Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Բա­նակն ըն­տա­նի­քի տղան է, ու­ժը, իսկ ու­ժը սեր է ծնում»

«Բա­նակն ըն­տա­նի­քի տղան է, ու­ժը, իսկ ու­ժը սեր է ծնում»
21.07.2020 | 16:31

«Ի­րա­տե­սի» զրու­ցա­կի­ցը եր­գիչ, եր­գա­հան ԴԱ­ՎԻԹ Ա­ՄԱԼ­ՅԱՆՆ է:

-Պա­րոն Ա­մա­լյան, հինգ օր շա­րու­նակ հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան սահ­մա­նին լար­ված ի­րա­վի­ճակ է: Ի՞նչ է ու­զում հա­կա­ռա­կոր­դը:
-Լար­ված հետևում եմ ի­րա­դար­ձու­թյուն­նե­րին, լրատ­վա­մի­ջոց­նե­րին, տի­րա­պե­տում եմ ին­ֆոր­մա­ցիա­յին: Ան­կեղծ եմ ա­սում՝ չկա որևէ մե­կը, որ ինձ­նից ա­վե­լի շատ ե­րա­զի խա­ղա­ղու­թյան մա­սին: Խա­ղա­ղու­թյունն ու պա­տե­րազ­մը հա­մե­մա­տում եմ կնոջ ու տղա­մար­դու հետ: Խա­ղա­ղու­թյու­նը կինն է, որ ձգ­տում է տղա­մար­դուն՝ պա­տե­րազ­մին, և պա­տե­րազ­մը տղա­մարդն է, որ ձգ­տում է խա­ղա­ղու­թյան: Նրանք ան­բա­ժան ըն­կեր­ներ են: Տա Աստ­ված՝ գա այն օ­րը, որ ձեռք բե­րենք վերջ­նա­կան խա­ղա­ղու­թյուն, ու­նե­նանք այդ ար­ժե­քը, բայց դա միայն վաս­տա­կե­լով պետք է լի­նի: Քա­ռօ­րյա­յի օ­րե­րին ես միշտ ա­սում էի, որ Ար­ցա­խյան պա­տե­րազ­մում զոհ­ված­նե­րը, որ սե­րունդ չտ­վե­ցին, հո­ղի մեջ սեր­մի նման ա­ճե­ցին, ու Ապ­րի­լյան պա­տե­րազ­մի ժա­մա­նակ տե­սանք՝ ինչ սե­րունդ են տվել: Վս­տահ էի՝ ե­կող սե­րունդն ա­վե­լի լավն ու ա­վե­լի ու­ժեղ է լի­նե­լու: Եվ սրա հա­մար, թող սեն­տի­մեն­տալ չհն­չի, եր­ջա­նիկ եմ: «Խեղճ հայ» ա­սած երևույ­թը փոխ­վել է: Մենք ա­վե­լի շատ պի­տի հա­վա­տանք ինք­ներս մեզ, մեր ու­ժե­րին և, որ ա­մե­նա­կարևորն է, միաս­նա­կան լի­նենք: Սահ­մա­նին տե­ղի ու­նե­ցող դեպ­քե­րը լայ­նա­մասշ­տաբ բնույթ չեն կրում, սա դեռ չի կա­րե­լի պա­տե­րազմ ան­վա­նել: Ինչ վե­րա­բե­րում է ստ­րա­տե­գիա­կան և ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին, ա­պա մեր զի­նուժն այն փայ­լուն է ի­րա­կա­նաց­րել՝ ար­ժա­նի մի­ջազ­գա­յին ռազ­մա­կան մեկ­նա­բա­նու­թյան և դրա­կան ար­ձա­գանք­նե­րի: ՈՒ­րախ եմ, որ այ­սօր մեր ա­մե­նա­սի­րած հա­մա­կարգն ա­մե­նաու­ժեղն է, բայց դրա­նով չպետք է սահ­մա­նա­փակ­վենք, ո­րով­հետև բա­նա­կը կա­յուն հա­մա­կարգ չէ. ա­նի­վի պես պտտ­վում է: Բա­նա­կը մեր բո­լո­րինն է, այն պե­տու­թյուն և հայ­րե­նիք կա­պող օ­ղակն է: Պե­տու­թյունն ու հայ­րե­նի­քը, ցա­վոք, ի­րա­րից շատ են հե­ռա­ցած, մեր դեպ­քում՝ հատ­կա­պես: Չենք պատ­կե­րաց­նում, որ պե­տու­թյունն էլ կա­րե­լի է սի­րել այն­պես, ինչ­պես հայ­րե­նի­քը:
-Ին­չու՞ են հե­ռա­ցած:
-Գու­ցե պե­տա­կան ո­րոշ մար­մին­նե­րի դրսևոր­ման պատ­ճա­ռով, և կապ չու­նի՝ որ իշ­խա­նու­թյան ժա­մա­նակ: Ի­հար­կե, դա բո­լո­րին չի վե­րա­բե­րում:
-Ռազ­մա­կան կարևոր դի­տարկ­ման մա­սին նշե­ցիք, որ գու­ցե աշ­խար­հին կա­րող ենք ցույց տալ և աչ­քի ընկ­նել: Փաս­տո­րեն, այ­սօր գործ ու­նենք կրթ­ված, պրո­ֆե­սիո­նալ, հե­ռա­տես զին­վո­րա­կա­նու­թյան հետ, ին­չը ար­ժա­նի է դր­վա­տան­քի, և բա­նա­կի մա­սին բո­լոր տե­սա­կի վա­տա­բա­նող կար­ծիք­նե­րը, տա­րաբ­նույթ մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րը երկ­րոր­դա­կան պլան են մղ­վում այս դեպ­քում:
-Փառք Աստ­ծո, այ­սօր բա­նակն այն­պի­սի կար­գա­վի­ճա­կում է, որ ա­մեն մե­կը չի կա­րող ներ­քին խո­հա­նո­ցի մա­սին մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներ ա­նել: Ի­հար­կե, բա­նա­կում վատ բա­ներ ևս կա­րող են լի­նել, բայց ա­մեն մի «բա­շի­բո­զուկ» չպետք է իր պարտ­քը հա­մա­րի կար­ծիք հայտ­նել: Բա­նակն ըն­տա­նի­քի տղան է, ու­ժը, իսկ ու­ժը սեր է ծնում, սերն էլ՝ ուժ: Պետք է հա­մախ­մբ­վել բա­նա­կի շուր­ջը:
Պատ­մու­թյան մեջ որևէ երկ­րի հզո­րա­ցում հե­ղա­փո­խու­թյու­նից հե­տո ինձ հայտ­նի չէ: Չգի­տեմ որևէ հե­ղա­փո­խու­թյուն, որ երկ­րին օ­գուտ է տվել: Երկ­րի անվ­տան­գու­թյու­նը մեր ան­ցյալն է, ներ­կան ու ա­պա­գան: Բա­նա­կի հան­դեպ սեն­տի­մեն­տալ վե­րա­բեր­մունք պետք չէ: Բա­նա­կը, տա­րի­նե­րին հա­մըն­թաց, ինք­նա­մաքր­վե­լու է՝ ա­վե­լի լա­վը դառ­նա­լով, ո­րով­հետև նրա հիմ­քում Վազ­գեն Սարգ­սյան ու նրա նման տղերք կան:
-Մենք խա­ղա­ղա­սեր ժո­ղո­վուրդ ենք, խա­ղա­ղու­թյու­նը մեր գե­նե­տիկ կո­դի մեջ է: Մեջ­բե­րեմ Մաթևո­սյա­նի հայտ­նի խոս­քը. «Հա­զար տա­րի ապ­րես հարևա­նիդ հետ կողք կող­քի ու չի­մա­նա՞ս, որ քեզ սպա­նե­լու է, իր սու­րը քո ոս­կո­րի վրա է սրե­լու»: Մեր հա­կա­ռա­կոր­դի ձե­ռա­գի­րը չի փոխ­վում, նրա ռազ­մա­տեն­չու­թյու­նը շա­րու­նակ­վում է: Խա­ղա­ղու­թյան թեզն այս դեպ­քում որ­տե՞ղ է մնում:
-Ես հա­կա­ռա­կոր­դին չեմ ու­զում թե­րագ­նա­հա­տել, չեմ էլ ու­զում ա­տել: Զո­րա­միա­վոր­ման շտա­բի պե­տե­րից մե­կը, որ իմ մար­տա­կան ըն­կերն է, երբ լսում է, որ հա­կա­ռա­կոր­դը ին­տեն­սիվ գն­դա­կո­ծում է, զին­վոր­նե­րին հրա­մա­յում է, որ պա­տաս­խան հար­ված տան կամ այն­պի­սի տեղ խփեն, որ հան­կարծ բնա­կու­թյան որևէ վայր չտու­ժի: Իսկ այդ նույն օ­րե­րին հա­կա­ռա­կոր­դը Շամ­շա­դի­նում ե­րեք տա­րե­կան ե­րե­խա­յի վրա էր կրա­կել: Բա­րե­բախ­տա­բար, գն­դա­կը ե­րե­խա­յի մա­զե­րի մի­ջով էր ան­ցել, փոք­րի­կին բան չէր պա­տա­հել: Մարդ­կա­յին հատ­կա­նիշ­նե­րով մենք ի­րենց նման չենք: Խա­ղա­ղու­թյուն կա­րող է լի­նել, բայց մեր դեպ­քում՝ միայն ու­ժով: Հա­կա­ռակ դեպ­քում՝ դա­տա­պարտ­ված կլի­նենք մորթ­վե­լու: Մեր բա­նա­կը գնա­լով ա­վե­լի մար­տու­նակ է դառ­նում, բայց սա թող ինք­նա­գո­հու­թյան ու հան­գս­տի պատ­ճառ չլի­նի, գո­նե բա­րո­յա­հո­գե­բա­նո­րեն զին­վո­րի կող­քին պետք է լի­նենք:
-Միաս­նա­կա՞ն ենք այ­սօր ա­ռա­վել, քան երբևէ:
-Ե­թե միաս­նա­կան չենք, ա­պա պի­տի լի­նենք: Դժ­բախ­տա­բար, մենք ցա­վի շուրջն ենք միաս­նա­կա­նա­նում, ցա­վի շուր­ջը հա­մախ­մբ­վող ժո­ղո­վուրդ ենք: Եվ պա­տա­հա­կան չէ, որ այս օ­րե­րին, օ­րի­նակ, մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րը Մոսկ­վա­յում մե­կը մյու­սին օգ­նում են վա­ճա­ռել ծի­րա­նը: Կո­լեկ­տիվ ժո­ղո­վուրդ չենք, միա­գործ ենք, ինչն ակն­հայտ է նաև ար­վես­տում ու սպոր­տում: Ի­րար սի­րե­լու ա­մե­նա­պարզ դաշ­տը պա­տե­րազմն է, ո­րով­հետև այն­տեղ մե­կը մյու­սի հա­մար պատ­րաստ է մեռ­նե­լու: Եվ դրա հա­մար է մար­տա­կան ըն­կեր կորց­նե­լը շատ ցա­վոտ: Կու­զեի, որ պե­տու­թյունն այս հար­ցում ան­տար­բեր չլի­ներ: Տար­բեր թե­մա­նե­րով եմ ստեղ­ծա­գոր­ծում, բայց ռազ­մա­հայ­րե­նա­սի­րա­կա­նը միշտ ա­կուն­քում է: Ես երբևէ չեմ կա­րող մո­ռա­նալ իմ ըն­կեր Ցու­լին, որ ճա­կա­տից ինձ տուն է ճա­նա­պար­հել, բայց ին­քը զոհ­վել է: Նույ­նիսկ ըն­տա­նի­քում այդ­քան սեր չկա, ինչ­քան ռազ­մի դաշ­տում:


Զրույ­ցը՝ Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱ­ՆԻ

Դիտվել է՝ 14976

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ