Օգոստոսին տանիք էի բարձրանում։ Տեսարանը աննման էր, ձախից սրբազան հսկան էր` Արարատ լեռը, աջից` քառագագաթ Արագածը, որն ամռան տապին զովաշունչ զեփյուռներ է «գործուղում» դեպի քաղաքամայր։ Համայնապատկերի կենտրոնում դղյակաշարն է, ազգային-պետական տնտեսության գերագույն բոսերից մեկի հերթական «պետականաշեն» քմահաճույքը։

Հայտնի բան է, որ յուրաքանչյուր մարմնավաճառ իր կանգնելու լավ, թե վատ փողոցն ունի: Յուրաքանչյուր գող, հեղինակություն իր շահերի տարածքն ունի:

Հարդը դարմանն է, հացահատիկների մանրած ցողունը, որն իր հերթին անասնակեր է։ Այսինքն` հարդն ու ցորյանը ազգակիցներ են, սակայն գաղափարական տեսանկյունից թշնամի են, ինչպես, օրինակ, արմատականներն ու ազատականները, կամ ինչպես մեր օլիգարխիան և մեր պետականությունը։

Ադրբեջանական զբոսաշրջային ուղեցույցներում որպես իրենց նախնի աղվանների թողած հուշարձան, ներկայացվում են նաև Խոր վիրապը, Գառնին, Զվարթնոցը, Արցախի խորհրդանիշ տատիկ-պապիկը, մյուսները: Բայց թե ինչպես են Ադրբեջան այցելած զբոսաշրջիկները ծանոթանալու այս հուշարձաններին, միայն իրենց է հայտնի։

Դուք ինձ հարցնում եք՝ ինչպե՞ս կարելի է այս տոթակեզ ամռանը վարակվել հարբուխով, ես պատասխանում եմ սիրով. կարելի է և, ահավասիկ, վերջերս նման մի բան կատարվեց ՀՀ ԳԱԱ դահլիճում, ուր գիտական արհմիությունը ժողով էր հրավիրել։

Հայոցաշխարհը, ինչպեսՀիմալայիստորոտըևհռովմեականբլուրները, գերազանցապեսկրոնականէ։Աշխարհըխաչաձևողտնտեսականճանապարհներից դուրս` դրանքհանդիսանումենիբրևխորհրդավորկետեր, ուրերկրագունդըմիվայրկյանկանգէառնումևերկարշնչում։Մեզվիճակվածէապրելբարձրավանդակիվրա։Մեր դաշտերըևմերլճերըմագլցումեն դեպիլեռը։Վա՛յմեզ, եթեվարիջնենք. կընկնենքարդիքաղաքակրթությանծխնելույզիտակ, մեքենայիմասկդառնանքկամխանութպան։ Հայաստանումդեռհովիվներկան։Նրանքճանաչումենաստղերըևքաջգիտենբոլորճանապարհները։

Աֆրիկյանների տունն էլ ընկավ հերոսական մեր սերնդի արցունքառատ հայացքի ներքո։ Արցունքի առատությունը կոծկում է մեր սրտի այրող ամոթը, զի 1988-ի սերունդը ինքնակամ լքել է մարտի դաշտը։ Աֆրիկյանների տան անկումը, որքան էլ ցավալի, ընդամենը պետականության անկման հերթական ալիքն է, և մի՞թե արժե անվերջ խոսել և զայրանալ ու հոգնած քուն մտնել։

Պատմությունն ու ժամանակը փաստում են, որ Լեոնարդո դա Վինչիի և ֆանտաստ գրող Ժյուլ Վեռնի երևակայության անհավատալի թռիչքների մեծ մասն այսօր իրականություն է դարձել։ Սա մարդկության նվաճումն ու հպարտությունն է։ Սակայն ո՞ւմ մտքով կանցներ, որ նման թռիչքից հետո մարդն այնքան կցածրանա, որ իրականության կվերածի արևելյան ոչ թե կախարդական, այլ կենցաղային տրագիկոմիկ բնույթի հեքիաթները։

Թումանյան և Տերյան փողոցների խաչմերուկում անսպասելի հանդիպեցի գործարար բարեկամիս։ Ավելի ստույգ՝ նա գտավ ինձ. «Մերսեդեսի» ազդանշանը երգեցիկ և թանկ հույզեր արթնացրեց։ (Մոռացա անգամ աչքերս խարտող նորհայկական գլուխկոտրուկը, հորդ անձրև էր, սակայն ջրցան մեքենան հորդաբուխ ջրցանում էր Կարապի լճի հարակից սիզամարգը)։

Այսօր մեր կյանքում որոշ անհատներ ակամայից միավորվելով` վերածվել են մի ողորմելի զանգվածի, որոնք կարծես որևէ լուրջ բանի ընդունակ չեն, անգամ սեփական ժողովրդի ծանր վիճակը շտկելուն, որևէ կերպ դրսևորվելուն: Ձեր տեղը քաղաքականությունը չէ: Կասեի նրանց` գնացեք գյուղ և կաղամբ աճեցրեք, որով էլ մանկապարտեզներին էժան բանջարեղեն կմատակարարեք: