Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Թյու­րի­մա­ցութ­յու՞ն, թե՞ օ­րի­նա­չա­փու­թ­յուն

Թյու­րի­մա­ցութ­յու՞ն,  թե՞ օ­րի­նա­չա­փու­թ­յուն
24.04.2020 | 00:34
«Եր­ջա­նիկ» ազգ պետք է լի­նես, որ վեց հա­րյուր տա­րի պե­տու­թյուն չու­նե­նա­լուց հե­տո մի կերպ ա­վե­րակ­նե­րից եր­կիր հյու­սես, պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­ներ կա­ռու­ցես, վեց հա­րյուր տա­րիե ի վեր ա­ռա­ջին ան­գամ պա­տե­րազ­մով հո­ղեր հետ բե­րես, մեկ ազգ եր­կու պե­տու­թյուն ու­նե­նաս (թե­կուզ` մե­կը չճա­նաչ­ված), ու մեկ էլ` հո՛պ, քո իսկ ե­րան­քից գա­լար­վե­լով մե­կը վեր բարձ­րա­նա, սկ­սի քան­դել այն ա­մե­նը, ին­չը սե­րունդ­նե­րի կյանք, հո­գու «ա­րյուն» է ար­ժե­ցել, հատ առ հատ գլո­բա­լիս­տիա­կան-ան­բա­րո դե­տո­նա­տոր­ներ դնի բո­լոր ար­ժեք­նե­րիդ տակ` հա­նուն ու­րի­շի, գե­րա­գույն նպա­տակ ու­նե­նա­լով սր­բու­թյուն սր­բոց Ար­ցա­խը:
Կա­րո­ղա­ցա՞վ իր ծրա­գիրն ի­րա­կա­նաց­նել ա­պազ­գա­յին լի­դե­րը: Ո՛չ: Մա­կե­րե­սը քան­դեց, բջ­ջին չհա­սավ: Ա­պա­ցու՞­յցը: Իր ար­դեն «դիակ» լի­նե­լը: Ար­ժեք­նե­րը գլ­խա­տող­նե­րի բա­նա­կի դեմ էթ­նո­սի բա­նա­կի ա­մե­նօ­րյա հո­ծա­ցու­մը: Այդ ա­մե­նի «ա­րան­քում», չերևա­ցող, սա­կայն խոր­քում իր գոր­ծը ի­մա­ցող ու ո­րո­շա­կիո­րեն նա­վը խոր­քա­յին հա­տակ­նե­րում ան­խա­փան տա­նող­նե­րի լուռ առ­կա­յու­թյու­նը:
Հա, շատ բան քանդ­վեց-քայ­քայ­վեց: Հա, նյար­դե­րի պայ­քա­րը գրե­թե սերն­դի ող­նա­շա­րին հա­սավ: Հա, դրան էլ գու­մար­վեց հա­մաշ­խար­հա­յին ա­ղե­տը` կո­րո­նա­վի­րու­սը: Հա, թշ­նա­մա­ցանք ինչ-որ չա­փով մի­մյանց: Հա, քանդ­վե­ցին ինս­տի­տուտ­նե­րը, սա­կայն եր­կու մեծ ար­ձա­նագ­րում պար­տա­վոր ենք ա­նել.
1. Ո­րո­մը բա­ժան­վում էր ցո­րե­նից. Ա­սել է` նրանք, ով­քեր պետք է դի­մա­կա­յեին, դի­մա­կա­յե­լու ու հաղ­թե­լու են` ի­րենց հետևից տա­նե­լով ար­ժա­նի­նե­րին, թե­կուզ` մո­լոր­ված:
2. Ղա­րա­բա­ղի խնդ­րում ինչ-ինչ զար­գա­ցում­ներ ե­ղան, սա­կայն գի­ծը հս­տակ պահ­վեց:
Ար­ցա­խում` խա­ղա­տախ­տա­կին որևէ մեծ շե­ղում չկա` դեռ (ու դա` Աստ­ված շատ չհա­մա­րի). ան­չափ գրա­գետ ընտ­րու­թյուն­ներ տե­ղի ու­նե­ցան` ան­գամ կո­րո­նա­վի­րու­սի պայ­ման­նե­րում.
ա) Սո­րո­սա­կան­նե­րը, Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի «հա­մա­հուն­չը» Ղա­րա­բա­ղում փռ­վեց աս­ֆալ­տին: Ան­չափ գրա­գետ մա­նյով­րով սո­րո­սա­կան­նե­րի թեկ­նա­ծուին կցե­ցին այն­պի­սի մե­կի հետ, ո­րից հե­տո մնաց միայն սո­րո­սա­կա­նու­թյան հու­շը:
բ) Ըն­տր­վեց այն­պի­սի թեկ­նա­ծու, ո­րը նույն­քան ճկուն մա­նյով­րով խա­ղաց բո­լո­րի հետ. ըն­թաց­քում ցու­ցա­նեց, թե Ղա­րա­բա­ղի հար­ցում ա­ռանձ­նա­պես օր­թո­դոքս չէ, սա­կայն դեռ պաշ­տո­նը չս­տանձ­նած` Լավ­րո­վի հայ­տա­րա­րու­թյու­նից հե­տո, բա­վա­կա­նին հե­տաքր­քիր «սալ­դո» կա­տա­րեց:
Ի­րա­կա­նում ա­նե­լով այն, ինչ պար­տա­վոր էր Լավ­րո­վի հայ­տա­րա­րությ­ւո­նից հե­տո ա­նել Նի­կո­լը, բայց քա­նի որ նա այն­պի­սի մի քաոս է ստեղ­ծել Ղա­րա­բա­ղյան հար­ցում, բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նի, ԵԱՀԿ հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րի, այդ թվում և Ս. Լավ­րո­վի «մոտ», որևէ հո­դա­բաշխ բարձ­րա­ձայ­նում ա­նել չէր կա­րող. ան­մի­ջա­պես բե­րա­նը կխ­ցեին, այդ դե­րա­կա­տա­րու­թյու­նը ստանձ­նեց Ար­ցա­խի նո­րըն­տիր նա­խա­գահ Ա­րա­յիկ Հա­րու­թյու­նյա­նը, ընդ ո­րում` բա­վա­կա­նին հա­ջող. ար­ձա­նագ­րե­լով, որ ոչ միայն վեր­ջին խոս­քը Ար­ցա­խինն է, այլև ի­րենք իս­կա­պես «բա­նակ­ցա­յին կողմ» են, մա­նա­վանդ` հա­յաս­տա­նյան կի­սատ-պռատ մո­տե­ցում­նե­րի կող­քին:
Ար­ցա­խյան կող­մի այդ հայ­տա­րա­րու­թյու­նը (հաս­կա­նա­լի է` այն ա­ռանց հա­յաս­տա­նյան խոր­քա­յին խա­ղա­ցող­նե­րի մո­դե­լա­վոր­ման չէր կա­րող լի­նել) լուրջ հայտ-պո­կում էր բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցի այս փու­լի հա­մար, և ե­կավ հա­վաս­տե­լու, որ այն­քան էլ այն­պես չէ, թե բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցը, ի դեմս գլո­բա­լիս­տա­կան լա­բի­րին­թո­սում շշկռ­ված Փա­շի­նյա­նի, ան­տեր է մնա­ցել հայ­կա­կան կող­մից, և «մնա­ցյալք» ինչ ա­սես կա­րող են պար­տադ­րել ամ­բի­ցիա­նե­րի կծիկ, ոչ հա­վա­սա­րակ­շիռ, ան­լուրջ թավ­շին:
Խն­դի­րը նուրբ է մեկ այլ ա­ռու­մով. Լավ­րո­վը, բա­նակ­ցա­յին սե­ղա­նի գաղտ­նի­քը նե­տե­լով աս­պա­րեզ, ինչ հարց էր լու­ծում. Ռու­սաս­տանն շտա­պու՞մ է, ո­րով­հետև կո­րո­նա­վի­րու­սը սր­բագ­րում է աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան զար­գա­ցում­նե­րը, վե­րա­դա­սա­վո­րու­թյուն­նե­րը, և ինչ-որ մի պա­հի կա­րող են ա­մե­րի­կյան «Փեթ­րիոթ­նե­րը» իս­կա­պես հա­նուն Թուր­քիա­յի մուտք գոր­ծել տա­րա­ծաշր­ջան` փո­խե­լով խա­ղը, բա­լան­սը, և Ռու­սաս­տա­նը բաց թող­նի թե՛ տա­րա­ծաշր­ջա­նում, թե՛ Ի­րան-Ան­դր­կով­կաս «մե­տաք­սե» ճամ­փի վրա իր վե­րահս­կո­ղու­թյու­նը։
Թե՞ Լավ­րո­վը դր­դում էր հայ­կա­կան կող­մին (հա­նած Նի­կոլ), այն է` ի­րա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն ա­նող-մո­դե­լա­վո­րող-խոր­քա­յին խա­ղա­ցող­նե­րին հս­տա­կեց­նել ի­րենց դիր­քո­րո­շու­մը, որ­պես­զի հաս­կա­նա­լի լի­նեն ա­պա­գա քայ­լե­րը:
Չմո­ռա­նանք` Ռու­սաս­տա­նը ևս իր լավ օ­րե­րը չի ապ­րում, և «մեծ» աշ­խար­հը կո­րո­նա­վի­րու­սով վեր­ջին մարտն է մղում Չի­նաս­տան, Ռու­սաս­տան, Ի­րան, մի քիչ էլ ԵՄ տի­րույ­թի դեմ:
Պետք է ա­չա­լուրջ լի­նել. մենք ևս մեր ռե­սուրս­ներն ու փա­յա­բա­ժինն ու­նենք այս մեծ խա­ղում, ու էն­պես չէ, որ մի Նի­կո­լի շուրջ է ա­մեն բան պտտ­վում:
Մա­նա­վանդ որ ին­քը, ա­սա­ցինք, դե­ֆակ­տո այլևս չկա:
Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ
Դիտվել է՝ 4696

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ