Մանրամասն որոնում (արխիվ)
18.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » Հո­ղի շու­կա­յի ներդ­րում ՈՒկ­րաի­նա­յում` հա­մաշ­խար­հա­յին ճգ­նա­ժա­մի ժա­մա­նակ. իսկ ի՞նչ է լի­նե­լու Հա­յաս­տա­նում

Հո­ղի շու­կա­յի ներդ­րում ՈՒկ­րաի­նա­յում` հա­մաշ­խար­հա­յին ճգ­նա­ժա­մի ժա­մա­նակ. իսկ ի՞նչ է լի­նե­լու Հա­յաս­տա­նում

Հո­ղի շու­կա­յի ներդ­րում ՈՒկ­րաի­նա­յում` հա­մաշ­խար­հա­յին ճգ­նա­ժա­մի ժա­մա­նակ. իսկ ի՞նչ է լի­նե­լու Հա­յաս­տա­նում
07.04.2020 | 00:45
ՈՒկ­րաի­նան փոր­ձա­դաշտ է դար­ձել բնակ­չու­թյան թի­վը կր­ճա­տե­լու գի­տա­փոր­ձե­րի հա­մար։ Եվ դա վե­րա­բե­րում է ոչ միայն ՈՒկ­րաի­նա­յին ու նախ­կին ԽՍՀՄ-ի տա­րած­քին, այլև ամ­բողջ մո­լո­րա­կին։ ՈՒ­շադ­րու­թյան է ար­ժա­նի այն փաս­տը, որ 2013 թ. դեկ­տեմ­բե­րի 3-ին, երբ ՈՒկ­րաի­նա­յում ծա­վալ­վում էր «Եվ­րա­մայ­դա­նի» հրահ­րած քա­ղա­քա­կան ճգ­նա­ժա­մը, «Monsanto» ըն­կե­րու­թյան փոխ­նա­խա­գահ Մադ­րա­ցոն հայ­տա­րա­րեց, որ ըն­կե­րու­թյան նպա­տակ­նե­րից մե­կը «ՈՒկ­րաի­նա­յում այն­պի­սի բա­րեն­պաստ մթ­նո­լոր­տի ստեղ­ծումն է, ո­րը կխ­թա­նի նո­րա­մու­ծու­թյուն­նե­րը և կն­պաս­տի գյու­ղատն­տե­սու­թյան հե­տա­գա զար­գաց­մա­նը»։ Մնում է միայն գու­շա­կել, թե նա, «բա­րեն­պաստ մթ­նո­լորտ» ա­սե­լով, քա­ղա­քա­կան քաո՞­սը նկա­տի ու­ներ։ Այս­պի­սով, ա­մե­րի­կա­ցի գյու­ղատն­տե­սա­կան ծան­րակ­շիռ դեմ­քե­րը չեն թաքց­նում ուկ­րաի­նա­կան հո­ղե­րի նկատ­մամբ ի­րենց գի­շատ­չա­կան պլան­նե­րը։ ՈՒկ­րաի­նա թա­փան­ցե­լու խնդ­րում «Monsanto»-ն օգտ­վել և օգտ­վում է ԱՄՆ-ի պետ­դե­պար­տա­մեն­տի հա­մա­կող­մա­նի օ­ժան­դա­կու­թյու­նից։ Ա­մե­րի­կա­ցի դի­վա­նա­գետ­ներն զբաղ­վում են ըն­կե­րու­թյան քա­ղա­քա­կան լոբ­բին­գով «եր­րորդ աշ­խար­հի եր­կր­նե­րում` վեր­ջին­նե­րիս կա­ռա­վա­րու­թյուն­նե­րին հա­կե­լով «Mon­santo»-ին թույլ տա­լու մտ­նել ի­րենց ներ­քին շու­կա­նե­րը և նրան վա­ճա­ռել զգա­լի գյու­ղատն­տե­սա­կան հո­ղեր։
Այն, ինչ այ­սօր տե­ղի է ու­նե­նում ՈՒկ­րաի­նա­յում, կենտ­րո­նաա­մե­րի­կյան եր­կր­նե­րում ա­մե­րի­կյան «Յու­նայ­թեդ ֆրութ» ըն­կե­րու­թյան տի­րա­պե­տու­թյան պատ­մու­թյան փաս­տա­ցի կրկ­նու­թյունն է։ Միայն թե բա­նա­նի փո­խա­րեն ՈՒկ­րաի­նան ար­տադ­րե­լու է ԳՁ հա­ցա­բույ­սեր։ Իսկ ուկ­րաի­նա­կան հո­ղե­րի նկատ­մամբ անդ­րազ­գա­յին ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի հե­տաք­րք­րու­թյան պատ­ճառ­նե­րը ոչ միայն ֆի­նան­սատն­տե­սա­կան հար­թու­թյու­նում են, այլև ժո­ղովր­դագ­րա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րի կա­ռա­վար­ման ո­լոր­տում։ Կա­րե­լի է չկաս­կա­ծել, որ անդ­րազ­գա­յին ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի հետ հե­տա­գա հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նից ՈՒկ­րաի­նա­յի հրա­ժար­վե­լու դեպ­քում (մի րո­պե պատ­կե­րաց­նենք, որ Կիևում իշ­խա­նու­թյան են ե­կել վար­քա­գի­տակ ղե­կա­վար­ներ) հա­մաշ­խար­հա­յին ագ­րոար­դյու­նա­բե­րա­կան գոր­ծա­րա­րու­թյան պա­րագ­լուխ­ներն ան­մի­ջա­պես գոր­ծի կդ­նեն ի­րենց ազ­դե­ցու­թյան լծակ­նե­րը ԱՄՆ-ի պետ­դե­պար­տա­մեն­տում, ԿՀՎ-ում, ԵՄ եր­կր­նե­րի հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րում, և Կիևում իս­կույն տե­ղի կու­նե­նա հեր­թա­կան «Եվ­րա­մայ­դա­նը» ի շահ արևմտյան ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի։ Դա­տե­լով ըստ ա­մե­նայ­նի, նա­խա­գահ Զե­լենս­կին «Monsanto»-ի տե­րե­րի և ԱՄՆ-ի վեր­նա­խա­վի «բա­րե­կամ­նե­րից» է, թե չէ նրա հա­մար վա­ղուց մի նոր «մայ­դան» սար­քած կլի­նեին։ ՈՒկ­րաի­նա­կան կա­ռա­վա­րու­թյու­նից Արևմուտ­քի հիմ­նա­կան պա­հանջ­նե­րից մեկն է հո­ղա­հան­դե­րի վե­րահ­սկ­ման թու­լա­ցու­մը։ ԱՄՆ-ը և ԵՄ-ը ցան­կա­նում են հնա­րա­վո­րինս հար­մա­րա­վետ պայ­ման­ներ ստա­նալ ուկ­րաի­նա­կան հո­ղե­րի բա­ժան­ման ժա­մա­նակ։ Պարզ է, որ ուկ­րաի­նա­կան ագ­րոար­դյու­նա­բե­րա­կան հա­մա­լի­րի ճա­կա­տագ­րի շուրջ եվ­րո­պա­կան և ա­մե­րի­կյան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը խոր­հր­դակ­ցում են խո­շո­րա­գույն ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի հետ։ Ի­րա­վի­ճակն ար­դեն տագ­նա­պեց­րել է եվ­րո­պա­կան սո­ցիա­լիս­տա­կան կու­սակ­ցու­թյուն­նե­րին, ո­րոնք հան­դես են գա­լիս ՈՒկ­րաի­նա­յի նկատ­մամբ ի­րենց կա­ռա­վա­րու­թյուն­նե­րի քա­ղա­քա­կա­նու­թյան դեմ։ Այս­պես, Գեր­մա­նիա­յի ձախ կու­սակ­ցու­թյու­նը հար­ցու­մով դի­մել է կա­ռա­վա­րու­թյա­նը` պա­հան­ջե­լով պար­զա­բա­նել ՈՒկ­րաի­նա­յում հո­ղե­րի գն­ման շուրջ ա­ռա­ջա­ցած ի­րադ­րու­թյու­նը։ Գեր­մա­նա­կան ղե­կա­վա­րու­թյունն ստիպ­ված է ե­ղել ա­նուղ­ղա­կիո­րեն ըն­դու­նե­լու ՈՒկ­րաի­նա­յում մի շարք խո­շոր ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի տն­տե­սա­կան շա­հե­րի առ­կա­յու­թյու­նը, այդ թվում` հո­ղա­հան­դակ­նե­րի վե­րա­բա­ժան­ման աս­պա­րե­զում։
«Monsanto»-ից բա­ցի ուկ­րաի­նա­կան հո­ղերն ակ­տի­վո­րեն գնում են «DuPont»-ը (նույն­պես շատ հայտ­նի ա­մե­րի­կյան քի­միա­կան ըն­կե­րու­թյուն, ո­րի թու­նա­վոր նյու­թերն ու նա­պալ­մը ժա­մա­նա­կին Վիետ­նա­մում կի­րա­ռել է ա­մե­րի­կյան բա­նա­կը) և գեր­մա­նա­կան «Agrarius Ag» ըն­կե­րու­թյու­նը։ Միայն 2014 թ. վե­րա­կա­ռուց­ման ու զար­գաց­ման եվ­րո­պա­կան բան­կը վար­կա­վո­րել է ուկ­րաի­նա­կան 131 ագ­րոար­դյու­նա­բե­րա­կան ձեռ­նար­կու­թյուն։ ՈՒկ­րաի­նա­կան գյու­ղատն­տե­սա­կան ար­տադ­րան­քի 90 %-ը ար­տա­հան­վում է Եվ­րո­պա։ Ի մի­ջի այ­լոց, գեր­մա­նա­կան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը գե­րա­դա­սում է լռու­թյուն պահ­պա­նել եվ­րո­պա­կան բան­կե­րի կող­մից այն անդ­րազ­գա­յին ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի վար­կա­վոր­ման մա­սին ստույգ տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի վե­րա­բե­րյալ, ո­րոնք պատրաստ­վում են ՈՒկ­րաի­նա­յում զար­գաց­նե­լու ԳՁ ար­տադ­րան­քի ար­տադ­րու­թյու­նը։ Հենց դա էլ հա­րու­ցում է եվ­րո­պա­կան ձա­խե­րի տագ­նա­պը, ո­րոնք ան­հան­գս­տա­նում են եվ­րո­պա­կան շու­կա­ներ ՈՒկ­րաի­նա­յում ա­ճեց­վող ԳՁ ար­տադ­րան­քի թա­փանց­ման հնա­րա­վո­րու­թյու­նից։ Գեր­մա­նա­ցի ձա­խե­րը, մաս­նա­վո­րա­պես, ըն­դգ­ծում են, որ այն բա­նից հե­տո, երբ ՈՒկ­րաի­նա­յում տա­պալ­վեց Յա­նու­կո­վի­չը, նոր կա­ռա­վա­րու­թյու­նը ԵՄ-ին միա­վոր­վե­լու ո­րո­շում ըն­դու­նեց, ո­րում աս­վում է ՈՒկ­րաի­նա­յում նո­րա­գույն կեն­սա­տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի ո­լոր­տի բաց­ման ու զար­գաց­ման մա­սին, այդ թվում` ԳՁ ար­տադ­րան­քի ար­տադ­րու­թյան մա­սին։ Բա­ցի Եվ­րո­պա­յում նման ար­տադ­րան­քի տա­րած­ման խնդ­րից, գեր­մա­նա­ցի ձա­խերն ան­հան­գս­տա­ցած են նաև ՈՒկ­րաի­նա­յի սո­ցիա­լա­կան հար­ցե­րով։ Ըստ նրանց, ուկ­րաի­նա­ցի ժո­ղովր­դի վի­ճակն ա­վե­լի կվա­տա­նա, ե­թե անդ­րազ­գա­յին կոր­պո­րա­ցիա­նե­րը վերջ­նա­կա­նա­պես գրա­վեն երկ­րի գյու­ղատն­տե­սու­թյան հա­մար պի­տա­նի հո­ղե­րի մեծ մա­սը։
Ի­հար­կե, ՈՒկ­րաի­նա­յի հս­կա­յա­կան գյու­ղատն­տե­սա­կան հո­ղե­րը, ո­րոնք ա­մե­նա­մեծն են Եվ­րո­պա­յում (չհաշ­ված ռու­սա­կա­նը), իս­կա­կան գյուտ են արևմտյան ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի հա­մար, ո­րոնք պլա­նա­վո­րում են վիթ­խա­րի չա­փով ա­վե­լաց­նել ի­րենց շա­հույ­թը։ Բնա­կան է, որ ա­մե­րի­կյան կա­ռա­վա­րու­թյու­նից ու նրա եվ­րո­պա­կան ար­բա­նյակ­նե­րից լիա­կա­տար ֆի­նան­սա­կան, գա­ղա­փա­րա­կան ու կազ­մա­կեր­պա­կան կախ­ման մեջ գտն­վող կիևյան վար­չա­կար­գը չի կա­րող անդ­րազ­գա­յին ըն­կե­րու­թյուն­նե­րին մեր­ժել վար­կե­րի դի­մաց հո­ղի տրա­մադ­րու­մը։ ՈՒս­տի ՈՒկ­րաի­նա­յին մնում է հաշտ­վել այն բա­նի հետ, որ մո­տա­կա ա­պա­գա­յում նրա գյու­ղատն­տե­սու­թյու­նը կհայ­տն­վի իս­կա­կան ա­ղե­տի մեջ։ Եվ ի­րադ­րու­թյու­նը դժ­վար թե կար­գա­վոր­վի ա­ռանց ար­մա­տա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նա­կա­կից ուկ­րաի­նա­կան պե­տու­թյան ար­դեն քա­ղա­քա­կան հար­թու­թյու­նում։ Եվ հույս ու­նենք, որ բո­լո­րին հաս­կա­նա­լի է, թե ին­չու այդ հար­ցը շա­րադ­րե­լիս մենք դի­մե­ցինք նաև ա­մե­րի­կա­հայ Սերժ Թան­կյա­նի` Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյանն ու հայ ժո­ղովր­դին ուղղ­ված կո­չին։ Չէ՞ որ Հա­յաս­տանն էլ ու­նի ԵՄ-ին միա­վոր­վե­լու հա­մա­ձայ­նա­գիր, և Հա­յաս­տա­նը նույն­պես պար­տա­վոր­վել է ըն­դու­նե­լու նո­րա­գույն տեխ­նո­լո­գիա­նե­րի կի­րառ­ման ո­լոր­տի բաց­ման և զար­գաց­ման (պարզ է, որ Հա­յաս­տա­նում) նոր­մե­րը, այդ թվում` ԳՁ ար­տադ­րան­քի գծով։
Ա­մե­նա­զար­մա­նա­լին այն է, որ նույ­նիսկ կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րած­ման ներ­կա­յիս պայ­ման­նե­րում ՈՒկ­րաի­նա­յում հո­ղե­րի «բաշխ­ման» գոր­ծըն­թա­ցը «սա­ռեց­ված չէ»։ Մար­տի 28-ին իր «Յու­թուբ» ա­լի­քում ա­հա թե ինչ է հայ­տա­րա­րել «Ազ­գա­յին կոր­պուս» կու­սակ­ցու­թյան ա­ռաջ­նորդ Անդ­րեյ Բի­լեց­կին. «Այն ի­րա­վի­ճա­կում, երբ ՈՒկ­րաի­նա­յում կա­րան­տին է մտց­վել, իսկ աշ­խար­հում սկս­վել է վեր­ջին ժա­մա­նակ­նե­րի ա­մե­նա­ծա­վա­լուն տն­տե­սա­կան ճգ­նա­ժա­մը, ՈՒկ­րաի­նա­յի նա­խա­գահ Զե­լենս­կին նա­խա­տե­սում է բա­ցել հո­ղի շու­կան»։ Քաղ­գոր­ծի­չը հա­մոզ­ված է, որ գյու­ղատն­տե­սա­կան հո­ղե­րի վա­ճառ­քի թույ­լտ­վու­թյու­նը կհան­գեց­նի դրանք «ջրի գնով» ծախծ­խե­լուն։ «Ընդ­հան­րա­պես կա­րե­լի՞ է վա­ճա­ռել հո­ղը, ցան­կա­ցած պե­տա­կան ու ազ­գա­յին պա­շար­նե­րը, երբ աշ­խար­հում հա­րյուր տար­վա ա­մե­նա­մեծ ֆի­նան­սա­կան ճգ­նա­ժամն է։ Ոչ։ Հա­մաշ­խար­հա­յին ագ­րոըն­կե­րու­թյուն­նե­րի բաժ­նե­տոմ­սե­րը 2-3 շա­բա­թում ար­ժեզ­րկ­վել են 20-30 %-ով։ Դա նշա­նա­կում է, որ 1 հա հո­ղի հա­մար այժմ տա­լու են 300-500 դո­լար։ Նույ­նիսկ ոչ թե 1500, այլ 500 դո­լար։ Այն ա­մե­նը, ինչ կս­տա­նա ՈՒկ­րաի­նան, կլի­նի մի քա­նի մի­լիարդ դո­լար, ո­րոնք նա կու­տի մի քա­նի ամ­սում, հե­տո կմ­նա ա­ռանց փո­ղի»,- ա­սել է Բի­լեց­կին։ Նա ա­վե­լաց­րել է, որ Գե­րա­գույն ռա­դա­յի ար­տա­հերթ սե­սիա­յում հո­ղի շու­կա­յի բաց­ման քն­նարկ­ման պլա­նը հա­վա­սա­րա­զոր է ազ­գա­յին շա­հե­րի դա­վա­ճա­նու­թյան, քա­նի որ ճգ­նա­ժա­մի պայ­ման­նե­րում հողն ա­ժեզ­րկ­վել է և կա­րող է զանգ­վա­ծա­բար գն­վել սպե­կու­լյանտ­նե­րի և օ­լի­գարխ­նե­րի կող­մից։ «ՈՒկ­րաի­նա­ցի հո­ղա­տե­րերն ու մթերք ար­տադ­րող­ներն ա­զատ փո­ղեր չու­նեն. նրանք ապ­րում են բեր­քից բերք։ Այդ խն­դի­րը կա­րե­լի էր լու­ծել պե­տա­կան վար­կա­վոր­մամբ, բայց բյու­ջեի այն փո­փո­խու­թյուն­նե­րում, որ ներ­կա­յաց­րել է վար­չա­պետ Շմի­գա­լը, հս­տակ նշ­ված է, որ կա­ռա­վա­րու­թյունն ուկ­րաի­նա­ցի ֆեր­մեր­նե­րին 4 մլրդ գրիվ­նա­յի վարկ չի տա։ Դա նշա­նա­կում է, որ նրանց հո­ղե­րը կգ­նեն կամ մի­ջազ­գա­յին սպե­կու­լյանտ­նե­րը, կամ ուկ­րաի­նա­ցի օ­լի­գարխ­նե­րը` կո­սյուկ­նե­րը, պո­րո­շեն­կո­նե­րը, բախ­մա­տյուկ­նե­րը և ու­րիշ­նե­րը։ Ինչ-որ մե­կը կար­ծում է, թե Զե­լենս­կու «մի հո­գուն 100 հեկ­տա­րից ոչ ա­վե­լի» հայ­տա­րա­րու­թյու­նը կա­րող է կան­խել հո­ղի վա­ճառ­քը։ Ա­մենևին։ Ֆի­նան­սա­կան ճգ­նա­ժա­մի ա­ռաջ կանգ­նած երկ­րում, որ­տեղ կա­րան­տի­նի երկ­րորդ շա­բա­թում մար­դիկ ար­դեն ու­տե­լու բան չու­նեն, բազ­մա­թիվ փո­խան­ձե­րի կա­րե­լի է գտ­նել»,- ըն­դգ­ծել է Բի­լեց­կին։ Նա հա­մոզ­ված է, որ հո­ղի շու­կա­յի մա­սին օ­րեն­քը հնա­րա­վո­րինս ա­րագ ըն­դու­նե­լով` իշ­խա­նու­թյունն ու­զում է Ար­ժույ­թի մի­ջազ­գա­յին հիմ­նադ­րա­մից (ԱՄՀ) ստա­նալ 8,5 մլրդ դո­լա­րը, և դա այն ժա­մա­նակ, երբ ՈՒկ­րաի­նան 2020 թ. պետք է վճա­րի մոտ 17 մլրդ։ Բե­լեց­կին կար­ծում է, որ այդ­պի­սի հան­գա­մանք­նե­րում հո­ղի վա­ճառ­քը «կհան­գեց­նի ուկ­րաի­նա­կան տն­տե­սու­թյան և պե­տու­թյան ինք­նու­րույ­նու­թյան լիո­վին ոչն­չաց­ման»։
ՈՒկ­րաի­նա­յում կո­րո­նա­վի­րու­սի և կա­րան­տի­նի պայ­ման­նե­րում Զե­լենս­կու մտադ­րու­թյուն­նե­րը չա­փա­զանց լուրջ են։ «Ժո­ղովր­դի ծա­ռա­ներ» միա­վո­րու­մից խոր­հր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­վոր Նի­կի­տա Պո­տու­րաևը մար­տի 27-ին հայ­տա­րա­րել է, որ հո­ղի շու­կա­յի և ազ­գայ­նաց­ված բան­կե­րի մա­սին օ­րի­նագ­ծե­րի ըն­դուն­ման պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյու­նը ձեռք է բեր­վել նա­խա­գա­հի հետ «Ժո­ղովր­դի ծա­ռա­ներ» խմ­բակ­ցու­թյան հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ։ Այդ օ­րի­նագ­ծե­րի քվեար­կու­թյու­նը կազ­դի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան նոր ծրագ­րի շր­ջա­նա­կում ՈՒկ­րաի­նա­յին օգ­նու­թյուն տրա­մադ­րե­լու վրա։ ԱՄՀ-ի տնօ­րեն Կրիս­տա­լի­նա Գեոր­գիևնան նշել է, որ դրանց ըն­դու­նու­մը թույլ կտա «ա­րագ ա­ռաջ շարժ­վել` նոր հա­մա­ձայ­նագ­րի պա­րա­մետ­րերն ա­վե­լի լայն հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րով լրամ­շա­կե­լով, քան են­թադր­վում էր ա­վե­լի վաղ»։ Ըստ Զե­լենս­կու, օ­րենք­ներն ըն­դու­նե­լուց հե­տո եր­կու շա­բաթ­վա ըն­թաց­քում ՈՒկ­րաի­նան կա­րող է ստա­նալ 1,5-2 մլրդ դո­լար, իսկ օգ­նու­թյան ընդ­հա­նուր գու­մա­րը կհաս­նի 8 մլրդ դո­լա­րի։ Արևմտյան և այլ ըն­կե­րու­թյուն­նե­րի կող­մից ՈՒկ­րաի­նա­յի օ­կու­պա­ցիա­յի ե­ռուն շր­ջանն է։ Եվ պարզ­վում է, որ ոչ մի կո­րո­նա­վի­րուս չի խան­գա­րում, որ դա­վա­ճան­նե­րը շա­րու­նա­կեն ի­րենց երկ­րին դա­վա­ճա­նե­լը...
Վեր­ջում ա­հա թե էլ ինչ հի­շեց­նենք։ 2013 թ. երբ նոր-նոր էր պատ­րաստ­վում Հա­յաս­տա­նի Սահ­մա­նադ­րու­թյան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի նա­խա­գի­ծը, մենք ու­շադ­րու­թյուն էինք հրա­վի­րում այն բա­նին, որ հո­ղը պետք է հան­վի առևտրաշր­ջա­նա­ռու­թյու­նից և հենց ըստ Սահ­մա­նադ­րու­թյան։ Ցա­վոք, հան­րա­պե­տա­կան­ներն ար­հա­մար­հե­ցին ի­րենց քն­նա­դատ­նե­րի նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րը։ Եվ հայ­կա­կան Սահ­մա­նադ­րու­թյան 10-րդ հոդ­վա­ծը («Սե­փա­կա­նու­թյան ե­րաշ­խա­վո­րու­մը») հն­չում է այս­պես. «Ըն­դեր­քը և ջրա­յին պա­շար­նե­րը բա­ցա­ռա­պես պե­տու­թյան սե­փա­կա­նու­թյունն են»։ Բայց ոչ հո­ղը։ Այլ խոս­քով, հո­ղը մեզ մոտ չեն ճա­նա­չել որ­պես հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան, պե­տա­կան հարս­տու­թյուն և սե­փա­կա­նու­թյուն։ Դա նշա­նա­կում է, որ մեր հո­ղը կա­րող են և վա­ճա­ռել։ Ինձ կա­ռար­կեն, թե Սահ­մա­նադ­րու­թյան 60-րդ հոդ­վա­ծում իբր օ­տա­րերկ­րա­ցի­նե­րին ար­գել­ված է Հա­յաս­տա­նում հո­ղի սե­փա­կա­նա­տեր լի­նե­լը։ Բայց դա ճիշտ չէ։ Ա­հա 60-րդ հոդ­վա­ծի 6-րդ կե­տի («Սե­փա­կա­նու­թյան ի­րա­վուն­քը») տեքս­տը. «6. Հո­ղի սե­փա­կա­նու­թյան ի­րա­վուն­քից չեն օգտ­վում օ­տա­րերկ­րյա քա­ղա­քա­ցի­նե­րը և քա­ղա­քա­ցիու­թյուն չու­նե­ցող ան­ձինք, բա­ցա­ռու­թյամբ օ­րեն­քով նա­խա­տես­ված դեպ­քե­րի»։ Բայց տեքս­տի ի­մաս­տից երևում է, որ մենք խս­տո­րեն չենք ար­գե­լել հո­ղի վա­ճառքն օ­տա­րերկ­րյա քա­ղա­քա­ցի­նե­րին կամ քա­ղա­քա­ցիու­թյուն չու­նե­ցող ան­ձանց։
Իսկ այժմ վեր­հի­շենք «Mon­santo» ըն­կե­րու­թյան` Հա­յաս­տան գա­լու մա­սին լու­րե­րի կա­պակ­ցու­թյամբ Սերժ Թան­կյա­նի ան­հան­գս­տու­թյու­նը և նա­խազ­գու­շա­ցում­նե­րը։ Ա­վե­լաց­նենք մեր մտ­քերն այն մա­սին, որ Հա­յաս­տա­նը չի ար­գե­լում հո­ղի վա­ճառքն օ­տա­րերկ­րա­ցի­նե­րին և քա­ղա­քա­ցիու­թյուն չու­նե­ցող ան­ձանց «օ­րեն­քով նա­խա­տես­ված դեպ­քե­րում»։ Հա­մե­մա­տենք ի­րա­վի­ճակ­նե­րը. Հա­յաս­տա­նում կա­րան­տին է և ինք­նա­մե­կու­սա­ցում, ՈՒկ­րա­նիա­յում` նույ­նը։ Եր­կուսն էլ, այս­պես ա­սած, «հե­ղա­փո­խա­կան» եր­կիր են, բայց ՈՒկ­րաի­նա­յում ար­դեն բա­ցում են հո­ղի շու­կան։ Ինչ սպա­սենք մենք` Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներս, մեր «հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րից»։ Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը նրանց էլ է թույլ տա­լիս նույն­պի­սի հան­ցանք գոր­ծել պե­տու­թյան ու ժո­ղովր­դի դեմ, ինչ­պի­սին պատ­րաստ­վում են գոր­ծե­լու ՈՒկ­րաի­նա­յի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը սե­փա­կան բնակ­չու­թյան դեմ։ Բա­նը սոսկ այն չէ, որ «հայ հե­ղա­փո­խա­կան­նե­րը», օգտ­վե­լով կա­րան­տի­նի և ինք­նա­մե­կու­սաց­ման աղ­մու­կից, ըն­դու­նակ են մեր ա­ռանց այն էլ սա­կավ հո­ղե­րը վա­ճա­ռե­լու ինչ-որ «Mon­santo»-ի կամ «DuPont»-ի կամ (որ ա­վե­լի վատ է) իս­րա­յել­ցի­նե­րին։ Բա­նը սկզ­բուն­քա­յին հարց է. Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հա­մար հայ­կա­կան հո­ղը սր­բա­զա՞ն է, ո­րը են­թա­կա չէ օ­տա­րերկ­րա­ցի­նե­րի կամ քա­ղա­քա­ցիու­թյուն չու­նե­ցող ան­ձանց հետ ա­ռու­ծա­խի և գոր­ծարք­նե­րի։ Մենք չու­նենք այդ հար­ցի հս­տակ պա­տաս­խա­նը...
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 15148

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.