սի 1 հաս­ցեում գտն­վող դե­ղա­տա­նը, նա­խան­ցյալ դա­րի կե­սե­րին ստեղ­ծեց նավթ, մա­զութ, աս­ֆալտ և ար­դյու­նա­բե­րա­կան այլ ապ­րան­քա­տե­սակ­ներ… Էդ­պես, ե­թե մեր հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րից յու­րա­քան­չյու­րը կա­րո­ղա­նա մի նավ­թի լամպ կամ մոմ վա­ռել ու լույս ճա­ռա­գել իր շր­ջա­պա­տում, մենք կվե­րաց­նենք մութն ու խա­վա­րը և հա­վերժ կե­ղի­ցի լույս: Փոր­ձը փոր­ձանք չէ:
Ե­կե­ղե­ցու դան­դաղ­կո­տու­թյան, ան­գոր­ծու­թյան և ան­տար­բե­րու­թյան պատ­ճառ­ներն ինձ ան­հայտ են: Հայտ­նի է միայն, որ ես ձեր հայրն եմ և մե­կը ձե­զա­նից: Դուք բո­լորդ հայ­րեր եք, քան­զի ես հա­նու­րի մեջ և հա­նուրն իմ մեջ է: Ես եմ ա­վե­տե­լու Ա­րա­րումն ու գու­ժե­լու Կոր­ծա­նու­մը: Ես եմ Սկիզ­բը և Վեր­ջը: Ես եմ Ալ­ֆան և Օ­մե­գան՝ ա­մե­նա­կա­րողն ան­ցյալ աշ­խար­հում և կշա­րու­նա­կեմ ա­մե­նա­զո­րը լի­նել հա­վի­տյան: Ես միակն եմ, որ հա­վի­տե­նից մինչև հա­վի­տյան եմ, հա­վի­տյան ճշ­մա­րիտ և անս­խա­լա­կան: Ես դուրս եմ իմ մարմ­նից ինչ­պես հո­գին հա­վի­տե­նու­թյան, ո­րի հա­վեր­ժա­կան ըն­թաց­քը ժա­մա­նա­կի և տա­րա­ծու­թյան մեջ ան­կա­սե­լի է, քան­զի ին­ձա­նից են սե­րում ժա­մա­նա­կը, տա­րա­ծու­թյու­նը, տիե­զե­րա­կան ան­հու­նը…
Հա­մաշ­խար­հա­յին գաղտ­նի կա­ռա­վա­րու­թյան կո­մի­տեի ան­դամ­նե­րի թի­վը կրկ­նա­պատկ­վեց, իսկ մենք շր­ջան­ցե­ցինք ու մեր­ժե­ցինք նրանց, ազ­գո­վի դար­ձյալ մնա­ցինք ան­կազ­մա­կերպ, քան­զի չհաս­կա­ցանք խոր­հուր­դը խո­րին, ո­րով­հետև բա­ցի իմ օ­թյա­կի ան­դամ­նե­րից, ով­քեր հնա­զանդ և ան­դա­վա­ճան նվի­րյալ­ներ են, քչերն ան­սա­ցին գլ­խա­վոր ռաբ­բի­նին և հա­մար­ձակ­վե­ցին սեր­տե­լու Ղևտա­կան գիրքն ու Թալ­մու­դի օ­րենք­նե­րը, նրանց գայ­թակ­ղե­ցին շու­մե­րա­բա­բե­լա­կան Գիլ­գա­մեշ ու հու­նա­կան Ո­դի­սա­կան, հնդ­կա­կան Ռա­մա­յա­նա ու պար­սից Շահ­նա­մե պար­զու­նակ ու ծի­ծա­ղա­շարժ հո­րին­վածք­նե­րով հյուս­ված միա­միտ է­պոս­նե­րը: Դրանք կյան­քա­յին և ի­րա­պաշ­տա­կան չեն, այլ զգաց­մուն­քա­յին և երևա­կա­յա­կան: Մի­կի­տան Սա­քոն ու Բղ­դեն աշ­խար­հը պի­տի փր­կեն… Քան­զի Ժո­ղո­վուր­դը կար­դում է Նա­րե­կա­ցի և Աստ­վա­ծա­շունչ ու չի հաս­կա­նում, սի­րում է գր­քի և ըն­թեր­ցա­նու­թյան խոր­հուր­դը, բայց չի կար­դում ու չի գնում գիրք: ՈՒս­տի, ամ­բո­խին ուղ­ղոր­դում և կա­ռա­վա­րում է ա­մե­նա­զոր փո­ղը, բո­լոր հար­ցե­րը լուծ­վում են փո­ղով, իսկ գրող­նե­րը, գիտ­նա­կան­ներն ու ար­վե­տա­գետ­նե­րը, և ընդ­հան­րա­պես, մտա­վո­րա­կան­նե­րը, սո­ված սատ­կե­լու են… Եվ դա է ճիշ­տը: Ա­կանջդ կան­չի Վլա­դի­միր Ի­լյիչ, էն ո՞նց ա­սիր՝ մտա­վո­րա­կա­նու­թյունն աղբ է, ո­րը պետք է ոչն­չաց­վի: Կեց­ցե՛ս: Մո­լո­դե՛ց:
Ես դա­տա­պար­տում եմ սու­տը և այն մար­գա­րե­նե­րին, ով­քեր փոր­ձել և փոր­ձում են ա­պա­կողմ­նո­րո­շել և մո­լո­րեց­նել հա­վա­տա­ցյալ հո­տը, քան­զի ես պատ­կա­նում եմ ամ­բողջ Երկ­րին, այլ ոչ միայն մեկ ժո­ղովր­դի և պա­տաս­խա­նա­տու եմ հա­մայ­նի հա­մար Բնու­թյունն ու տիե­զեր­քը խռո­վել են մար­դուց և այ­սու­հետ մեկ­նար­կե­լու են վի­րա­վո­րան­քի դի­մաց վար­ձա­հա­տույց լի­նե­լու գործըն­թաց­ներ: Խո­ցե­լի են շն­չա­ռա­կան օր­գան­նե­րը, ո­րով­հետև բնու­թյամբ հատ­կաց­ված և մար­դու աղ­տո­տած թթ­ված­նի բա­ղադ­րու­թյան միջև այլևս ճչա­ցող տար­բե­րու­թյուն է ա­ռա­ջա­ցել, ինչ­պես թո­քե­րի և խռիկ­նե­րի: Իսկ երբ ձուկ ի ջրեն հա­նեն՝ նա մեռ­նի…
Մար­դը չար­դա­րաց­րեց Ա­րար­չի հույ­սե­րը, նա վատ­նեց սի­րո և հա­վա­տի ամ­բողջ պա­շա­րը, և արդ հա­սել է ժա­մը հա­տուց­ման: Դեռ ե­րեք դար ա­ռաջ Թո­մաս Մալ­թու­սը զգու­շաց­նում էր, որ երկ­րագն­դի բնակ­չու­թյու­նը երկ­րա­չա­փա­կան պրոգ­րե­սիա­յով բազ­մա­նա­լու մի­տում ու­նի, իսկ գո­յա­մի­ջոց­ներն ա­վե­լա­նում են միայն թվա­բա­նա­կան պրոգ­րե­սիա­յով, ո­րի պատ­ճա­ռով բնակ­չու­թյան մի մա­սին սպառ­նում են գոր­ծազր­կու­թյունն ու սո­վը։ Այդ ա­վե­լորդ ծան­րու­թյու­նը թո­թա­փե­լու և հա­սա­րա­կու­թյան զար­գաց­ման բնա­կա­նոն ըն­թացք ա­պահ­վե­լու հա­մար անհ­րա­ժեշտ է այն վե­րաց­նել սո­վի, պա­տե­րազմ­նե­րի, հա­մա­ճա­րակ­նե­րի մի­ջո­ցով… Մեզ փոր­ձում են մե­ղադ­րել այն կան­խար­գե­լե­լու մի­ջո­ցա­ռում­նե­րը ոչ պատ­շաճ մա­կար­դա­կով կազ­մա­կեր­պե­լու և բնակ­չու­թյա­նը ըստ կա­րի­քի հա­մա­պա­տաս­խան մի­ջոց­ներ չհատ­կաց­նե­լու մեջ: ՈՒ­զում եմ հի­շեց­նել, որ մեր եր­կր­նե­րում պար­բե­րա­բար գլուխ են բարձ­րաց­րել հա­մա­ճա­րակ­նե­րը և բազ­մա­թիվ մարդ­կանց կյան­քեր խլել՝ 1918-1920 թվա­կան­նե­րին ան­բա­վա­րար կազ­մա­կեր­պա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի պատ­ճա­ռով, բծա­վոր տի­ֆի վա­րա­կից վախ­ճան­վեց նույ­նիսկ Ա­ռա­ջին հան­րա­պե­տու­թյան դիկ­տա­տո­րը: Ժա­մա­նա­կին ոչ պատ­շաճ մա­կար­դա­կով է տե­ղե­կաց­վել ազ­գաբ­նակ­չու­թյունն այն­պի­սի բռն­կում­նե­րի մա­սին, ինչ­պի­սին 1994-95 թվա­կան­նե­րի դիֆ­թե­րիան, 2007 թվա­կա­նի կար­մրու­կը: Եվ մի շարք այլ հի­վան­դու­թյուն­ներ՝ մա­լա­րիա, բրու­ցե­լոզ, ՄԻԱՎ և այլ սե­ռա­վա­րակ­նե­րի և հա­մա­ճա­րակ­նե­րի մա­սին թաքց­վել է բնակ­չու­թյու­նից: Իսկ մենք գոր­ծում ենք բաց և ան­թա­քույց, թա­փան­ցիկ, ա­մեն օր ի­րա­զե­կե­լով հա­սա­րա­կու­թյա­նը նոր վա­րա­կի վտանգ­նե­րի և օ­գուտ­նե­րի մա­սին: Ա­ռակս զի՞նչ ցու­ցա­նե: Այն ցու­ցա­նե, որ կո­րո­նան թագ է, վի­րու­սը՝ բա­ցիլ: Բա՜…
Քե­մալն ու Վա­լո­դը միևնույն սան­րի ա­տամ­ներ էին, մե­կը՝ սև, մյու­սը՝ շեկ: Հի­մա, հո­ղին ա­նար­ժան այդ եր­կու ա­րա­րած­ներն էլ մե­ռած ու ան­թաղ են: Շնա­բա­րո դուրս­պր­ծուկ­ներ, ով­քեր շեղ­վե­ցին Մեր Աստ­ծո լույ­սից, ա­ռատ ա­րյուն հե­ղե­ցին ու վե­րած­վե­ցին գե­հե­նի սա­տա­նա­յա­կան կա­մա­կա­տար­նե­րի…
Հե­ծյալ­նե­րից մե­կը հա­մա­ռո­րեն հե­տապն­դում էր ինձ: Նա նույ­նիսկ այն­քան մո­տե­ցավ, որ սու­րը բարձ­րաց­րեց, որ հար­վա­ծի: Ես այդ աղ­մու­կի մեջ հասց­րի լսել նրա սպառ­նա­լի­քը, իբր՝ ժո­ղովր­դի վրա սուր բարձ­րաց­նողն այդ սրից էլ կընկ­նի, իբր Խուս­տուփ ու Մռով, Սի­փան ու Ա­րա, Ա­րա­րատ ու Ա­րա­գած մի հա­կադ­րեք, այլ հա­մադ­րեք և կհա­մոզ­վեք, որ նրանց միաս­նու­թյու­նը հզոր ու ան­պար­տե­լի լեռ­նա­պա­րիսպ է:
Գլուխս ա­փե­րիս մեջ ա­ռած, որ­տե­ղից որ­տեղ, հի­շե­ցի օս­մա­նա­կան ազ­գա­յին հե­րոս, ազ­գի դա­վա­ճան Հա­րու­թին, որ հայ մտա­վո­րա­կան­նե­րի ցու­ցակ կազ­մեց ու հանձ­նեց դահ­ճա­պե­տին, թե սրանց տա­րեք-կե­րեք, որ հո­տը մնա ա­ռանց ու­ղե­ղի և հեշտ ճամ­փեք սպան­դա­նոց, ու էդ շա­նը շան­սա­տակ ա­րեց մեր վրի­ժա­ռու հայ­րե­նա­կի­ցը, հե­տո աչ­քե­րիս ա­ռաջ երևու­թա­ցավ Սամ­վե­լը՝ այն սու­րը, որ սպա­նեց դա­վա­ճան հո­րը, կս­պա­նի նաև ու­րա­ցող… Ամ­բո­խի մի­ջից լս­վում էր՝ ար­ժա­նի՜ է, ար­ժա­նի՜ է: Հա՜… Հավն աչ­քիդ տա՜… Բա դա ա­նե­լու բան էր, այ ամ­բո­խա­հա­ճո: Հա­րա­զատ ծնո­ղիդ… քո ձեռ­քով… նրան, որ ծնել, մե­ծաց­րել, ուս­ման էր տվել, դպ­րոց ու ման­կա­պար­տեզ տա­րել՝ թա­թիկդ բռ­նած, մարդ դարձ­րել… Ա­մոթ քեզ: Հա­զար ա­մո՛թ…
Հան­կարծ հն­չեց փր­կա­րար հե­ռա­խո­սա­զան­գը, որն սթա­փեց­րեց և վա­նեց ինձ պա­տած դո­ղէ­րոց­քը:
-Մեկ վայր­կյան, երկ­րորդ գծով զանգ է գա­լիս, երևի դար­ձյալ ի­րեն կն­քա­հայր երևա­կա­յող շեֆ կո­չե­ցյալն է.
-Լսում եմ, ա­սա՛:
-Այդ ինչ­պե՞ս ես խո­սում ինձ հետ, ե­րի­տա­սարդ:
-Իսկ ո՞վ է ինձ ան­հան­գս­տաց­նում…
-Քե՞զ… Ան­հան­գս­տաց­նու՞մ: Զգու­շաց­նում եմ, ա­կանջ­ներդ կկտ­րե՛մ, ման­չո՛ւկ: Քեզ հետ խո­սում է Սո­ղո­մոն Թեհ­լի­րյա­նը: Հաս­կա­ցա՞ր… Հի­մա, կար­ծում եմ, ան­հան­գս­տա­նա­լու ա­ռիթ ու­նես:
Չեմ հաս­կա­նում, ին­չու՞ են քնից արթ­նա­ցել ու վրա տվել, ի՞նչ են ու­զում սրանք ին­ձա­նից: Սթր­վե՛ք ձեր տե­ղում: Նախ­կին բո­լոր ռե­ժիմ­նե­րի հետ փոխ­կա­պակց­ված կար­կա­ռուն դեմ­քեր, խոսք­նե­րը մեկ ա­րած, ոտ­քի են կանգ­նել և ցան­կա­նում են խա­թա­րել մեր նո­րօ­րյա կյան­քի խա­ղաղ բնա­կա­նոն ըն­թաց­քը: Լավ է, որ բա­ժա­նոր­դի հետ կապն ընդ­հատ­վեց, թե չէ նյար­դերս ար­դեն տե­ղի էին տա­լիս, և մահ­վան գե­րան­դին ձեռքն ա­ռած սա­տա­նա­յա­կան ինչ-որ մե­կի կմախ­քը սկ­սե­լու էր իր ա­րյու­նա­լի հունձ­քը: Ի՛նչ են վրա տվել, ծա­նոթ ու ան­ծա­նոթ ա­նուն­ներ՝ Ծա­ղի­կյան, Մել­քու­մով, Շի­րա­կյան, Թոր­լա­քյան, Յա­նի­կյան, Եր­կա­նյան, ու ե­սիմ էլ ին­չյան­ներ…. Զանգ զան­գի, հա­ղոր­դագ­րու­թյուն հա­ղոր­դագ­րու­թյան հետևից՝ կշ­տամ­բանք­նե­րով և սպառ­նա­լիք­նե­րով լե­ցուն:
Ես ան­մի­ջա­պես ըն­դու­նե­ցի իմ ա­մե­նափր­կիչ հա­բե­րը և հանձ­նա­րա­րե­ցի հայ­տա­րա­րել ար­տա­կարգ դրու­թյուն, բո­լոր զին­ված ստո­րա­բա­ժա­նում­նե­րին և ու­ժա­յին­նե­րին՝ անց­նել ա­ռա­ջին աս­տի­ճա­նի պատ­րաս­տու­թյան: Ար­տա­կարգ դրու­թյան ռե­ժի­մի անհ­րա­ժեշ­տու­թյու­նից ել­նե­լով, ա­պա­տե­ղե­կատ­վու­թյան և ֆեյ­քե­րի կան­խար­գել­ման նպա­տա­կով, ար­գե­լա­փա­կել զանգ­վա­ծա­յին լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րի և հա­մա­ցան­ցի գոր­ծու­նեու­թյու­նը:
Դա­վիթ ՄԿՐ ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­Ն
Դիտվել է՝ 4812

Մեկնաբանություններ