Բայց քրդերի ինչի՞ն է պետք Հյուսիսային Իրաքում անկախ Քրդստանը առանց նավթի, գազի և այլ պաշարների։ Չէ՞ որ Բարզանիի և Աթ-Թալաբանիի կլանները նույնպես չեն ուզում հավերժ կախման մեջ լինել ԱՄՆ-ից և Իսրայելից, հույս ունեն աստիճանաբար ավելի ինքնուրույն դառնալու տարածաշրջանային քաղաքականության հարցերում։

ՀՀԿ-ն տարին փակեց տխուր սոցիոլոգիայով: Այո, խոսքը «դարի պայմանագրի» մասին է: Գազի ողջ ակտիվները սկուտեղի վրա Ռուսաստանին հրամցնելու։

Առաջին հայացքից Չինաստանի և ԱՄՆ-ի հարաբերություններն այժմ նորից սրացման փուլ են մտել, ինչի մասին հերթական անգամ,՝ որը մտահոգությամբ, որն ուրախությամբ, ազդարարեցին լրատվամիջոցները և տարբեր կարգի փորձագետներ։ Խոսվում է թե՛ վիճելի կղզիների երկնքում չինական ՀՕՊ գոտու, թե՛ այն մասին, որ Պեկինն այդ գոտու վրայով թռչող ինքնաթիռներից պահանջել է նախապես ներկայացնել թռիչքների պլաններն ու այլ տեղեկություններ։ Միացյալ Նահանգներն ու նրա դաշնակիցները հրաժարվել են կատարել այդ պահանջը։

Ասեմ ի սկզբանե` հրապարակման խորագիրը վերաբերում է մեծամասնությանը, որ ապրում է Հայաստանում ու Հայաստանից դուրս ու ծագումով հայ է: ՈՒ բոլորովին չի վերաբերում փոքրամասնությանը, որ ապրում է Հայաստանում այսօր, իսկ վաղը գուցե և ինքն էլ հեռանա: Օրեցօր առավել հստակ մենք շարժվում ենք դեպի անկախության ինքնաոչնչացում, այս ընթացքով ընդամենն ընթացակարգային հարց է լինելու ՌԴ 83-րդ սուբյեկտի ինքնահռչակումը, որը, իհարկե, կարող է և չընդունվել, որովհետև քամված կիտրոնը նորից չես տնկի:

ԽՍՀՄ-ի ողջ պատմության ընթացքում կոմունիստական կուսակցության գլխավորությամբ ձեռք բերված հաջողություններն ակնառու դարձնելու համար համեմատության եզր էր վերցվում 1913 թվականը` Ռոմանովների դինաստիայի 300-ամյակը: Ռոմանովների մասին, իհարկե, չէր հիշատակվում: 1913-ը նաև Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրեն էր, երբ ամենաբուռն ծաղկման մեջ էր արդյունաբերությունը` շնորհիվ 1906-ին վարչապետ դարձած Ստոլիպինի բարեփոխումների, թեպետ ինքը` Պյոտր Արկադևիչը, 1911-ին սպանվել էր: Իսկ նա ասում էր` «Լույսից վախենալ չի կարելի»:

ՀՀԿ-ի վարած արտաքին քաղաքականությունը բաժանվում է երկու մասի. մինչ Մաքսային միություն և «հետո»: «Մինչ» ժամանակահատվածը, եթե օբյեկտիվ, ապա կարելի է հաջողված համարել ոչ միայն լուրջ կորուստներ չունենալու, այլև ինչ-որ առումով պրոգրեսիվ առաջնահերթությունների: Այդ պատկերացումներից ելնելով կարող էր Թուրքիայի հետ «բանեցված» «ֆուտբոլային» դիվանագիտությունը համարվել նոնսենս և Սերժ Սարգսյանի կողմից` ընդամենը մարտի մեկի թնջուկից դուրս գալու պատվար:

Մինչ զանգվածային բողոքներն ՈՒկրաինայում սկսել են ոչ միայն ծավալվել, այլև իշխանությունների համար շատ վտանգավոր բնույթ կրել, երկրի նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչը ոչ միայն չհրաժարվեց Չինաստան կատարելիք այցից, այլև մեծ հույսերով մեկնեց այնտեղ։ Եվ դա, իհարկե, ոչ այն պատճառով, որ նրան քիչ էր անհանգստացնում երկրում սկսված «եվրահեղափոխությունը», և, անշուշտ, նաև ոչ այն պատճառով, որ նրա դիրքերը՝ կապված վերջին իրադարձությունների հետ, ամրապնդվել են, պարզապես ՈՒկրաինայի նախագահը Պեկին էր մեկնել ներդրումների շուրջ բանակցություններ վարելու համար, ընդ որում, այդ ուղևորությունից նա, ամենայն հավանականությամբ, մեծ սպասելիքներ ուներ։

Թուրքական «Հուրիեթ» թերթը դեկտեմբերի 9-ին հաղորդեց, որ, մեկնաբանելով 2014 թ. պետբյուջեն, խորհրդարանական քրդամետ «Խաղաղության և ժողովրդավարության կուսակցությունը» (ԽԺԿ­) օգտագործել է «Թուրքական Քրդստան» բառակապակցությունը արևելյան և հարավարևելյան Անատոլիայի առավելապես քրդերով բնակեցված տարածաշրջանների առնչությամբ և բանավեճ ծավալել այդ հարցի շուրջ։ Բնականաբար, այդ քայլն աղմուկ է առաջացրել թուրքական խորհրդարանում։ Ընդ որում` շատ լուրջ։ Ինչը և ապացուցեց, որ Թուրքիան և թուրքերը չեն փոխվում։ Իսկը ժամանակն է ամփոփելու քրդական խնդրի զարգացումը Թուրքիայում և սահմանակից երկրներում։

ՈՒկրաինական զարգացումների մասով պետք է հասկանալ մինչ այս դրված խնդիրը, որը մի քանի տարի առաջ նրբորեն ձևակերպել էր իտալական մամուլը, այն է` ՈՒկրաինան կտրոհվի մի քանի մասի. արդե՞ն իրացման «փուլում» է գտնվում, թե՞ ՈՒկրաինան, որպես պետություն, դեռ կկարողանա խուսափել այդ տխուր ճակատագրից, որից այդպես էլ չկարողացան խուսափել հետխորհրդային տարածքում Վրաստանը, Եվրոպայում` Հարավսլավիան, Չեխոսլովակիան։

Օրերս տեղի ունեցավ գրեթե աննկատ մնացած մի իրադարձություն, աննկատ, երևի, այն պատճառով, որ Սիրիայի, Իրանի և ՈՒկրաինայի ֆոնին աշխարհի հայացքը «չէր հասնում» Հեռավոր Արևելք։ Մինչդեռ Հեռավոր Արևելքում խաղարկվող դրաման ժամանակի առումով սկսվեց հենց այն ժամանակ, երբ ինչ-որ մեկը տվեց Կիևում տեղի ունեցող ուկրաինական իրադարձությունների մեկնարկը։ Ընդ որում, ի տարբերություն ՈՒկրաինայի իրողությունների ու փաստերի, Հեռավոր Արևելքի իրադարձությունները շատ փորձագետներ արդեն բնութագրում են որպես պատերազմ, բայց «նյարդերի պատերազմ»։