Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է

Կրկին ու կր­կին՝ «Փա­շի­ն­յա՛ն, հե­ռա­ցի՛ր». սա ժո­ղովր­դի պա­հանջն է
15.12.2020 | 00:28

Բնա­կան է, որ թուրք Փա­շի­նյա­նը, ինչ­պես և նա­խազ­գու­շաց­նում էր խոր­հր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­վոր Նաի­րա Զոհ­րա­բյա­նը, ո՛չ դեկ­տեմ­բե­րի 8-ին, ո՛չ 8-ից հե­տո կա­մա­վոր հրա­ժա­րա­կա­նի չգ­նաց։ Ժո­ղովր­դի վերջ­նա­գիրն ան­զոր գտն­վեց թուր­քի խա­մա­ճի­կի լկ­տիու­թյան ա­ռաջ։ Նա նույն­պի­սի օ­կու­պանտ է, ինչ­պես թուր­քերն ու կով­կա­սյան թա­թար­նե­րը, ո­րոնք դեկ­տեմ­բե­րի 10-ին տո­նում էին «հաղ­թա­նա­կը հա­յե­րի նկատ­մամբ»։ Նրանք տո­նում էին այն փաս­տը, որ Ար­ցախն ու Հա­յաս­տանն ի­ջեց­ված են «շրի­շա­կից ներքև», որ կա­րե­լի է ծաղ­րել հա­յե­րին։ Փա­շի­նյան «փա­շա­յի» կողմ­նա­կից­ներն այժմ տես­նու՞մ են, թե Ար­ցա­խի խնդ­րի ինչ տես­լա­կան ու­նի ի­րենց կուռ­քը, տես­նու՞մ են, որ ամ­բող­ջու­թյամբ Հայ­կա­կան հար­ցի լու­ծումն էլ տես­նում է հենց հա­յե­րի ոչն­չաց­ման մեջ, իսկ ում չի ոչն­չաց­նի, կդարձ­նի թուրք կամ թուր­քի շուն։ Դեռևս Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներ, խոս­տո­վա­նեք. ձեզ ինչ­քա՞ն հա­ճե­լի կլի­նի, ե­թե աշ­խար­հում ձեր զա­վակ­նե­րին ան­վա­նեն «թուր­քի ստ­րուկ» կամ «թուր­քի շուն»։

Իմ թոռ­ներն ու ծոռ­նե­րը միշտ հայ կմ­նան ու մինչև գե­րեզ­ման կհի­շեն, որ թուր­քը մարդ չէ և Հա­յաս­տա­նի ու հա­յե­րի թշ­նա­մին է։ Ով հա­մա­ձայն է, թող քվեար­կի։ Դուրս ե­կեք և օգ­նե­ցեք հայ­րե­նա­սեր հա­մա­քա­ղա­քա­ցի­նե­րին, որ վե­րաց­վի թուրք Փա­շի­նյա­նի իշ­խա­նու­թյու­նը։

Իսկ մինչ Էր­դո­ղա­նը Բաք­վում փա­ռա­բա­նում էր ե­ղեռ­նա­գործ հրեա դյոն­մե Էն­վեր փա­շա­յին, Հա­յաս­տա­նի ե­ղեռ­նա­գործ Փա­շի­նյան փա­շան էլ շա­րու­նա­կում էր կռ­վել հայ ազ­գի դեմ։ Դա նույն­պես ա­մե­նա­խայ­տա­ռակ և ա­մե­նա­խո­շոր ազ­գա­յին դա­վա­ճա­նու­թյան հետևանքն է ինչ­պես Երևա­նում, այն­պես էլ Ստե­փա­նա­կեր­տում։ Բայց աշ­խարհն սկ­սում է փոխ­վել այդ ըն­թաց­քում։ Չէ՞ որ հա­յերն ար­դեն «ոտ­քի տակ չեն ընկ­նում»։ Չէ՞ որ հա­յե­րին ճզ­մել ու ստո­րաց­րել են, ընդ ո­րում, կար­ծես նույն հա­յե­րի ձեռ­քով։ Իսկ Թուր­քիան պա­տե­րազ­մի ևս մեկ ճա­կատ է ստա­ցել։ Ֆելդ­մար­շալ Խա­լի­ֆա Խաֆ­թա­րի «Լի­բիա­կան ազ­գա­յին բա­նա­կում» (ԼԱԲ) հայ­տա­րա­րել են, որ ի­րենք Թուր­քիա­յի հետ պա­տե­րազ­մա­կան վի­ճա­կում են այն բա­նից հե­տո, երբ Էր­դո­ղա­նը նո­րից «բոր­բո­քեց հին հա­կա­մար­տու­թյու­նը»։ ԼԱԲ-ի պաշ­տո­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Ահ­մեդ ալ Միս­մա­րին դեկ­տեմ­բե­րի 9-ին ըն­դգ­ծել է, որ «ոչ ոք չի հայ­տա­րա­րել ի­րենց ու­ժե­րի և Թուր­քիա­յի միջև ճա­կա­տա­մար­տի ա­վար­տի մա­սին», իսկ Խաֆ­թա­րի և Թուր­քիա­յի պաշտ­պա­նու­թյու­նը վա­յե­լող, Սա­րա­ջի ղե­կա­վա­րու­թյամբ գոր­ծող Ազ­գա­յին հա­մա­ձայ­նու­թյան կա­ռա­վա­րու­թյան (ԱՀԿ) զոր­քե­րի միջև հրա­դա­դա­րը կա­յա­ցել է «ի նշան մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյան, բա­րե­կամ եր­կր­նե­րի ջան­քե­րի և լի­բիա­ցի­նե­րի՝ պա­տե­րազ­մին վերջ դնե­լու ցան­կու­թյան նկատ­մամբ հար­գան­քի»։ Ընդ ո­րում, Միս­մա­րին նշել է, որ Էր­դո­ղա­նը «եր­բեք չի դա­դա­րեց­րել զեն­քի ա­ռա­քու­մը Լի­բիա»։ Նրա խոս­քով, շա­բաթ­վա սկզ­բում ԼԱԲ-ի ՌԾՈՒ-ի կող­մից կա­լան­ված թուր­քա­կան նա­վը գտն­վում էր «սահ­մա­նա­փակ թույ­լատ­րե­լի գո­տում», իսկ Լի­բիա­յի ա­փին Խաֆ­թա­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րի օ­րի­նա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին Թուր­քիա­յի ԱԳՆ-ի պա­տաս­խա­նը պա­րու­նա­կում էր «ան­թույ­լատ­րե­լի մե­ծամ­տու­թյուն»։

Պաշ­տո­նա­կան Ան­կա­րան ա­վե­լի վաղ խս­տո­րեն դա­տա­պար­տել էր իր նա­վի կա­լա­նու­մը Մի­ջերկ­րա­կան ծո­վում՝ հայ­տա­րա­րե­լով, որ նա­վը պետք է ան­հա­պաղ վեր­սկ­սի իր եր­թը դե­պի Լի­բիա­յի արևմուտ­քի Մի­սու­րա­տա նա­վա­հան­գիստ, ո­րը գտն­վում է ԱՀԿ-ի վե­րահս­կո­ղու­թյան տակ։ «Լի­բիա­յում Թուր­քիա­յի շա­հե­րի վրա հար­ձա­կու­մը լուրջ հետևանք­ներ է ու­նե­նա­լու, և այդ տար­րե­րը (այ­սինքն՝ Խաֆ­թա­րի զին­ված ու­ժե­րը) դի­տարկ­վե­լու են որ­պես օ­րի­նա­կան թի­րախ­ներ»,- աս­վում էր Թուր­քիա­յի ԱԳՆ-ի հայ­տա­րա­րու­թյան մեջ։ Ըստ թուր­քա­կան կող­մի, նա­վը միայն դե­ղո­րայք ու բժշ­կա­կան սար­քա­վո­րում­ներ էր տա­նում Մի­սու­րա­տա, երբ ԼԱԲ-ի մար­տիկ­նե­րը կանգ­նեց­րել են այն, իսկ անձ­նա­կազ­մի ան­դամ­նե­րը (Թուր­քիա­յի և Ադր­բե­ջա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներ) կա­լան­վել են։ Ըստ հա­մաշ­խար­հա­յին ԶԼՄ-նե­րի, Էր­դո­ղանն ա­վե­լի վաղ ԱՀԿ-ի և ԼԱԲ-ի միջև հրա­դա­դա­րի հա­մա­ձայ­նա­գի­րը գնա­հա­տել էր որ­պես «թույլ վս­տա­հու­թյուն ներ­շն­չող»։ Այ­նուա­մե­նայ­նիվ, ս.թ. օ­գոս­տո­սի վեր­ջից կող­մե­րի միջև մար­տա­կան բա­խում­նե­րը լիո­վին դա­դա­րել էին Շվեյ­ցա­րիա­յում բա­նակ­ցու­թյուն­ներ սկ­սե­լու մա­սին նրանց հայ­տա­րա­րած հա­մա­ձայ­նու­թյու­նից հե­տո։ Ներ­լի­բիա­կան հա­կա­մար­տու­թյան կող­մե­րը Ժնևում հոկ­տեմ­բե­րի 23-ին հա­մա­ձայ­նու­թյան են ե­կել հրա­դա­դա­րի մշ­տա­կան ռե­ժիմ սահ­մա­նե­լու մա­սին։

Հի­շեց­նենք, որ վեր­ջին ա­միս­նե­րին Լի­բիա­յում դի­մա­կա­յու­թյուն էր նկատ­վում Թուր­քիա­յի, ո­րը հո­վա­նա­վո­րում է ԱՀԿ-ին և լի­բիա­կան ճա­կատ է ու­ղար­կել հա­զա­րա­վոր սի­րիա­ցի ա­հա­բե­կիչ­նե­րի ու հար­վա­ծա­յին հա­մա­կար­գեր, և Պար­սից ծո­ցի ա­րա­բա­կան միա­պե­տու­թյուն­նե­րի միջև, ո­րոն­ցից հատ­կա­պես աչ­քի է ընկ­նում Ա­ՄԷ-ն։ Մար­շալ Խաֆ­թա­րին ա­ջակ­ցում են ՌԴ-ն, Ե­գիպ­տո­սը, Ֆրան­սիան, Սաու­դյան Ա­րա­բիան, Ա­ՄԷ-ն։ ԱՀԿ-ին օգ­նում են Թուր­քիան և Կա­տա­րը։ 2019 թ. նո­յեմ­բե­րի վեր­ջին Թուր­քիան ու Տրի­պո­լիի կա­ռա­վա­րու­թյու­նը հա­մա­ձայ­նա­գիր կն­քե­ցին ռազ­մա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան մա­սին, ո­րի շր­ջա­նա­կում Թուր­քիան հզոր ա­ջակ­ցու­թյուն է ցույց տա­լիս ԱՀԿ-ին, նե­րա­ռյալ զեն­քի մա­տա­կա­րա­րում­նե­րը։ Լի­բիա­յում կռիվ­նե­րի դա­դա­րե­ցու­մը, ինչ­պես տե­սանք, Թուր­քիա­յին հնա­րա­վո­րու­թյուն տվեց ա­հա­բե­կիչ­նե­րին Ար­ցախ ու­ղար­կե­լու։ Հայտ­նի է նաև, որ թուր­քերն Այ­սր­կով­կաս ա­հա­բե­կիչ­ներ են բե­րել ոչ միայն Սի­րիա­յից, այլև Լի­բիա­յից։ Ե­թե Լի­բիա­յում պա­տե­րազ­մը սկս­վի, ա­պա լիո­վին հնա­րա­վոր է, որ թուր­քերն սկ­սեն շտապ կար­գով ի­րենց ա­հա­բե­կիչ­նե­րին այն­տեղ տե­ղա­փո­խել ոչ միայն Սի­րիա­յից, այլև Ար­ցա­խի օ­կու­պաց­ված մա­սից, ո­րով­հետև պա­տե­րազ­մում ա­ռանց Թուր­քիա­յի և նրա ա­հա­բե­կիչ­նե­րի մաս­նակ­ցու­թյան խա­մա­ճիկ Սա­րա­ջը վա­ղուց տա­պալ­ված ու ոչն­չաց­ված կլի­ներ։ Սա­կայն մենք հրա­պա­րա­կավ հարց­նում ենք բո­լո­րին՝ ՆԱ­ՏՕ-ի (ո­րի ան­դամն է Թուր­քիան) ան­դամ եր­կր­նե­րին, Եվ­րա­միու­թյա­նը (ո­րին միա­ցած ան­դամ է Ան­կա­րան), Ռու­սաս­տա­նին և Ի­րա­նին (ո­րոնք Սի­րիա­յում թուր­քե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցում են «Աս­տա­նա­յի գոր­ծըն­թա­ցի» շր­ջա­նակ­նե­րում). աշ­խարհն ին­չու՞ է հան­դուր­ժում, որ Թուր­քիան պե­տա­կան ա­հա­բեկ­չու­թյան քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն վա­րի, ընդ ո­րում՝ ա­հա­բեկ­չա­կան խմ­բե­րի մար­դաս­պան­նե­րի օգ­տա­գործ­մամբ։ Կու­տակ­ված փաս­տերն այն­քան շատ են, որ աշ­խար­հը վա­ղուց ի­րա­վունք ու­նի ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյամբ Թուր­քիա­յին խա­ղա­ղու­թյուն պար­տադ­րե­լու։

Ի­րա­նի աչ­քե­րում, կա­րե­լի է ա­սել, դող է նկատ­վում։ Չէ՞ որ մինչ թուր­քերն ու կով­կա­սյան թա­թար­ներն ու­րա­խա­նում են հա­յե­րի նկատ­մամբ ի­րենց «հաղ­թա­նա­կով» և նույ­նիսկ դեկ­տեմ­բե­րի 10-ին Բաք­վում հա­մա­տեղ զո­րա­հան­դես կազ­մա­կեր­պե­ցին, ժա­մա­նակն ի­րա­կա­նում աշ­խար­հը տրա­մադ­րում է թուր­քե­րի ու կով­կա­սյան թա­թար­նե­րի դեմ։ Ինչ­պես և սպաս­վում էր, ա­ռա­ջին ազ­դան­շան­նե­րից մե­կը հն­չեց հենց Ի­րա­նից (դեկ­տեմ­բե­րին, այն էլ՝ նրանց հա­մա­տեղ «ու­րա­խու­թյան» նա­խօ­րեին)։ Ի­րա­նի խոր­հր­դա­րա­նի խոս­նակ Մո­հա­մադ Կա­լի­բա­ֆը Թեհ­րա­նում Ադր­բե­ջա­նի արտ­գործ­նա­խա­րար Ջեյ­հուն Բայ­րա­մո­վի հետ հան­դիպ­ման ժա­մա­նակ հայ­տա­րա­րեց, որ «Ադր­բե­ջա­նում ա­հա­բե­կիչ­նե­րի և սիո­նիս­տա­կան վար­չա­կար­գի շար­ժում­նե­րի առ­կա­յու­թյունն սպառ­նա­լիք է տա­րա­ծաշր­ջա­նի խա­ղա­ղու­թյանն ու անվ­տան­գու­թյա­նը»։ Բա­վա­րար­վա­ծու­թյուն հայտ­նե­լով տա­րա­ծաշր­ջա­նում հրա­դա­դա­րի հայ­տա­րար­ման առ­թիվ, նա ա­սել է. «Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան ա­ռաջ­նոր­դը, կա­ռա­վա­րա­կան պաշ­տո­նյա­ներն ու երկ­րի ժո­ղո­վուրդն ան­հան­գս­տա­ցած էին Ադր­բե­ջա­նում վեր­ջին բա­խում­նե­րով ու վճ­ռա­կա­նո­րեն պաշտ­պա­նե­ցին Ադր­բե­ջա­նին տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջա­կա­նու­թյան պահ­պան­ման հար­ցում»։ Ա­հա թե ին­չու մենք այդ­պես ար­տա­հայտ­վե­ցինք. որ Ի­րա­նի աչ­քե­րում դող է նկատ­վում։ Անհ­րա­ժեշտ էր, որ դա­վա­ճան­ներն ու թուր­քե­րը ոչն­չաց­նեի՞ն Ար­ցա­խը, որ­պես­զի Ի­րա­նի «աչ­քե­րը բաց­վեին» այն փաս­տի վրա, որ հենց իր հյու­սի­սա­յին սահ­մա­նին այժմ կանգ­նած են Սի­րիա­յից ու Լի­բիա­յից ֆա­շիստ Էր­դո­ղա­նի բե­րած ա­հա­բե­կիչ թուր­քո­ման­նե­րը։ Լավ, նրա հա­մար էլ ենք շնոր­հա­կալ, որ 2020 թ. դեկ­տեմ­բե­րի 9-ին Ի­րանն «արթ­նա­ցավ»։

Իր հայ­տա­րա­րու­թյան մյուս մա­սում Ի­րա­նի խոր­հր­դա­րա­նի խոս­նա­կը նշեց եր­կու եր­կր­նե­րի մշա­կու­թա­յին ու կրո­նա­կան խոր կա­պե­րը և հա­վե­լեց. «Եր­կու եր­կր­նե­րի մեծ հնա­րա­վո­րու­թյուն­ներն ու նե­րու­ժը պետք է լա­վա­գույն կեր­պով օգ­տա­գործ­վեն տն­տե­սա­կան զար­գաց­ման, քա­ղա­քա­կան, սո­ցիա­լա­կան և մշա­կու­թա­յին հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյան մա­կար­դա­կի բարձ­րաց­ման հա­մար։ Մերձ­սահ­մա­նա­յին հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյունն ու եր­կա­թու­ղա­յին եր­թու­ղի­նե­րի միա­վո­րու­մը պետք է գե­րա­կա դառ­նան երկ­կողմ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րում»։

«Բաք­վի հան­րա­պե­տու­թյան» արտ­գործ­նա­խա­րա­րը, իր հեր­թին, սկզ­բում ձևաց­րեց, թե Բա­քուն դա­տա­պար­տում է ի­րան­ցի հայտ­նի մի­ջու­կա­գետ ֆի­զի­կոս և պաշտ­պա­նու­թյան բնա­գա­վա­ռի գիտ­նա­կան Ֆահ­րի­զա­դեի սպա­նու­թյու­նը՝ հայ­տա­րա­րե­լով, թե այդ­պի­սի ա­հա­բեկ­չա­կան գոր­ծո­ղու­թյունն ա­նըն­դու­նե­լի է, և «Ադր­բե­ջա­նի ժո­ղո­վուր­դը խոր ցավ զգաց՝ լսե­լով այդ լու­րը»։ Բայ­րա­մովն ի­հար­կե ստում է. կով­կա­սյան թա­թար­ներն ի սր­տե ու­րախ են, որ իս­րա­յել­ցի­ներն սպա­նել են ի­րան­ցուն. չէ՞ որ Իս­րա­յելն ի­րենց հա­վերժ դաշ­նա­կիցն է, միշտ մաս­նակ­ցում է հա­յե­րի դեմ պա­տե­րազ­մին ի­րենց կող­մից։ Ա­վե­լին, շու­տով Իս­րա­յելն ան­պայ­ման կով­կա­սյան թուր­քե­րին կդր­դի, որ հենց Ար­ցա­խի օ­կու­պաց­ված տա­րած­քից ի­րա­կա­նաց­վեն Ի­րա­նի դեմ դի­վեր­սիա­ներն ու զին­ված սադ­րանք­նե­րը։

Այ­նու­հետև Բայ­րա­մո­վը նշեց Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի շր­ջա­նում հա­կա­մար­տու­թյու­նը դա­դա­րեց­նե­լու հա­մար Ի­րա­նի ա­ռա­ջարկ­նե­րը և ա­վե­լաց­րեց. «44-օ­րյա պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ Ի­րա­նի Իս­լա­մա­կան հե­ղա­փո­խու­թյան ա­ռաջ­նոր­դի, նա­խա­գա­հի, օ­րենս­դիր­նե­րի և մարդ­կանց դիր­քո­րո­շում­նե­րը վճ­ռա­կան ա­ջակ­ցու­թյուն էին Ադր­բե­ջա­նի հա­մար»։ Ի՞նչ կա­րող ես ա­սել, դա դա­ժան ու դա­ռը ճշ­մար­տու­թյուն է։ Բայ­րա­մովն Ի­րա­նին շնոր­հա­կա­լու­թյուն հայտ­նեց, որ պա­տե­րազ­մի ըն­թաց­քում Թեհ­րա­նը, թե­կուզ խոս­քով (չնա­յած փաս­տեր կան նաև այլ օգ­նու­թյան վե­րա­բե­րյալ), բայց ան­վե­րա­պահ օգ­նու­թյուն ցու­ցա­բե­րեց Ադր­բե­ջա­նին։ Թե դա ին­չու ա­րեց Ի­րա­նը, խո­սակ­ցու­թյան ա­ռան­ձին թե­մա է։ Բայց փաստ է, որ տես­նե­լով, թե ինչ դա­վա­ճան­ներ են նս­տած Երևա­նում, և ինչ­պես են նրանք «ծա­խում» ար­ցա­խա­հա­յե­րին, Ի­րանն շտա­պեց այն­պես ա­նել, որ իր հյու­սի­սա­յին սահ­մա­նին կանգ­նած լի­նեն կով­կա­սյան թա­թար­նե­րի և Թուր­քիա­յի զոր­քե­րը, ոչ թե ՆԱ­ՏՕ-ի «սկան­դի­նա­վյան զո­րա­կազ­մե­րը»։

Բայց մենք Կա­լի­բա­թի հայ­տա­րա­րու­թյու­նից դի­տա­վո­րյալ ա­ռանձ­նաց­նում ենք նրա այն նա­խազ­գու­շա­ցու­մը, որ «Ադր­բե­ջա­նում ա­հա­բե­կիչ­նե­րի և սիո­նիս­տա­կան վար­չա­կար­գի շար­ժում­նե­րի առ­կա­յու­թյունն սպառ­նա­լիք է տա­րա­ծաշր­ջա­նի խա­ղա­ղու­թյանն ու անվ­տան­գու­թյա­նը»։ Այդ ձևով Ի­րա­նը պա­հան­ջեց կով­կա­սյան թա­թար­նե­րից, որ նրանք ի­րենք Ար­ցա­խից վռն­դեն թուր­քո­ման ա­հա­բե­կիչ­նե­րին, ո­րոնց տա­րա­ծաշր­ջան է բե­րել Թուր­քիան, ինչ­պես նաև դա­դա­րեց­նեն ռազ­մա­կան ու հե­տա­խու­զա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյունն Իս­րա­յե­լի հետ։ Պատ­մա­կան գի­տու­թյուն­նե­րի թեկ­նա­ծու, ՌԳԱ արևե­լա­գի­տու­թյան ինս­տի­տու­տի ա­վագ գի­տաշ­խա­տող Լա­նա Ռա­վան­դի Ֆա­դաին օ­րերս ա­սու­լի­սում հրա­պա­րա­կավ հայ­տա­րա­րել է. «Ի­րա­նում քն­նա­դա­տա­բար են նա­յում Ա­մե­րի­կա­յի, հատ­կա­պես Իս­րա­յե­լի հետ Ադր­բե­ջա­նի սերտ հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րին։ Ի­րա­նում տե­սան, որ Ղա­րա­բա­ղի տա­րած­քում Ադր­բե­ջա­նը կռ­վում էր իս­րա­յե­լա­կան զեն­քով»։ Ինչ­պես հայտ­նի է, դեկ­տեմ­բե­րի 7-ին ՌԴ ԱԳ նա­խա­րար Սեր­գեյ Լավ­րո­վի հետ հա­մա­տեղ մամ­լո ա­սու­լի­սում Հա­յաս­տա­նի արտ­գործ­նա­խա­րար Ա­րա Այ­վա­զյա­նը հայ­տա­րա­րեց. «Թուր­քիան պետք է իր զի­նյալ անձ­նա­կազ­մը և նրան միա­ցած ա­հա­բեկ­չա­կան խմ­բա­վո­րում­նե­րը հա­նի հա­կա­մար­տու­թյան գո­տուց և ընդ­հան­րա­պես Հա­րա­վա­յին Կով­կա­սից։ Ա­ռայժմ հս­տակ ազ­դան­շան­ներ չկան օ­տա­րերկ­րա­ցի զի­նյալ ա­հա­բե­կիչ­նե­րին հա­նե­լու մա­սին։ Հա­կա­ռա­կը. հա­վաս­տի տե­ղե­կու­թյուն կա զի­նյալ ա­հա­բե­կիչ­նե­րի ու վարձ­կան­նե­րի տա­րած­ման աշ­խար­հագ­րու­թյունն ընդ­լայ­նե­լու և նրանց Ար­ցա­խի օ­կու­պաց­ված շր­ջան­նե­րում բնա­կեց­նե­լու մա­սին Ադր­բե­ջա­նի պլան­նե­րի վե­րա­բե­րյալ»։ Մենք այդ մա­սին ար­դեն հայտ­նել ենք Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի­նե­րին, բայց հի­մա տե­ղին է հի­շեց­նել Այ­վա­զյա­նի այդ հայ­տա­րա­րու­թյան մա­սին։ Չէ՞ որ Ի­րա­նը փաս­տա­ցի միա­ցավ Ար­ցա­խից և ընդ­հան­րա­պես Այս­կով­կա­սից թուրք ա­հա­բե­կիչ­նե­րին վտա­րե­լու մա­սին Հա­յաս­տա­նի և Ռու­սաս­տա­նի պա­հանջ­նե­րին։ Ափ­սոս, որ Ար­ցա­խի օ­կու­պա­ցիա­յից հե­տո միայն։

(շա­րու­նա­կե­լի)

Սերգեյ ՇԱՔԱՐՅԱՆՑ

Դիտվել է՝ 41158

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ