Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Ար­ցախն ու ար­ցախ­ցին կու­սա­կան են, քա­ղա­քա­կան խա­ղերն ու դա­վադ­րու­թ­յուն­ներն այն­տեղ չեն անց­նում»

«Ար­ցախն ու ար­ցախ­ցին կու­սա­կան են, քա­ղա­քա­կան խա­ղերն ու դա­վադ­րու­թ­յուն­ներն այն­տեղ չեն անց­նում»
17.11.2020 | 00:56

Տն­տե­սա­գի­տու­թյան դոկ­տոր, պրո­ֆե­սոր ԹԱ­ԹՈՒԼ ՄԱ­ՆԱ­ՍԵ­ՐՅԱ­ՆԸ «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում նշեց, որ Հա­յաս­տա­նի, Ադր­բե­ջա­նի և Ռու­սաս­տա­նի ղե­կա­վար­նե­րի ստո­րագ­րած փաս­տա­թուղ­թը սոսկ հայ­տա­րա­րու­թյուն է, և ի­րա­վա­կան որևէ հետևանք չի կա­րող ու­նե­նալ: Այդ հայ­տա­րա­րու­թյու­նը ո՛չ Հա­յաս­տա­նի, ո՛չ Ադր­բե­ջա­նի և Ռու­սաս­տա­նի օ­րենք­նե­րին ու սահ­մա­նադ­րու­թյուն­նե­րին չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում։ Ոչ օ­րի­նա­կան ձևով կա­յաց­րած հայ­տա­րա­րու­թյու­նը չպետք է վա­խեց­նի մեզ, պար­զա­պես, երևի ժա­մա­նակ է պետք, որ լիո­վին մար­սենք դա և փաս­տեր ու­նե­նա­լով ա­սենք, թե որն էր դրա հիմ­քը, որ­տե­ղից սկս­վեց և ուր գնաց։


«Պա­տե­րազ­մի օ­րե­րին ինքս էլ ա­ռաջ­նագ­ծում եմ ե­ղել, սե­փա­կան աչ­քով եմ տե­սել՝ ինչ է կա­տար­վում: Մինչև այ­սօր էլ կապ եմ պա­հում Ար­ցա­խի փա­ռա­պանծ գե­նե­րալ­նե­րի հետ, ով­քեր այդ օ­րե­րին անձ­նու­րաց և գրա­գետ գոր­ծո­ղու­թյուն­ներ են կազ­մա­կեր­պել։ Այս պա­հին չա­փա­զանց կարևոր է սթափ գնա­հա­տել ի­րա­վի­ճա­կը, է­մո­ցիա­նե­րին չտր­վել: Մա­նա­վանդ այն մար­դիկ, ով­քեր պետք է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն ստանձ­նեն այ­սօր­վա ու վաղ­վա օր­վա հա­մար, պետք է հնա­րա­վո­րինս ան­ցն­ցում նոր ի­րա­վի­ճակ ձևա­վո­րեն: Այդ նոր ի­րա­վի­ճա­կը պետք է լի­նի նոր մարդ­կան­ցով և նոր ո­րա­կով, ի վի­ճա­կի լի­նեն ներ­կա­յաց­նե­լու Հա­յաս­տանն ու Ար­ցա­խը՝ որ­պես մեկ միաս­նու­թյուն։ Մար­դիկ են պետք, ով­քեր գրա­գետ ձևով կկա­րո­ղա­նան բա­նակ­ցել՝ ներ­կա­յաց­նե­լով ազ­գի ու պե­տու­թյան շա­հե­րը»,- նշում է տն­տե­սա­գե­տը:


Մեր զրու­ցա­կի­ցը ցա­վով է նշում՝ այ­սօր երկ­փեղկ­ված հայ­րե­նիք ու­նենք: Ո­մանց հա­ջող­վեց տրո­հել մեզ, եր­կի­րը, շեր­տեր ձևա­վո­րե­ցին` ա­սե­լով, թե մեր իսկ ներ­սում, իբր, դա­սա­լիք զին­վո­րա­կան­ներ կան, ու նրանց պետք է ա­տել։ Բայց, վս­տա­հեց­նում է, մեր ներ­սում չկան դա­վա­ճան­ներ. «Ար­ցախն ու ար­ցախ­ցին կու­սա­կան են, և այն­տեղ այս բնույ­թի քա­ղա­քա­կան խա­ղե­րը, դա­վադ­րու­թյուն­նե­րը չեն անց­նում։ Ար­ցա­խում թե՛ կա­ռա­վար­ման, թե՛ ան­ձե­րի շփ­ման ա­ռու­մով բա­ցար­ձակ ու­րիշ ո­րակ է: Նրան­ցից պետք է սո­վո­րենք ու սո­վո­րենք: Ա­մեն ան­գամ հիա­նում եմ` տես­նե­լով, որ ար­ցախ­ցու հա­մար չկա վա­րորդ, մշակ, նա­խա­րար կամ նա­խա­գահ: Բո­լո­րը մեկ են, բո­լո­րը հա­վա­սար են: Բո­լո­րը մի հար­թու­թյան վրա են»։


Կա­պի­տու­լյա­ցիա­յի մա­սին հայ­տա­րա­րու­թյու­նից հե­տո Փա­շի­նյա­նի հրա­ժա­րա­կա­նի հարցն ան­գամ քն­նարկ­ման են­թա­կա չէ, դա ինք­նին հաս­կա­նա­լի բան է, ա­սում է Մա­նա­սե­րյա­նը, բայց և հա­վե­լում՝ ի­րեն այլ հարց է հու­զում՝ ինչ­քա­նո՞վ ազ­նիվ քա­ղա­քա­կան պո­տեն­ցիալ ու­նի նա, որ­քա­նո՞վ է գրա­գետ և քա­ղա­քա­կա­նա­պես պար­կեշտ։
Մեր զրու­ցա­կի­ցը մեկ այլ հա­մոզ­մունք էլ է հայտ­նում՝ ե­ռա­կողմ հայ­տա­րա­րու­թյու­նը հնա­րա­վոր է ինչ-որ կերպ փո­խել։ «Պետք է արթ­նա­նանք այս մղ­ձա­վան­ջից և ինք­ներս ձևա­վո­րենք այն քա­ղա­քա­ցիա­կան կամ ազ­գա­յին խոր­հուր­դը, ո­րի մեջ կներգ­րավ­վեն պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն ու­նե­ցող կա­յա­ցած մար­դիկ: Ա­մո­թանք եմ տա­լիս այն վախ­կոտ մտա­վո­րա­կան­նե­րին, որ այ­սօր հրա­պա­րա­կա­յին չեն խո­սում, վա­խե­նում են: Ե­թե այ­սօր նրանք չեն երևա­լու և չեն գոր­ծե­լու, ա­պա ի՞նչ մտա­վո­րա­կան: Սա ի՞նչ երկ­չո­տու­թյուն է: Այժմ պահն է, որ ճիշտ գի­տակ­ցենք ազ­գա­յին շա­հե­րը և, ազ­գա­յին հս­տակ օ­րա­կարգ ձևա­վո­րած, փոր­ձենք քայլ առ քայլ գնալ դե­պի մեր նպա­տակ­նե­րը։ Ա­ռանց մի­մյանց նկատ­մամբ թշ­նա­մա­նա­լու, պետք է բարձ­րաց­նենք, զո­րաց­նենք մեր հայ­րե­նի­քը, լի­նենք հա­մախ­մբ­ված և միա­բան։ Այլ նպա­տակ չկա և չի կա­րող լի­նել»։


Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱՆ

Դիտվել է՝ 7946

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ