Ավե­լի վտան­գա­վոր բան է տե­ղի ու­նե­նում

Այն, որ Ղա­րա­բա­ղյան ճա­կա­տում ո­րոշ­վում է Մեր­ձա­վոր Արևել­քի ա­պա­գա վե­րա­դա­սա­վո­րու­թյան հար­ցը, բո­լորն են հաս­կա­նում: Եվ որ այդ­պես էլ չհաս­տատ­վող հրա­դա­դա­րը ա­ռանձ­նա­պես չան­հան­գս­տաց­րեց Պոմ­պեո­յին ու մի քա­նի օր հե­տո ընտ­րու­թյուն­նե­րի գնա­ցող Թրամ­փին (ո­րը, ի դեպ, նաև շնոր­հա­վո­րել էր կող­մե­րին` հրա­դա­դա­րի «հաս­տատ­ման» հա­մար), ինք­նին հաս­կա­նա­լի է, ո­րով­հետև Ղա­րա­բա­ղը լո­կա­ցիա և պա­տու­հան է դեպ Ի­րան` մի կող­մից, մյուս կող­մից` Ռու­սաս­տա­նը տա­րա­ծաշր­ջա­նից հա­նե­լու «մի­ջանցք»: ՈՒս­տի Նա­հանգ­նե­րը, որ Հա­յաս­տա­նում Սո­րո­սով «ընտ­րեց» հար­կա­վոր իշ­խա­նու­թյուն` հատ­կա­պես այս օ­րե­րի հա­մար, ան­հան­գս­տա­նա­լու ո­չինչ չու­նի, ե­թե չա­սենք` հա­կա­ռա­կը, գոր­ծըն­թաց­նե­րը իր սր­տով են, և ա­մե­նա­մեծ շա­հա­ռուն հենց ինքն է այս մեծ խա­ղում:

Բանն այն է, որ իր կող­մից վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ ա­ռած տա­րածք­նե­րում Ադր­բե­ջա­նը` Թուր­քիա­յի թա­թով, ա­հա­բե­կիչ­նե­րի խմ­բա­վո­րում­ներ է տե­ղա­կա­յում, ինչն ամ­բող­ջո­վին փո­խում է ոչ միայն Ղա­րա­բա­ղի, այլև տա­րա­ծաշր­ջա­նի ողջ «լանդ­շաֆ­տը», ա­ռա­ջին հեր­թին Ի­րա­նի մա­սով: Այս մեծ խա­ղում ա­զե­րա-թուր­քա­կան մար­դա­կեր ոհ­մա­կը փա­թե­թով լու­ծում է մի շարք հար­ցեր. պան­թուր­քիս­տա­կան, Ղա­րա­բա­ղյան գրա­վյալ տա­րածք­նե­րի մի մա­սի վե­րա­դար­ձի, Ի­րա­նի նկատ­մամբ ա­հա­բեկ­չա­կան լո­կա­ցիա­յի, որն ա­պա­գա­յում, երբ ա­մե­րի­կյան և իս­րա­յե­լա­կան վար­չա­կազ­մը կո­րո­շի, որ հա­սել է Ի­րա­նի¬ «ժա­մը», Թուր­քիա­ն կր­կին կդարձ­նի կենտ­րո­նա­կան խա­ղա­ցող, ա­պա և` Ղա­րա­բա­ղյան ռանդևուով Թուր­քիան «առևտուր» կա­րող է ա­նել Ռու­սաս­տա­նի հետ` Սի­րիա­յում: Ին­չը ար­դեն սկ­սել է:
ՈՒս­տի զար­մա­նալ պետք չէ, որ Պոմ­պեոն ու Թրամ­փը, ի տար­բե­րու­թյուն Պու­տի­նի և Մակ­րո­նի, չեն ան­հան­գս­տա­նում հրա­դա­դա­րի հա­մար: Փոքր-ինչ ան­հան­գիստ է Ա­լիևը, ո­րով­հետև հյու­ծող պա­տե­րազ­մը, ո­րը դաշ­տա­վայ­րից «մտել» է ար­դեն լեռ­նա­յին ու ան­տա­ռա­յին տա­րածք­ներ, և հայ­կա­կա­ն կող­մի վե­րա­դա­սա­վոր­վե­լու, վե­րա­կազ­մա­կերպ­վե­լու շնոր­հիվ «կանգ» է պար­տադ­րում Իս­րա­յե­լի-Թուր­քիա­յի-ա­հա­բե­կիչ­նե­րի հզոր ա­ջակ­ցու­թյունն ու­նե­ցող Ադր­բե­ջա­նին, հնա­րա­վոր է շր­ջա­դար­ձա­յին պա­հեր ու­նե­նա, և վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ գտն­վող տա­րածք­նե­րը (ո­րոն­ցից մե­կի մա­սին հի­շա­տակ­վեց նա­խորդ օ­րը), կր­կին հայ­տն­վեն հայ­կա­կան վե­րահս­կո­ղու­թյան ներ­քո:

Ի դեպ, սա իս­կա­պես շատ է վա­խեց­նում Ադր­բե­ջա­նի Իլ­հա­մին, և բա­ցի թր­քա­կան խո­րա­ման­կու­թյու­նից, որ ներ­կա գտն­վի բո­լոր հան­դի­պում­նե­րին, հա­մա­ձայ­նի հրա­դա­դա­րի, բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թաց­նե­րիի հետ, նաև վախն է խո­սում նրա մեջ` վեր­ջա­պես ձեռք բե­րած ո­րո­շա­կի հա­ջո­ղու­թյուն­նե­րի հա­մար: ՈՒս­տի վեր­ջինս ա­ռաջ է քա­շում իր «ճա­նա­պար­հա­յին ռո­ման­տիկ քար­տե­զը»` Մադ­րի­դյան սկզ­բունք­նե­րի աս­տա­ռով, թե շր­ջան­նե­րի հետ­վե­րա­դար­ձի ա­ռա­ջին փուլն ար­դեն ա­վարտ­վել է, հեր­թը Լա­չի­նինն ու Քել­բա­ջա­րինն է: Աբ­սուրդ: Այ­նու­հան­դերձ, պետք է ար­ձա­նագ­րենք, որ ա­յո, հայ ժո­ղովր­դի թշ­նա­մին (ինչ­պես ժա­մա­նա­կին ար­ձա­նագ­րել է ՀՀ նա­խա­գահ­նե­րից մե­կը) ա­ռա­ջին հեր­թին ոչ թե թուրքն ու ադր­բե­ջան­ցին են, այլ մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյու­նը, ո­րի լուռ հա­մա­ձայ­նու­թյան ու գոր­ծուն քայ­լե­րի պա­կա­սի պատ­ճա­ռով է տե­ղի ու­նե­նում այս ա­մե­նը` Ստե­փա­նա­կեր­տի ծնն­դա­տան, հի­վան­դա­նո­ցի, Շու­շիի ե­կե­ղե­ցու ռմ­բա­կո­ծում…

Բո­լոր դեպ­քե­րում հա­յաս­տա­նյան ներ­քին ի­րա­վի­ճակն էլ լա­վա­գույն­նե­րից չէ: Չենք անդ­րա­դառ­նա­լու այս խնդ­րին, պահ­պա­նե­լու ենք ընդ­դի­մա­դիր­նե­րիս կող­մից հայ­տա­րար­ված մո­րա­տո­րիու­մը` ար­ձա­նագր­մամբ, եր­բեք օր­վա իշ­խո­ղը հո­ժա­րա­կամ հրա­ժա­րա­կան չի տա, մա­նա­վանդ որ ա­ռա­քե­լու­թյամբ է այդ ա­թո­ռին «հան­գր­վա­նել» (այս մա­սին շատ ենք խո­սել, ու հաղ­թա­նա­կից հե­տո դեռ ա­սե­լիք ու­նենք): Սա­կայն կա գե­րա­գույն խն­դիր. բո­լոր դեպ­քե­րում, ա­յո, հյու­ծիչ այս պա­տե­րազ­մը դեռ եր­կար է շա­րու­նակ­վե­լու (մինչև «մի­ջազ­գա­յին» ու տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին ու­ժե­րը վե­րա­դա­սա­վոր­վեն այս ա­մե­նի շուրջ, ԱՄՆ ընտ­րու­թյուն­նե­րը, ո­րոնք նույն­պես եր­կար են տևե­լու, ա­վարտ­վեն): Բո­լոր դեպ­քե­րում ըն­թա­նում են դի­վա­նա­գի­տա­կան գոր­ծըն­թաց­ներ, բա­նակ­ցու­թյուն­ներ: Մեզ օ­դի-ջրի նման անհ­րա­ժեշտ է կո­լե­գիալ մար­մին, «ու­ղե­ղա­յին կենտ­րոն»` բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րում ա­մեն դե­տա­լը հաշ­վարկ­ված, մա­թե­մա­տի­կա­կան ճշգր­տու­թյամբ սե­ղա­նին դնե­լու հա­մար (վի­ճա­կը մեզ հա­մար իս­կա­պես բար­դա­գույն է): Ա­վե­լին` պետք է գտ­նել մե­խա­նիզմ, ին­չու ոչ, ի­րա­վա­կան, որ բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի ժա­մա­նակ հայ­կա­կան կող­մը ներ­կա­յաց­նի ա­վե­լի պատ­րաստ­ված, փոր­ձա­ռու, դի­վա­նա­գի­տա­կան նր­բու­թյուն­նե­րին տի­րա­պե­տող «աք­սա­կալ» (որ­քան էլ այդ թի­մում պն­դում են, որ «ճա­շը ե­փո­ղը պետք է ճա­շի մա­սին մտա­ծի». ի դեպ դա ան­թույ­լատ­րե­լի մո­տե­ցում է):
Ազգ-էթ­նո­սի հա­սու­նու­թյու­նը այդ ժա­մա­նակ է դրսևոր­վում: Չնա­յած հաս­կա­նա­լի է նաև, որ օր­վա իշ­խո­ղը այլ ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­ներ ու­նի:
Ի­զու՜ր:

Կար­մեն ԴԱՎ­ԹՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Աղոթարան
• Ա՜խ, եր­նեկ էս նոր տա­րին
• Երեք նա­խա­գահ­նե­րի կո­դե­րը
• Աղոթարան
• Երեք նա­խա­գահ­նե­րի կո­դե­րը
• Աղոթարան
• Աղոթարան
• Երեք նա­խա­գահ­նե­րի կո­դե­րը
• Աղոթարան
• Աղոթարան
• Ո՞վ է նա
• Աղոթարան
• Աղոթարան
• Աղոթարան
• Но ставки сде­ла­ны, госпо­да!
• Ռի­տա Ա­լեք­սանդ­րով­նա, վեր տար քեզ հետ Ար­ցա­խի հա­մար մեր նա­հա­տակ ՏՂԵՐ­ՔԻՆ...
• Աղոթարան
• Աղոթարան
• Աղոթարան
• Աղոթարան

Մեկնաբանություններ