«ՀՀԿ-ում կան շատ խելացի մարդիկ, որոնցից խորհուրդ հարցնելը «զապադլո» չէ»

ՀՀԿ-ի հին գվարդիայի ներկայացուցիչ ՀԱՄԼԵՏ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆԸ «Իրատեսի» հետ զրույցում հայտարարեց, որ դեռ ամիսներ առաջ էր կանխատեսել քաղաքական այսպիսի զարգացումներ, քանի որ սեփական կուսակցությունը սկսել էր սխալ մարտավարությամբ առաջ գնալ: Քաղաքական գործիչը խոսեց և ՀՀԿ-ի թերացումներից, և Փաշինյանի իշխանության բացթողումներից:

-Այն, ինչ իշխանափոխությունից հետո եղավ, մասնավորապես ԱԱԾ-ի բացահայտումները, խոշոր չափերի հարկերից խուսափումը, Դուք սպասու՞մ էիք, որ ՀՀԿ-ն նման արատավոր համակարգ է ստեղծել:
-Ձեր թերթին տված հարցազրույցներում շատ հաճախ եմ այս մասին ահազանգել: Իհարկե, ոչ այս մանրամասնությամբ: Ես սպասում էի, որ այսպիսի օր կգա, ինձ համար ոչ մի բան զարմանալի չէ: Ինչ մի մեծ բան էր հասկանալ, որ մեր քաղաքական կշիռը պայմանավորված է միայն այն բանով, թե ով է ավելի մոտ կանգնած երկրի ղեկավարներին: Այսօր կփորձեմ խոսել ոչ թե որպես քաղաքական գործիչ, այլ պատմաբան: Եթե պատմաբանը չի կռահում այսպիսի հեռանկար, ուղղակի այդ մասնագիտությունը սխալ է ընտրել: Հետևապես որպես պատմաբան, ինձ համար շատ կանխատեսելի էր իշխող ուժի նման վախճանը:
-Եթե որպես պատմաբան եք դիտարկում երևույթները, կասե՞ք՝ հիմա Հայաստանն ի՞նչ պատմական փուլ թևակոխեց: Հասկանալի է, թե ինչ ճանապարհեցինք, բայց դեռ անորոշ է, թե ինչ համակարգ ենք ստեղծում:
-Բոլոր հեղափոխությունների տրամաբանությունը հինը քանդելու մեջ է: Եթե հինը չքանդես, նորն ինչպե՞ս կառուցես: Իսկ այս դեպքում պետք է ոչ թե հինը քանդել, այլ պայթեցնել, որ հիմնահատակ ոչնչանա: Խոսքս ամենևին էլ ծայրահեղ քայլերին չի վերաբերում: Հիմա պատմական նոր փուլ է, եթե վկայակոչած գաղափարները կյանքի կոչվեն, մենք իսկապես նոր դարաշրջան կթևակոխենք: Նիկոլ Փաշինյանը գաղափարական անձնավորություն է, նա անցել է հեղափոխական քավարանի բոլոր աստիճանները, ձեռք է բերել ամուր կամք, հետևողականություն և կարողացել է իր զինակիցներին հավատ ներշնչել: Նա կարողացավ քաղաքական իրադրություն փոխել մի այնպիսի ժամանակահատվածում, երբ ոչ մեկի մտքով նման բան չէր կարող անցնել՝ իմանալով նախորդ իշխանության հզորությունը, որը հիմնված էր բանակի, ոստիկանության, ԱԱԾ-ի վրա: ՀՀԿ-ի ամենամեծ սխալն այն էր, որ չգիտակցեց, որ ամենահզորը ժողովրդի աջակցությունն է, ոչ թե ուժայիների ու սուտի գողականների, որոնք կարող են շեֆին համոզել, որ հարց չկա, Նիկո՞լն ով ա: Այն դեպքում, որ Հայաստանի քաղաքական դաշտում ի հայտ է եկել մի լիդեր, որը նախորդների կրկնությունը չէ, դեռ պատմաբանները, վերլուծաբանները կուսումնասիրեն Նիկոլի քաղաքական հաջողությունը, որովհետև դա այսօր միանշանակ հնարավոր չէ անել:
-Ինչու՞ հիմա հնարավոր չէ, մութ շերտե՞ր կան:
-Ոչ, պարզապես այն, ինչ սկսվել է, եթե շարունակություն չունենա, կարիք չի լինի անդրադառնալու այդ ամենին: Եթե եղած գործընթացները շարունակականություն ապահովեն, այո, մենք նոր դարաշրջան ենք թևակոխելու: Այսօր ես տեսնում եմ նաև քննադատության ալիք: Միշտ լիդերի տունը քանդում է նրա մերձավոր շրջապատը՝ սկսած ֆրանսիական բուրժուական հեղափոխությունից, որը շատ նման է մեր իրականությանը: Այնտեղ էլ իշխանության եկան Ֆրանսիայի անկախության համար պայքարող լիդերներ, բայց հետո հղփացան: Երբ հարստության համը տեսան, ծայրահեղ հեղափոխականները դարձան կոմսեր և ժողովուրդը պատժեց նրանց:
-Այսօրվա կառավարության կազմը դիտարկելով, Դուք տեսնու՞մ եք ապագա «կոմսերի»:
-Կարող են, ենթադրենք, կոռուպցիան վերացնել, բայց այս երկիրը մի՞թե միայն կոռուպցիոն խնդիրներ ունի: Այս հեղափոխությունը դրականի հետ ունեցավ նաև բացասական հետևանքներ: Ամենաէականը. արցախյան ազգային ազատագրական գաղափարախոսությունը, հայրենասիրությունը երկրորդ պլան մղվեցին: Չի կարելի երկրորդ պլան մղել այս գաղափարախոսությունը, երբ այդպես ես վարվում, առաջ են գալիս աղանդավորները, մարդիկ, որոնք կապ չունեն ազգային արժեքների հետ, դրանց կրողը չեն (կարող է նվիրված են եղել հեղափոխության արժեքներին, բայց ընդամենն այդքանը): Եթե նոր իշխանության լիդերն իրեն չշրջապատի ազգային արժեքներ կրող անհատներով, անհաջողության է մատնվելու: Հայ ժողովրդի պատմությունը մեզ հուշում է, որ մենք սիրում ենք հատկապես այն գործիչներին, որոնք ազգային արժեքներ են կրում: Այսօր սկսվել է հրաժարականների շքերթ, մեկն ասում է, թե այս աղանդից է, մյուսը կասկածի տակ է դնում հերոսներին: Այս ամենի համար միայն Նիկոլը չէ մեղավոր, նաև մենք, որ անկախության տարիներին թույլ ենք տվել աղանդները գործեն, ինչպես ուզում են: Այսօր էլ հասել ենք այն աստիճանին, որ նրանք տեղ են գտնում կառավարման օղակում: Չեմ զարմանա, որ Եհովայի վկաներից մեկը գնդապետի աստիճանով հայտնվի մեր պաշտպանության գերատեսչությունում: Աշխարհում գոյություն ունեցող ամենամեծ կոռուպցիոն համակարգը աղանդավորական, մասոնական շարժումներն են, որոնք կապված են արտասահմանյան հետախուզական ծառայությունների հետ: ԱՄՆ նախկին նախագահներից մեկի խորհրդականի հարցազրույցից պարզ դարձավ, որ Հայաստանում 350 հասարակական կազմակերպություն ֆինանսավորվում է ԱՄՆ-ից, խոսքը միլիարդների մասին է: Այս հեղափոխական իրավիճակը, որը դրական հույզեր է առաջացնում բոլորի մեջ, կարող է շատ վատ հետևանքներ ունենալ: Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության համար դրսից որևէ վտանգ չկա, վտանգը ներսում է: Խոսքը նրա շրջապատի մասին է: Մեկ մարդով գաղափարախոսություն, ծրագրեր կյանքի չեն կոչվում, թիմ է պետք, որն էլ այնպիսին չէ, որպիսին պետք է լիներ:
-Վերևում նշեցիք, որ արցախյան ազատագրական գաղափարը երկրորդ պլան է մղվել: Դուք հակամարտության առնչությամբ անհանգստություննե՞ր ունեք:
-Իհարկե, մտահոգություններ կան: Երրորդ հանրապետության հիմնական վեկտորը արցախյան հարցն է: Երկար ժամանակ այդ գաղափարախոսությունը դոմինանտ էր մեր քաղաքական ուղեծրում, այսօր ակնհայտ է, որ երկրորդ պլան է մղված: Այսօր այլ արժեքային համակարգով են փորձում առաջ գնալ, ես դեմ չեմ, բայց չպետք է մոռանալ այդ հարցը: Հետագայում, երբ լավ ընդդիմություն լինի, կարող է շատ լավ օգտագործել նոր իշխանության այսպիսի բացթողումները:
-Առջևում խորհրդարանական ընտրություններ են, բայց անհասկանալի իրավիճակ է քաղաքական դաշտում: Չես հասկանում՝ ով է ընդդիմությունը, ովքեր են այս իշխանության հակընդդեմ ուժերը: Ամորֆ վիճակ չէ՞:
-Կարծում եմ՝ շատ արագ կձևավորվի երկու բևեռ՝ լիբերալ և պահպանողական:
-Ձեր ասածը ենթադրում է, որ ՀՀԿ-ն նորից խաղի մե՞ջ է լինելու, իսկ այդ ուժը ընտրություններին մասնակցելու, անցողիկ շեմը հաղթահարելու ներուժ ունի՞:
-Չգիտեմ՝ ով ինչպես է նայում ՀՀԿ-ին, բայց կարծում եմ, որ շատ արագ, ի դեմս ՀՀԿ-ի, կստեղծվի ընդդիմադիր թև: Եթե մեր թերությունները մի կողմ դնենք, սահմանազատվենք մեր ներսի խնդիրներից, իհարկե, պահպանողական թևի առաջատարը լինելու է ՀՀԿ-ն:
-Ո՞ր ճանապարհով պետք է գնա ՀՀԿ-ն, որ զրոյի հասցված վարկանիշը և հասարակության վստահությունը վերականգնի:
-Ինքնամաքրման ճանապարհով:
-Ի՞նչ ասել է ինքնամաքրում:
-ՀՀԿ-ն ուներ 150 հազար անդամ մինչ հայտնի դժբախտությունը: Ես տասնյակ հազարավոր մարդկանց գիտեմ, որոնք որևէ կապ չունեն այն ամենի հետ, ինչ այսօր ՀՀԿ-ում բացահայտվում է: Նրանք մարդիկ են, որոնք մասնակցել են ազգային ազատագրական պատերազմին, աշխատել են պետական ապարատում, չեն եղել սկանդալների մեջ, չեն արատավորվել: Կան հանրապետական պատգամավորներ, որոնք իրապես աշխատել են ի բարօրություն մեր երկրի՝ ձեռքը չտանելով պետական գանձարան: Մի բարեբախտություն այս ամենում՝ գանձագողերի ու թալանչիների շրջանակը շատ նեղ է: ՀՀԿ-ի պատգամավորներից մի 10 հոգի այդպիսի գործերի մեջ է, մնացած 50 հոգին էլ նրանց համար պատասխանատվություն է կրում: Ես չորս գումարման պատգամավոր եմ եղել, բայց չեմ իմացել, որ կարող եմ կառավարությունից ցածր տոկոսով փող վերցնել ու բիզնեսներ անել: Ինձ ու ինձ նմաներին այդ ամենին մոտ չեն թողել: Երբ ՀՀԿ-ն ինքնամաքրվի, կարող է դառնալ քաղաքական դաշտի կարևորագույն դեմքերից մեկը: Այդ ո՞ր կուսակցությունն ունի այնպիսի կենսագրություն, ինչպիսին ՀՀԿ-ինն է: Ազգային ազատագրական բոցերի մեջ առաջացած կուսակցություն է, ՀՀԿ-ն Աշոտ Նավասարդյանի, Անդրանիկ Մարգարյանի, Վազգեն Սարգսյանի ու այն տղերքի կուսակցությունն է, ովքեր կյանք դրեցին հայրենիքի համար: Եվ այն մարդկանց կուսակցությունն է, ովքեր հավատացել են այդ կուսակցությանը և երբեք չեն արատավորել: Ամենավտանգավորը գանձագողությունն է, կաշառակերությունը դրա համեմատ այդքան էլ սարսափելի չէ: Բայց պարզվեց՝ ո՛ր տեղին կպչում են, գանձագողություն է, էս որտե՞ղ էինք ապրում: Ինձ իմ շրջապատի մարդիկ մեղադրում են՝ ասելով, թե որտեղ էիք, որ նման բաներ էին կատարվում: Ասում եմ՝ իսկապես չեմ իմացել:
-Պարոն Հարությունյան, անգամ հասարակության յուրաքանչյուր անդամ գիտեր, թե ովքեր են թալանով զբաղված, ովքեր են տնտեսությունը մոնոպոլացնում, ինչպե՞ս է եղել, որ Դուք տեղյակ չեք եղել:
-Երբ ինչ-որ բաների մասին իմացել եմ, համապատասխան տեղում ասել եմ, ու ինձ դուրս են մղել այդ բուրգից: Միշտ ասել եմ, եթե ես սեփական կարծիք չունենայի, այսօր կլինեի խորհրդարանում: Երբ իմ անունը չգրվեց ցուցակում, ես ՀՀԿ ղեկավարին ասացի, որ դպրոցն ավարտելիս աշակերտներին թեստ են տալիս, որ բուհ ընդունվեն, ԱԺ պատգամավորի թեկնածուի համար բարդ թեստ չկա՞: Մարդը պետության ճակատագիր է որոշում, բա մի թեստ չհանձնի՞: Ասել եմ, որ այդ թեստով եթե հնգյակում չհայտնվեմ, ինքնակամ կհրաժարվեմ պատգամավոր լինելուց: Իմ ունակությունների վրա չեմ հույսը դրել, այլ տեսնելով, թե ցուցակում ովքեր են ընդգրկված: Պատգամավորական ցուցակից ինձ ջնջել են մարդիկ, ովքեր շարժման սկզբում իմ աշակերտներն են եղել:
-Այսօր վերստին բարեփոխվում է ԸՕ-ն և որոշում են անցողիկ շեմն իջեցնել: Դրա արդյունքում քաղաքական ի՞նչ գունապնակ կարող է լինել խորհրդարանում:
-Ճիշտն ասած, ես ոչ մի հույս չեմ դնում խորհրդարանի վրա: Մեր տիպի երկրներում խորհրդարանները մեծ դեր չեն խաղում:
-Բայց մենք անցել ենք խորհրդարանական կառավարման համակարգին, երբ էական է խորհրդարանի դերակատարումը:
-Մեզ նման երկրներում լիդերներն են կարևոր: Ես դեմ եմ եղել կառավարման խորհրդարանական անհեթեթ համակարգին: Եթե լիդերի գործոնը չլիներ, տվյալ դեպքում՝ Նիկոլ Փաշինյանի, 40 հատ խորհրդարան էլ լիներ, կարո՞ղ էր հեղափոխություն անել: Ենթադրենք, «Ելքի» 9 հոգին ամեն օր կռիվ-ղալմաղալ անեին, ի՞նչ էին փոխելու: Հետևապես մեզ նման երկրում, որը նաև պատերազմական իրավիճակում է, հույսը դնել խորհրդարանի, ժողովրդավարության վրա, անմտություն է, մեզ ուժեղ ձեռք և ուժեղ լիդեր է պետք: Գուցե ես սխալ եմ: Այլ բան է, որ այդ լիդերը իր գաղափարներն ու ծրագրերը պետք է խորհրդարանի հետ համատեղ իրագործի:
-Այսօր Դուք տպավորություն չունե՞ք, որ Հայաստանում իրողություններն ամբողջովին պայմանավորված են մեկ մարդով՝ Նիկոլ Փաշինյանով, նրա կողքին թիմ չկա, չկան ընդգծված գործիչներ, գաղափարակիրներ: Երկրորդ, երրորդ պլանում չենք տեսնում մեկին, ում հանդեպ կա հանրային հետաքրքրություն:
-Ցավոք, Դուք ճիշտ եք: Պետք է հիշեմ Նապոլեոն Բոնապարտի մասին Եվգենի Տառլեի գրած խոսքերը: Նապոլեոն Բոնապարտը չէր վախենում իրեն հանճարեղ մարդկանցով շրջապատելուց, որովհետև այդ հանճարեղների մեջ ինքն առաջինն էր: Այո, այսօր երևացող մարդիկ չկան Փաշինյանի կողքին, բայց կարծում եմ, հետագայում կլինեն: Դրա համար մի խորհուրդ եմ տալիս Փաշինյանին. երբ նրա կողքին կանգնածները կասեն՝ շեֆ, դու ճիշտ ես, պետք է այդ մարդկանցից վայրկյան առաջ ազատվել: Ես խորհրդարանական աշխատանքներից մի դեպք եմ հիշում (ի դեպ, այդ ժամանակ Փաշինյանն իմ կողքին էր նստած). երբ պետական պարտքի մասին քննարկում եղավ, ու նախաձեռնություն ներկայացնողն ասաց, թե հանրապետության նախագահն իմաստուն որոշում է կայացրել, այդ պահին հասկացա, որ մեր վերջը լավ չի լինելու, քանի որ պետական պարտք վերցնելը համարում էին նախագահի իմաստուն քայլ: Աշխարհի փորձը ցույց է տալիս, որ առաջին դեմքի մոտ հաճախ հավաքվում են ոչ ադեկվատ մարդիկ:
-Հետաքրքիր է, որ այս իշխանությունն էլ անհանդուրժող է քննադատության հանդեպ: Ոչ մի քննադատություն առանց հայհոյանքի ու վիրավորանքի չի անցնում:
-Այդ քննադատությանը սովորելու են: Այսօր ժողովրդական կարծիքը դեռ հանդուրժող է, իսկ քննադատում են առանձին անհատներ: Այսինքն, այսօր Փաշինյանը վայելում է հասարակության մեծ մասի համակրանքը: Բայց վստահությունը լիմիտ ունի: Երկրորդեմ. Նիկոլը չէ, որ փչացնելու է ամեն ինչ, այլ իր շրջապատը: Ինչպես եղավ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի ու մեր իշխանության հետ: Ոչ մեկն առաջին դեմքերից՝ Տեր-Պետրոսյան, Քոչարյան, Սարգսյան, այդքան մեղավոր չէ, որքան նրանց շրջապատը: Իսկ այդ շրջապատի հզորությունն այն է, որ առանց առաջին դեմքի իմացության կարողանում են դուրս մղել բոլոր ազնիվ մարդկանց այդ օղակից՝ ներքաշելով այնտեղ իրենց նմաններին: Հնարավոր չէ, որ ազնիվ, անկաշառ գործիչները ներքաշվեն այդ ամենի մեջ: Հիմա այդ ի՞նչ միտում է. բոլոր ՀՀԿ-ականներին ազատում են աշխատանքից, ի՞նչ է, նրանք բոլորը կոռումպացվա՞ծ են: Սա այս իշխանության առաջին սխալն է: Եթե մարդը լավ քաղաքապետ է, գյուղապետ, ինժեներ, ինչու՞ եք ազատում նրանց: Սա հիշեցնում է հայտնի արտահայտությունը՝ «պոլի փետ լինի՝ ՀՀՇ-ից լինի»: Այս քաղաքականությունը տանում է կործանման, ինչպես կործանեց ՀՀՇ-ին ու ՀՀԿ-ին: Ամենավատն այն է, որ այս տրամաբանությունը փոխանցվել է նաև Արցախ: Ինձնից խռով են Հայաստանի նախկին և Արցախի ներկայիս իշխանությունները: Ես ընդամենը կարծիքներ եմ հայտնել ու արժանացել այդ վերաբերմունքին: Եթե գնայի ու նրանց մոտ ասեի՝ ամեն ինչ ճիշտ է, հարց չկա, ինձ անմիջապես կընդունեին: Բա մարդը իր հավատարիմ զինակիցներին կթողներ ու իր կողքին կհավաքեր այն մարդկանց, ովքեր այսօր իրար հերթ չտալով դիմում են գրում ու հեռանու՞մ: Օրինակ, զարգացած երկրներում տեսնում ենք, թե ինչպես են շուտ-շուտ պաշտոնյաները հրաժարական տալիս՝ վարչապետի կարծիքի հետ համաձայն չլինելով: Լավ, այս երկրում մեկը չկա՞, որ վեր կենա ու ասի, թե վարչապետի հետ համաձայն չէ այսինչ հարցում ու հեռանում է: Մանե Թանդիլյանը մի կիսատ-պռատ քայլ արեց, հետո հետ կանգնեց: Մինչև քաղաքական մշակույթում հրաժարականների ինստիտուտը չաշխատի, չենք հասկանա՝ երկիրը զարգացու՞մ է գնում, թե՞ ոչ: Այս թամաշաները երկրորդական բան են, շուտով կանցնեն կգնան: Այս պարագայում էլ ճիշտ պետք է վարվել ու կիրառել կապիտալի ներման քաղաքականությունը: Բոլորն անգիր գիտեն, ով ինչ ունի, ինչքան է գողացել, թող բերեն, մուծեն, թողնեն գնան: Մեզ նման երկրում անհնար է ազնիվ ճանապարհով 1 մլրդ դոլար վաստակել (առանձին գործարարների մասին չէ խոսքը): Նայում ես՝ երիտասարդ չինովնիկ է, բայց ինչ ունեցվածքի տեր է: Մի հատ Սյունիքի մարզպետ կար՝ Վահե Հակոբյան. նայում ես ունեցվածքին ու հասկանում, որ պղնձամոլիբդենայինում աշխատելով, միլիարդներ է վաստակել: Բայց այդ գործարանը հո դրանց հայրերի ու պապերի սեփականությու՞նը չէ: Դա ժողովրդինն է:

Մի հորդոր էլ ունեմ. ես շատ ողջունում եմ, որ նոր վարչապետը հանդիպեց Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ, պետք է Սերժ Սարգսյանին, Ռոբերտ Քոչարյանին էլ հանդիպի, այսինքն՝ բոլոր նրանց հետ, ովքեր այս երկրի պատմության մեջ լումա ունեն, խելոք բան կարող են հուշել: Ես լինեմ նրա տեղը, կզանգեմ մի խելոք, պետական գործչի ու խորհուրդ կհարցնեմ: Վազգեն Սարգսյանը նման բան ուներ, կարող էր գիշերվա ժամը 3-ին գնա մեկի տուն, կարող էր հինգ հարկ ոտքով բարձրանալ, որ մեկից խորհուրդ հարցներ: Հո ՀՀԿ-ն այս երկրի թշնամի՞ն չէ, սա շատ սխալ մոտեցում է: ՀՀԿ-ում կան շատ խելացի մարդիկ, որոնցից խորհուրդ հարցնելը «զապադլո» չէ:

Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ