Հայկական շատ լավ խոսք կա. «Նեղ օրերին ես ճանաչում մարդկանց»։ Փոքր-ինչ վերաձևակերպելով այս միտքը՝ պիտի ասել, որ մեզ համար այս ծանր, պատերազմական օրերին ճանաչեցինք, թե որ երկրներն են մեզ աջակից, ում ենք անհարկի քարկոծում և ինչ դասեր պիտի այսուհետ քաղենք։ Պատեհ առիթով դեռ կանդրադառնանք, թե Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունն ինչ խնդիրներ է ինքն իր համար ստեղծել, սակայն այս օրերին կատարվում է մի բան, որի մասին լռել հնարավոր չէ։
Հայաստանը միշտ Վրաստանը համարել է եղբայրական պետություն, սակայն պատերազմական այս օրերին նրա պահվածքը կարծես այդ մասին չի հուշում։ Չնայած այդ երկրի հավաստիացումներին, թե բեռնափոխադրումներն ազատ իրականացվում են, մեր հավաստի տեղեկություններով, Վրաստանը թույլ չի տալիս, որ և սննդով, և դիզվառելիքով, և այլ տեսակի ապրանքներով բեռնատարները Հայաստան մտնեն։ Սա ամեն ինչից առաջ հումանիտար խնդիր է, և եթե հարևան երկիրը նման քայլ է անում, նշանակում է, որ ոչ միայն մարդասիրության հետ կապված խնդիր ունի, այլև դու էլ ինչ-որ հարցերում քեզ սխալ ես պահել նրա հետ՝ սկսած անհարկի հայտարարություններից։
Ի վերջո, երկրների հարաբերություններում միշտ չէ, որ ամեն ինչ որոշվում է պետական մակարդակով։ Նախ վճռորոշ են մարդկային փոխվստահությունը և անձնական կապերը։ Այսպիսի վիճակներում հարցերը լուծվում են առաջին հերթին ղեկավարների անձնական հարաբերությունների շնորհիվ։ Քիչ չեն դեպքերը, երբ Հայաստանի տարբեր ղեկավարներ, պաշտոնյաներ իրենց անձնական կապերի շնորհիվ ավելի մեծ օգուտ են տվել Հայաստանին և Արցախին (հատկապես արցախյան ազատամարտի առաջին տարիներին), քան կարող էր լինել պետական խողովակներով։
Ի վերջո, միասին «Ով սիրու՜ն, սիրու՜ն» լսելը կամ միմյանց շան ձագ նվիրելը դեռ չի խոսում վստահության մասին։ Սա է հենց լավագույն շրջանը, լակմուսի թուղթը, երբ երևում է, թե Հայաստանի հետ իր հարևաններն ինչպես են վարվում, ինչպիսին են վերնախավերի հարաբերությունները միմյանց հետ։
Եթե ոչ մարդկային, գոնե պետական մակարդակով պետք է անհապաղ այս խնդիրը լուծվի, որովհետև դժվար է պատկերացնել, թե ինչ վիճակում կհայտնվենք, եթե Հայաստան ապրանք չմտնի։
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ