Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Ա­մուլ­սա­րը չի դառ­նա­լու «խալ­խի» հան­քա­վայր»

«Ա­մուլ­սա­րը չի դառ­նա­լու «խալ­խի» հան­քա­վայր»
03.07.2020 | 00:37

Նա­խօ­րեին Ա­մուլ­սար տա­նող ճա­նա­պար­հին կր­կին լար­ված վի­ճակ էր։ Տե­ղի բնա­կիչ­ներն ի­րենց վր­դով­մունքն էին հայտ­նում պահ­նոր­դա­կան նոր ծա­ռա­յու­թյան աշ­խա­տա­կից­նե­րից։ Ա­վե­լի վաղ այն­տեղ հս­կո­ղու­թյուն էին ի­րա­կա­նաց­նում «Պան­տե­րա սե­քյու­րի­թի» ըն­կե­րու­թյան աշ­խա­տա­կից­նե­րը, սա­կայն նրանց նոր մարդ­կան­ցով են փո­խա­րի­նել, ին­չը հան­քար­դյու­նա­բե­րու­թյա­նը դեմ բնա­կիչ­նե­րին կաս­կա­ծե­լի է թվում, քա­նի որ բա­վա­կան մեծ թվով պահ­նորդ է այն­տեղ ե­կել։ «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում մի­ջազ­գա­յին կար­գի սպոր­տի վար­պետ, Ա­մուլ­սա­րը հանքի վե­րա­ծե­լու դեմ ակ­տիվ պայ­քա­րող­նե­րից մե­կը՝ Ա­շոտ Ա­շո­տյա­նը (Կոշ­կա­կա­րյան), ա­սաց. «Ձևա­կան քայ­լեր են ա­նում, որ ակ­տի­վիստ­նե­րի նյար­դե­րի հետ խա­ղան, հե­տո պատ­ճա­ռա­բա­նեն, թե դուք ա­ռանց դի­մա­կի այն­տեղ լի­նե­լու ի­րա­վունք չու­նեիք, սո­ցիա­լա­կան հե­ռա­վո­րու­թյու­նը չեք պա­հել։ Բայց չգի­տեն, որ դի­մա­կով էլ, ա­ռանց դի­մա­կի էլ ժո­ղո­վուր­դը ոտ­քի է կանգ­նե­լու, Ա­մուլ­սա­րը չի դառ­նա­լու խալ­խի հան­քա­վայր։ Մենք մեր բնու­թյու­նը պի­տի պահ­պա­նենք»։ Մեր զրու­ցա­կի­ցը նշեց, որ ի­րենք բա­ցա­հայ­տել են, որ «Լի­դիան Ար­մե­նիան» «փու­չիկ» է, որն անգ­լիա­կան բոր­սա­յում ըն­դա­մե­նը փո­ղեր է աշ­խա­տում՝ ցույց տա­լով իբր Հա­յաս­տա­նում մեծ փո­ղեր է ներդ­րել, ոս­կու հան­քեր է շա­հա­գոր­ծում։


Ե­թե մաս­նա­վոր այս ըն­կե­րու­թյունն իր շա­հերն է հե­տապն­դում, ա­պա Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյան քա­ղա­քա­կա­նու­թյունն այս հար­ցում լրիվ ան­հաս­կա­նա­լի է, ո­րով­հետև մինչ այ­սօր կա­ռա­վա­րու­թյու­նը հս­տա­կու­թյուն չի մտց­րել այն հար­ցում` ի վեր­ջո, կո՞ղմ է Ա­մուլ­սա­րի շա­հա­գործ­մա­նը, թե՞ ոչ։ Ա­վե­լին, նա­խորդ տա­րի փոր­ձա­գի­տա­կան եզ­րա­կա­ցու­թյան հա­մար պետ­բյու­ջեի պա­հուս­տա­յին ֆոն­դից հատ­կաց­վել է 396 հա­զար ԱՄՆ դո­լար, սա­կայն կր­կին ո­րո­շումն առ­կախ­ված է։ Ակ­տի­վիս­տը զար­մա­նում է, թե ին­չու է կա­ռա­վա­րու­թյունն այդ­քան գու­մար­ներ վատ­նել, երբ բազ­մա­թիվ փաս­տեր, գի­տա­կան հիմ­նա­վո­րում­ներ են ներ­կա­յաց­վել, որ այդ հան­քը չի կա­րե­լի շա­հա­գոր­ծել, ո­րով­հետև մեծ վնաս­ներ է հասց­նե­լու մեր բնու­թյա­նը, ջրա­յին ռե­սուրս­նե­րին։ Ըստ նրա, հան­քում կան վտան­գա­վոր նյու­թեր, ո­րոնք «Լի­դիան Ար­մե­նիան» թաքց­րել է, դրա հետ կապ­ված էլ բո­ղոք են ներ­կա­յաց­րել, սա­կայն ըն­թացք չի տր­վել։ Չնա­յած այ­սօր այս ըն­կե­րու­թյու­նը սնանկ է ճա­նաչ­վել, բայց, մեր զրու­ցակ­ցի դի­տարկ­մամբ, ար­տա­քին բոր­սա­յում 2 մի­լիար­դից ա­վե­լի ե­կա­մուտ է ու­նե­ցել, ակ­ցիա­ներ է վա­ճա­ռել։ «Հի­մա փոր­ձում են մի փոքր լար­վա­ծու­թյուն կր­կին ստեղ­ծել, որ այն­տեղ ցույց տան, թե աշ­խա­տում են, որ ո­րո­շա­կի գու­մար­ներ կր­կին աշ­խա­տեն», -վս­տա­հեց­նում է Ա­շո­տյա­նը, իսկ այն դի­տարկ­մա­նը, թե կա­ռա­վա­րու­թյունն ին­չու է այդ ա­մե­նը հան­դուր­ժում ու լռում, ա­սում է. «Դա կոչ­վում է հան­ցա­վոր լռու­թյուն։ Երբ կա­ռա­վա­րու­թյու­նը կանգ­նում ա­սում է, թե հան­քը պի­տի աշ­խա­տի, ըն­կե­րու­թյան ակ­ցիա­նե­րի գի­նը բոր­սա­յում բարձ­րա­նում է, երբ բնա­կիչ­ներն են ոտ­քի կանգ­նում, ընկ­նում»։
Անդ­րա­դառ­նա­լով կա­ռա­վա­րու­թյան դիր­քո­րոշ­մա­նը, մեր զրու­ցա­կիցն ըն­դգ­ծեց, որ նրանց խոս­քե­րը մինչ իշ­խա­նու­թյուն դառ­նալն ու հի­մա լրիվ ու­րիշ են, նա­խա­պես հայ­տա­րա­րում էին, թե շա­հա­գոր­ծու­մը թույլ չպետք է տալ, հի­մա էլ դար­ձել են կա­ռա­վա­րու­թյուն ու մտել են այդ խա­ղի մեջ։ «Ե­թե շահ չու­նեն, ամ­բողջ ազ­գով գո­ռում ենք, թե մեր է­կո­լո­գիան կփ­չաց­նեք, մեր ջրե­րը կպղ­տո­րեք, կան վտան­գա­վոր նյու­թեր, Սևա­նը կորց­նե­լու ենք, այս­քան փաս­տե­րի առ­կա­յու­թյամբ ի՞նչն է խան­գա­րում, որ ո­րո­շում չկա­յաց­նեն»,- վր­դով­ված նշում է մեր զրու­ցա­կի­ցը՝ հա­վե­լե­լով, որ մի­ջազ­գա­յին դա­տա­րա­նում «Լի­դիան Ար­մե­նիան» չի կա­րող փո­ղե­րը հետ պա­հան­ջել, ո­րով­հետև օֆ­շո­րա­յին գո­տում գրանց­ված կազ­մա­կեր­պու­թյուն է և ի­րա­վունք չու­նի նման պա­հանջ ներ­կա­յաց­նե­լու կա­ռա­վա­րու­թյա­նը։


Ա­մուլ­սա­րը հանք դարձ­նե­լու դեմ պայ­քա­րող Ա­շո­տյա­նը կար­ծում է, որ այս ա­մե­նը աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան խաղ է, ո­րի նպա­տակն ազ­գա­յին ինք­նու­թյու­նը և պե­տու­թյու­նը վե­րաց­նելն է։ «Իսկ ե­թե այս ա­մե­նը տես­նե­լով կա­ռա­վա­րու­թյու­նը քայլ չի ա­նում, կա­րող եմ, չէ՞, ես, որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, ող­ջա­միտ կա­ս­կած ու­նե­նալ, որ այդ ա­մե­նում կամ շահ, կամ փա­յա­բա­ժին ու­նի, կամ կա­տա­րում է սրա-նրա պատ­վե­րը։ Ե­թե մե­կը քեզ փաս­տե­րով ներ­կա­յա­ցում է, որ սա հան­ցա­վոր գոր­ծարք է, կան լուրջ խախ­տում­ներ, փաս­տե­րը հատ-հատ դնում են դեմդ, դու դեռ ա­սում ես՝ 400 հա­զար դո­լար էլ տամ, դր­սի կազ­մա­կեր­պու­թյան հետ խոր­հր­դակ­ցեմ։ Նրանք ա­ռանց այս­տեղ գա­լու հայ­տա­րա­րում են, թե վտանգ­նե­րը շատ մեծ են, ին­չի մա­սին այս­տե­ղի փոր­ձա­գետ­ներն էլ են ա­սել։ Այս ա­մե­նից հե­տո է­լի ո­րո­շում չի կա­յաց­վում, ու­րեմն ես ի՞նչ պի­տի մտա­ծեմ, որ դու այս­տեղ լի­քը շա­հեր ու­նես»,- եզ­րա­հան­գեց Ա­շոտ Ա­շո­տյա­նը։


Ռու­զան ԽԱ­ՉԱՏ­ՐՅԱՆ

Դիտվել է՝ 12112

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ