Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Մենք մա­զո­խիստ­նե՞ր ենք

Մենք մա­զո­խիստ­նե՞ր ենք
09.06.2020 | 00:57
Ես` ՀՀ հպարտ քա­ղա­քա­ցի Ստյո­պա Խո­յե­ցյանս, ծն­ված 1935 թ. Ար­թի­կի շր­ջա­նի Հնա­բերդ գյու­ղում, ան­կու­սակ­ցա­կան, մաս­նա­գի­տու­թյամբ գյու­ղատն­տե­սու­թյան ին­ժե­ներ-մե­խա­նիկ, տեխ­նի­կա­կան գի­տու­թյուն­նե­րի թեկ­նա­ծու, ան­կա­խու­թյան 25 տա­րի­նե­րին գյու­ղատն­տե­սու­թյան մե­քե­նա­յաց­ման ԳՀԻ-ի տնօ­րեն, խնդ­րում եմ, իմ քվեով վար­չա­պետ դար­ձած, քա­ղա­քա­ցի Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նին, ծա­ռա­յո­ղա­կան հե­տաքն­նու­թյուն սկ­սել է­կո­նո­մի­կա­յի նա­խա­րար Տիգ­րան Խա­չատ­րյա­նի նկատ­մամբ, վեր­ջի­նիս կող­մից մեր գիտ­նա­կան­նե­րի ստեղ­ծած, բնա­պահ­պան, շու­կա­յում մր­ցու­նակ, ո­րա­կյալ, կա­թի ու մսի ար­տադ­րու­թյան ա­ճը խթա­նող ՏԵԽ­ՆՈ­ԼՈ­ԳԻԱ­ՅԻ ԵՎ ՄԵ­ՔԵ­ՆԱ­ՅԻ ներդ­րու­մը կա­սեց­նե­լու հա­մար` «ա­ռա­ջար­կու­թյու­նը նպա­տա­կա­յին չէ» չբա­ցատր­վող, ան­հաս­կա­նա­լի պատ­ճա­ռա­բա­նու­թյամբ:
Մինչ­դեռ առ­կա են «Ա­ռա­ջար­կու­թյան» պի­լո­տա­յին ներ­դր­ման ֆի­նան­սա­վոր­ման 2019-ի կա­ռա­վա­րու­թյան 5 պրո­ֆի­լա­յին նա­խա­րա­րու­թյուն­նե­րի ըն­դու­նած, Հան­րա­յին խոր­հր­դի բնա­պահ­պա­նա­կան, գյու­ղատն­տե­սա­կան հար­ցե­րի հանձ­նա­ժո­ղով­նե­րի, ար­տա­կարգ ի­րա­վի­ճակ­նե­րի, շր­ջա­կա մի­ջա­վայ­րի նա­խա­րա­րու­թյուն­նե­րի ա­ռանձ­նա­կի հա­վա­նու­թյա­նը ար­ժա­նա­ցած ո­րո­շում­նե­րը, ՀՀ հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի վկա­յա­գի­րը:
Լոռ­վա մար­զում կա­տար­ված փոր­ձար­կում­նե­րի հա­մա­ձայն ՏԵԽ­ՆՈ­ԼՈ­ԳԻԱՆ ԵՎ ՄԵ­ՔԵ­ՆԱՆ լու­ծում են հետևյալ խն­դիր­նե­րը.
1. Ա­րոտ­նե­րի և խոտ­հարք­նե­րի բեր­քի աճ` 2-3 ան­գամ, խո­տի ո­րա­կի բարձ­րա­ցում:
2. Տա­րե­կան մո­տա­վո­րա­պես 100 մլն դո­լա­րի մա­քուր օ­գուտ` խո­տի բեր­քի և ո­րա­կի ա­ճից (հաշ­վարկ­նե­րը կա­ռա­վա­րու­թյու­նում են):
3. Խո­տի ինք­նար­ժե­քի ի­ջե­ցում 20-25 տո­կո­սի չա­փով:
4. Ջր­հե­ղեղ­նե­րի, հո­ղա­տար­ման, ե­րաշ­տի, տա­րած­քա­յին հր­դեհ­նե­րի, հո­ղա­շեր­տե­րի շար­ժի (սո­ղանք­ներ) կա­սե­ցում:
5. Խմե­լու ջրի լեռ­նա­յին ստոր­գետ­նյա աղ­բյուր­նե­րի վե­րա­բա­ցում (ներ­կա­յումս դրանց կե­սը փակ­վել է):
Բազ­մա­ֆունկ­ցիո­նալ այդ մե­քե­նա­յի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րում ա­ռաջ­նա­յի­նը հան­րա­պե­տու­թյան տա­րած­քում «ար­տադր­ված» 8 մլրդ խմ մա­կերևու­թա­յին ջու­րը երկ­րում պա­հելն է, մեր կա­րիք­նե­րի հա­մար օգ­տա­գոր­ծելն է: Մինչ­դեռ, այ­սօր­վա դրու­թյամբ այդ ջրա­քա­նա­կի մո­տա­վո­րա­պես 75 տո­կո­սը, 6 մլրդ խմ-ն ա­նար­գել փախ­չում է Թուր­քիա, Ադր­բե­ջան, Վրաս­տան, երբ գրե­թե ա­մեն տա­րի հան­րա­պե­տու­թյու­նը կանգ­նում է ե­րաշ­տի կան­խար­գել­ման, ո­ռոգ­ման ջրի և Սևա­նը դա­տար­կե­լու խն­դիր­նե­րի ա­ռաջ. 60-ա­կան­նե­րին մենք ե­րաշ­տից փրկ­վե­ցինք Ստավ­րո­պո­լի երկ­րա­մա­սից հա­րյու­րա­վոր վա­գոն­նե­րով ծղոտ ներկ­րե­լով, 1999 թ. ե­րաշ­տի պատ­ճա­ռով հան­րա­պե­տու­թյու­նում ոչն­չաց­վեց կե­րա­յին մշա­կա­բույ­սե­րի 70 տո­կո­սը, ին­չը Ազ­գա­յին ժո­ղո­վը բնո­րո­շեց որ­պես ազ­գա­յին ա­ղետ և այլն:
Կա­ռա­վար­ման ո­րոշ օ­ղակ­նե­րում կար­ծում են, թե հար­ցը կլուծ­վի ջրամ­բար­ներ կա­ռու­ցե­լով, ին­չը վի­ճար­կե­լի է գլո­բալ տա­քաց­մամբ պայ­մա­նա­վոր­ված վեր­ջին­նե­րիս ան­կան­խա­տե­սե­լի թեր­լից­քա­վոր­մամբ, գրե­թե 40 տո­կո­սի հաս­նող ջրի գո­լոր­շաց­մամբ, նվա­զա­գույ­նը 15 մլրդ դո­լար ծախ­սե­րի անհ­րա­ժեշ­տու­թյամբ և սեյս­միկ անվ­տան­գու­թյան խն­դիր­նե­րի լուծ­մամբ:
Գիտ­նա­կան­նե­րի մի­ջազ­գա­յին խմ­բի բա­ցա­հայտ­մամբ («Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյուն» օ­րա­թերթ, 16 նո­յեմ­բե­րի, 2019) Ա­սո­րես­տա­նի նման հզոր պե­տու­թյու­նը կոր­ծա­նեց ե­րաշ­տը, «...ո­րը կայս­րու­թյան քա­ղա­քա­կան և տն­տե­սա­կան կոր­ծան­ման պատ­ճառ է դար­ձել»:
Մինչ­դեռ, մեր ա­ռա­ջար­կած տեխ­նո­լո­գիան և մե­քե­նան, հան­րա­պե­տու­թյու­նում «ար­տադր­ված» նույ­նիսկ մի կա­թիլ անձրևաձն­հալ ջու­րը կպա­հի մեր հո­ղում, կլու­ծի վե­րը նշ­ված խն­դիր­նե­րը, և ե­րաշտն այդ­քան ա­ղե­տա­բեր չի լի­նի:
ԻՆ­ՉՈՒ՞ ԴԱ ՉԵՆՔ Ա­ՆՈՒՄ, երբ պի­լո­տա­յին ներ­դր­ման հայ­տա­վոր­ված գու­մարն ըն­դա­մե­նը 4 մլն դրամ է, և ի՞նչ է նշա­նա­կում «այդ աշ­խա­տանք­նե­րը նպա­տա­կա­յին չեն»: Երևի՞ նպա­տա­կա­յին է գյուղն­շա­նա­կու­թյան հո­ղե­րի մո­տա­վո­րա­պես 60 տո­կո­սը կազ­մող, եր­կի­րը ա­ռաջ­նա­յին անհ­րա­ժեշ­տու­թյան սնն­դամ­թեր­քով` կա­թով ու մսով ա­պա­հո­վող, մեր ա­րոտ­նե­րը, խոտ­հար­քե­րը ան­ջր­դի, անխ­նամ թող­նե­լը, դրանք ա­նա­պա­տաց­նե­լը, ին­չը հան­գեց­րել է գյու­ղե­րը լքե­լուն. ըստ ԱՎԾ-2018 վիճ­տե­ղե­կագ­րի միայն վեր­ջին 5 տա­րում 40 000 ա­նաս­նա­պահ լքել է ո­լոր­տը, ու կա­ռա­վա­րու­թյու­նը ստիպ­ված ա­ջակ­ցում է նրանց»... օր­վա կա­րիք­նե­րին չբա­վա­րա­րող ի­րենց շատ ցածր ե­կա­մու­տը ա­վե­լաց­նե­լու հա­մար»` ա­սել կու­զի սո­վա­մա­հու­թյու­նից փր­կե­լու հա­մար: Ա­հա թե ուր հա­սանք ո­լոր­տի ան­խո­հեմ կա­ռա­վար­մամբ. քա­ղա­քին կաթ ու միս մա­տա­կա­րա­րող գյու­ղա­ցին այ­սօր ինքն է քա­ղա­քա­ցուց ա­ջակ­ցու­թյուն խնդ­րում: Ինչ­պե՞ս պետք է լու­ծենք այդ խն­դի­րը. սա­րի ստո­րո­տին ջրամ­բա՞ր ենք կա­ռու­ցե­լու և պոմ­պե­րով ջու­րը մղե­լու ենք ա­րոտ­նե՞­րը: Ես հաս­կա­նում եմ, որ ատ­կա­տի լուծ­ման լա­վա­գույն տար­բե­րա­կը ջրամ­բար­ներ կա­ռու­ցելն է: Բայց այս­պես շարժ­վե­լով կկոր­ծա­նենք թե մեզ, թե եր­կի­րը: Մենք ի՞նչ է, մա­զո­խիստ­նե՞ր ենք:
Ստյո­պա ԽՈ­ՅԵ­ՑՅԱՆ
Դիտվել է՝ 4333

Մեկնաբանություններ