Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Մնում է, որ քրիս­տո­նեա­կան ու­ղուց շեղ­ված­նե­րը հաս­կա­նան ա­յա­թո­լա Խա­մե­նեիի ու­ղեր­ձի ի­մաս­տը

Մնում է, որ քրիս­տո­նեա­կան ու­ղուց շեղ­ված­նե­րը հաս­կա­նան ա­յա­թո­լա Խա­մե­նեիի ու­ղեր­ձի ի­մաս­տը
17.01.2020 | 00:56

Երբ տես­նում ես, թե 2020 թ. հուն­վա­րին ինչ ա­րա­գու­թյամբ են զար­գա­նում ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րը Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի շուր­ջը, սկ­սում ես հաս­կա­նալ, որ կյանքն ին­քը ժա­մա­նակ չի տա­լիս վեր­լու­ծա­բան­նե­րին ու փոր­ձա­գետ­նե­րին, որ ամ­փո­փեն ան­ցած 2019 թվա­կա­նը։ Բայց ա­վան­դույթն ա­վան­դույթ է, և հաս­կա­նա­լու հա­մար, թե ին­չու է ա­մեն ինչ զար­գա­նում հենց այդ­պես, անհ­րա­ժեշտ է գի­տակ­ցել 2019 թ. հա­մաշ­խար­հա­յին ռազ­մա­վա­րու­թյան զար­գաց­ման տրա­մա­բա­նու­թյու­նը։

Մենք ան­պայ­ման մեծ ու­շադ­րու­թյուն կդարձ­նենք նաև Բաղ­դա­դի օ­դա­նա­վա­կա­յա­նում ԱՄՆ-ի և Իս­րա­յե­լի կա­տա­րած ա­հա­բեկ­չա­կան սպա­նու­թյա­նը, ո­րի զո­հե­րը դար­ձան 11 մարդ, այդ թվում՝ Ի­րա­նի ԻՀՊԿ «Քոդս» հա­տուկ ջո­կա­տի լե­գեն­դար հրա­մա­նա­տար, գե­նե­րալ-մա­յոր Ղա­սեմ Սո­լեյ­մա­նին և ի­րաք­ցի շիա հրա­մա­նա­տար, «Քա­թաիբ հզ­բո­լահ» կազ­մա­կեր­պու­թյան ղե­կա­վար Ա­բու Մահ­դի ալ Մու­հան­դի­սը։ Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներ, մի հա­վա­տա­ցեք հա­յե­րի և ի­րան­ցի­նե­րի թշ­նա­մի­նե­րին. այդ մար­դիկ «ա­հա­բե­կիչ­ներ» չէին։ Ընդ­հա­կա­ռա­կը, ի դեմս նրանց հենց հայ ժո­ղո­վուր­դը կորց­րեց թան­կա­գին բա­րե­կամ­նե­րի։ Ի­րան­ցի Սո­լեյ­մա­նիի դե­րի մա­սին ի­րենց ե­լույթ­նե­րում թա­փան­ցիկ ակ­նար­կե­ցին մեր ար­ցախ­ցի գե­նե­րալ­ներ Վի­տա­լի Բա­լա­սա­նյա­նը և Ար­շա­վիր Ղա­րա­մյա­նը։ Բայց Հա­յաս­տա­նի ե­րեկ­վա և այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը մեր ժո­ղովր­դից մի­տում­նա­վոր թաքց­նում էին տե­ղե­կույթն այն մեծ դե­րի մա­սին, որ խա­ղաց Ղա­սեմ Սո­լեյ­մա­նին սի­րիա­հա­յե­րին Հա­լե­պում և Լա­թա­կիա­յում փր­կե­լու ժա­մա­նակ, նրա են­թա­կա­նե­րի դե­րի մա­սին Դեյր էզ Զո­րում և Էլ Կա­միշ­լիում պա­շար­ված հա­յե­րին օգ­նու­թյուն ցույց տա­լու ժա­մա­նակ։ Իսկ ալ Մու­հան­դի­սը հենց այն մարդն է, ո­րը 2019-ի օ­գոս­տո­սին հրա­պա­րա­կավ մեր­կաց­րեց Իս­րա­յե­լի և Ադր­բե­ջա­նի կեղ­տոտ գոր­ծար­քը։
Մեր ժո­ղո­վուր­դը պար­տա­վոր է հար­գե­լու զոհ­ված գե­նե­րալ Սո­լեյ­մա­նիի և հրա­մա­նա­տար ալ Մու­հան­դի­սի հի­շա­տա­կը։ Նրանք ԱՄՆ-ի և Իս­րա­յե­լի հա­տուկ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի պատ­րաս­տած ա­հա­բե­կիչ­նե­րի դեմ պայ­քա­րի անձ­նու­րաց մար­տիկ­ներ էին։ Հենց այդ եր­կու եր­կիրն էին ձգ­տում և ձգ­տում են բնաջն­ջե­լու Մեր­ձա­վոր Արևել­քի քրիս­տո­նյա­նե­րին։ Նշա­նա­կում է՝ նաև հա­յե­րին։ Դեմ­քով ճա­նա­չեք ձեր թշ­նա­մի­նե­րին, Հա­յաս­տա­նի և Ար­ցա­խի քա­ղա­քա­ցի­ներ։
Սույն նյու­թի ա­ռա­ջին պար­բե­րու­թյուն­նե­րից մեր ըն­թեր­ցող­նե­րը հա­վա­նա­բար ար­դեն գլ­խի ըն­կան, որ 2019 թ. մի­ջազ­գա­յին աս­պա­րե­զում ի­րադ­րու­թյան զար­գաց­ման ար­դյունք­նե­րը գնա­հա­տե­լիս ցան­կա­ցած հե­տա­զո­տող պետք է ա­ռանձ­նա­կի ու­շադ­րու­թյուն դարձ­նի հենց Ի­րա­նին և նրա շուր­ջը ձևա­վոր­ված ի­րադ­րու­թյա­նը։ Ի­րա­պես հենց այդ պե­տու­թյունն է ե­ղել և մնում մի­ջազ­գա­յին ողջ հան­րու­թյան ու­շադ­րու­թյան կենտ­րո­նում։ Այլ կերպ չէր էլ լի­նի։ Այ­նու­հետև, ըստ լար­վա­ծու­թյան աս­տի­ճա­նի, գա­լիս են Սի­րիան և Ի­րա­քը, ո­րով­հետև հենց այդ եր­կր­նե­րից, ա­վե­լի ճիշտ՝ սի­րիա­կան և ի­րա­քյան ո­րոշ տա­րածք­նե­րից, ԱՄՆ-ը և Իս­րա­յե­լը պլա­նա­վո­րում են պա­տե­րազմ սան­ձա­զեր­ծել Ի­րա­նի դեմ։ Այդ դրույթն իր հրա­տա­պու­թյու­նը պահ­պա­նում է մինչ օրս, և կարևոր չէ, թե հենց ինչ տես­քով պա­տե­րազմ են ու­զում սկ­սել ¥կամ ար­դեն սկ­սել ու վա­րում են¤ Ի­րա­նի դեմ ա­մե­րի­կա­ցի­ներն ու սիո­նիստ­նե­րը։ Կարևոր է, որ ար­դեն ա­պա­ցուց­ված է. քաոս ստեղ­ծե­լով Սի­րիա­յում և Ի­րա­քում, այդ թվում՝ այն­տեղ խա­մա­ճիկ սուն­նի ա­հա­բե­կիչ­ներ նե­տե­լով, ա­մե­րի­կա­ցի­ներն ու սիո­նիստ­ներն ու­զում են ի­րենց վե­րահս­կո­ղու­թյու­նը սահ­մա­նել Ի­րա­նի նկատ­մամբ։ Իսկ ե­թե չհա­ջող­վի, ա­պա նույն­պի­սի քաոս և ա­վե­րա­ծու­թյուն­ներ ստեղ­ծել, որ­պի­սիք ար­դեն կա­րո­ղա­ցել են տա­րա­ծել Սի­րիա­յում և Ի­րա­քում։
Մենք նա­խորդ տա­րի­նե­րին ար­դեն 2-3 ան­գամ գրել ենք. «Զգու­շա­ցեք, ԱՄՆ և Իս­րա­յել, Ի­րա­նին ա­մեն ինչ հայտ­նի է ձեր ֆա­շիս­տա­կան ու մար­դա­տյաց պլան­նե­րի մա­սին»։ Այդ եր­կու եր­կի­րը վա­ղուց էր պետք մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյան կող­մից ճա­նա­չել աշ­խար­հից մերժ­ված և շր­ջա­պա­տել հա­մընդ­հա­նուր ար­հա­մար­հան­քի ու պար­սա­վան­քի պա­տով։ ԱՄՆ-ը և Իս­րա­յե­լը վա­ղուց էր պետք շր­ջա­պա­տել նաև հա­մընդ­հա­նուր ա­տե­լու­թյան պա­տով, ինչ­պես ժա­մա­նա­կին հա­ջող­վեց այդ­պի­սի պա­տեր ստեղ­ծել նա­ցիս­տա­կան Գեր­մա­նիա­յի շուր­ջը 1941-45 թթ.։ Այ­սօր մար­դա­տյաց ֆա­շիստ­նե­րի դե­րում են ԱՄՆ-ը և Իս­րա­յե­լը, նրանց իշ­խող վեր­նա­խա­վե­րը։ Բայց այ­սօր ա­մեն ինչ մնում է ա­ռաջ­վա պես, ո­րով­հետև որ­պես­զի հենց «մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյուն» տեր­մի­նը դառ­նա գո­նե տե­սա­նե­լի էա­կան լիա­զո­րու­թյուն­նե­րով վեր­պե­տա­կան կեն­դա­նի մար­մին, անհ­րա­ժեշտ է ՄԱԿ-ի կենտ­րո­նա­կա­յա­նը հա­նել Նյու Յոր­քից և Իս­րա­յե­լը կր­կին հե­ռաց­նել ՄԱԿ-ից կամ գո­նե սահ­մա­նա­փա­կել սիո­նիս­տա­կան պե­տու­թյան հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը՝ վե­րա­դառ­նա­լով ՄԱԿ-ի այն բա­նաձևին, ըստ ո­րի սիո­նիզմն ամ­բողջ աշ­խար­հի կող­մից ճա­նաչ­վում էր ռա­սիզ­մի տա­րա­տե­սակ։ Ճիշտ է, մենք ա­ռա­ջար­կում ենք, որ սիո­նիզ­մը ո­րակ­վի նաև որ­պես ֆա­շիզ­մի տա­րա­տե­սակ։ Դա պետք է ար­վեր դեռ ե­րեկ, ոչ թե 2020-ին կամ XXI դա­րում, բայց հի­մա էլ դեռ ուշ չէ, պար­զա­պես պետք է շտա­պել։
Եր­րորդ կե­տը դար­ձյալ Ի­րանն է և ի­րա­նա-ա­մե­րի­կյան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը։ 2019-ին մենք գրել ենք, որ սրումն ան­խու­սա­փե­լի է, քա­նի որ ԱՄՆ-ը թքում է մի­ջազ­գա­յին ի­րա­վուն­քի բո­լոր նոր­մե­րի վրա։ Քա­նի որ ԱՄՆ-ը մտա­դիր չէ ճա­նա­չե­լու «մի­ջու­կա­յին գոր­ծարքն» Ի­րա­նի հետ, քա­նի որ ԵՄ եր­կր­նե­րը մտա­դիր չեն կա­տա­րե­լու 2015 թ. ստո­րագր­ված հա­մա­պար­փակ փաս­տաթղ­թով ի­րենց պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րը, ա­պա Ի­րանն էլ, բայց աս­տի­ճա­նա­բար, կր­ճա­տում է 2015 թ. հա­մա­ձայ­նագ­րով իր պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րը։ Սույն նյու­թը գրե­լու օ­րե­րին Ի­րանն ար­դեն հռ­չա­կել էր իր պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րի կր­ճատ­ման 5-րդ փու­լի մա­սին։ Եվ ճիշտ է վար­վում։ Ե­թե Արևմուտ­քը ոչ մի պար­տա­վո­րու­թյուն չի պահ­պա­նում, ին­չու Ի­րա՞­նը պի­տի պահ­պա­նի։ 2015 թ. մենք հա­ղոր­դել ենք մեր ըն­թեր­ցող­նե­րին, որ «մի­ջու­կա­յին գոր­ծար­քի» հա­մա­ձայ­նագ­րում հա­տուկ կետ կա, ըստ ո­րի՝ ե­թե գոր­ծըն­կեր­նե­րը չեն կա­տա­րում ի­րենց պար­տա­վո­րու­թյուն­նե­րը, ա­պա Ի­րանն ի­րա­վունք ու­նի լիո­վին դուրս գա­լու այդ հա­մա­ձայ­նագ­րից։ Տե­ղի՞ն է ար­դյոք Մեծ Բրի­տա­նիա­յի, Ֆրան­սիա­յի և Գեր­մա­նիա­յի դիր­քո­րո­շու­մը, ե­թե նրանք են­թարկ­վել են ԱՄՆ-ի թե­լադ­րան­քին և Ի­րա­նից «նոր բա­նակ­ցու­թյուն­ներ» են պա­հան­ջում։ Ոչ։ Եվ­րո­պա­ցի­նե­րը հեր­թա­կան ան­գամ ա­պա­ցու­ցե­ցին, որ ի­րենք ընդ­հան­րա­պես ոչ թե մար­դիկ են, այլ ԱՄՆ-ի և Իս­րա­յե­լի ստ­րուկ­ներն են։
Ռու­սաս­տա­նի և Չի­նաս­տա­նի շնոր­հիվ այդ հար­ցում ա­ռայժմ հա­րա­բե­րա­կան հա­վա­սա­րակշ­ռու­թյուն է պահ­պան­վում։ Եվ ըն­թա­նում է ԱՄՆ-ի դո­լա­րից հա­մաշ­խար­հա­յին առևտրի մի հատ­վա­ծի դան­դաղ, բայց հետևո­ղա­կան ձեր­բա­զա­տում։ Գոր­ծըն­թա­ցը ծանր է, ո­չինչ հեշտ չի տր­վում։ Սա­կայն հա­մոզ­ված ենք, որ վաղ թե ուշ Ռու­սաս­տա­նը, Չի­նաս­տա­նը և Ի­րա­նը, կամ ինչ­պես մենք ենք նրանց կո­չել՝ Եվ­րա­սիա­յի Մեծ եր­րոր­դու­թյու­նը, կհաս­նեն ի­րենց նպա­տա­կին։
Իսկ նրանց գոր­ծակ­ցու­թյունն ար­դեն տա­րած­վում է ռազ­մա­կան ու ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան վրա։ 2019 թ. դեկ­տեմ­բե­րի վեր­ջին ի­րա­նա­կան ԶՈՒ ԳՇ-ի ա­վագ ներ­կա­յա­ցու­ցիչ, բրի­գա­դա­յին գե­նե­րալ Ա­բոլ­ֆազլ Շե­քար­չին հայ­տա­րա­րել է ի­րա­նա­կան բո­լոր ա­ռա­ջա­տար ԶԼՄ-նե­րի հա­մար, որ Օ­մա­նի ծո­ցում և Հնդ­կա­կան օվ­կիա­նո­սի հյու­սի­սա­յին մա­սում Ի­րա­նի, Չի­նաս­տա­նի և Ռու­սաս­տա­նի հա­մա­տեղ ռազ­մա­ծո­վա­յին զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րը կտևեն 4 օր, այ­սինքն՝ ընդ­հուպ մինչև Նոր տա­րի։ Դրանք կա­րե­լի է դի­տար­կել որ­պես Ի­րա­նի պաշտ­պա­նա­կան դի­վա­նա­գի­տու­թյան մե­ծա­գույն նվա­ճում­նե­րից մե­կը, ըն­դգ­ծել է գե­նե­րա­լը։ Մենք Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րին մի քա­նի ան­գամ նա­խազ­գու­շաց­րել ենք այդ ի­րա­դար­ձու­թյան մա­սին։ Եվ ա­հա ժա­մա­նա­կը ե­կել է, ա­մեն ինչ կա­տար­վել է ըստ պլա­նի։ Դեկ­տեմ­բե­րի վեր­ջին շա­բաթ­վա հաշ­վետ­վու­թյուն­նե­րը ցույց են տա­լիս, որ Չի­նաս­տա­նի և Ռու­սաս­տա­նի ռազ­մա­ծո­վա­յին ու­ժերն ի­րա­նա­կան ջրերն են ան­ցել ա­ռանց բար­դու­թյուն­նե­րի։ Ռու­սա­կան նա­վա­տոր­մից այդ զո­րա­շար­ժե­րին մաս­նակ­ցել է ե­րեք նավ՝ «Յա­րոս­լավ Ի­մաս­տուն» ֆրե­գա­տը, «Եվ­գե­նի Խո­րով» քար­շիչն ու «Ել­նյա» լցա­նա­վը, չի­նա­կան կող­մից՝ «Սի­նին» էս­կադ­րա­յին ա­կա­նա­կի­րը։
Այդ զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րին մաս­նակ­ցած ռու­սա­կան և չի­նա­կան նա­վե­րի կազ­մը և հնա­րա­վո­րու­թյու­թյուն­նե­րը ցույց են տա­լիս, որ այդ զո­րա­շար­ժե­րը Ռու­սաս­տա­նի և Չի­նաս­տա­նի հա­մար ռազ­մա­վա­րա­կան նշա­նա­կու­թյուն ու­նեին, քա­նի որ այդ եր­կր­նե­րը նոր ու ա­ռա­ջա­վոր նա­վեր են օգ­տա­գոր­ծել։ Մյուս կող­մից, Ի­րա­նի, Չի­նաս­տա­նի և Ռու­սաս­տա­նի «Ծո­վա­յին անվ­տան­գու­թյան գո­տի» ան­վա­նու­մով այդ զո­րա­վար­ժու­թյու­նը կա­րե­լի է դի­տար­կել որ­պես Պար­սից ծո­ցում ԱՄՆ-ի գլ­խա­վո­րած «Անվ­տան­գու­թյան դա­շին­քին» հա­կազ­դե­ցու­թյուն։ Նշե­լով, որ Ի­րա­նի, Չի­նաս­տա­նի և Ռու­սաս­տա­նի ծո­վա­յին հա­մա­տեղ զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րը հա­տուկ նշա­նա­կու­թյուն ու­նեն, Շե­քար­չին ա­սել է. «Հնդ­կա­կան օվ­կիա­նո­սը և Օ­մա­նի նե­ղու­ցը հա­մաշ­խար­հա­յին առևտրի ա­ռանց­քա­յին շր­ջան­ներ են, ուս­տի այդ տա­րա­ծաշր­ջա­նի անվ­տան­գու­թյու­նը կարևոր ու կեն­սա­կա­նո­րեն անհ­րա­ժեշտ է։ Ի­րա­նը մինչև այժմ ա­պա­ցու­ցել է, որ միշտ ձգ­տել է մի­ջազ­գա­յին ջրա­յին ու­ղի­նե­րի անվ­տան­գու­թյունն ա­պա­հո­վե­լուն, հատ­կա­պես այս ա­ռանց­քա­յին տա­րած­քում։ Զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րը կա­տար­վե­լու են տա­րա­ծաշր­ջա­նում մի­ջազ­գա­յին առևտրի անվ­տան­գու­թյունն ու­ժե­ղաց­նե­լու և ամ­րապն­դե­լու հա­մար։ Անվ­տան­գու­թյան աս­պա­րե­զում փոր­ձի փո­խա­նա­կու­մը Ի­րա­նի, Ռու­սաս­տա­նի և Չի­նաս­տա­նի միջև, ա­հա­բեկ­չու­թյան ու ծո­վա­հե­նու­թյան դեմ պայ­քա­րը հա­մա­տեղ ռազ­մա­ծո­վա­յին պատ­րաս­տա­կա­նու­թյան կարևո­րա­գույն նպա­տակ­նե­րից են»։ Գե­նե­րալ Շե­քար­չիի վեր­ջին ար­տա­հայ­տու­թյու­նը բազ­ման­շա­նակ է. «Այդ զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րը նշա­նա­կու­թյուն կու­նե­նան աշ­խար­հի բո­լոր եր­կր­նե­րի հա­մար և կա­պա­հո­վեն անվ­տան­գու­թյան կա­յու­նու­թյու­նը»։
Հա­վա­նա­բար պա­տա­հա­կան չէ, որ Մոսկ­վա­յում Ի­րա­նի նոր դես­պան Քա­զեմ Ջա­լա­լին հայ­տա­րա­րել է, որ Ի­րանն ու Ռու­սաս­տա­նը հա­մա­տեղ զո­րա­վար­ժու­թյուն­ներ են կա­տա­րե­լու ոչ միայն ծո­վում, այլև ցա­մա­քում։ Ի­հար­կե, նա հս­տակ ժամ­կետ­ներ չի նշել այդ­պի­սի զո­րա­շար­ժե­րի հա­մար։ Բայց հաս­կա­նա­լի է, որ պա­րոն Ջա­լա­լիին հայտ­նի է, որ Ի­րա­նի և Ռու­սաս­տա­նի զին­վո­րա­կան­նե­րի միջև ար­դեն պայ­մա­նա­վոր­վա­ծու­թյուն կա հա­մա­տեղ ցա­մա­քա­յին զո­րա­վար­ժու­թյուն­նե­րի անց­կաց­ման վե­րա­բե­րյալ։ Մյուս կող­մից, մենք սպա­սում էինք, որ Ռու­սաս­տա­նից Ի­րան կգ­նան Խա­ղա­ղօվ­կիա­նո­սյան նա­վա­տոր­մի ¥ԽՕՆ¤ նա­վե­րը։ Մաս­նա­վո­րա­պես, են­թադր­վում էր, որ ռուս­նե­րը կա­րող են հենց Հնդ­կա­կան օվ­կիա­նո­սի հյու­սի­սա­յին մա­սում փոր­ձար­կել ի­րենց հի­պեր­ձայ­նա­յին հր­թիռ­նե­րը, ո­րոն­ցով զին­ված են ԽՕՆ-ի մի շարք նա­վեր։ Բայց Ի­րա­նի ա­փե­րին մո­տե­ցան Բալ­թիա­կան նա­վա­տոր­մի նա­վե­րը։ Ար­դեն հուն­վա­րին պարզ դար­ձավ, թե ին­չու. ՌԴ ԶՈՒ գե­րա­գույն գլ­խա­վոր հրա­մա­նա­տար Վ. Պու­տի­նը ո­րո­շել է, որ հի­պեր­ձայ­նա­յին հր­թիռ­նե­րը փոր­ձարկ­վե­լու են Սև ծո­վում ա­ռանց նույ­նիսկ բա­րե­կամ Չի­նաս­տա­նի և Ի­րա­նի ծո­վա­յին­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյան։ Հա­վա­նա­բար Ռու­սաս­տա­նի նա­խա­գա­հը ծան­րակ­շիռ հիմ­քեր ու­նի ա­ռայժմ ո­չինչ բա­ցա­հայտ չցու­ցադ­րե­լու այն գեր­ժա­մա­նա­կա­կից սպա­ռա­զի­նու­թյու­նից, ո­րը ռու­սա­կան բա­նա­կում ու նա­վա­տոր­մում ներ­դր­վել է վեր­ջին եր­կու տա­րում։ Իսկ մենք համ­բե­րու­թյամբ լց­վենք և հա­վա­նա­բար կտես­նենք հա­մա­տեղ ռուս-ի­րա­նա­կան երկ­կողմ կամ նույ­նիսկ ռուս-ի­րա­նա-չի­նա­կան ե­ռա­կողմ զո­րա­վար­ժու­թյուն­ներ ցա­մա­քում։
Նշենք, որ դեկ­տեմ­բե­րի 25-ին Թեհ­րա­նից ստաց­վեց ևս մեկ նշա­նա­կա­լի նո­րու­թյուն։ Ի­րա­նի հոգևոր ա­ռաջ­նորդ Խա­մե­նեին հա­տուկ ու­ղերձ տա­րա­ծեց բո­լոր ԶԼՄ-նե­րով։ Հաս­կա­նա­լի է, որ այն զու­գա­դի­պեց­ված էր կա­թո­լիկ աշ­խար­հի Ծնն­դյան տո­նի սկզ­բին։ Բայց ու­ղեր­ձի բո­վան­դա­կու­թյու­նը ցույց է տա­լիս, որ այն ուղղ­ված է ոչ միայն Արևմուտ­քի, այլև արևե­լյան քրիս­տո­նյա­նե­րին և մահ­մե­դա­կան­նե­րին։ Խա­մե­նեին աշ­խար­հում բո­լո­րին կոչ ա­րեց հետևե­լու Հի­սուս Քրիս­տո­սի ուս­մուն­քին, ո­րը պա­հան­ջում է ար­դա­րա­կյա­ցու­թյուն և նող­կանք ար­դա­րա­կյաց ու­ժե­րի թշ­նա­մի­նե­րի նկատ­մամբ։ «Հի­սուս Քրիս­տո­սին հետևե­լը պա­հան­ջում է ար­դա­րա­կե­ցու­թյուն և նող­կանք ար­դա­րա­կյաց ու­ժե­րի թշ­նա­մի­նե­րի հան­դեպ, և հույս կա, որ ողջ աշ­խար­հի քրիս­տո­նյա­ներն ու մու­սուլ­ման­ներն ի­րենց կյան­քում և գոր­ծե­րում կհետևեն Հի­սու­սի այդ մեծ դա­սին,- աս­վում է ա­յա­թո­լա­յի ու­ղեր­ձում։- Այն պա­տի­վը, որ մու­սուլ­ման­նե­րը վե­րագ­րում են Հի­սուս Քրիս­տո­սին, ա­վե­լի քիչ չէ, քան նրա դիր­քո­րո­շու­մը և վաս­տա­կը քրիս­տո­նյա հա­վա­տա­ցյալ­նե­րի աչ­քե­րում։ Այ­սօր նրան­ցից շա­տե­րը, ով­քեր հա­վա­տաց­նում են, թե հետևում են Հի­սուս Քրիս­տո­սին, գնում են այլ ու­ղիով, քան այն, որն ու­ներ նա։ Մա­րիա­մի որ­դու՝ Հի­սու­սի ղե­կա­վար սկզ­բունքն Աստ­ծո պաշ­տա­մուն­քի և փա­րա­վոն­նե­րին ու բռ­նա­կալ­նե­րին դի­մա­կա­յե­լու ու­ղե­ցույց է»։ Մեր կար­ծի­քով, ա­մեն ինչ աս­ված է կարճ ու կտ­րուկ և հաս­կա­նա­լի, մնում է, որ քրիս­տո­նեա­կան ու­ղուց շեղ­ված­նե­րը հաս­կա­նան ա­յա­թո­լա Խա­մե­նեիի ու­ղեր­ձի ի­մաս­տը։ Այդ թվում՝ նաև մեր Հա­յաս­տա­նում...
Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Դիտվել է՝ 5912

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ