Մանրամասն որոնում (արխիվ)
18.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » 2019-ի Հա­յաս­տա­նը. ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յուն

2019-ի Հա­յաս­տա­նը. ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յուն

2019-ի Հա­յաս­տա­նը. ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յուն
14.01.2020 | 04:01
2020 թ. հուն­վա­րի ա­ռա­ջին օ­րե­րի դիր­քից նա­յե­լով ան­ցած տար­վան՝ տես­նում ենք, որ 2019 թվա­կա­նը ե­ղել է Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ճահ­ճաց­ման տա­րի։ Ինձ կա­րող են ա­ռար­կել. ի՞նչ եք ա­սում, այն­քան մեծ նվա­ճում­ներ են ե­ղել... Բայց ես չեմ ե­ղել «լևո­նա­կան» քա­ղա­քա­կա­նու­թյան եր­կր­պա­գու, այժմ էլ «նի­կո­լա­կան» քա­ղա­քա­կա­նու­թյան հետևորդ չեմ։ Ի­հար­կե, կա­րող են բազ­մա­թիվ «ա­պա­ցույց­ներ» բե­րել. ա­ռա­ջին ան­գամ Հա­յաս­տա­նը Cy-30 CM ինք­նա­թիռ­ներ, այլ կար­գե­րի նո­րա­գույն զեն­քեր ու­նի։ Գաղտ­նիք հայտ­նեմ. դա կոնկ­րետ կա­ռա­վա­րու­թյան վաս­տա­կը կամ գեր­վաս­տա­կը չէ, այլ ԱՊՀ ՀԱՊԿ դա­շին­քին ան­դա­մակ­ցե­լու, հայ-ռու­սա­կան «Մեծ պայ­մա­նագ­րի» անխ­զե­լիու­թյան, ԵԱՏՄ-ին ան­դա­մակ­ցե­լու ար­դյունքն է։ Կարճ ա­սած, դա Ռու­սաս­տա­նի բարձ­րա­գույն ղե­կա­վա­րու­թյան ո­րո­շում­նե­րի, ոչ թե Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ար­դյունքն է։ Ժա­մա­նակն է, որ մեր երկ­րի նույ­նիսկ ա­մե­նա­հա­կա­ռուս քա­ղա­քա­ցին հրա­պա­րա­կավ խոս­տո­վա­նի դա։ Ի դեպ, Ռու­սաս­տա­նը եր­բեք չի ար­գե­լել, որ Հա­յաս­տա­նը ձեռք բե­րի ինք­նա­թիռ­ներ, տան­կեր և այլն։ Մտա­դիր չեմ այժմ բա­ցատ­րե­լու ըն­թեր­ցող­նե­րին, թե Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ժա­մա­նա­կին ին­չու էին շեշ­տը դնում մար­տա­կան գրո­հա­յին և կոր­ծա­նիչ-կա­լա­նիչ ինք­նա­թիռ­նե­րի ձեռք­բեր­ման, ՀՕՊ և ՀՀՊ մի­ջոց­նե­րի է­շե­լո­նաց­ված հա­մա­կար­գի ստեղծ­ման վրա։ Հե­տաքր­քր­վող­նե­րը կա­րող են հա­մա­ցան­ցում ցան­կա­ցած տե­ղե­կու­թյուն գտ­նել Cy-30 ինք­նա­թի­ռի բո­լոր ձևա­փո­խու­թյուն­նե­րի մա­սին և ի­մա­նալ, թե ին­չի հա­մար է այն։ Միա­ժա­մա­նակ ի­մա­նալ, թե ինչ ար­ժե՞ այդ­պի­սի մեկ ինք­նա­թի­ռը և հա­մե­մա­տել ՀՕՊ և ՀՀՊ հա­մա­կար­գե­րի հր­թի­ռա­յին կա­յանք­նե­րի գնե­րի հետ։
Այդ մարդ­կանց խոր­հուրդ ենք տա­լիս՝ խի­զա­խու­թյուն հան­դես բե­րել և ար­տա­հայտ­վել։ Բայց դժ­վար է Ռու­սաս­տա­նից սպա­ռա­զի­նու­թյան ձեռք­բե­րու­մը հա­մա­րել Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մեծ նվա­ճում։ ՌԴ-ն եր­բեք մեզ չի մեր­ժել սպա­ռա­զի­նու­թյան ու ռազ­մամ­թեր­քի ձեռք­բեր­ման հար­ցում։ Եվ, ընդ­հան­րա­պես, դա ա­վե­լի շատ ռազ­մա­տեխ­նի­կա­կան ո­լորտ է, քան՝ զուտ արտ­քա­ղա­քա­կան։
Ի՞նչ կա­րիք կա պար­ծե­նա­լու ՀՕՊ-ի «Top» կամ «Квадрат» հա­մա­կար­գե­րով։ Չէ՞ որ Հա­յաս­տա­նի բնակ­չու­թյու­նը գի­տի, որ նախ­կին իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի օ­րոք էլ մեր եր­կի­րը և C-300, և «Իս­կան­դեր» կա­յանք­ներ է ստա­ցել։ Հի­շեց­նենք, որ Ռու­սաս­տանն ընդ­հան­րա­պես ոչ ո­քի «Իս­կան­դեր­ներ» չի վա­ճա­ռում։
Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, խո­սենք ոչ թե քա­րոզ­չու­թյան, այլ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մա­սին։ Եր­կար տա­րի­ներ Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան ան­կյու­նա­քա­րերն են աշ­խար­հի կող­մից Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թյան ճա­նա­չումն ու դա­տա­պար­տու­մը և Ար­ցա­խյան հիմ­նախ­նդ­րի կար­գա­վո­րու­մը։ Ազ­նիվ կլի­նե՞նք ինք­ներս մեր ա­ռաջ, թե՞ պոչ կխա­ղաց­նենք «ժո­ղովր­դա­կան կա­ռա­վա­րու­թյան» ա­ռաջ, ո­րը ողջ ժո­ղովր­դին չի ներ­կա­յաց­նում, ա­մե­նագլ­խա­վո­րը. Հա­յաս­տա­նի շար­քա­յին ընտ­րող­նե­րի մե­ծա­մաս­նու­թյու­նը չի ներ­կա­յաց­նում։ Հե­ղի­նա­կը գե­րա­դա­սում է ազն­վու­թյու­նը, ո՛չ թե «պաշ­տո­նի սպա­սումը», և ո՛չ էլ «պարգևա-վ­ճարը»։ Սկ­սենք Ար­ցա­խից, կար­գա­վո­րու­մից։ Ար­ցա­խի հար­ցով բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րում 2019 թ. որևէ դրա­կան տե­ղա­շարժ չի ե­ղել, ո­րով­հետև ԵԱՀԿ Մինս­կի խում­բը «ՄԽ» և բո­լոր բա­նակ­ցող­նե­րը չգի­տեն հիմ­նախ­նդ­րի ծագ­ման ի­րա­կան պատ­ճառ­նե­րը և թե որ ու­ղիով պետք է ա­ռաջ շարժ­վել, ինչ ո­րո­շում­նե­րի հան­գել։ Սա­կայն դժ­վար է պատ­կե­րաց­նել, թե դա չգի­տեն կամ չեն ու­զում ի­մա­նալ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը։ Այլ կերպ ինչ­պես կա­րող էինք հաս­նել այն բա­նին, որ երբ նո­յեմ­բե­րին Երևան այ­ցե­լեց ՌԴ ԱԳ նա­խա­րար Սեր­գեյ Լավ­րո­վը, ա­պա նա և՛ որ­պես ծագ­մամբ հայ, և՛ որ­պես ՌԴ ԱԳՆ-ի ղե­կա­վար, մա­մու­լի կոն­ֆե­րան­սում մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րին սկ­սեց հի­շեց­նել Ար­ցա­խի Հան­րա­պե­տու­թյուն-ԼՂՀ-ի մի­ջազ­գա­յին սու­բյեկտ լի­նե­լը։ Բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րը «հա­նուն բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի» կա­րող են ըն­թա­նալ դեռ 100-150 տա­րի։ Լավ­րովն ին­չու՞ սկ­սեց հի­շեց­նել։
Մեկ պատ­ճա­ռով.
1» փա­կել երևա­նյան ռու­սա­տյաց­նե­րի բե­րան­նե­րը և կր­կին ա­պա­ցու­ցել, որ չկա ոչ մի «Լավ­րո­վի պլան»,
2» հի­շեց­նել, որ Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի հա­մար ա­մե­նա­խո­շոր դրա­կան ար­դյունք­նե­րը ե­ղել են միայն այն ժա­մա­նակ, երբ Ար­ցախ-ԼՂՀ-ն ինք­նու­րույ­նա­բար մաս­նակ­ցել է կար­գա­վոր­ման ան­մի­ջա­կան բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րին։ Պար­զա­պես Երևա­նում այժմ չեն ու­զում դա հի­շել։
Բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի ըն­թաց­քի մա­սին մեր ու­նե­ցած նախ­նա­կան տե­ղե­կու­թյուն­նե­րը քիչ են։ 2019 թ. մենք մի քա­նի ան­գամ հարց­րել ենք Հա­յաս­տա­նի զին­ված ու­ժե­րի հիմ­նա­դիր, գե­նե­րալ-լեյ­տե­նանտ Նո­րատ Տեր-Գրի­գո­րյան­ցի կար­ծի­քը։ Եվս մեկ ան­գամ դի­մենք նրան։ «Պետք է հարցն այս­պես դնել. ին­չու՞ է այդ ա­մե­նը կա­տար­վել։ Ա­լիևի և Փա­շի­նյա­նի հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը վատ չեն, բայց մենք ե­րե­խա չենք, հաս­կա­նում ենք, որ երբ Հա­յաս­տա­նի և Ադր­բե­ջա­նի ա­ռաջ­նորդ­նե­րը հան­դի­պում են, բայց ԵԱՀԿ-ից ոչ մե­կը դրանց չի մաս­նակ­ցում, ա­պա դրանք բա­նակ­ցու­թյուն­ներ չեն, ես չեմ վս­տա­հում այդ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րին,- նշել է գե­նե­րա­լը։- Նման ձևա­չա­փով հան­դի­պում­նե­րից հե­տո Հա­յաս­տա­նում կա­րող են ա­սել, որ Փա­շի­նյա­նը պատ­րաստ­վում է տա­րածք­ներ հանձ­նե­լու, իսկ Ադր­բե­ջա­նում Ա­լիևին կմե­ղադ­րեն զի­ջո­ղա­կա­նու­թյան մեջ»։ Գե­նե­րա­լը հա­մոզ­ված է, որ Ադր­բե­ջա­նի պես ագ­րե­սո­րի հետ չար­ժե բա­նակ­ցու­թյուն­ներ վա­րել. «Ոչ ոք չգի­տի, թե ինչ են խո­սում։ Են­թադ­րենք՝ ես վս­տա­հում եմ վար­չա­պե­տին, բայց չէ՞ որ Ադր­բե­ջա­նում էլ վս­տա­հում են Ա­լիևին։ Ոչ ոք չգի­տի, թե ինչ փոխ­զիջ­ման մա­սին է խոս­քը, ինչ ու­ղիով կգ­նանք, կամ ինչ մե­խա­նիզ­մով կգտն­վի ե­րեք կող­մե­րի հա­մար ըն­դու­նե­լի ո­րո­շու­մը։ Ա­ռանց ԵԱՀԿ-ի Փա­շի­նյա­նի ու Ա­լիևի հան­դի­պում­նե­րը կա­րող են ու­նե­նալ վտան­գա­վոր հետևանք­ներ»։ Գե­նե­րա­լի ա­սա­ծին ա­վե­լաց­նենք. «ժո­ղովր­դա­կան կա­ռա­վա­րու­թյան» ե­րե­խա­նե­րը և նրանց հետևորդ­նե­րը Ստե­փա­նա­կեր­տում են։ Իսկ բնու­թյան մեջ չկա այն­պի­սի լու­ծում, ո­րը հա­վա­սա­րա­պես բա­վա­րա­րի բո­լոր ե­րեք կող­մե­րին։ Եվ հար­ցը ոչ թե հա­կա­մար­տու­թյու­նը վեր­ջաց­նելն է, այլ ար­ցա­խյան հիմ­նախն­դի­րը լու­ծե­լը։ Այ­սինքն՝ ան­կախ հան­րա­պե­տու­թյան պե­տա­կան ու ի­րա­վա­կան կար­գա­վի­ճա­կի ամ­րապն­դու­մը՝ ա­ռանց «ադր­բե­ջան­ցի­նե­րի» մա­սին որևէ հի­շա­տակ­ման։ Դա է Ար­ցա­խի հիմ­նախ­նդ­րի էու­թյու­նը։ Խնդ­րի երկ­րորդ մա­սը հաս­կա­նա­լի է. 1991-94 թթ. ռազ­մա­կան հաղ­թա­նակ­նե­րը չպետք է վե­րած­վեն Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի դի­վա­նա­գի­տա­կան պար­տու­թյուն­նե­րի։
Այս­պի­սով, բնու­թյան մեջ չի կա­րող այն­պի­սի ո­րո­շում լի­նել, ո­րը բա­վա­րա­րի և՛ Երևա­նին, և՛ Բաք­վին, և՛ Ստե­փա­նա­կեր­տին։ Եվ ներ­կա­յիս իշ­խա­նու­թյան ա­ռա­ջին խն­դիրն այն է, որ Հա­յաս­տա­նի մայ­րա­քա­ղա­քից այլևս կի­սաան­գի­տակ­ցա­կան թո­թո­վանք չհն­չի «հայ և թուրք ժո­ղո­վուրդ­նե­րի բա­րե­կա­մու­թյան» մա­սին։ Նո­րատ Տեր-Գրի­գո­րյան­ցի կար­ծի­քով, գն­դա­կո­ծու­թյուն­նե­րը և սադ­րանք­նե­րը, հատ­կա­պես ար­ցախ-ադր­բե­ջա­նա­կան սահ­մա­նին, շա­րու­նակ­վում են 90-ա­կան­նե­րին սխալ­մամբ ստո­րագր­ված փաս­տաթղ­թի պատ­ճա­ռով։ «Ցա­վոք, նա­խա­գահն ինձ չներգ­րա­վեց փաս­տաթղ­թի ստո­րագր­մա­նը. ես մնա­ցի հրա­մա­նա­տա­րա­կան կե­տում։ Գրե­ցին «հա­մա­ձայ­նա­գիր հրա­դա­դա­րի մա­սին», իսկ ի՞նչ է «հրա­դա­դա­րը»։ Մենք պա­տե­րազ­մող եր­կր­ներ ենք, մեր կող­մը հաղ­թել է, ու հան­կարծ ա­սում ենք՝ ե­կեք դա­դա­րեց­նենք կրա­կը։ Անհ­րա­ժեշտ էր ստո­րագ­րել բո­լո­րո­վին այլ փաս­տա­թուղթ, պետք էր խո­սել կա­պի­տու­լյա­ցիա­յի և Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ան­կա­խու­թյան մա­սին, չէ՞ որ Ադր­բե­ջա­նը հար­ձակ­վել էր Ղա­րա­բա­ղի վրա, մտա­դիր էր գրա­վե­լու այն, հե­տո Զան­գե­զու­րը, Նա­խիջևա­նից հար­ձակ­վե­լու Երևա­նի վրա»,- նշել է գե­նե­րա­լը։ Ո՞ր նա­խա­գա­հը։ Այն նույ­նը, ո­րով ու­սա­նո­ղա­կան տա­րի­նե­րին հիա­նում էր և հա­վա­նա­բար շա­րու­նա­կում է այժմ էլ հիա­նալ վար­չա­պետ Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը. ա­ռա­ջին նա­խա­գահ Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նը, դա­վա­ճա­նը և վախ­կո­տը, թր­քա­սե­րը... Այ­նու­հետև Նո­րատ Տեր-Գրի­գո­րյան­ցը նշում է, որ այժմ Ար­ցա­խում առ­կա է նոր հար­ձակ­ման վտանգ, քա­նի որ Ա­լիևը պար­բե­րա­բար հան­դես է գա­լիս ա­տե­լու­թյան քա­րոզ­չու­թյամբ, ժո­ղովր­դին պատ­րաս­տում է պա­տե­րազ­մի։ «Ա­լիևն ըն­տա­նի­քով կթաքն­վի ա­պաս­տա­րա­նում, իսկ մարդ­կանց կու­ղար­կի զոհ­վե­լու. նրա հա­մար մար­դիկ ո­չինչ չար­ժեն,- հայ­տա­րա­րեց գե­նե­րա­լը՝ հի­շեց­նե­լով, որ պա­տե­րազ­մի դեպ­քում գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րի թա­տե­րա­բեմ կդառ­նան լեռ­նե­րը, և գրա­գետ քայ­լե­րի դեպ­քում թշ­նա­մին կոչն­չաց­վի, նման ճա­կա­տագ­րի կար­ժա­նա­նա նաև նավ­թա­մու­ղը ա­նօ­դա­չու սար­քե­րի մի­ջո­ցով։- Տե­սանք, թե ինչ կա­տար­վեց Սաու­դյան Ա­րա­բիա­յում։ Թող Ադր­բե­ջա­նը մի լավ մտա­ծի. նրան ձեռն­տու չէ պա­տե­րազ­մը որևէ մե­կի հետ»։ ՈՒ թե­պետ գե­նե­րա­լը չա­սաց, թե ին­չու է հի­մա պա­տե­րազ­մի վտան­գը մե­ծա­ցել, հաս­կա­նա­լի է՝ ա­ռա­ջին հեր­թին այն պատ­ճա­ռով, որ Հա­յաս­տա­նի կա­ռա­վա­րու­թյու­նը չու­նի Ար­ցա­խի հար­ցով քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն և նախ­կին տա­րի­նե­րի ռազ­մա­կան հաղ­թա­նակ­նե­րը հետևո­ղա­կան քայ­լե­րով ամ­րապն­դե­լու ցան­կու­թյուն։ Այ­սինքն, տի­պիկ «լևո­նա­կա­նու­թյուն» է, և ի­զուր չէ, որ Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հի թեկ­նա­ծու, գե­նե­րալ-մա­յոր Վի­տա­լի Բա­լա­սա­նյա­նը Փա­շի­նյա­նին մե­ղադ­րել է, որ Ար­ցա­խի հար­ցին նրա մո­տե­ցու­մը նույնն է, ինչ Լևոն Տեր-Պետ­րո­սյա­նինն էր։
Որ­պես­զի տպա­վո­րու­թյուն չս­տեղծ­վի, թե Նո­րատ Տեր-Գրի­գո­րյան­ցը միայն քն­նա­դա­տում էր, ա­սենք, որ նա նաև նշել է, որ, որ­պես ԶՈՒ-ի հիմ­նա­դիր­նե­րից մե­կը, ին­քը շատ գոհ է ՀՀ պաշտ­պա­նա­կան գե­րա­տես­չու­թյան աշ­խա­տան­քից, ըն­դգ­ծել է Cy-30 CM բազ­մա­թի­րախ գեր­ժա­մա­նա­կա­կից ինք­նա­թիռ­նե­րի ձեռք­բեր­ման կարևո­րու­թյու­նը, ինչ­պես նաև այն, որ Հա­յաս­տա­նի ԶՈՒ-ն հա­մալր­վել է հա­կաօ­դա­յին և հա­կահր­թի­ռա­յին պաշտ­պա­նու­թյան ռու­սա­կան ար­տադ­րու­թյան գեր­ժա­մա­նա­կա­կից հա­մա­կար­գե­րով։ Չենք վի­ճար­կի վաս­տա­կա­շատ գե­նե­րա­լի ա­սա­ծը, միայն մի դեպք հի­շեց­նենք ան­ցած տա­րի­նե­րից, երբ նույն­պես բազ­մա­թի­րախ ու ա­մե­նե­ղա­նա­կա­յին ԾՌթ-29 կոր­ծա­նիչ-կա­լա­նիչ­նե­րից մե­կը Գյում­րու օ­դա­նա­վա­կա­յա­նից վեր­թի­ռի և բարձ­րու­թյուն հա­վա­քե­լու ժա­մա­նակ գործ­նա­կա­նում խախ­տել էր Թուր­քիա­յի սահ­մա­նը, իսկ ոչ պա­կաս փոր­ձա­ռու ռուս օ­դա­չու­նե­րից մե­կը զոհ­վել էր՝ մխրճ­վե­լով ժայ­ռե­րի մեջ։ Այն բա­նից, որ ԾՌթ-29-ի փո­խա­րեն բարձ­րու­թյուն պետք է հա­վա­քեն Cy-30 CM-ե­րը, Հա­յաս­տա­նի լանդ­շաֆտն ու սահ­մա­նա­փակ տա­րած­քա­յին պայ­ման­նե­րը չեն փոխ­վի, բա­ցի այդ, մենք չու­նենք բա­վա­րար քա­նա­կով փոր­ձա­ռու օ­դա­չու­ներ։ Նրանց պետք է պատ­րաս­տել, իսկ դա մի քա­նի օ­րում կամ նույ­նիսկ 2 տա­րում չի լի­նում։ ՀՕՊ-ի «Top» կա­յանք­ներն էլ գեր­նոր չեն. գեր­նոր են C-400-ը կամ նույ­նիսկ C-500-ը, բայց նման ճո­խու­թյու­նից մենք դեռ շատ հե­ռու ենք։
Ար­ցա­խի հար­ցում պար­զե­ցինք, որ ան­ցած տա­րին ար­դյու­նա­վե­տու­թյամբ զրո­յա­կան էր։ Այժմ դի­տար­կենք Ե­ղեռ­նի ճա­նաչ­ման խն­դի­րը։ Ա­մե­րի­կա­յի սի­րա­հար­ներն այժմ մտա­ծում են՝ հե­տո՞ ինչ կլի­նի։ Ա­մե­րի­կան չսի­րող­նե­րը չեն զար­մա­նում, չեն սպա­սում, գլուխ­ներն ի­զուր տե­ղը չեն ծան­րա­բեռ­նում «հե­տո՞ ինչ կլի­նի» ան­տե­ղի հար­ցով. այն­պես էլ պարզ է։ Ար­դեն հուն­վա­րի ա­ռա­ջին 3 օ­րում հաս­տատ­վեց, որ ԱՄՆ-ը և թուր­քե­րը դաշ­նա­կից­ներ, երկ­վո­րյակ եղ­բայր­ներ են։ Ա­սում եք՝ Կոնգ­րե­սի Ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի պա­լա­տը բա­նաձև՞ ըն­դու­նեց։ Բայց հե­տո Սե­նա­տում վե­տո կի­րա­ռե­ցին։ Հե­տո նաև Սե­նա­տու՞մ բա­նաձև ըն­դու­նե­ցին։ Բայց հե­տո ար­դեն ԱՄՆ-ի նա­խա­գահ Թրամփն օ­րա­կար­գից հա­նեց այդ բա­նաձևե­րը։ Շա­տե­րը դեռ չեն հաս­կա­ցել, որ օվ­կիա­նո­սից այն կողմ «Հայ­կա­կան հար­ցը» խա­ղար­կում են այն­պես, ինչ­պես խա­ղար­կել ու խա­ղար­կում են «Քր­դա­կան հար­ցը»։ Եվ խա­ղար­կում են բա­ցա­ռա­պես նրա հա­մար, որ Թուր­քիան օգ­տա­գոր­ծեն ի­րենց նպա­տակ­նե­րով, լի­նի դա Սի­րիա­յում, թե, օ­րի­նակ, Լի­բիա­յում։
Լավ, բայց այս­տեղ ի՞նչ կապ ու­նեն թուր­քե­րի հետ ԱՄՆ-ի «խա­ղե­րը» և Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը։ Ոչ մի կապ չու­նեն։ Ա­մե­րի­կա­յում ըն­թա­նում է նաև Թրամ­փի պաշ­տո­նան­կու­թյան «խա­ղը», և աշ­խար­հը պետք է Ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի պա­լա­տի ու Սե­նա­տի բա­նաձևե­րի հետ կապ­ված նե­րա­մե­րի­կյան «բե­մա­կա­նա­ցում­նե­րը» գնա­հա­տի ԱՄՆ-ի քա­ղա­քա­կան վեր­նա­խա­վի եր­կու խո­շոր հրեա­կան «թի­մե­րի» ներ­քին պայ­քա­րի տե­սա­կե­տից։ Այս­տեղ որևէ կապ չու­նեն հա­յե­րը, քր­դե­րը, Տեր-Պետ­րո­սյա­նը, Քո­չա­րյա­նը, Սերժ Սարգ­սյա­նը կամ Փա­շի­նյա­նը։ Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը երբևէ չեն ու­նե­ցել ԱՄՆ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի հա­մար նշա­նա­կու­թյուն ու­նե­ցող վճ­ռա­կան ո­րո­շում­նե­րի վրա ազ­դե­ցու­թյան լծակ­ներ։ Այն­պես որ, ոչ միայն 2019-ին, այլև 1,5 տա­րում Հա­յաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ոչն­չով աչ­քի չեն ըն­կել Հա­յոց ե­ղեռ­նի ճա­նաչ­ման ու դա­տա­պարտ­ման պայ­քա­րի հար­ցում։ Ե­ղա­ծը բո­լոր նախ­կին տա­րի­նե­րին այդ հար­ցով Հա­յաս­տա­նի, Ար­ցա­խի և ողջ Սփյուռ­քի պայ­քա­րի ար­դյունքն է։ Այն­պես որ, միամ­տու­թյուն է հի­շյալ բա­նաձևե­րը կա­պել Փա­շի­նյա­նի «ա­նօ­րի­նակ քա­ղա­քա­կա­նու­թյան» հետ։ 
Հա­յաս­տա­նի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թյան այլ ո­լորտ­նե­րը ևս «օր., հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը Ռու­սաս­տա­նի, Ի­րա­նի, Եվ­րո­պա­յի, ԵԱՏՄ եր­կր­նե­րի հետ և այլն» նույն­պես 2019-ին կախ­ված չէին ՀՀ կա­ռա­վա­րու­թյան ո­րո­շում­նե­րից։ Դեռ լավ է, որ ա­ռայժմ ա­մեն ինչ ա­ռաջ­վա պես է, ար­տա­սահ­մա­նում մար­դիկ հիմ­նա­կա­նում սպա­սում են։ Ին­չի՞ են սպա­սում Հա­յաս­տա­նի գոր­ծըն­կեր­նե­րը։ Դա բո­լո­րո­վին այլ թե­մա է։
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ
Դիտվել է՝ 6485

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Թուրքական տրանսպորտային շահը առավել քան հստակ է

Մերձավոր Արևելքում էսկալացիայի խորացումը կարող է էապես փոխել տարածաշրջանային (ներառյալ Հարավային Կովկասը) տրանսպորտային-լոգիստիկ համակարգը...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.