Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Փաս­տո­րեն ա­ռանց զեղ­ծա­րա­րու­թ­յուն­նե­րի չի՞ լի­նում

Փաս­տո­րեն ա­ռանց զեղ­ծա­րա­րու­թ­յուն­նե­րի չի՞ լի­նում
03.04.2020 | 01:54

Թե­պետև աշ­խար­հում երևի մարդ էլ չի մնա­ցել, որ չի­մա­նա, բայց և այն­պես բո­լոր դեպ­քե­րում ա­սենք, որ կո­րո­նա­վի­րու­սի պատ­ճա­ռով այս տա­րի ամ­ռա­նը Տո­կիո­յում կա­յա­նա­լիք օ­լիմ­պիա­կան խա­ղե­րը հե­տաձգ­վել են մեկ տա­րով։ Սա­կայն թող տպա­վո­րու­թյուն չս­տեղծ­վի, թե ե­ղա­ծը խաղ ու պար էր, հեշտ լու­ծե­լիք խն­դիր, ու թե զուր էին Մի­ջազ­գա­յին ու Ճա­պո­նիա­յի օ­լիմ­պիա­կան կո­մի­տե­նե­րը՝ խա­ղե­րի հե­տաձգ­մա­նը դեմ վեր­ջին եր­կու հզոր բաս­տիոն­նե­րը, մինչև վերջ դի­մադ­րում։ Հի­մա, երբ ա­մեն ինչ ար­դեն կա­յա­ցած փաստ է, վկա­յա­բե­րենք բրի­տա­նա­կան LearnBonds տն­տե­սա­գի­տա­կան հրա­տա­րա­կու­թյան վկա­յու­մը՝ օ­լիմ­պիա­դա­յի հե­տաձ­գու­մը Ճա­պո­նիա­յին բե­րե­լու է մոտ 5,8 մի­լիարդ դո­լա­րի կո­րուստ։ Իսկ ե­թե սրա կող­քին, չզ­լա­նանք ու հի­շենք, որ խա­ղե­րի անց­կաց­ման վրա ար­դեն իսկ ծախս­ված է 12,3 մի­լիարդ դո­լար ու այդ ահ­ռե­լի գու­մա­րը հնա­րա­վո­րիս ա­րագ շարժ­ման մեջ դնե­լը հե­տաձգ­վում է ամ­բողջ մեկ տա­րով, այդ դեպ­քում գնա­ցեք ու հաշ­վեք, թե որն էր այդ­քան ծանր ըն­դուն­ված ո­րոշ­ման ի­րա­կան գի­նը։

Սա­կայն ուր էր թե սա հե­տաձգ­ված օ­լիմ­պիա­դա­յի միակ պրոբ­լե­մը լի­ներ։ Մար­դիկ քրք­րել են ու դուրս բե­րել, թե Տո­կիո­յում պլա­նա­վոր­ված օ­լիմ­պիա­կան խա­ղե­րի հա­ջորդ տա­րում մարդ­կա­յին ինչ ող­բեր­գու­թյուն­ներ, պատ­մա­կան ինչ անց­քեր են տե­ղի ե­ղել։ 1940-ի օ­լիմ­պիա­կան խա­ղե­րի հա­ջորդ տա­րում սկս­վել է Հայ­րե­նա­կան երկ­րորդ մեծ պա­տե­րազ­մը, 1964-ի խա­ղե­րին հա­ջոր­դել է 1965-ի՝ Վիետ­նա­մի պա­տե­րազ­մը։
Ե­թե այս տրա­մա­բա­նու­թյամբ շարժ­վենք, 2021-ին է՞լ հեր­թա­կան ող­բեր­գու­թյուն է լի­նե­լու... Ա­ռաջ չընկ­նենք, գուժ­կա­նու­թյուն էլ չա­նենք, բայց թե... զո­րօ­րի­նակ, ո՞վ կա­րող էր ա­սել, թե այս հա­մա­ճա­րա­կի տե­սա­կի դժ­բախ­տու­թյուն էր պա­տու­հա­սե­լու մարդ­կու­թյա­նը, դժ­բախ­տու­թյուն, որ կա­րող է հիմ­նի­վեր փո­խել աշ­խար­հը, ու հայտ­նի չէ, թե ինչ կողմ։
Լավ, ա­սենք թե վե­րը բեր­վածն էլ պարզ հա­մընկ­նում­նե­րի շար­քից էր, բայց հո աչք չենք կա­րող փա­կել ջրի ե­րես ե­լած այն տե­ղե­կատ­վու­թյան վրա, որ Ճա­պո­նիա­յի օ­լիմ­պիա­կան խա­ղե­րի կազմ­կո­մի­տեի ան­դամ, ճա­պո­նա­ցի գոր­ծա­րար Հա­րու­յու­կի Տա­կա­հա­սին կաս­կած­վում է օ­լիմ­պիա­դա­յի ա­պա­գա մայ­րա­քա­ղա­քի օգ­տին քվեար­կե­լու հա­մար Մի­ջազ­գա­յին օ­լիմ­պիա­կան կո­մի­տեի չի­նով­նիկ­նե­րին կա­շա­ռե­լու մեջ։ Կա­սեք՝ են­թադ­րու­թյուն­նե­րի շար­քից է, բայց գոր­ծա­րարն ար­դեն իսկ հաս­տա­տել է, որ Տո­կիո­յի հայ­տա­տու կո­մի­տեի կող­մից 8,2 մի­լիոն դո­լար է ստա­ցել ՄՕԿ-ի կարևո­րա­գույն դեմ­քե­րին նվեր­ներ ա­նե­լու հա­մար։ Reuters-ի տե­ղե­կաց­մամբ, դա ե­ղել է 2013 թվին, 2020-ի օ­լիմ­պիա­կան խա­ղե­րի մայ­րա­քա­ղա­քի ընտ­րու­թյան հար­ցի քվեար­կու­թյան նա­խա­շե­մին։
Փաս­տը հա­ստատ­վում է նաև նրա­նով, որ Ճա­պո­նիա­յի հայ­տա­տու կո­մի­տեի ֆի­նան­սա­կան փաս­տաթղ­թե­րում վկա­յու­թյուն­ներ կան այն մա­սին, որ Տո­կիո­յի ա­ռա­ջադր­ման հայ­տի ո­րոշ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի հա­մար Տա­կա­հա­սիի հաշ­վին է փո­խան­ցել նշ­ված գու­մա­րը։ Հայ­տա­տու կո­մի­տեի գլ­խա­վոր քար­տու­ղար Նո­բու­մո­տո Հի­գու­չին այդ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյու­նը ներ­կա­յաց­րել է այս­պես. «Տա­կա­հա­սին կա­պեր ու­նի, իսկ մեզ մարդ էր պետք, ով հաս­կա­նում է բիզ­նե­սի աշ­խար­հը»։
Ան­ձամբ գոր­ծա­րա­րը հրա­ժար­վել է ա­ռար­կա­յա­կան մեկ­նա­բա­նե­լուց, թե կո­մի­տեի առջև ստանձ­նած որ պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րը կա­տա­րե­լիս հատ­կա­պես ին­չի վրա է ծախ­սել 8,2 մի­լիո­նը, սա­կայն խոս­տո­վա­նել է, որ իր պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րի ո­լոր­տում է ե­ղել ՄՕԿ-ի ան­դամ­նե­րի հետ լավ հա­րա­բե­րու­թյուն­ներ պահ­պա­նե­լը։
Այդ­պի­սի ֆի­գուր­նե­րից է ե­ղել մաս­նա­վո­րա­պես Լա­մին Դիա­կը՝ թեթևաթ­լե­տի­կա­կան ֆե­դե­րա­ցիա­նե­րի ա­սո­ցիա­ցիա­յի (World Athletics) նախ­կին ղե­կա­վա­րը, որն այն ժա­մա­նակ օ­լիմ­պիզ­մի աշ­խար­հում հս­կա­յա­կան ազ­դե­ցու­թյուն է ու­նե­ցել ու ան­ձամբ է մաս­նակ­ցել խա­ղե­րի մայ­րա­քա­ղա­քի ընտ­րու­թյան քվեար­կու­թյա­նը։ Տա­կա­հա­սին նաև չի ժխ­տել, որ Դիա­կին նվեր­ներ է ա­րել, ո­րոնց մեջ ե­ղել են թվա­յին տե­սախ­ցիկ­ներ, Seiko ֆիր­մա­յի ժա­մա­ցույց­ներ։ «Դուք հան­դիպ­ման չեք կա­րող գնալ դա­տարկ ձեռ­քով, դա բա­ցար­ձա­կա­պես նոր­մալ է։ Նվեր­ներն է­ժա­նա­գին են ե­ղել»,- ըն­դգ­ծել է գոր­ծա­րա­րը։
Սա­կայն Տո­կիո­յի հայ­տա­տու կո­մի­տեի բան­կա­յին հա­շիվ­նե­րում ֆիքս­ված է, որ Seiko ֆիր­մա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյու­նը վճա­րել է 46500 դո­լար։ Ինչ­պես տես­նում ենք, նվեր­ներն այն­քան էլ է­ժան չեն ե­ղել, ինչ­պես հաս­տա­տում է գոր­ծա­րա­րը։ Այլ բան, որ այդ գու­մա­րը նրա՛ հա­մար կա­րող էր լուրջ թիվ չներ­կա­յաց­նել։
Ճա­պո­նա­ցի­նե­րի կող­մից ՄՕԿ-ի ան­դամ­նե­րի ժա­մա­ցույց ստա­նա­լը, ճիշտ է, ա­ռանց ֆիր­մա­յի հի­շա­տակ­ման, հա­վաս­տել է կո­մի­տեի բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տո­նյա­նե­րից մե­կը, սա­կայն դժ­վար թե դա լուրջ վի­ճարկ­ման բան լի­նի։ Ինչ­պես ա­սում են, ժա­մա­նա­կի հարց է մնում պար­զե­լը, թե 8,2 մի­լիոնն ու­րիշ ինչ բա­նե­րի վրա է ծախս­վել։
Պար­զե­լիք հար­ցե­րի շր­ջա­նա­կից է, թե 1,3 մի­լիոնն ին­չի հա­մար է փո­խանց­վել բա­վա­կա­նին ան­հայտ մի կազ­մա­կեր­պու­թյան բան­կա­յին հաշ­վին, ո­րի ղե­կա­վարն, ի դեպ, Ճա­պո­նիա­յի նախ­կին վար­չա­պետ Ե­սի­րո Մո­րին է ե­ղել։ Մի­ջան­կյալ ա­սենք, որ սույն այ­րը ներ­կա­յումս գլ­խա­վո­րում է 2020-ի օ­լիմ­պիա­կան խա­ղե­րի կազմ­կո­մի­տեի ղե­կա­վա­րի պաշ­տո­նը։ Այն հար­ցին, թե ինչ ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի մա­տուց­ման հա­մար է ինս­տի­տու­տը ստա­ցել այդ գու­մա­րը, Մո­րիի ներ­կա­յա­ցու­ցիչն ա­սել է՝ հիմ­նա­կա­նում «մի­ջազ­գա­յին աղ­բյուր­նե­րից ստա­ցած տե­ղե­կատ­վու­թյան վեր­լու­ծու­թյան»։
Այս ա­ռա­վե­լա­գույնս ըն­դար­ձակ բա­ցատ­րու­թյու­նը կա­րե­լի է տար­բեր կերպ հաս­կա­նալ, բայց թե այդ ինչ վեր­լու­ծու­թյուն է 1,3 մի­լիոն դո­լա­րի ար­ժո­ղու­թյամբ, իս­կա­պես հե­տաքր­քիր է։
Հարկ է նշել, որ 2020-ի օ­լիմ­պիա­դան շա­հե­լու հար­ցում ճա­պո­նա­ցի­նե­րի ան­մա­քուր խա­ղե­րի մա­սին կաս­կած­նե­րը ա­ռա­ջին ան­գամ չեն հն­չում։ Դեռևս 2016 թվին բրի­տա­նա­կան The Guardian հրա­տա­րա­կու­թյու­նը բարձ­րա­ձայ­նեց, որ Տո­կիո­յի հայ­տա­տու կո­մի­տեն սին­գա­պու­րյան հա­շիվ­նե­րից մե­կին է փո­խան­ցել 1,3 մի­լիոն։ Են­թադր­վում էր, որ այդ հա­շի­վը կապ ու­նի Պա­պա Մա­սա­տա Դիա­կի՝ այն նույն Դիա­կի հետ, ով Տա­կա­հա­սիից նվեր­ներ էր ստա­նում, որն այն տա­րի­նե­րին խո­շոր ազ­դե­ցու­թյուն ու­ներ սպոր­տի աշ­խար­հում։ Ճա­պո­նիա­յի կո­մի­տեն այդ խո­շոր գու­մա­րի փո­խան­ցումն այն ժա­մա­նակ ան­վա­նեց «խոր­հր­դատ­վա­կան ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րի լե­գալ վճա­րում»։ «Կո­մի­տեն հաս­տա­տում է, որ վճա­րը ստաց­վել է խոր­հր­դա­տու պրո­ֆե­սիո­նալ ծա­ռա­յու­թյան, աշ­խա­տան­քի պլա­նա­վոր­ման շնոր­հան­դես­նե­րի ի­րա­կա­նաց­նան հա­մար աշ­խա­տա­կազ­մի ու­սուց­ման, ինչ­պես նաև մե­դիա­յի շու­կա­յի վեր­լու­ծու­թյան ի­րա­կա­նաց­ման դի­մաց,- հա­վաս­տում էր Տո­կիո 2020-ի կազմ­կո­մի­տեի նա­խա­գահ Ցու­նե­կա­ձու Տա­կե­դան։- Բո­լոր այս ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րը պայ­մա­նագ­րի մեջ նե­րառ­ված են։ Կո­մի­տեի գոր­ծու­նեու­թյու­նը միշտ ե­ղել է ազ­նիվ ու կո­ռեկտ»։
Եվ այ­սու­հան­դերձ այս փաս­տի քն­նու­թյունն սկս­վել է ինչ­պես Ճա­պո­նիա­յում, այն­պես էլ Մի­ջազ­գա­յին օ­լիմ­պիա­կան կո­մի­տեում։ Սա­կայն միայն սրա­նով չէ, որ ա­վարտ­վում են Տա­կե­դա­յի պրոբ­լեմ­նե­րը։ Նրա գոր­ծու­նեու­թյամբ հե­տաքր­քր­վել է ֆրան­սիա­կան դա­տա­խա­զու­թյու­նը, ո­րին ինչ-որ ձևով հա­սա­նե­լի է դար­ձել տե­ղե­կու­թյունն այն մա­սին, թե իբր պաշ­տո­նյան կա­շա­ռել է ՄՕԿ-ի ան­դամ­նե­րին՝ նրանց հա­մո­զե­լով քվեար­կել Տո­կիո­յի օգ­տին։
Փա­րի­զյան հե­տաքն­նիչ­նե­րի վար­կա­ծով Տա­կե­դան, միջ­նոր­դի մի­ջո­ցով, ո­րի հա­մար դե­րա­կա­տար է հան­դի­սա­ցել Պա­պա Մա­սա­տա Դիա­կը, ընդ­հա­նուր 2 մի­լիոն դո­լա­րի չա­փով գու­մար է տվել Մի­ջազ­գա­յին օ­լիմ­պիա­կան կո­մի­տեի աֆ­րի­կյան ան­դամ­նե­րին, որ­պես­զի նրանք «ճիշտ» ընտ­րու­թյուն կա­տա­րեն։
Այս բո­լոր հե­տաքն­նու­թյուն­նե­րի գծով վերջ­նա­կան վճի­ռը դեռ չի կա­յաց­վել, սա­կայն Տա­կե­դան ար­դեն իսկ հե­ռա­ցել է օ­լիմ­պիա­դա­յի կազմ­կո­մի­տեի, Ճա­պո­նիա­յի ազ­գա­յին օ­լիմ­պիա­կան կո­մի­տեի գլ­խա­վո­րի պաշ­տո­նից։ Բա­ցի այդ նա դա­դա­րել է ՄՕԿ-ի ան­դամ լի­նե­լուց։
Սպա­սենք զար­գա­ցում­նե­րին։
Մարտին ՀՈՒՐԻԽԱՆՅԱՆ

Դիտվել է՝ 6727

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ