Մեզ համար նա Թալեաթ է, ու ամեն ինչ ասված է այդքանով: Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչն ու իրականացնողը, որ «Նեմեսիսի» ցուցակում իրավամբ առաջինն էր: Իր հուշերում Օսմանյան կայսրության տարածքում տեղաբնիկ հայերի ցեղասպանության համար Թալեաթը մեղադրում է ռուսներին, հայերին, բոլորին, բայց Մեզ համար նա Թալեաթ է, ու ամեն ինչ ասված է այդքանով: Հայոց ցեղասպանության կազմակերպիչն ու իրականացնողը, որ «Նեմեսիսի» ցուցակում իրավամբ առաջինն էր:ոչ թուրքերին, որ իր կարծիքով՝ պաշտպանվում էին անիրավություններից ու ձեռնարկում հարկադրական քայլեր:

Ազգերնուս Տրապիզոնի մէջ հաստատուն բնակելուն ժամանակը պատմաբաններէն ստուգելով՝ կը տեսնամք, որ ընդմէջ երեքտասաներորդ դարուն եղած է:

Սահմանի երկայնքով քայլող խումբ: Բացահայտ երևում է, որ սահմանի երկու կողմերի ներկայացուցիչներին է համախմբում, այլ ոչ թե մեկ ամբողջություն է:

Ցեղասպանության պատմության վերաբերյալ «Իրատես de facto»-ի հարցերին պատասխանում է տարածաշրջանային հարցերով փորձագետ, վերլուծաբան ՍԱՐԳԻՍ ՀԱՑՊԱՆՅԱՆԸ:

Հոնդուրասի ջունգլիներում հնագիտական արշավախումբը հայտնաբերել է անհայտ հին քաղաք-պետության ավերակներ, որը վերաբերում է Կենտրոնական Ամերիկայի քաղաքակրթությանը: Այս քաղաքի մասին առասպելները շրջում էին 16-րդ դարից՝ իսպանացի նվաճողների ժամանակներից, լեգենդներում վայրը հայտնի էր «Կապիկ աստծո քաղաք»:

«Քիչ առաջ Եվրոպական ժողովրդական կուսակցությունն ընդունեց Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված բանաձև», -Ֆեյսբուքի իր էջում գրել է Հայաստանի կրթության և գիտության նախարար, ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը։

Թալեաթի հուշերը թարգմանող Համբարձում Գասպարյանը իր պատասխանում պատմում է նաև այն իրադարձությունների մասին, որոնց Թալեաթը արդեն չէր մասնակցում, բայց նրա ոգին կենդանի էր. «Ֆաշիստական Գերմանիայի պարտությանը նախորդող ամիսներին, եթե չեմ սխալվում, «Սովետական Հայաստան» թերթի 1945-ի մարտի 5-ի համարում լույս տեսավ Սովետական Հայաստանի կառավարության հայտարարությունը թուրքական կառավարության՝ սովետաթուրքական պայմանագիրը չեղյալ համարելու վերաբերյալ:

Հայերի դեմ Օսմանյան Թուրքիայի տարածքում ցեղասպանության երեք կազմակերպիչներից մեկի՝ Թալեաթի, հուշերը թարգմանած Հարություն Գասպարյանը հուշերին կցել է իր ընդարձակ մեկնություն-առարկությունները:

Նազարեթում աշխատող հնագետները ավարտել են այն տարածքի ուսումնասիրությունը, որտեղ, նրանց կարծիքով՝ կյանքի առաջին տարիներն է անցկացրել Հիսուս Քրիստոսը:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանն ընդունել է իսրայելցի պատմաբան, ցեղասպանագետ Յաիր Աուրոնին: Նախագահը ողջունել է հյուրին՝ ընդգծելով, որ ուրախ է Երևանում կրկին հանդիպել հայ ժողովրդի լավագույն բարեկամներից մեկին: