Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …

«Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …
29.09.2020 | 00:28

Մոտ ե­րեք տա­րի ա­ռաջ նախ­կին­նե­րի նկատ­մամբ ա­տե­լու­թյամբ լց­ված «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» ե­կան իշ­խա­նու­թյան:
Հարկ է մտա­բե­րել. ժո­ղովր­դա­կան այդ ա­տե­լու­թյու­նը երկ­րում սկս­վել էր ԼՏՊ-ի կա­ռա­վար­ման երկ­րորդ տա­րում:
Հի­շենք նաև` հայ ժո­ղո­վուր­դը մինչ այդ օրհ­նում էր Լևո­նին ու իր թախ­տը: Բայց 1992-ին ար­դեն մութ ու ցուրտ Երևա­նի շեն­քե­րի պա­տե­րին գրում էր` Լևոն, հե­ռա­ցիր:
Չմո­ռա­նանք նաև նշել` 1998-ին ԼՏՊ-ին հե­ռաց­րեց ոչ թե ժո­ղո­վուր­դը, այլ մի խումբ մո­լի լևո­նա­կան­ներ:


Հա­նուն ճշ­մար­տու­թյան այս էլ ար­ձա­նագ­րենք` ժո­ղո­վուր­դը լուռ հա­մա­ձայ­նու­թյամբ ող­ջու­նեց ԼՏՊ-ի ու իր խմ­բի հե­ռա­ցու­մը: ՀՀՇ-ա­կան­նե­րը, որ միշտ կրկ­նում էին, թե ի­րենք պի­տի կա­ռա­վա­րեն մինչ եր­կու հա­զար թի­վը և հե­տո էլ (ինչ­պես այժմ «իմ­քայ­լա­կան­ներն» են խո­սում մինչև 2050 թ. կա­ռա­վա­րե­լու մա­սին), ո­րով­հետև քա­ղա­քա­կան աս­պա­րե­զում ի­րենց հե­ռաց­նե­լու ու­նակ քա­ղա­քա­կան ուժ չկա: ՀՀՇ-ն անս­պա­սե­լի ստա­ցած հար­վա­ծից ոչ միայն եր­կու տաս­նյակ տա­րի ուշ­քի չե­կավ, այլև վա­խը սր­տում սպա­սում էր ժո­ղովր­դա­կան վեն­դե­տա­յի, բա՞յց…
Ղա­րա­բաղ­ցին, չա­սեմ, թե մե­ծա­հո­գի գտն­վեց երկ­րի թա­լա­նի սկիզ­բը դրած լևո­նա­կան­նե­րի հան­դեպ, պար­զա­պես, տես­նե­լով, թե ինչ ա­խոր­ժա­կով են նախ­կին­նե­րը թա­լա­նել, քիչ-քիչ նո­րեկ­նե­րի ա­խոր­ժակն էլ բաց­վեց ու…
Հե­տո` ազ­գա­յին ող­բեր­գու­թյուն պառ­լա­մեն­տում: Մերժ­ված­նե­րը, ի­րենց ա­տե­լու­թյու­նը զու­գակ­ցե­լով ժո­ղովր­դա­կան ա­տե­լու­թյա­նը, հս­կա­յա­կան ա­տե­լու­թյան զանգ­վա­ծը ուղ­ղոր­դե­ցին կա­ռա­վա­րող ղա­րա­բաղ­ցի­նե­րի նկատ­մամբ, նրանց մե­ղադ­րե­լով ազ­գա­յին այդ ծանր կորս­տի մեջ: Ճիշտ է, հա­րուց­ված քրեա­կան գոր­ծով որևէ բան չհիմ­նա­վոր­վեց ղա­րա­բաղ­ցի­նե­րի նկատ­մամբ, բայց ժո­ղովր­դա­կան բա­նա­հյու­սու­թյան մեջ ա­ռայ­սօր այդ սպան­դի մեջ կաս­կա­ծում են Քո­չա­րյան-Սարգ­սյան տան­դե­մին:


Լևո­նա­կան­ներն ի­րենց լրատ­վա­կան մի­ջոց­նե­րով տա­սը տա­րի թույն էին սրս­կում ժո­ղովր­դի մեջ: Հա­նուն ճշ­մար­տու­թյան ա­սեմ, որ Քո­չա­րյա­նի կա­ռա­վար­ման տա­սը տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում էա­կա­նո­րեն փոխ­վել էր ժո­ղովր­դի կյան­քը: Ըն­տա­նիք­նե­րում մար­դիկ լուց­կին այլևս գր­պան­նե­րում չէին պա­հում` մութ սե­նյա­կում անհ­րա­ժեշ­տու­թյան պա­հին անհ­րա­ժեշտ ի­րը գտ­նե­լու հա­մար: Ա­րագ թա­փով զար­գա­նում էր շի­նա­րա­րու­թյու­նը, նո­րա­նոր աշ­խա­տա­տե­ղեր էին բաց­վում, Ղա­րա­բա­ղյան ճա­կա­տում Քո­չա­րյա­նը դի­վա­նա­գի­տո­րեն էր ի­րեն դրսևո­րում, իսկ մի­ջազ­գա­յին աս­պա­րե­զում որ­պես հմուտ նա­խա­գահ ըն­դու­նե­լի էր շա­տե­րի կող­մից:


Բայց դա բա­վա­րար չէր, որ Քո­չա­րյա­նը ին­տեգր­վեր Հա­յաս­տա­նում: Ընդ­դի­մու­թյու­նը վար­կա­բե­կում էր Քո­չա­րյա­նին , լևո­նա­կան մա­մու­լը մե­ղադ­րում էր նրան Լին­սի փո­ղե­րը լվա­նա­լու մեջ, և նույ­նիսկ հա­սան նրան, որ Քր­քո­րյա­նը այլևս չշա­րու­նա­կեց հե­տա­գա օգ­նու­թյու­նը Հա­յաս­տա­նին: Այդ տա­րի­նե­րին մո­լի լևո­նա­կան պատ­վեր­ներ կա­տա­րող «Հայ­կա­կան ժա­մա­նա­կը» Քո­չա­րյա­նին սևաց­նե­լու մի­ջոց­նե­րի ընտ­րու­թյան հար­ցում խտ­րա­կա­նու­թյուն չէր դնում: Գրում էր. «Ի՞նչ գործ ու­նի հա­յաս­տան­ցի զին­վո­րը Ղա­րա­բա­ղում»:


Հա­նուն ճշ­մար­տու­թյան ա­սեմ, որ հա­յաս­տան­ցի շատ ջա­հել զին­վոր­ներ սպան­վում էին Ղա­րա­բա­ղում թշ­նա­մու դի­պու­կա­հար­նե­րից: Սևազ­գեստ մայ­րե­րի, նրանց հա­րա­զատ­նե­րի հա­մար թու­նա­վոր ա­գի­տա­ցիան ա­նում էր իր սև գոր­ծը: Ա­վե­լին ա­սեմ. նույն այդ թեր­թը լկ­տիա­բար գրում էր, որ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նին որ­պես մի­ջազ­գա­յին ռազ­մա­կան հան­ցա­գոր­ծի պի­տի դա­տի մի­ջազ­գա­յին ռազ­մա­կան տրի­բու­նա­լը: Եվ այդ խոս­քե­րի հե­ղի­նա­կը այ­սօր վար­չա­պե­տի ա­թո­ռին ա­ռոք-փա­ռոք բազ­մած Նի­կոլ Փա­շի­նյանն է:
Նի­կո՛լ, էդ որ ճղճ­ղում ես, թե` Ար­ցա­խը Հա­յաս­տան է և վերջ, չե՞ս մտա­ծում, որ ե­թե չլի­նեին Ռո­բերտ Քո­չա­րյանն ու մյուս հե­րոս­նե­րը (ո­րոնց այ­սօր հա­նի­րա­վի փոր­ձում ես վար­կա­բե­կել, զր­պար­տել, դա­տել), Ար­ցա­խը չէր լի­նի… Դու էլ հրա­պա­րա­կում չէիր հո­խոր­տա` ե­թե ոչ ես, ա­պա Հա­յաս­տա­նում ոչ մե­կը վար­չա­պետ չի լի­նի… և հա­մա­պա­տաս­խան ու­ժե­րի «դաբ­րո»-ով քեզ մեր գլ­խին վար­չա­պետ չէիր կար­գի:


Բայց ա­մեն ինչ` հեր­թով: Երբ ե­կավ Քո­չա­րյա­նի հե­ռա­նա­լու պա­հը, ԼՏՊ-ն մտա­ծեց` պո­ղոս­նե­րը դժ­գոհ են, հար­կա­վոր է գոր­ծել: Եվ ե­ղավ մար­տի 1-ը: ՈՒ այ­սօր մե­ղադ­րում են Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նին (ի թիվս չե­ղած այլ մեղ­քե­րի, նաև մար­տի մե­կով):
Ա­սել և ա­սում եմ` Քո­չա­րյա­նի ա­րար­քում այլ հան­ցա­կազ­մեր փնտ­րեք: Այդ եր­կու­սը չկան: Հե­տո ե­կավ Սեր­ժի տի­րա­պե­տու­թյան տա­սը տա­րին: Հա­կա­ղա­րա­բա­ղյան ա­տե­լու­թյու­նը նոր ու­ժով էր թափ հա­վա­քում: Սեր­ժը, Ղա­րա­բա­ղում եր­բեմ­նի ստոր կու­սակ­ցա­կան գոր­ծիչ Բո­րիս Կևոր­կո­վի օգ­նա­կանն է ե­ղել: Կևոր­կո­վին բնու­թագ­րե­լու կա­րիք չկա: Չեմ ու­զում վեր­լու­ծել ան­ցած տա­սը տար­վա Սեր­ժի ու­ղին, քան­զի այն ա­ռանձ­նա­պես ոչն­չով աչ­քի չի ըն­կել:
Ե­ղավ ապ­րի­լյան քա­ռօ­րյան: Մենք հաղ­թե­ցինք: 100-ից ա­վե­լի զո­հեր: Ո­մանց նման հի­մար չեմ, որ ա­սեմ` ի­զուր մա­հեր էին:
Ա­բա­ջյա­նի, ՈՒր­ֆա­նյա­նի, Սլո­յա­նի և շատ շա­տե­րի ա­նուն­ներ կմ­նան մեր ա­զա­տագ­րա­կան պայ­քա­րի ոս­կե մա­տյա­նում:


Հե­տո ե­կավ մեր ժո­ղովր­դի հեր­թա­կան ող­բեր­գու­թյու­նը՝ Նի­կո­լը 200 մարդ հետևը գցած Գյում­րիից հա­սավ Երևան։ Եվ Սեր­ժը քա­ղա­քա­կան գործ­չին ան­հա­րիր տո­նով ա­սաց` Նի­կո­լը ճիշտ էր, ես՝ սխալ։
Եվ 30 տա­րում կու­տակ­ված ա­տե­լու­թյու­նը մե­կեն պոռթ­կաց Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րի շուր­թե­րից (այդ ժա­մա­նակ ժո­ղո­վուր­դը դեռ պո­ղոս­նե­րի չէր վե­րած­վել)` Նի-կո՜լ, Նի՜-կո՜լ, Նի՜-կո՜լ։
Ե­րե­սուն տա­րի ա­ռաջ կուշտ կե­րած, լավ հագն­ված ժո­ղո­վուր­դը Ղա­րա­բա­ղի հար­ցով կե­րավ Լևո­նի կու­տը` պայ­քար, պայ­քար մինչև վերջ… Բայց երբ Լևո­նը հա­սավ իր նպա­տա­կին, մո­ռա­ցավ լո­զուն­գը և լկ­տիա­բար ա­սաց կյան­քից տրտն­ջա­ցող ժո­ղովր­դին` ե­ղունգ ու­նես, գլուխդ քո­րի։


Նի­կո­լը դար­ձավ վար­չա­պետ։ Ժո­ղո­վուր­դը սպա­սում էր` ուր որ է, Նի­կո­լը փո­խե­լու է կյան­քը։ Եվ, ի­րոք, Նի­կո­լին տր­վել էին բո­լոր հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը՝ թա­լան­չի­նե­րին հա­նուն պե­տու­թյան թա­լա­նազր­կե­լու, իսկ դի­մադ­րող­նե­րին մե­ղադ­րյա­լի ա­թո­ռին նս­տեց­նե­լու։ Հե­տո պարզ­վեց, որ ա­մե­նա­մեծ, այն էլ լկ­տի թա­լան­չի­նե­րից մե­կը իր հա­շիվ­նե­րը պար­զել էր ինչ-որ հիմ­նադ­րա­մի մուծ­վե­լով։ Ինչ­պես ժա­մա­նա­կին ՀՀՇ-ա­կան մի պա­րագ­լուխ էր ա­սել` թե­կուզ պո­լի փետ, բայց ՀՀՇ։ Եվ քա­նի որ Նի­կո­լը քա­ղա­քա­կան հա­րա­զատ զա­վակն էր ԼՏՊ-ի, սկ­սեց գոր­ծել հա­մա­րյա նույն ո­գով։ Թե­կուզ ոչ պրո­ֆե­սիո­նալ, բայց իմ­քայ­լա­կան։ Եվ ա­մե­նուր նշա­նա­կեց իր հետ քայ­լող­նե­րին: Ա­վե­լին... Բայց մինչ ա­վե­լիին անց­նե­լը, հի­շեմ մի դեպք։ Հայրս է պատ­մել։ Ան­ցած դա­րի քա­ռա­սու­նա­կան­նե­րին կո­լեկ­տի­վաց­ման թունդ տա­րի­նե­րին բատ­րա­կին տր­վել էին լայն լիա­զո­րու­թյուն­ներ։ Բատ­րա­կը միայն մի բան գի­տեր` որ ու­րիշն ու­նի, ին­քը չու­նի… Եվ այդ ժա­մա­նակ հո­րին­վել էր մի դարձ­վածք.
Հա­րուստ-կու­լակ հուշտ ա­նենք,
Մեր քյա­սի­բին կուշտ ա­նենք։


Գու­ցե այդ խոս­քե­րի մեջ ինչ-որ ճշ­մար­տու­թյուն կար, ո­րով­հետև երկ­րում տար­վում էր աշ­խա­տանք բատ­րա­կին այդ վի­ճա­կից հա­նե­լու հա­մար։ Նի­կո­լի ժա­մա­նակ չկա­յին բատ­րակ­ներ, բայց ո­րոշ ժա­մա­նակ անց հան­րա­ճա­նաչ նի­կո­լա­կա­նը աս­պա­րեզ նե­տեց «պո­ղոս­ներ» հաս­կա­ցու­թյու­նը։ Եվ պո­ղոս­նե­րը այդ­պես էլ չհաս­կա­ցան, որ ի­րենք այդ կար­գա­վի­ճա­կով ոչն­չով չեն տար­բեր­վում բատ­րակ­նե­րից։ Այ­սօր պո­ղոս­ներ շատ կան և քա­ղաք­նե­րում, և գյու­ղե­րում։ Գյու­ղի պո­ղո­սը իր գո­յու­թյու­նը պա­հե­լու հա­մար կռիվ է տա­լիս հո­ղի հետ։ Հո­ղին խառն­ված քր­տին­քը ան­կո­րուստ լի­նե­լու հա­մար գյու­ղա­ցուն ջուր է պետք։ Ա­սել, թե ջուր չկա, սխալ կլի­նի, բայց ե­ղած ջու­րը գյու­ղա­ցուն չի հաս­նում ա­պաշ­նորհ աշ­խա­տող­նե­րի պատ­ճա­ռով։ Ոչ ո­քի վե­ջը չէ, որ ջու­րը կոր­չում է ա­ռու­նե­րում։ Ինձ հա­սած տե­ղե­կու­թյուն­նե­րով` Այ­գես­տան գյու­ղում գար­նա­նը հա­նել են հո­ղա­յին ա­ռու­ներ, ին­չի աշ­խա­տան­քա­յին գու­մա­րը հա­վա­սար է 920 հա­զար դրա­մի։ Ես՝ որ­պես գյու­ղա­պետ, չգի­տեմ, թե ինչ է հան­վել և որ­քա­նի, ո­րով­հետև ոչ գու­մարն եմ տե­սել թղ­թի վրա և ոչ էլ ստո­րագ­րել եմ։ Այ­սօր, երբ մտ­նեք Այ­գես­տան և տես­նեք ո­ռոգ­ման հո­ղա­յին ա­ռու­նե­րը, կհա­մոզ­վեք, որ ջրի 70 %-ից ա­վե­լին կոր­չում է ա­ռու­նե­րի մեջ։ Ցան­կա­ցած առ­վի մեջ ե­թե մտ­նես, ոչ բոյդ կերևա, ոչ էլ ձեռ­քերդ` վեր պար­զած վի­ճա­կում։ Ե­թե այդ խո­տե­րի մեջ էլ լց­վել է մեր մաք­րա­սեր ժո­ղովր­դի կեն­ցա­ղա­յին աղ­բը, հատ­կա­պես նո­րա­ծին­նե­րի պամ­պերս­ներն ու ի­րենց մա­մա­նե­րի, տա­տիկ­նե­րի օլ­վեյս­նե­րը, ո­րոնք իս­կա­կան պատ­նե­շի դեր են տա­նում հո­սող ջրի հա­մար, կհա­մոզ­վես, որ ո­ռոգ­ման ջրի բնա­գա­վա­ռի մար­դիկ ի­րենց տե­ղում չեն։ Եվ հե­տո հաս­կա­ցա, որ Նի­կո­լը, իր կադ­րե­րի պո­ղո­սու­թյու­նը թաքց­նե­լու հա­մար, այդ ան­վա­նու­մը շնոր­հել է ժո­ղովր­դին, միայն մեկ տար­բե­րու­թյամբ , որ Նի­կո­լի պո­ղոս­նե­րի աղ­քա­տու­թյու­նը ի­րենց գլ­խում չէ, ո­րով­հետև նման աղ­քա­տու­թյամբ չեն տա­ռա­պում նրանք։


Տար­բեր մարդ­կանց ա­նուն­նե­րով սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված չորս հեկ­տար հո­ղը մշա­կում եմ ես պայ­մա­նագ­րա­յին կար­գով։ Որ­պես­զի պարզ լի­նի, թե որ­քան բերք եմ ստա­նում այդ տա­րածք­նե­րից, նշեմ, 0,88 հա հո­ղից , որն առ­վույտ է, ստա­ցել եմ 125 հակ առ­վույտ։ Մյուս կտո­րից՝ 0,45 հա, ստա­ցել եմ 150 հակ։ Վեր­ջին թի­վը բա­վա­րար չէ, բայց ոնց որ կա­սեր Թու­մա­նյա­նը` գլու­խը քա­րը։ 0,88 հա-ից պի­տի ստա­նա­յի առն­վազն ե­թե քա­ղեի, գո­նե 4 ան­գամ ա­վե­լի և ա­մեն ան­գամ 200 հակ, կս­տաց­վեր 800 հակ։ Փաս­տո­րեն չեմ քա­ղել 800-125 =675 հակ։ Ե­թե 1 հակն ար­ժե 1200 դրամ, կս­տաց­վի, որ ես կորց­րել եմ 675 հա­զար դրամ։ Ա­վե­լաց­նեմ, որ ե­րեք ան­գամ ջրել եմ, բայց յու­րա­քան­չյուր ան­գամ, չգի­տես ին­չու, ին­ձա­նից փոր­ձում են ա­վե­լի ջրի վարձ վերց­նել։ Մի փոքր ուշ ա­վե­լի կման­րա­մաս­նեմ այդ հար­ցը։ Յու­րա­քան­չյուր ան­գամ քա­ղե­լու հա­մար տրակ­տո­րիս­տին վճա­րում եմ 0,88 * 3= 25400 դրամ։ Ե­րեք ան­գա­մը կա­նի 25400 * 3= 76200 դրամ։ Տրակ­տո­րիս­տը տա­րած­քի չա­փով է փո­ղը վերց­նում և ոչ թե հա­կե­րի քա­նա­կից կախ­ված, փաս­տո­րեն միայն այդ մի կտոր հո­ղա­տա­րած­քից սպաս­վե­լիք ե­կա­մու­տից չեմ ստա­ցել 675000+76200=751200 դրամ։ Մյուս հո­ղակ­տո­րը, ո­րը պատ­կա­նում է դար­ձյալ ու­րի­շին՝ 0,45 հա, ո­րից 0,2 հա-ն խա­ղող է, մյու­սը` 0,25 հա , ո­րի վրա տն­կել էի գար­նա­նը 200 դեղ­ձի ծա­ռեր, յու­րա­քան­չյու­րը գնել էի 500 դրա­մով, այ­սինքն՝ վճա­րել էի 100000 դրամ։ Գար­նա­նը՝ մինչև ո­ռոգ­ման ջուր տա­լը, հինգ ան­գամ ձեռ­քով ջրել եմ։ Ծա­ռե­րը կպել էին։ Տն­կած ծա­ռե­րի առ­վի բո­յը 140 մետր է։ Այդ­պես չորս շարք։ Փաս­տո­րեն իմ կրած վնա­սը ջուր չտա­լու պատ­ճա­ռով կազ­մում է 751000+100000= 851200 դրամ։ Ջրի բա­վա­րար քա­նա­կը և ա­րա­գու­թյու­նը չա­պա­հո­վե­լու պատ­ճա­ռով ներքևի բո­լոր ծա­ռե­րը ծա­րա­վու­թյու­նից չո­րա­ցան, իսկ գլ­խա­մա­սում գեր­խո­նա­վու­թյու­նից նե­խե­ցին-չո­րա­ցան։ Այ­սինքն՝ գլ­խա­մա­սում կա­րող է հողդ ջր­վի մի քսան ան­գամ, բայց տակ չհաս­նի։


Հա­նուն ճշ­մար­տու­թյան ա­սեմ, որ լիա­կա­տար ջրել եմ 0,55 հա խա­ղո­ղի այ­գին և 0,55 հա դեղ­ձի այ­գի­նե­րը, ո­րոնց հա­մար վճա­րել եմ այն­քան, որ­քան ան­գամ ջրել եմ։ 0,55 հա խա­ղո­ղից ստա­ցել եմ 15 տոն­նա բերք: Շատ լավ է: ՋՕԸ -ն պայ­մա­նա­գիր է կա­պել ՝ պո­ղոս­նե­րիս հետ, հեկ­տա­րը 70 հա­զար դրա­մով։ Այ­սինքն՝ չորս հեկ­տար հո­ղի հա­մար ես պի­տի վճա­րեմ 280 հա­զար դրամ, մինչ­դեռ վճա­րել եմ ըն­դա­մե­նը այն­քան, որ­քան ջրել եմ։
Ես բազ­միցս ա­սել եմ գյու­ղա­ցի­նե­րիս, որ պա­հան­ջեք հաշ­վի­չով ձեզ ջուր տան։ Ա­վաղ։ Ես գրել եմ մի քա­նի ան­գամ հաշ­վի­չով և հա­զար մետ­րի հա­մար վճա­րել եմ 1000 դրամ։ Այ­սինքն, կո­պիտ հաշ­ված` գյու­ղա­ցին պի­տի վճա­րի մեկ հեկ­տա­րի դի­մաց մաք­սի­մում 60 հա­զար դրամ։ Կան գյու­ղա­ցի­ներ, ո­րոնք ջրում են միայն դեղ­ձի, ծի­րա­նի շար­քե­րը և ոչ թե ամ­բողջ հո­ղա­մա­սը, միևնույն է` չկա հաշ­վիչ, և գոր­ծում է չոր պա­հան­ջը՝ հեկ­տա­րը 70 հա­զար դրամ։ Գյու­ղում մի պատ­կա­ռե­լի մարդ, ո­րը մշա­կում է մի քա­նի հեկ­տար, ե­րեք հեկ­տա­րի վրա կա­տա­րել է նո­րա­տունկ և խնդ­րել էր ՋՕԸ-ի տնօ­րե­նու­թյա­նը ի­րեն ջուր տալ հաշ­վի­չով։ Չեն տվել և պա­հան­ջել են հեկ­տա­րը 70 հա­զար դրամ։ Երբ գյու­ղա­ցին ա­սել է` ես ջրում եմ միայն դեղ­ձի ա­կոս­նե­րը, ին­չու պի­տի վճա­րեմ 70 հա­զար դրամ, պա­տաս­խա­նը ա­վե­լի չար էր, իսկ և իսկ իմ­քայ­լա­կա­նի ո­ճով՝ մի ջրիր։ Եվ մար­դը ստիպ­ված հրա­ժար­վեց նա­խա­պես կն­քած պայ­մա­նագ­րից։


Իմ կող­մից լիա­կա­տար բերք չս­տա­նա­լու հա­մար կազմ­վել են ակ­տեր։ Մտա­ծում եմ` գնա՞լ դա­տա­րան, թե՞ ոչ։ Փորձս ա­սում է` ոչ, ո­րով­հետև եր­րորդ տա­րին է իմ հայցն ընդ­դեմ ՀՀ ոս­տի­կա­նու­թյան, պա­տիվս ու ար­ժա­նա­պատ­վու­թյունս վե­րա­կանգ­նե­լու հա­մար, հա­սել է վճ­ռա­բեկ դա­տա­րան։ Ե՞րբ կս­տա­նամ պա­տաս­խա­նը, դեռ պարզ չէ։ Այդ մա­սին ծա­վա­լուն հոդ­ված էի գրել թեր­թում, ո­րի վեր­նա­գիրն էր «Հա­յաս­տա­նում դա­տա­կան հա­մա­կար­գը բար­դակ է»։ Թեր­թի մի օ­րի­նակն ու­ղար­կել էի վար­չա­պե­տին, ո­րի աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վա­րը, վեց թե յոթ ա­միս անց, գլ­խա­ռադ մի պա­տաս­խան տվեց։ Հա, ա­սեմ, որ այդ պաշ­տո­նյան՝ մո­լի իմ­քայ­լա­կա­նը, սկզբ­նա­կան շր­ջա­նում ան­գամ չէր տար­բե­րում, թե քա­ղա­քա­ցու բո­ղոքն ում պի­տի հաս­ցեագ­րի։ Պատ­կե­րաց­նու՞մ եք, բո­ղո­քում եմ դա­տա­րան­նե­րից, իմ բո­ղո­քը հաս­ցեագր­վում է Ա­րա­րա­տի մարզ­պե­տին` ստու­գել և պա­տաս­խա­նել։ Խն­դամ բախտդ, իմ­քայ­լի եր­կիր, մարզ­պե­տը պի­տի լու­ծի դա­տա­վոր­նե­րի կար­գա­պա­հա­կան պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան հար­ցը։ Եվ այ­սօր եր­կիրն ու­նի ճոխ մա­կա­նուն­նե­րով իմ­քայ­լա­կան պաշ­տո­նյա­ներ, ո­րոնք ի­րենք են վաս­տա­կել ի­րենց ճոխ մա­կա­նուն­նե­րը։


Մոտ ե­րեք տար­վա կա­ռա­վար­ման ըն­թաց­քում Նի­կո­լը այդ­պես էլ չհաս­կա­ցավ և չու­զեց լսել որևէ խոր­հուրդ։ Մինչ­դեռ գրել էի` Նի­կոլ, փո­խի՛ր ֆայ­տո­նիդ ձիե­րը։ Այ­սօր երևի ֆայ­տո­նի ձիե­րը փո­խելն էլ չի օգ­նի հար­ցի լուծ­մա­նը։ Ին­չու՞, ո­րով­հետև նրան­ցից շա­տե­րը ա­մառ­վա կե­սին կե­րան կո­վե­րիս հա­մար ձմ­ռա­նը նա­խա­տե­սած 800 հակ յոն­ջան։ Եվ ար­դյո՞ք միայն իմ 800 հակ յոն­ջան: Եվ ար­դյո՞ք միայն 800 հակ յոն­ջան է այս երկ­րի ցա­վը: Այս երկ­րի ցա­վը խոր է, ա­վե­լի խոր, քան կգի­տակ­ցի հայ քա­ղա­քա­ցի­նե­րին պո­ղոս­նե­րի վե­րա­ծած Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը: Դե­միր­ճյանն ինձ հու­շում է, որ հայ գրա­կա­նու­թյուն ա­ռար­կա­յից Փա­շի­նյա­նը լավ յու­րաց­րել է միայն «Քաջ Նա­զա­րի» կեր­պա­րը.
- Հը, կնիկ, իս­կա­կան քար­վան կտ­րե­լու գի­շեր է՜:
-Իսկ ին­չու՞ գի­շեր, այ հողս գլ­խիդ: Հե­նա օ­րը ցե­րե­կով լավ էլ ստաց­վում է,- ա­սում է ՈՒս­տիա­նը:

Սոկ­րատ ՀՈՎ­ՍԵ­ՓՅԱՆ

Հ. Գ. Պա­րոն վար­չա­պետ, այ­սօր դուք գե­րա­գույն հրա­մա­նա­տար եք: Երկ­րում հայ­տա­րար­ված է ռազ­մա­կան դրու­թյուն: Ժո­ղո­վուր­դը մեկ մար­դու նման ե­լել է հայ­րե­նի­քը պաշտ­պա­նե­լու: Ժո­ղո­վուր­դը սի­րով է գնում պա­տե­րազմ: Ոչ մե­կի շուր­թից չեմ լսել որևէ տր­տուն­ջի խոսք: Մեզ նման­նե­րի հա­մար է կար­ծես ժա­մա­նա­կին ա­սել Շո­պեն­հաուե­րը. «Մա­հը պետք է հար­սա­նի­քի նման լի­նի»: Հա­մա­գյու­ղա­ցիս, ո­րը հի­վանդ կին, մայր և եր­կու ան­չա­փա­հաս ե­րե­խա­ներ ու­նի տա­նը, ա­սաց. «Ոչ մի ե­կամ­տի հույս չու­նեմ՝ մի քա­նի տոն­նա խա­ղող, մի ցուլ ու կով, ո­րոնց դաշտ եմ միշտ տա­նում և որևէ խոտ չու­նեմ հա­վա­քած, բայց հայ­րե­նիքն է կան­չում, պի­տի գնամ»:
Ռազ­մա­կան դրու­թյան պայ­ման­նե­րում ա­մեն ինչ անց­նում է պե­տա­կան վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ: Այ­սօր մթե­րող կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րը խա­ղո­ղի մթե­րու­մը կազ­մա­կեր­պել են ըստ ի­րենց ցան­կու­թյան: Յու­րա­քան­չյուր գոր­ծա­րա­նի դեմ օ­րե­րով կանգ­նած են հա­րյու­րա­վոր ավ­տո­մե­քե­նա­ներ: Խա­ղո­ղի շի­րան դուրս է թափ­վում մե­քե­նա­նե­րից: Ա­մեն մի վա­րորդ յու­րա­քան­չյուր ու­շա­ցած օր­վա հա­մար հա­վե­լյալ գու­մար է պա­հան­ջում խա­ղո­ղի տի­րո­ջից: Լսե­լի է, թե ինչ­պես են գյու­ղա­ցի­նե­րը բո­ղո­քում թե­րակշ­ռու­մից և շա­քա­րայ­նու­թյան չափ­ման ար­դյունք­նե­րից: Չկա հս­կո­ղու­թյուն:


Քա­նի որ դուք այ­սօր Գե­րա­գույն հրա­մա­նա­տար եք, և ա­մեն ինչ երկ­րում պի­տի վե­րահ­սկ­վի պե­տու­թյան կող­մից, կար­գադ­րեք, որ ցան­կա­ցած մթե­րող կազ­մա­կեր­պու­թյուն աշ­խա­տի ե­րեք հեր­թա­փո­խով, ինչն էլ վերջ կդ­նի ա­վե­լորդ հեր­թե­րին ու քաշք­շուկ­նե­րին: Կռ­վի գնա­ցող զին­վո­րը պի­տի վս­տահ լի­նի, որ իր թի­կուն­քում ապ­րող ըն­տա­նի­քի նվա­զա­գույն ապ­րուս­տը գո­նե ա­պա­հով­ված է:


Այդ հա­րյու­րա­վոր վա­րորդ­ներն ան­չափ պետք են կռ­վի դաշ­տում: Կա­տա­րեք Գե­րա­գույն հրա­մա­նա­տա­րի պար­տա­կա­նու­թյունն ի շահ հա­սա­րակ ժո­ղովր­դի: Ա­մուր թի­կուն­քով և զին­վո­րի ո­գու ա­րիու­թյամբ ենք հաղ­թե­լու:

Դիտվել է՝ 56332

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ