Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Վե­րա­դա­սա­վո­րու­թ­յուն­ներ

Վե­րա­դա­սա­վո­րու­թ­յուն­ներ
17.09.2019 | 00:04
Պետք չէ ֆե­տի­շաց­նել Բոլ­թո­նի հե­ռա­ցու­մը, չնա­յած աշ­խար­հը հաս­տատ թեթևա­ցած շունչ քա­շեց, այ­նու­հան­դերձ, ար­ժե փոք­րիկ քար­տեզ գծել նրա հե­ռա­ցու­մից հե­տո առ­կա գեո­քա­ղա­քա­կան ի­րա­վի­ճա­կին առ­նչ­վող, ո­րից հե­տո սա­հուն ան­ցում կկա­տա­րենք հա­յաս­տա­նյան ներ­քա­ղա­քա­կան վե­րա­դա­սա­վո­րու­թյուն­նե­րին, ա­ռա­վել ստույգ` դրանց ազ­դակ­նե­րին, այդ թվում Մի­քա­յել Մի­նա­սյա­նի ո­րո­շա­կիու­թյուն կրող մե­սիջ­նե­րին` ար­ձա­գանք­նե­րով հան­դերձ։
Ակն­հայտ է` Բոլ­թո­նի հե­ռաց­մամբ ա­մե­րի­կյան ար­տիս­տիկ քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը փոր­ձում է դե­մոկ­րատ­նե­րի ձեռ­քից խլել «փա­փուկ» քա­ղա­քա­կան մո­տե­ցում­նե­րի «հա­ցը» և, ի տար­բե­րու­թյուն` «բո­լո­րի` հի­մա և տե­ղում կրա­կե­լու» բոլ­թո­նյան սկզ­բուն­քի, կի­րա­ռել թրամ­փյան «երկ­խո­սու­թյան» նուրբ ար­վես­տը: Այ­նու­հան­դերձ, բո­լո­րին էլ պարզ է, որ մինչ Բոլ­թո­նի հե­ռա­ցումն էլ ա­մե­րի­կյան քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը լուրջ կան­գի մեջ էր թե՛ Վե­նե­սուե­լա­յում, թե՛ Հյու­սի­սա­յին Կո­րեա­յում, թե՛ Աֆ­ղանս­տա­նում, թե՛ Ի­րա­նի շուրջ զար­գա­ցում­նե­րում։ Մեծ Բրի­տա­նիա­յում էլ, ուր ա­մե­րի­կա­ցի­նե­րի «գոր­ծըն­կեր» Բո­րիս Ջոն­սոնն ինչ­պես ա­րագ ե­կավ իշ­խա­նու­թյան, այն­պես էլ ա­րագ կա­րող է կորց­նել այն` բրեք­զի­տի շուրջ ստեղծ­ված գլ­խա­ցա­վանք­նե­րի պատ­ճա­ռով:
Բո­լոր դեպ­քե­րում, Թրամ­փը փոր­ձում է ա­ռա­ջի­կա ընտ­րությ­ւն­նե­րին ներ­կա­յա­նալ ա­ռանց «բե­ղա­վոր­նե­րի», սպի­տակ ձեռ­նոց­նե­րով, որ­պես­զի թե՛ ներ­սում, թե՛ դր­սում մեծ ար­գելք­նե­րի չհան­դի­պի, մա­նա­վանդ` ե­րեկ տե­ղի ու­նե­ցած Պու­տին-Ռո­հա­նի-Էր­դո­ղան «դա­րի հան­դիպ­ման» ֆո­նին, ո­րից էլ կախ­ված կլի­նեն Նյու-Յոր­քում Ռո­հա­նի-Թրամփ, Թրամփ-Էր­դո­ղան հան­դի­պում­նե­րի ձևա­չա­փերն ու ար­դյունք­նե­րը:
Դառ­նանք մեզ. այ­սօր Հա­յաս­տա­նում ան­չափ կարևոր օր է. ե­թե հա­յոց ի­րա­վա­կան հա­մա­կար­գը Ան­նա Դա­նի­բե­կյա­նի գլ­խա­վո­րու­թյամբ ո­րո­շի Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նին կա­լան­քից ա­զա­տել, ա­պա Հա­յաս­տա­նում քա­ղա­քա­կան նոր պար­տիա կսկս­վի. մի ի­րա­վի­ճակ է` Քո­չա­րյա­նը ճա­ղե­րի հետևում, մեկ այլ, երբ նա ա­զա­տու­թյան մեջ է, չնա­յած ըն­թա­ցող դա­տա­կան պրո­ցե­սին:
Սպա­սենք, ո­րով­հետև թե՛ ա­զատ­ման, թե՛ կա­լան­քի տակ պա­հե­լու ո­րո­շում­նե­րը ոչ թե ի­րա­վա­կան, այլ քա­ղա­քա­կան, իսկ ա­ռա­վել ստույգ` բա­րո­յա­կան հար­թու­թյան խն­դիր են. դա­տա­վո­րը, ըստ մեր տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի, հակ­ված է ՍԴ ո­րոշ­ման կա­տար­ման, ո­րով­հետև ի­րա­վա­կան գի­տե­լիք­ներ չու­նե­ցողն էլ է հաս­կա­նում` փա­շի­նյա­նա­կան վար­չախմ­բի հե­ռա­ցու­մից հե­տո ինչ կա­րող է սպա­սել այն դա­տա­վոր­նե­րին, ո­րոնք երկ­րի գե­րա­գույն ի­րա­վա­կան մարմ­նի ո­րո­շու­մը «կա­րել» են օր­վա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի «հա­գով»։
Անց­նե­լով ա­ռաջ էլ ար­ձա­նագ­րենք` խոր­հր­դա­րա­նա­կան և ար­տա­խոր­հր­դա­րա­նա­կան դաշ­տը բր­գա­նում է: ԲՀԿ-ն դիր­քա­վոր­վում է խոր­հր­դա­րա­նում` հար­կա­վոր պա­հին մի­ջան­կյալ վար­չա­պետ-Ծա­ռու­կյան ու­նե­նա­լու հա­մար, ին­չը, ա­յո, փոքր-ինչ ի­ռա­ցիո­նա­լի ո­լոր­տից է:
Ինչ վե­րա­բե­րում է ար­տա­խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընդ­դի­մու­թյա­նը, ան­տեղ ևս շատ վա­ղուց դիր­քա­վո­րում­ներ են ըն­թա­նում, իսկ ներ­կա պա­հին և ա­ռայժմ` Օ­վեր­տո­նի պա­տու­հա­նում, ո­րին կա­րող են հա­ջոր­դել ա­վե­լի գործ­նա­կան, ա­ռա­վել լուրջ քայ­լեր. ակն­հայտ է` գոր­ծող ցան­ցա­յին հա­մա­կար­գը քիչ-քիչ ի մի է բեր­վում հետ-ա­ռա­ջի նուրբ տեխ­նո­լո­գիա­յով, դր­վում գա­ղա­փա­րա­կան ռել­սե­րի վրա, փորձ է ար­վում լուրջ ար­գու­մեն­տա­ցիա­նե­րով տրանս­ֆոր­մաց­նել, փո­խել գա­ղա­փա­րա­կան պա­հանջ-ա­ռա­ջար­կը, հա­սա­րա­կու­թյունն ա­ռող­ջաց­նել, հու­մա­նիզ­մի «պու­պուշ» շո­րեր հագց­նել (նկա­տեք` Թրամ­փը նույն­պի­սի «շո­րե­րով» է փոր­ձում ներ­կա­յա­նալ իր ընտ­րո­ղին ու աշ­խար­հին):
Հա­յե­րիս պա­րա­գա­յում գլ­խա­վո­րը հետ չնա­յելն է, ան­ցյա­լը չփորփ­րե­լը, էթ­նոսն այդ հզոր բե­ռից ար­ձա­կե­լը: Կո­դա­յին այս բա­նա­լին ան­չափ հզոր ուժ է քվան­տա­յին ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում, ուր «եր­կու ան­գամ եր­կու­սը» ոչ միայն չորս չէ, այլև, ուղ­ղա­հա­յաց դրսևոր­մամբ, ճիշտ այն­քան է, ինչ­քան ի­մաստ, է­ներ­գե­տի­կա ես դնում նրա­նում ու ար­տա­ծում որ­պես ամ­բող­ջու­թյուն:
ՈՒ թե այդ «ամ­բող­ջու­թյունն» էլ գի­տա­կա­նո­րեն հա­մադ­րել ես փո­փոխ­վող` վիբ­րա­ցիոն ռե­զո­նանս­նե­րի, այն է` Շու­մա­նի ռե­զո­նանս­նե­րի հետ (երկ­րի հա­ճա­խա­կա­նու­թյան հեր­ցե­րի մա­սին է խոս­քը, ո­րին պետք է հա­մա­պա­տաս­խա­նեն հա­սա­րա­կու­թյուն­նե­րի գի­տակ­ցու­թյան հեր­ցե­րը. այդ հեր­ցե­րի ան­հա­մա­պա­տաս­խա­նու­թյունն է Սո­րո­սը դարձ­նում գըմփ-գըմփ-հու, այն է` հե­ղա­փո­խու­թյուն աշ­խար­հի ցան­կա­ցած կե­տում)… Պետք է ձգել պաու­զան. քվանտն աշ­խա­տում է իր ողջ հմայ­քով ու հզո­րու­թյամբ, և ոչ մի կապ չու­նի` դու ծա­վա­լա­յին տա­րա՞ծք ես, մեծ ին­դուստ­րիա՞ ես, մի­ջու­կա­յին ռումբ ու­նե՞ս, մա­նա­վանդ որ կան բարձ­րա­գույն տեխ­նո­լո­գիա­յի` ՏՏ (ու ոչ միայն) այլ «ռում­բեր», ո­րոնք բնո­րո­շում, ե­թե չա­սենք` ո­րո­շում են խա­ղը:
Սա խաղ է, ուր հա­շիվ-ֆակ­տու­րան բո­լո­րո­վին այլ վե­րա­դա­սա­վո­րու­թյան ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­ներ է են­թադ­րում: Այս մա­սին` հա­ջոր­դիվ:
Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ
Դիտվել է՝ 2764

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ