Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Ան­մա՞հ է այն գոր­ծը, ո­րի հա­մար ես մե­ռա…»

«Ան­մա՞հ է այն գոր­ծը, ո­րի հա­մար ես մե­ռա…»
05.05.2020 | 00:04
Կո­մի­տա­սի խնամ­քը ստանձ­նե­ցին նրա բա­րե­կամ­նե­րը: Ար­շակ Չո­պա­նյա­նի ջան­քե­րով ստեղծ­վեց Կո­մի­տա­սի խնա­մա­տար հանձ­նա­ժո­ղով, տար­բեր տա­րի­ներ ո­րի ան­դամ­ներ դար­ձան Ա. Չո­պա­նյա­նը, Մ. Բա­բա­յա­նը, Ա. Հա­րեն­ցը, Փա­րի­զի հոգևոր ա­ռաջ­նորդ Վռամ­շա­պուհ ե­պիս­կո­պոս Քի­պա­րյա­նը, բժիշկ­ներ Հ. Օ­հան­ջա­նյա­նը, Պ. Քո­լո­լյա­նը, Նևրու­զը, Ն. Ար­թի­նյա­նը, պրո­ֆե­սոր Ն. Ա­դոն­ցը, Ա. Ճևա­հի­րյա­նը, Մ. Պա­պա­ջա­նյա­նը, Գ. Սի­նա­պյա­նը, Վ. Պաս­տա­կյա­նը, Վ. Սար­գի­սյա­նը. Գ Դամ­լա­մա­յա­նը, քար­տու­ղար­ներ Հ. Սե­մեր­ճյա­նը և Ա. Պարթևյա­նը:
Հանձ­նա­ժո­ղո­վի հիմ­նա­կան գոր­ծա­ռույ­թը անհ­րա­ժեշտ ֆի­նան­սա­կան մի­ջոց­նե­րի հայ­թայ­թումն էր՝ Կո­մի­տա­սի բուժ­ման ու խնամ­քի ծախ­քե­րը հո­գա­լու հա­մար:
(1920 թ. նույ­նան­ման հանձ­նա­ժո­ղով ստեղծ­վեց Թիֆ­լի­սում՝ Ե­ղի­շե Թադևո­սյա­նի ղե­կա­վա­րու­թյամբ, բայց քա­նի որ Ան­դր­կով­կասն ապ­րում էր խառն ու խր­թին ժա­մա­նակ­ներ, այդ մարմ­նի գոր­ծու­նեու­թյունն ա­ռանձ­նա­պես ար­դյունք չու­նե­ցավ):
Փա­րիզ հաս­նե­լուն պես վար­դա­պե­տին տե­ղա­վո­րե­ցին ե­րի­ցա­տան սե­նյակ­նե­րից մե­կում, ա­պա պրո­ֆե­սոր Կա­րա­պետ Ա­ղա­ջա­նյանն ու բժիշկ, Պատ­վո լե­գեո­նի շքան­շա­նա­կիր Պո­ղոս Քո­լո­լյա­նը, նախ, զն­նե­ցին հի­վան­դին, հե­տո հրա­վի­րե­ցին այլ մաս­նա­գետ­նե­րի, ստա­ցան նրանց գրա­վոր կար­ծի­քը և միա­ձայն հան­գե­ցին եզ­րա­կա­ցու­թյան, այն է՝ Կո­մի­տա­սին տե­ղա­փո­խել Փա­րի­զից 13 կմ հե­ռա­վո­րու­թյան վրա գտն­վող Վիլ-Էվ­րար հո­գե­բու­ժա­րան, ա­ռան­ձին հի­վան­դա­սե­նյա­կում թող­նել միայ­նակ, հան­գիստ վի­ճա­կում և շա­րու­նա­կել բու­ժու­մը:
1920 թ. փա­րի­զյան հանձ­նա­ժո­ղո­վը հրա­պա­րա­կեց «Վեր­ջին լուր» վեր­տա­ռու­թյամբ ամ­փո­փա­գիր, ուր մաս­նա­վո­րա­պես աս­վում էր. «Մար­դոց­մէ խոյս կու տայ. ա­ռանձ­նա­նալ կը սի­րէ. բժիշկ­նե­րէն կը խու­սա­փի, ընդ­հա­կա­ռակն շատ լաւ է պաշ­տօ­նէից հետ. ա­ռանց բա­նով մը զբա­ղե­լու՝ ժա­մե­րով կը նս­տի, եր­բեմն կը խն­դայ՝ կար­ծես հե­ռա­ւոր բա­նի մը ժպ­տե­լով. իր վի­ճա­կէն գոհ է, կա­ցու­թեան գի­տակ­ցու­թիւ­նը չու­նի բնաւ. չի կար­ծեր որ ա­պա­քի­նա­րա­նի մը մէջ կը գտ­նուի. եր­բեմն շատ հնա­զանդ է. լաւ կը ճա­շէ. ժա­մա­նա­կին կը գրէր, հի­մա ձեռ­քը թուղ­թի կտոր մը իսկ չի առ­ներ. մինչև ի­րի­կուն փա­կուիլ կ՛ու­զէ. գե­ղե­ցիկ օ­դե­րուն՝ յետ-մի­ջօ­րէի, պար­տէզ ել­լե­լով կը խօ­սի իր բախ­տա­կից­նե­րուն հետ. հա­զիւ կցկ­տուր բա­ռեր կր­նանք ի­մա­նալ իր­մէ»:
Կո­մի­տա­սին հո­գե­բու­ժա­րա­նում պա­հե­լը խնա­մա­տար հանձ­նա­ժո­ղո­վի առջև, բնա­կա­նա­բար, հա­րու­ցեց ահ­ռե­լի ֆի­նան­սա­կան խն­դիր­ներ:
1925 թ. հու­լի­սի 18-ին Փա­րի­զի «Ա­պա­գայ» շա­բա­թա­թեր­թում, հանձ­նա­ժո­ղո­վի նա­խա­գահ Վռամ­շա­պուհ ծայ­րա­գույն վար­դա­պետ Քի­պա­րյա­նի և գան­ձա­պետ Մար­գա­րիտ Բա­բա­յա­նի ստո­րագ­րու­թյամբ, տպագր­վեց Կո­մի­տա­սի բուժ­մանն ու պահ­մա­նը վե­րա­բե­րող ֆի­նան­սա­կան հաշ­վետ­վու­թյուն:
Ըստ այդ փաս­տաթղ­թի, 1919 թ. մար­տի 27-ից մինչև 1924 թ. դեկ­տեմ­բե­րի վերջ մուտք էին ե­ղել հետևյալ գու­մար­նե­րը (ֆրանկ և սան­տիմ). Կ. Պոլ­սո «Հայ գե­ղար­վես­տից պաշտ­պան» հանձ­նախմ­բից` 3539,75, Թիֆ­լի­սի «Կո­մի­տաս» ըն­կե­րու­թյու­նից 1500, Ժնևում կազ­մա­կերպ­ված հան­գա­նա­կու­թյու­նից` 727,50, ԱՄՆ Փրո­վի­դենս քա­ղա­քում տե­ղի ու­նե­ցած հա­մեր­գից` 2016, Փա­րի­զում բժիշկ Ա. Համ­բար­ձու­մյա­նի կազ­մա­կեր­պած հա­մեր­գից` 1810, Ա­լեք­սանդ­րիա­յի «Յա­ռաջ» ե­րի­տա­սար­դա­կան միու­թյու­նից` 2960, Ֆրեզ­նո­յի հայ ա­ռա­քե­լա­կան ե­կե­ղե­ցու տիկ­նանց միու­թյու­նից` 2011,10, Իզ­մի­րում Գրի­գո­րիս վրդ. Պա­լա­քյա­նի կազ­մա­կեր­պած հա­մեր­գից` 15600, «Քնար» նվա­գախմ­բից` 244, Բոս­տո­նի հայ­կա­կան երգ­չախմ­բից` 3416, Ֆի­լի­պո­պոլ­սում (Պլով­դիվ) Պ. Թու­մա­ճա­նյա­նի տված հա­մեր­գից` 1000, ԱՄՆ-ի Հայ կր­թա­կան հիմ­նար­կու­թյու­նից` 1183,60, Բոս­տո­նում տի­կին Փա­նո­սյա­նի կազ­մա­կեր­պած հա­մեր­գից` 1647,05, Կա­հի­րեի «Յու­սա­բեր» թեր­թի կազ­մա­կեր­պած հան­գա­նա­կու­թյու­նից` 1885 ֆրանկ:
Բա­ցի այդ, ան­հատ­նե­րից ստաց­վել էին հետևյալ գու­մար­նե­րը. Պոլ­սո պատ­րիար­քից` 2985, Ա­լեք­սանդ­րիա­յից նշա­նա­վոր ծխա­խո­տար­դյու­նա­բե­րող Կա­րա­պետ Մել­քո­նյա­նից` 2150, Նյու Յոր­քից հայտ­նի գոր­գա­վա­ճառ Ներ­սես Գյուլ­բեն­կյա­նից` 1000, ՀԲԸՄ նա­խա­գահ Պո­ղոս Նու­բար փա­շա­յից, նրա քույր տի­կին Նո­յե­մի Գա­բա­մա­ճյա­նից և ան­տիկ ի­րե­րի հան­րա­հայտ հա­վա­քորդ Տիգ­րան Քե­լե­կյա­նից` 500-ա­կան, ՀԲԸՄ փոխ­նա­խա­գահ Գաբ­րիել Նո­րա­տուն­կյա­նից, Նյու Յոր­քից Վ. ծ. վրդ. Գաս­պա­րյա­նից և Գ. Կոս­տա­նյա­նից` 100-ա­կան, Հնդ­կա­չի­նում առևտրով զբաղ­վող Հա­րու­թյուն Աբ­գա­րյա­նից 60, փա­րիզ­ցի տի­կին Գալ­չի­նյա­նից 20 ֆրանկ:
Այս ա­մե­նից զատ, ո­րո­շա­կի գու­մար­ներ էին ստաց­վել Կո­մի­տա­սի եր­կե­րի հրա­տա­րա­կու­թյուն­նե­րի վա­ճառ­քից:
Ընդ­հա­նուր գու­մա­րը կազ­մել էր 49450 ֆրանկ 78 սան­տիմ: 1919 թ. ապ­րի­լից մինչև 1922 թ. հու­նի­սի վերջ այդ գու­մա­րից 27558 ֆրանկ 80 սան­տիմ վճար­վել էր Վիլ-Էվ­րար հո­գե­բու­ժա­րա­նին, իսկ 1922 թ. հու­լի­սից մինչև 1924 թ. վերջ Վիլ-Ժյուիֆ ա­պա­քի­նա­րա­նին՝ 15550 ֆրանկ 90 սան­տիմ: 1919-1924 թթ. Պոլ­սից Փա­րիզ Կո­մի­տա­սի փո­խադր­ման հա­մար վճար­վել էր 386 ֆրանկ 50 սան­տիմ, եր­կու օ­տա­րազ­գի բժիշկ­նե­րի՝ 600, վար­դա­պե­տի հա­գուս­տի, սնն­դի և այլ մանր ծախ­սե­րի հա­մար՝ 2398 ֆրանկ 72 սան­տիմ: Հաշ­վե­տու ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում մնա­ցոր­դը կազ­մել էր 4835 ֆրանկ 86 սան­տիմ:
Նման ֆի­նան­սա­կան հաշ­վետ­վու­թյուն­ներ այլևս կամ չեն հրա­պա­րակ­վել, կամ ինձ հայտ­նի չեն: Բայց այս փաս­տաթղ­թին ման­րա­մասն անդ­րա­դառ­նա­լը ինձ հան­գեց­րեց մեկ եզ­րա­կա­ցու­թյան՝ ազ­գի Հան­ճա­րին պա­հում-պահ­պա­նում էր իր ժո­ղո­վուր­դը՝ հա­րուստ թե աղ­քատ, ունևոր թե չունևոր:
Ի­րա­կա­նաց­վեց նաև Կո­մի­տա­սի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թյուն­նե­րի 5 ժո­ղո­վա­ծու­նե­րի հրա­տա­րա­կու­թյու­նը: Ա­ռա­ջին եր­կու պրակ­նե­րի ծախ­քը հո­գաց Լոն­դո­նում բնակ­վող շու­շե­ցի նավ­թար­դյու­նա­բե­րող, բա­րե­րար Աբ­րա­համ Ղու­կա­սյա­նը՝ վճա­րե­լով 5675 ֆրանկ, եր­րորդ և չոր­րորդ պրակ­նե­րը խնա­մա­տար հանձ­նա­ժո­ղո­վը հրա­տա­րա­կեց իր ծախ­քով, հին­գե­րորդ պրա­կի տպագ­րու­թյան ծախ­քը՝ 6369 ֆրանկ, հո­գաց նյու­յորք­ցի Նա­զա­րյա­նը՝ Հայ կր­թա­կան հիմ­նար­կու­թյան ա­ջակ­ցու­թյամբ: Բա­ցի այդ, Լայպ­ցի­գում տպագր­վեց վար­դա­պե­տի «Գեղ­ջուկ եր­գե­րի» Ա և Բ հա­տոր­նե­րի երկ­րորդ հրա­տա­րա­կու­թյու­նը:
Կո­մի­տա­սին միայ­նակ ու հան­գիստ վի­ճա­կում պա­հել, բնա­կա­նա­բար, չհա­ջող­վեց: Տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում բազ­մա­թիվ մար­դիկ՝ բա­րե­կամ­ներ և ան­ծա­նոթ­ներ, այ­ցե­լե­ցին վար­դա­պե­տին՝ ի­րենց հար­գան­քի տուր­քը մա­տու­ցե­լու: Եվ այս­տեղ ի հայտ ե­կան դա­ժան հի­վան­դու­թյան ա­ռանձ­նա­հատ­կու­թյուն­նե­րը՝ վար­դա­պե­տը ո­մանց ճա­նա­չեց ու սի­րա­լիր ըն­դու­նեց, ո­մանց ճա­նա­չեց ու դուրս վռն­դեց, ո­մանց էլ ցու­ցադ­րա­բար ան­տե­սեց:
Օ­րի­նակ, իր մտե­րիմ ըն­կեր Փա­նոս Թեր­լե­մե­զյա­նին ա­ռա­ջին ան­գամ ջեր­մո­րեն ըն­դու­նեց, հա­ջորդ ան­գամ վե­րա­բեր­վեց շատ սա­ռը և ան­տար­բեր: Ար­մե­նակ Շահ­մու­րա­դյա­նի նկատ­մամբ եր­կու ան­գամ սր­տա­լից վե­րա­բեր­մունք դրսևո­րեց: Բայց և շա­տե­րին վռն­դեց:
Ս. Վրա­ցյա­նը գրում է. «1914 թուի յու­նի­սին, Ա­մե­րի­կա­յից դէ­պի Կա­րին անց­նե­լիս, ես Կո­մի­տա­սին հան­դի­պե­ցի Փա­րի­զում, Բուլ­վառ Սէն Մի­շե­լով բարձ­րա­նում էի վեր: Մէկ էլ, Բուլ­վառ Մոն Փառ­նա­սի մօ­տե­րը, նա դի­մացս ե­լաւ. աշ­խա­ր­հա­կա­նի սև հա­գուս­տով, յար­դէ գլ­խար­կը գլ­խին, սի­րուն գա­ւա­զա­նը ձեռ­քին: Այն­քան ա­նակն­կալ էր մեր հան­դի­պու­մը, որ մի պահ եր­կուսս էլ շուա­րած ու լուռ մնա­ցինք: Ա­պա բուռն թա­փով ող­ջա­գու­րուե­ցինք:
-Վայ, մաթ­ռա­բազ, դու Փա­րի­զու՞մ, ի՞նչ ես ա­նում այս­տեղ:
Եւ թևիցս բռ­նած քա­շեց դէ­պի մօ­տա­կայ սր­ճա­րա­նը` «Քլո­զը­սի տէ Լի­լա», Սէն Մի­շէ­լի և Մոն Փառ­նա­սի ան­կիւ­նում, ուր մի քա­նի ժամ անց­կաց­րինք միա­սին: Ես պատ­մե­ցի իմ մա­սին: Շատ գոհ չի մնաց իմ պատ­մու­թիւ­նից: Նա ինձ ու­րիշ աս­պա­րէզ էր ցան­կա­նում. դաշ­նակ­ցա­կան գոր­ծիչ դառ­նա­լու հա­մար, նրա կար­ծի­քով, պէտք չկար Ճե­մա­րան ա­ւար­տե­լու և հա­մալ­սա­րա­նա­կան կր­թու­թիւն ստա­նա­լու…
Ին­քը ե­կել էր Փա­րիզ ե­րաժշ­տա­կան ինչ որ հա­մա­գու­մա­րի մաս­նակ­ցե­լու: Իր զե­կու­ցում­նե­րը մեծ հե­տաք­րք­րու­թիւն էին ա­ռաջ բե­րել հա­մա­գու­մա­րում: Ու­րախ էր ան­չափ: Կեան­քով և աշ­խոյ­ժով մա՞րդն էր, որ ու­զում էր Սևա­նի մե­նա­կեաց դառ­նալ…
Ես յա­ջորդ օ­րը պի­տի մեկ­նէի Փա­րի­զից և ու­րիշ հան­դի­պում չէի կա­րող ու­նե­նալ հե­տը: Բա­ժա­նուե­ցինք Պոլ­սում տես­նուե­լու խոս­տու­մով: Եւ էլ չտես­նուե­ցինք:
Բայց ոչ, ես մի ան­գամ էլ տե­սայ Կո­մի­տա­սին, իսկ նա ինձ տե­սա՞ւ` չեմ կա­րող ա­սել: Մի օր այ­ցե­լե­ցի նրան Վիլ Ժուի­ֆի հո­գե­բու­ժա­կան հաս­տա­տու­թեան մէջ, բայց ե­րա­նի թէ այ­ցե­լած չլի­նէի, այն­քա՜ն ճն­շիչ ե­ղաւ իմ տպա­ւո­րու­թիւ­նը: Եւ մինչև այ­սօր էլ, ա­մէն ան­գամ, երբ յի­շում եմ նրան, Ճե­մա­րա­նի շէն­շող ու լու­սա­խինդ Կո­մի­տա­սի կող­քին, առջևս է գա­լիս Վիլ Ժուի­ֆի նրա քայ­քա­յուած ու մա­շուած ստուե­րը:
Հո­գե­բու­ժա­րա­նի պաշ­տօ­նեան դժ­կա­մու­թեամբ յանձն ա­ռաւ ա­ռաջ­նոր­դե­լու ինձ Կո­մի­տա­սի մօտ. նա, ա­սում էր, չի ու­զում տեսն­ւել մարդ­կանց հետ, հան­գիստ ձգե­ցէք նրան: Բայց ես պն­դե­ցի և հետևե­ցի պաշ­տօ­նեա­յին: Ըն­դար­ձակ բա­կի մի ծայ­րում, ծա­ռի տակ, կծ­կուած էր մի ու­րուա­կան` ան­շարժ, ա­նո­րոշ հա­յեաց­քը յա­ռած տա­րա­ծու­թեան մէջ: Ծե­րա­ցած, նի­հար, մա­զե­րը ճերմ­կած, միայն աչ­քե­րը Կո­մի­տա­սի վառվ­ռուն աչ­քերն էին յի­շեց­նում:
Յու­զու­մով մօ­տե­ցայ ու կանգ­նե­ցի առջևը: Ոչ մէկ շար­ժում: ՈՒ­շադ­րու­թեան ոչ մէկ նշոյլ:
-Աս­տուած օգ­նա­կան, հայր սուրբ,-ա­սա­ցի յու­զուած:
Ոչ մէկ շար­ժում և ոչ մէկ պա­տաս­խան:
-Հայր սուրբ, մաթ­ռա­բազն է: Ես եմ, հայր սուրբ:
Մի պահ կար­ծես մի կայծ ցո­լաց աչ­քում, կար­ծես շր­թունք­նե­րը շար­ժուե­ցին, ժպ­տաց կար­ծես: Կամ, թերևս, ինձ այդ­պէս թուաց:
Եւ դար­ձեալ ան­տար­բե­րու­թիւն: Լուռ նս­տած էր` հա­յեաց­քը ան­հու­նու­թեան մէջ:
Մի տա­րօ­րի­նակ դող ե­կաւ վրաս: Հո­գե­կան ան­բա­ցատ­րե­լի խռո՞վք ար­դեօք, թէ սար­սուռ ու վախ սի­րե­լի ան­ձի սար­սա­փե­լի ճա­կա­տագ­րի առջև:
Մէկ էլ, ա­ռանց ինձ հա­շիւ տա­լու, ու­զե­ցի բռ­նել ձեռ­քը և համ­բու­րել, այն քն­քոյշ մատ­նե­րը, ո­րոնք եր­բեմն այն­պի­սի ճար­տա­րու­թեամբ թռչ­կո­տում էին դաշ­նա­մու­րի ստեղ­նա­շա­րի վրա­յով:
Բայց հա­զիւ էի շար­ժուել, Կո­մի­տա­սը ըն­դոստ վեր թռաւ տե­ղից` աչ­քե­րը կա­տա­ղու­թեամբ լե­ցուն, բռունց­քը ճո­ճե­լով օ­դի մէջ:
-Հե­ռա­ցիր,- պո­ռաց նա սպառ­նա­կան,- կո­րիր աչ­քիցս: Ի՞նչ էք ու­զում: Ես չկամ, չկամ, հաս­կա­նու՞մ էք: Թուհ, թշուա­ռա­կան­ներ…
Եւ վա­զե­լով փա­խաւ-հե­ռա­ցաւ:
Ես կեան­քումս մղ­ձա­ւան­ջա­յին շատ ծանր վայր­կեան­ներ եմ ապ­րել, շատ տագ­նապ­ներ եմ անց­կաց­րել, մա­հուան աչ­քե­րին եմ նա­յել, բայց ինչ որ տե­սայ Վիլ Ժուի­ֆում, Կո­մի­տա­սի մօտ, ինչ որ զգա­ցի այդ սար­սա­փե­լի վայր­կեա­նին, ան­պատ­մե­լի է…
Ամ­բողջ այդ տե­սա­րա­նին լուռ հան­դի­սա­տես ֆրան­սա­ցի պաշ­տօ­նեան կա­րեկ­ցու­թեամբ բռ­նեց թևս և ա­ռաջ­նոր­դեց դէ­պի հաս­տա­տու­թեան ել­քը:
-Ես ձեզ նա­խազ­գու­շաց­րի,- ա­սաց նա դռան մօտ:- ՈՒ­րիշ­նե­րի հետ ա­ւե­լի վատ է վար­ւում: Հան­գիստ ձգե­ցէք նրան:
Հան­գիստ ձգե­ցէք… Այդ օ­տա­րա­կա­նը չգի­տեր, չէր կա­րող ըմ­բռ­նել, թէ ինչ էր Կո­մի­տա­սը մեզ հա­մար: Հայ ժո­ղովր­դի և հայ մշա­կոյ­թի հա­մար»:
1920 թ. Վիլ-Էվ­րար այ­ցե­լե­ցին Փա­րի­զի հոգևոր ա­ռաջ­նորդ Վռամ­շա­պուհ վար­դա­պետ Քի­պա­րյա­նը, ար­դեն Փա­րի­զում հրա­տա­րակ­վող «Շանթ» ամ­սագ­րի խմ­բագ­րա­պետ Մ. Պար­սա­մյա­նը և բժիշկ Տ. Ալ­լահ­վեր­դին: Վեր­ջին եր­կու­սին դուրս ա­րեց, բայց մտեր­միկ զրույց ու­նե­ցավ հո­գե­կից Վռամ­շա­պուհ վար­դա­պե­տի հետ: Խնդ­րեց հա­ջորդ այ­ցե­լու­թյա­նը մի պի­ժա­մա բե­րել, որ­պես­զի «չմր­սի»:
Երբ հա­ջորդ այ­ցե­լու­թյա­նը Վռամ­շա­պուհ վար­դա­պե­տի ձեռ­քին տե­սավ պի­ժա­ման, ա­սաց.
-Չե՞ս մո­ռա­ցել, հա՞... Բայց ի­զուր ես բե­րել, ի­զու՜ր...,- ա­պա ա­վե­լաց­րեց:-Թող ողջ մնա իմ ժո­ղո­վուր­դը... Ես նրա սր­տում եր­բեք չեմ մր­սի...
Խա­չա­տուր ԴԱ­ԴԱ­ՅԱՆ

Լուսանկարներ

. .
  • Կո­մի­տա­սի գլ­խանդ­րին  Վիլ-Ժյուիֆ ա­պա­քի­նա­րա­նում
  • Փա­րի­զի հա­յոց հոգևոր ա­ռաջ­նորդ  Վռամ­շա­պուհ արք. Քի­պա­ր­յան
Դիտվել է՝ 14095

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ