Մանրամասն որոնում (արխիվ)
19.04.2024
 
Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 
Նորություններ » «Ապ­րի­լի 5-ից հե­տո իշ­խա­նու­թ­յուն­ներն ան­ց­յա­լի ուր­վա­կան­ներ փնտ­րե­լու և դրանք ոչն­չաց­նե­լու վրա ժա­մա­նակ չպետք է վատ­նեն»

«Ապ­րի­լի 5-ից հե­տո իշ­խա­նու­թ­յուն­ներն ան­ց­յա­լի ուր­վա­կան­ներ փնտ­րե­լու և դրանք ոչն­չաց­նե­լու վրա ժա­մա­նակ չպետք է վատ­նեն»

«Ապ­րի­լի 5-ից հե­տո իշ­խա­նու­թ­յուն­ներն ան­ց­յա­լի ուր­վա­կան­ներ փնտ­րե­լու և դրանք ոչն­չաց­նե­լու վրա ժա­մա­նակ չպետք է վատ­նեն»
18.02.2020 | 12:10

«Ի­րա­տե­սի» զրու­ցա­կիցն է քա­ղա­քա­գետ ԿՆՅԱԶ ՍԱ­ՐՈ­ՅԱ­ՆԸ։

-Պա­րոն Սա­րո­յան, իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը պատ­րաստ­վում են ապ­րի­լի 5-ի հան­րաք­վեին, քա­րո­զար­շավն ար­դեն մեկ­նար­կել է, իսկ հա­սա­րա­կու­թյու­նը պատ­րա՞ստ է դրան, կամ Փա­շի­նյանն ու իր թի­մը կկա­րո­ղա­նա՞ն բա­վա­րար թվով մարդ­կանց հա­մո­զել գնա­լու տե­ղա­մա­սեր ու «ա­յո» ա­սե­լու:
-Հան­րաք­վեին հան­րու­թյան պատ­րաստ լի­նե­լու հան­գա­ման­քի ցու­ցիչ պետք է լի­ներ այն, թե որ­քա­նով է հան­րաք­վեի պա­հան­ջը որ­պես օ­րա­կար­գա­յին խն­դիր գա­լիս հենց հան­րու­թյու­նից։ Մինչ­դեռ ան­ցյալ տար­վա­նից մենք տե­սանք, որ գոր­ծըն­թա­ցի մեկ­նար­կը տր­վեց ա­ռա­վե­լա­պես վերևից՝ իշ­խա­նա­կան տար­բեր շր­ջա­նակ­նե­րի հա­մա­կարգ­մամբ, այ­նու­հետև ին­տեն­սիվ քա­րոզ­չա­կան աշ­խա­տանք­նե­րով այն աս­տի­ճա­նա­բար ներ­կա­յաց­վեց իբրև ժո­ղովր­դի պա­հանջ։ Հետևա­բար, վի­ճե­լի է, որ հան­րու­թյու­նը պատ­րաստ էր հան­րաք­վեի, և այդ հար­ցի շուրջ ու­նի ռա­ցիո­նալ դիր­քո­րո­շում։ Չեմ կար­ծում, որ դա թիվ մեկ օ­րա­կար­գա­յին խն­դիրն է, այն­քա­նով, որ­քա­նով ան­հայտ է, թե այդ գոր­ծըն­թա­ցի հետևան­քով հան­րու­թյունն ու պե­տու­թյունն ինչ են շա­հում ու ինչ կորց­նում։ Ինչ վե­րա­բե­րում է բա­վա­րար թվով մարդ­կանց հա­մո­զե­լուն, ա­պա փոր­ձը ցույց է տա­լիս, որ հան­րաք­վե­նե­րի հան­դեպ հան­րու­թյունն ա­վե­լի քիչ հե­տաք­րք­րու­թյուն է ցու­ցա­բե­րում, քան այլ հա­մա­պե­տա­կան ընտ­րու­թյուն­նե­րի դեպ­քում։ Հաշ­վի առ­նե­լով, թե մարդ­կանց այ­սօր ինչ հար­ցեր են մտա­հո­գում, չեմ կար­ծում, թե հեշտ է լի­նե­լու հա­վա­քել անհ­րա­ժեշտ թվով ձայ­ներ։ Ի վեր­ջո, ար­դեն էյ­ֆո­րիան մե­ծա­պես ան­ցել է, ժո­ղո­վուրդն այլ հար­ցե­րի պա­տաս­խան­ներ է փնտ­րում:
-Սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թյուն­նե­րի հարցն այս իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը բարձ­րա­ձայ­նում էին դեռ ընդ­դի­մու­թյուն ե­ղած ժա­մա­նակ, այժմ նա­խընտ­րում են օր ա­ռաջ լու­ծել ՍԴ-ի, ի­րենց իսկ բնո­րոշ­մամբ «ճգ­նա­ժա­մը»: Նախ՝ կա՞ ար­դյոք «ճգ­նա­ժամ» ՍԴ-ում, ու երկ­րորդ՝ հնա­րա­վոր չէ՞ր միան­գա­մից Սահ­մա­նադ­րու­թյան ամ­բող­ջա­կան փո­փո­խու­թյուն ա­նել: Այն Սահ­մա­նադ­րու­թյան, ո­րը, ըստ ընդ­դի­մա­դիր Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի, կար­ված էր Սերժ Սարգ­սյա­նի հա­գով:
-ՍԴ-ում «ճգ­նա­ժամ» կլի­ներ այն ժա­մա­նակ, երբ այդ կա­ռույցն ինչ-ինչ պատ­ճառ­նե­րով չկա­րո­ղա­նար ա­պա­հո­վել իր ֆունկ­ցիո­նա­լու­թյու­նը, բայց տես­նում ենք, որ նման ի­րա­վի­ճա­կի որևէ ցու­ցիչ չկա: Ա­վե­լին՝ ակն­հայտ է, որ 2018-ից հե­տո ՍԴ-ն որևէ հար­ցի առն­չու­թյամբ այն­պի­սի վճիռ չի կա­յաց­րել, որն իր տրա­մա­բա­նու­թյամբ կհա­կա­սեր այ­սօր­վա իշ­խա­նու­թյան քա­ղա­քա­կան կուր­սին կամ կխա­թա­րեր վեր­ջին­նե­րիս լիա­զո­րու­թյուն­նե­րի ի­րա­ցու­մը։ Հետևա­բար «ճգ­նա­ժամ» ո­րա­կումն ա­վե­լի շուտ քա­րոզ­չա­կան բնույթ ու­նի: Ի վեր­ջո, մինչ այս պահն այդ օ­րա­կարգն ա­ռաջ տա­նող սու­բյեկտ­նե­րի կող­մից չի ե­ղել հա­մա­պար­փակ պա­տաս­խան, թե բա­ցի Հրայր Թով­մա­սյա­նի ան­ձից, ինս­տի­տու­ցիո­նալ կամ գոր­ծառ­նա­կան ա­ռու­մով այդ ինչ ան­հաղ­թա­հա­րե­լի խն­դիր­ներ են ի հայտ ե­կել, ո­րոնք, իբրև թե, հան­գեց­րել են ճգ­նա­ժա­մի։ Հան­րու­թյունն այս հար­ցե­րի պա­տաս­խա­նը չու­նի։
Չեմ կար­ծում, թե միան­գա­մից հնա­րա­վոր էր Սահ­մա­նադ­րու­թյուն փո­խել, ու կար դրա ռե­սուր­սը։ Դա մեծ կոն­սո­լի­դա­ցիա և լե­գի­տիմ հիմ­քեր պա­հան­ջող գոր­ծըն­թաց է, ի վեր­ջո, Սահ­մա­նադ­րու­թյուն փո­խե­լու հա­մար պետք է հա­մոզ­վել, որ պե­տու­թյան զար­գաց­ման ու կա­յու­նու­թյան տե­սան­կյու­նից գոր­ծողն ի­րեն չի ար­դա­րաց­նում:
-Նույն ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում խոր­հր­դա­րա­նա­կան ու նա­խա­գա­հա­կան ընտ­րու­թյուն­ներ են նշա­նակ­ված նաև Ար­ցա­խում: Անվ­տան­գու­թյան տե­սան­կյու­նից՝ մտա­հո­գիչ հան­գա­մանք կա՞:
-Կար­ծում եմ՝ մտա­հո­գիչ հան­գա­մանք մենք միշտ ու­նենք, ան­կախ նրա­նից` նա­խընտ­րա­կա՞ն, թե՞ հե­տընտ­րա­կան փու­լե­րում ենք։ Ար­ցա­խի պա­րա­գա­յում ցան­կա­ցած ներ­քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց պետք է սահ­մա­նա­փակ­ված լի­նի անվ­տան­գա­յին ռիս­կե­րով։ Հետևա­բար, այդ ռիս­կե­րը կա­ռա­վա­րե­լի գո­տում պա­հե­լու հա­մար գո­նե Ար­ցա­խում պետք է բա­ցառ­վեն քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րի այն­պի­սի տա­տա­նում­ներ, ո­րոնք կխա­թա­րեն հան­րա­յին կոն­սո­լի­դա­ցիան, կբևե­ռաց­նեն հան­րու­թյանն ու ներ­քա­ղա­քա­կան ան­կա­յու­նու­թյան պատ­ճառ կդառ­նան։
-Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը պա­տեհ ու ան­պա­տեհ ա­ռիթ­նե­րով հայ­տա­րա­րում են, թե ժո­ղո­վուրդն ի­րենց վս­տա­հու­թյան քվե է տվել, բայց ՍԴ հար­ցը լու­ծե­լու հա­մար նա­խընտ­րում են լու­ծը ժո­ղովր­դի ու­սե­րին դնել: Ին­չու՞:
-Ժո­ղովր­դի կամ­քին հղում ա­նելն ու շա­հար­կե­լը քա­ղա­քա­կա­նու­թյան «հեշտ» գոր­ծիք­ներն են։ Միշտ էլ ա­վե­լի մատ­չե­լի են է­մո­ցիո­նալ, քան թե փաս­տարկ­ված հիմ­նա­վո­րում­նե­րը: Հետևա­բար, ներ­կա փու­լում ինչ­պես աշ­խար­հի շատ այլ եր­կր­նե­րում, այն­պես էլ Հա­յաս­տա­նում թրեն­դա­յին է քա­ղա­քա­կա­նու­թյան հենց այդ տե­սա­կը։ Կոնկ­րետ ՍԴ-ի հետ կապ­ված գոր­ծըն­թաց­նե­րի դի­տար­կում­նե­րը ցույց են տա­լիս, որ խն­դիրն ա­վե­լի շատ քա­ղա­քա­կան է, քան ի­րա­վա­կան: Ի դեպ, ի­րա­վա­կան ա­ռու­մով պա­տաս­խան չս­տա­ցած մի շարք հար­ցեր կան, հետևա­բար, որ­քան էլ մեծ լի­նի օ­րա­կար­գը հա­ջո­ղու­թյամբ պսա­կե­լու ցան­կու­թյու­նը, չեն կա­րող ան­տես­վել այն վա­խե­րը, ո­րոնք կան ու կապ­ված են ի­րա­վա­կան աս­պեկ­տի հետ։ Իսկ նման դեպ­քե­րում նա­խընտ­րե­լի է պա­տաս­խա­նատ­վու­թյան սլաք­ներն ուղ­ղել ժո­ղովր­դի կող­մը, քան սե­փա­կան թի­մի ուղ­ղու­թյամբ։ Դա իշ­խա­նու­թյա­նը բնո­րոշ, այս­պես ա­սած, ա­պա­հո­վագ­րա­կան տեխ­նի­կա է։ Ե­թե գոր­ծըն­թա­ցի լե­գի­տի­մու­թյու­նը չի կա­րող ա­պա­հո­վել վերևը, ա­պա այդ պար­տա­կա­նու­թյու­նը թողն­վում է ներքևի վրա։ Բա­ցի այդ, չենք կա­րող բա­ցա­ռել, որ իշ­խա­նու­թյան կող­մից հան­րաք­վեն դի­տարկ­վում է որ­պես վս­տա­հու­թյան թեստ։ Չգի­տեմ՝ մար­տա­վա­րա­կան ինչ­պի­սի հաշ­վարկ­ներ են ար­վել, բայց բա­ցառ­ված չէ, որ որ­պես թեստ այդ գոր­ծըն­թա­ցի ել­քը դրա­կան չլի­նի դրա­նում ներգ­րավ­ված սու­բյեկտ­նե­րի հա­մար։
-Բազ­մա­թիվ ի­րա­վա­բան­ներ, քա­ղա­քա­գետ­ներ, ան­գամ մի­ջազ­գա­յին կա­ռույց­ներ ա­սում են, թե հան­րաք­վեն ոչ ի­րա­վա­չափ ճա­նա­պար­հով է նշա­նակ­վել: Դրա մա­սին, փաս­տո­րեն, նաև Դուք եք բար­ձա­ձայ­նում: Ո՞րն է ձեր դիր­քո­րո­շումն այս հար­ցի շուրջ, և կա­րե­լի՞ է ար­դյոք սպա­սել եվ­րո­պա­ցի­նե­րի ապ­տա­կին:
-Գոր­ծըն­թա­ցի հապ­ճե­պու­թյու­նը, ի­րա­վի­ճա­կի ա­նե­լա­նե­լի լի­նե­լու շուրջ բեր­վող պն­դում­նե­րը, հիմ­նա­վո­րում­նե­րը, մի շարք հար­ցե­րին չտր­ված պա­տաս­խան­ներն ու չա­փա­զանց շատ քա­ղա­քա­կան փա­թե­թա­վո­րում­ներն առն­վազն թույլ են տա­լիս կար­ծել, որ գործ ու­նենք կաս­կա­ծե­լի հիմ­նա­վո­րում­նե­րով գոր­ծըն­թա­ցի հետ։ Բնա­կա­նա­բար կլի­նեն տար­բեր գնա­հա­տա­կան­ներ, բայց այս­տեղ կարևորն այն է, թե ար­դյո՞ք կհա­տենք այն սահ­մա­նը, երբ այդ գնա­հա­տա­կան­ներն ար­դեն ու­ղիղ վե­րա­բե­րե­լի կլի­նեն մեր երկ­րի մի­ջազ­գա­յին հե­ղի­նա­կու­թյա­նը՝ դրա­նից բխող հետևանք­նե­րով հան­դերձ։
-Ի՞նչ է լի­նե­լու ապ­րի­լի 5-ից հե­տո, մա­նա­վանդ, ե­թե «Ոչ»-ի շտաբ այդ­պես էլ չձա­վոր­վի: Շատ են խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րը, թե ինչ-ինչ գոր­ծըն­թաց է սկս­վե­լու:
-Ապ­րի­լի 5-ից հե­տո­յի պատ­կե­րը մե­ծա­պես կախ­ված է նրա­նից, թե ինչ ելք կու­նե­նա հան­րաք­վեն։ Ցան­կա­ցած պա­րա­գա­յում նա­խընտ­րե­լի է, որ այդ օր­վա­նից հե­տո Հա­յաս­տա­նում դա­դա­րեց­վի բո­լոր ­ռե­սուրս­նե­րի ու ժա­մա­նա­կի վատ­նու­մը ան­ցյա­լի ուր­վա­կան­ներ փնտ­րե­լու և դրանք ոչն­չաց­նե­լու վրա։ Ան­ցյա­լի է­ջը շուրջ եր­կու տա­րի փակ­ված է։ Ե­թե ապ­րի­լի 5-ից հե­տո ան­ցյա­լի դեմ պայ­քա­րի օ­րա­կար­գը պետք է նո­րից շա­րու­նա­կի դո­մի­նանտ մնալ, ա­պա կա­րե­լի է կար­ծել, որ իշ­խա­նու­թյան դիր­քերն ա­վե­լի թույլ են, քան մեկ­նար­կի ժա­մա­նակ։ Ինչ վե­րա­բե­րում է Ձեր մատ­նան­շած «ինչ-ինչ գոր­ծըն­թաց­նե­րին», կա­րե­լի է են­թադ­րել, որ խոս­քը ներ­քա­ղա­քա­կան պայ­քա­րի մա­սին է, ին­չը տրա­մա­բա­նա­կան գոր­ծըն­թաց է։ Ար­դեն եր­կու տա­րի ան­ցել է, քա­ղա­քա­կան ու­ժերն աս­տի­ճա­նա­բար վե­րագ­նա­հա­տել են ի­րենց ռե­սուրս­նե­րը, մար­տա­վա­րա­կան մո­տե­ցում­ներն ու այս­պես թե այն­պես սկ­սե­լու են նոր դիր­քա­վո­րում­ներ ա­նել քա­ղա­քա­կան դաշ­տում։ Այ­սինքն՝ սո­վո­րա­կան քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րի ենք ա­կա­նա­տես լի­նե­լու, այլ հարց է, թե դրանք ինչ ին­տեն­սի­վու­թյամբ ու ինչ բո­վան­դա­կու­թյամբ կըն­թա­նան։ Հակ­ված չեմ ինչ-որ խոր­հր­դա­վո­րու­թյան շղարշ տես­նե­լու այդ ա­մե­նում, նման գնա­հա­տա­կան­ներ թեև հն­չում են, օ­րի­նակ, նույն «հիբ­րի­դա­յին հե­ղաշր­ջու­մը», բայց դրանք զուտ հն­չեղ և ո­րո­շա­կի հաշ­վարկ­ված նպա­տակ­ներ ու­նե­ցող ձևա­կեր­պում­ներ ու ո­րա­կում­ներ են, իսկ ի­րա­կա­նում գործ ու­նենք զուտ ներ­քա­ղա­քա­կան պայ­քա­րի հետ։ Բնա­կան է, որ իշ­խա­նու­թյան հա­մար պայ­քար միշտ է մղ­վում. պայ­քա­րում են թե՛ իշ­խա­նու­թյուն ու­նե­ցող­նե­րը, թե՛ դրա­նից զրկ­ված­նե­րը, թե՛ դրան հա­վակ­նող նո­րե­րը։ Դա քա­ղա­քա­կա­նու­թյան էու­թյունն է։
-Իշ­խա­նու­թյու­նը ցան­կա­նում է փո­խել ՍԴ կազ­մը, սրան զու­գա­հեռ օ­րերս տե­ղի ու­նե­ցավ Փա­շի­նյան-Ա­լիև նոր ձևա­չա­փի քն­նար­կու­մը: Ա­մեն դեպ­քում, գու­ցե սա ինչ-որ գոր­ծըն­թա­ցի սկի՞զբ է:
-Հակ­ված չեմ կար­ծե­լու, որ դրանք ի­րար հետ փոխ­կա­պակց­ված գոր­ծըն­թաց­ներ են, հատ­կա­պես, որ այս պա­հին դեռ հս­տակ չէ այն հար­ցի պա­տաս­խա­նը, թե ին­չի շուրջ են բա­նակ­ցում Հա­յաս­տանն ու Ադր­բե­ջա­նը և ար­դյոք բա­նակ­ցու՞մ են։
-Ի դեպ, Փա­շի­նյան-Ա­լիև հան­դիպ­ման ձևա­չա­փը շա­տե­րը քն­նա­դա­տե­ցին, ա­նըն­դու­նե­լի հա­մա­րե­ցին: Ինչ­պի­սի՞ն էին վար­չա­պե­տի մաս­ն­ակ­ցու­թյունն ու փաս­տարկ­նե­րը, ըստ Ձեզ, ար­ժա­նա­հա­վա՞տ էին:
-Խիստ լա­կո­նիկ ձևա­կեր­պեմ միտքս՝ հան­դիպ­ման ձևա­չա­փը ճիշտ չէր ըն­տր­ված։
-Իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը մեկ ան­գամ չէ, որ նշել են, թե Ար­ցա­խյան բա­նակ­ցու­թյուն­նե­րի շուրջ փաս­տա­թուղթ չկա սե­ղա­նին, բայց ե­թե նման փաս­տա­թուղթ չկա, ար­տա­քին գոր­ծե­րի նա­խա­րար­նե­րն ու Հա­յաս­տա­նի և Ադր­բե­ջա­նի ա­ռաջ­նորդ­ներն ին­չի՞ շուրջ են այդ­քան եր­կար բա­նակ­ցում:
-Ար­դեն նշե­ցի, որ այս հար­ցի շուրջ դժ­վար է ամ­բող­ջա­կան գնա­հա­տա­կան տալ, փո­խա­րե­նը տես­նում ենք ա­ռան­ձին դե­տալ­ներ, ո­րոն­ցից կա­րե­լի է ա­մե­նա­տար­բեր եզ­րա­հան­գում­ներ ա­նել։ Դե­տալ­ներ ա­սե­լով նկա­տի ու­նեմ այն հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րը, թե նա­խորդ­նե­րի թո­ղած բա­նակ­ցա­յին ժա­ռան­գու­թյու­նը պետք է մերժ­վի, ա­ռաջ քաշ­վի նոր մո­տե­ցում, ո­րը, սա­կայն, մինչև վերջ բաց­ված ու մեկ­նա­բան­ված չէ: Մի­ջազ­գա­յին մա­կար­դա­կում էլ տե­ղի է ու­նե­նում, այս­պես կոչ­ված, «Ղա­րա­բա­ղի ադր­բե­ջա­նա­կան հա­մայն­քի» լե­գի­տի­մա­ցիա, ու հայ­կա­կան կող­մից չկան բա­ցատ­րող պատ­շաճ մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ, թե ին­չու է դա ար­վում:
Զրույցը՝ Սևակ ՎԱՐԴՈՒՄՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 9245

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Մեծ խաղը շարունակվելու է՝ առանց հայկական գործոնը հաշվի առնելու

Դեռևս վաղ է համակողմանիորեն գնահատել ռուս խաղաղապահների ելքը Արցախից՝ տեղեկատվության սղության պատճառով: Վարկածները, հիփոթեզները շատ են...

Սոցցանցային գրառումներ

Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ
Պետության անունից գործողը կրկնակի պատասխանատու պիտի լինի օրենքի առաջ

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը
Եվրասիականության թուրքական բաղադրիչը

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
Բիզնես համագործակցություն պետության հովանու ներքո
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.