Մեզ նման միամիտ ու հետամնաց հասարակություններում մարդկանց թվում է, որ մենք ունենք բարձր քաղաքակրթական արժեքներ, որի համար քաղաքակրթության հիմնական կրողները ուղղակի պարտավոր են մեզ խորապես հարգել ու, նույնիսկ, սիրել։

Որպեսզի լավ պատկերացնենք, թե ինչու է Ռուսաստանը աստիճանաբար թեքվել ու շարունակում թեքվել դեպի Ադրբեջան, անտեսելով ռազմավարական դաշնակից Հայաստանի ազգային ու պետական շահերը, պետք է հասկանանք նաև, թե ինչ պատմություն ունի այդ թեքումը, և ովքեր են կանգնած դրա հետևում։

Այսօր Արցախի ողբերգությունը նորմալ մարդիկ վերագրում են Հայաստանի արևմտական հանրույթին, ի դեմս թուրք-բրիտանա-ամերիկյան գործակալական ցանցի` փաշինյան նիկոլի գլխավորությամբ:

Պատի պոկովի օրացույցն իսկական 365-էջանոց փոքր հանրագիտարան էր, որի մեջ հոդվածները դասավորված էին ոչ թե այբբենական կարգով, այլ՝ ամսաթվերով։ Նոր օրացույցն առնում էինք Նոր տարվա կողմերը, երբ դեռ պատից կախած էր լինում հինը՝ բարակած, վերևի մասում՝ պատռված թերթերի անհավասար մնացորդներով։ Առնում էինք ու պահարանի խորքերում պաշարած պնդուկ-պոպոքի, նարնջի ու մանդարինի հետ դառնում էր Նոր տարվա տոնական տրամադրության առաջին ծիծեռնակներից մեկը։ Նոր օրացույցից միշտ Նոր տարվա շունչ էր գալիս։ Մեջը սպասում կար, խորհրդավորություն, մի ամբողջ տարվա դեպքեր, որ դեռ չեն պատահել, բայց պատահելու են։

Գիտությունը և դրանով պայմանավորված զարգացումը ուղղակի հետևանք է սեփական չիմացության ճանաչման, ճիշտ հարցեր բարձրացնելու և այդ հարցերին պատասխաններ փնտրելու:

Ինչո՞ւ Ադրբեջանը ջարդեց մեզ. այս հարցին դեռ չենք տվել իրական ազնիվ ու պարզ պատասխանը, այն է՝ որովհետև այս փուլում ավելի լուրջ պետություն էր։ Ալիևին հաջողվեց տարիների ընթացքում շատ ավելի լուրջ պետություն կառուցել. ոչ միայն փողով ու ոչ միայն բանակ։ Լուրջ պետություններն են լուրջ դաշնակիցներ ձեռք բերում, լուրջ նպատակներ դնում, լուրջ համակարգեր ստեղծում, լուրջ հաշվարկներ անում և հակառակորդին (տվյալ դեպքում՝ մեզ) լուրջ սխալի վրա բռնացնում ու ջարդում։

«Հրաչյա Ներսիսյանը բնության այն շնորհներից է, որ մարմնավորում է վեհ մարդկայնությունը, դերասանական տաղանդն ու խորաթափանց իմաստնությունը»,- տաղանդավոր դերսանին այսպես է բնութագրել նկարիչ Մարտիրոս Սարյանը:

Հայաստանը խորհրդային տարիներին ուներ մեկ անկլավ Ադրբեջանում՝ Արծվաշենը, ադրբեջանցիք՝ երեք անկլավ Հայկական ԽՍՀ տարածքում (տես սովետական քարտեզը): «ժողվարչապետ» փաշինյանը հանուն խաղաղության մեծահոգաբար համաձայնել Է փոխանակվել անկլավներով, բայց ադրբեջանականների թիվը դարձրել է ութ գյուղ և ընդհանրապես մոռացել է Արծվաշենի մասին:

2024թ պետական բյուջեի նախագծից պարզ է դառնում, որ Երևանին հատկացվող գումարները կրճատվում են (շուրջ հինգ միլիարդ դրամով) և կրճատվում են ոչ թե պարգևավճարների կամ ներկայացուցչական ծախսերի ու գործուղումների, այլ կարևոր ուղղության համարվող սուբվենցիոն ծրագրերի մասով։

Այսօր հանրային կարծիքում արմատավորված է միտքն առ այն, որ արցախյան ողբերգությունը ռուսների ձեռքի գործն է: