«Փաստ չէ, որ ռուս խաղաղապահների հեռանալը Լեռնային Ղարաբաղից նույնական է Ռուսաստանի դուրս գալուն կովկասյան աշխարհաքաղաքական խաղից։ Անդրկովկասի նշանակությունը չափազանց մեծ է Եվրասիայի և, մասնավորապես, Մոսկվայի համար: Կարելի՞ է խոսել Ռուսաստանի նահանջի մասին, թե՞ իրականում մենք խոսում ենք կովկասյան տարածաշրջանային անվտանգության ողջ համակարգի վերագործարկման մասին: Մոսկվայի վիճակն ամենևին էլ այդքան անհուսալի չէ»,- ասել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։                
 

Իլհամ Ա­լիևի Ա­յա Սո­ֆիան դար­ձավ Մով­սես ու Չի­նա­րի

Իլհամ Ա­լիևի Ա­յա Սո­ֆիան դար­ձավ Մով­սես ու Չի­նա­րի
14.07.2020 | 12:42

Այս տո­ղե­րը գր­վել են ե­րեկ, երբ ոչ ոք չգի­տեր՝ հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան կամ ար­ցա­խա-ադր­բե­ջա­նա­կան սահ­մա­նին ինչ վի­ճակ է լի­նե­լու հու­լի­սի 13-ի լույս 14-ի գի­շե­րը: Ե­րեկ ակն­հայտ դար­ձավ, որ Ադր­բե­ջանն ու Թուր­քիան հա­մա­տեղ մշա­կել են նոր ծրա­գիր՝ հար­ձա­կում Հա­յաս­տա­նի վրա, ո­րին հա­ջո­ղու­թյան դեպ­քում կհա­ջոր­դի հար­ձա­կու­մը Ար­ցա­խի վրա, չի բա­ցառ­վում, որ Թուր­քիան էլ իր կող­մից փոր­ձի սահ­մա­նա­յին մի­ջա­դե­պեր ստեղ­ծել: Տե­ղե­կատ­վա­կան պա­տե­րազ­մում Թուր­քիան ու Ադր­բե­ջա­նը գոր­ծում են հա­մա­տեղ: Էր­դո­ղա­նը հնա­րեց Սուրբ Սո­ֆիա­յի տա­ճա­րը մզ­կիթ դարձ­նե­լով՝ իր հա­սա­րա­կու­թյան ու­շադ­րու­թյու­նը տն­տե­սա­կան ան­կու­մից ու կո­րո­նա­վա­րա­կից շե­ղե­լու կրո­նա­կան պատր­վակ, Ա­լիևը միշտ ձեռ­քի տակ ու­նի պա­տե­րազ­մը: Ինչ­քան վատ է վի­ճակն Ադր­բե­ջա­նում, ու ինչ­քան է թու­լա­ցել նրա իշ­խա­նու­թյու­նը, որ դի­մում է հեր­թա­կան ար­կա­ծախ­նդ­րու­թյա­նը: Սա դեռ ու­սում­նա­սի­րե­լու հարց է: Բայց հարց չէ, որ Ա­լիևը հեր­թա­կան ան­գամ ստա­ցավ ար­ժա­նի պա­տաս­խան՝ զո­հե­րով ու զին­տեխ­նի­կա­յի կորս­տով: ՊՆ-ն, ԱԳՆ-ն, ԱԺ-ն ու ՄԻՊ-ը գոր­ծե­ցին ա­րագ ու հա­մար­ժեք՝ ու դա գու­ցե անս­պա­սե­լի էր Ան­կա­րա­յի ու Բաք­վի հա­մար՝ չի բա­ցառ­վում, որ նրանց հե­տա­խու­զա­կան տվյալ­նե­րով՝ Հա­յաս­տա­նում այն­պի­սի ներ­քա­ղա­քա­կան քաոս է, որ ա­մե­նա­հար­մար պահն է ևս մեկ բլիցկ­րի­գի: Բլիցկ­րի­գը դար­ձյալ ձա­խող­վեց: Հայ­կա­կան բա­նա­կը փա­կեց Ա­լիևի ե­րա­զանք­նե­րի ճա­նա­պար­հը:
Իսկ ի՞նչ է կա­տար­վում մի­ջազ­գա­յին աս­պա­րե­զում:
Պնա­խա­րար Դա­վիթ Տո­նո­յա­նը մշ­տա­կան կա­պի մեջ է ԵԱՀԿ գոր­ծող նա­խա­գա­հի անձ­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ, դես­պան Ան­ջեյ Կաս­պր­շի­կի հետ` փո­խան­ցում է ՊՆ խոս­նակ Շու­շան Ստե­փա­նյա­նը: «Վեր­ջին զրույ­ցի ըն­թաց­քում պաշտ­պա­նու­թյան նա­խա­րա­րը տե­ղե­կաց­րել է, որ հայ­կա­կան բա­նա­կա­յին զո­րա­միա­վոր­ման անձ­նա­կազմն ու հրա­մա­նա­տա­րու­թյու­նը հրա­հան­գա­վոր­ված են դեռևս պահ­պա­նել զսպ­վա­ծու­թյուն, իսկ հա­կա­ռա­կոր­դի` ՀՀ սահ­ման­նե­րի ուղ­ղու­թյամբ սադ­րանք­նե­րի պա­րա­գա­յում` ար­ձա­գան­քել ըստ անհ­րա­ժեշ­տու­թյան` ընդ­հուպ մինչև նոր բա­րեն­պաստ դիր­քե­րի զբա­ղե­ցում»,- գրել էր ՊՆ խոս­նա­կը Ֆեյս­բու­քում:


«ԱԳ նա­խա­րար Զոհ­րաբ Մնա­ցա­կա­նյա­նը մշ­տա­կան կա­պի մեջ է ԵԱՀԿ Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րի և ԵԱՀԿ գոր­ծող նա­խա­գա­հի անձ­նա­կան ներ­կա­յա­ցուց­չի հետ՝ ներ­կա­յաց­նե­լով ի­րադ­րու­թյու­նը տե­ղում և դրա հե­տա­գա սր­ման վտանգ­նե­րը»,- գրել է ԱԳՆ խոս­նա­կը ֆեյս­բու­քում: ԱԳ նա­խա­րա­րը հե­ռա­խո­սել է ՀԱՊԿ գլ­խա­վոր քար­տու­ղար Ստա­նիս­լավ Զա­սի հետ, ո­րից հե­տո ՀԱՊԿ կայ­քում ար­տա­հերթ նիս­տի մա­սին տե­ղե­կու­թյուն հայ­տն­վեց ու հան­վեց՝ հա­վե­լյալ խոր­հր­դակ­ցու­թյուն­նե­րի անհ­րա­ժեշ­տու­թյամբ պայ­մա­նա­վո­րե­լով: Ի­մա՝ ՀԱՊԿ-ում չեն կողմ­նո­րոշ­վել ՀԱՊԿ ան­դամ Հա­յաս­տա­նի՞ն պաշտ­պա­նել, թե՞ Ադր­բե­ջան-Թուր­քիա տան­դե­մին: Հայ­տա­րա­րու­թյուն­ներ ա­րեց ՌԴ ԱԳՆ-ն՝ հա­կա­մար­տող կող­մե­րին զսպ­վա­ծու­թյան կոչ ա­նե­լով ու հե­տա­գա էս­կա­լա­ցիա­յից խու­սա­փե­լու հա­մար իր ա­ջակ­ցու­թյունն ա­ռա­ջար­կե­լով։ Լավ­րո­վը նաև հայ­տա­րա­րեց, որ Մինս­կի խմ­բի բո­լոր ան­դամ­նե­րը պետք է պա­տաս­խա­նա­տու մո­տե­ցում ցու­ցա­բե­րեն ստեղծ­ված ի­րա­վի­ճա­կի գնա­հատ­ման և լրա­ցու­ցիչ լար­վա­ծու­թյան աճ ա­ռա­ջաց­նող հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րից ու գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րից խու­սա­փե­լու հա­մար: Զոհ­րաբ Մնա­ցա­կա­նյա­նը հե­ռա­խո­սել է և նրա հետ՝ բա­ցար­ձակ ա­նըն­դու­նե­լի ո­րա­կե­լով Ադր­բե­ջա­նի կող­մից հրա­դա­դա­րի ռե­ժի­մի խախ­տու­մը, որն ու­ղեկց­վել է ՀՀ տա­րած­քում տե­ղա­կայ­ված ՀՀ զին­ված ու­ժե­րի հե­նա­կե­տի հան­դեպ ոտ­նձ­գու­թյան փոր­ձով:


Իլ­համ Ա­լիևը ԱԽ նիստ է հրա­վի­րել ու հայ­տա­րա­րել. «Դա հայ­կա­կան կող­մի հեր­թա­կան սադ­րանքն է։ Դա անս­պա­սե­լի հար­ված էր մեր դիր­քե­րին, ո­րը հան­գեց­րել է մեր զին­ծա­ռա­յող­նե­րի մահ­վա­նը։ Սա­կայն մենք կան­խել ենք այդ հար­ձա­կու­մը և հա­մար­ժեք պա­տաս­խան տվել` վրեժ լու­ծե­լով մեր զին­վոր­նե­րի զոհ­վե­լու հա­մար։ Այ­սօր սահ­մա­նին լար­ված ի­րա­վի­ճա­կը պահ­պան­վել է»: Նրա պնդ­մամբ՝ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը կրում է ՀՀ ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը: «Նման մի­ջա­դե­պեր տե­ղի են ու­նե­նում այդ թվում հա­յաս­տա­նյան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի եր­կե­րե­սա­նիու­թյան պատ­ճա­ռով: Ադր­բե­ջա­նը կա­պա­հո­վի իր տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջու­թյու­նը, ե­րեկ և ոչ մի սան­տի­մետր մեր տա­րած­քից չենք տվել թշ­նա­մուն։ Հա­յաս­տա­նյան իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի այդ գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը տրա­մա­բա­նու­թյան մեջ չեն տե­ղա­վոր­վում, և նրանք սպառ­նա­լիք են ներ­կա­յաց­նում հենց Հա­յաս­տա­նի հա­մար»,- հայ­տա­րա­րել է Իլ­համ Ա­լիևը:
Թուր­քիա­յի ԱԳՆ-ն հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան սահ­մա­նա­յին բա­խում­նե­րում դա­տա­պար­տել է հայ­կա­կան կող­մի գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րը՝ ո­րա­կե­լով «ագ­րե­սիվ ազ­գայ­նա­կան մո­տե­ցում­նե­րի նոր դրսևո­րում»։ «Հա­յաս­տա­նը ցան­կա­նում է մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյան ու­շադ­րու­թյու­նը շե­ղել տա­րի­ներ շա­րու­նակ Ադր­բե­ջա­նի տա­րածք հա­մար­վող Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի և հա­րա­կից շր­ջան­նե­րի ա­պօ­րի­նի օ­կու­պա­ցիա­յից և հա­կա­մար­տու­թյա­նը նոր մասշ­տաբ տա­լով, ար­գե­լա­կել հիմ­նախ­նդ­րի քա­ղա­քա­կան լու­ծու­մը»։ «Հայ­կա­կան կող­մը պետք է հրա­ժար­վի նմա­նօ­րի­նակ վտան­գա­վոր մար­տա­վա­րու­թյու­նից և ընտ­րի ող­ջամ­տու­թյան և ի­րա­վա­կան ճա­նա­պար­հը։ Սե­փա­կան կա­րո­ղու­թյուն­նե­րը գե­րա­զան­ցող նպա­տակ­նե­րի հա­մար ար­կա­ծախ­նդ­րու­թյան դի­մե­լը ի ցույց է դնում Հա­յաս­տա­նի՝ դա­տո­ղու­թյուն ա­նե­լու ան­կա­րո­ղու­թյու­նը և հան­դի­սա­նում է ա­մե­նա­մեծ խո­չըն­դո­տը մեր տա­րա­ծաշր­ջա­նում խա­ղա­ղու­թյան և կա­յու­նու­թյան հա­մար»,- աս­ված է հայ­տա­րա­րու­թյու­նում: Թուր­քիա­յի ԱԳՆ-ն հույս է հայտ­նել, թե մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյու­նը ա­նըն­դու­նե­լի կհա­մա­րի «սե­փա­կան ագ­րե­սիան կոծ­կե­լու Հա­յաս­տա­նի ջան­քե­րը»: Հու­սանք, որ ար­դեն այ­սօր մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թյու­նը կար­ձա­գան­քի ե­թե ոչ Ա­րա­րատ Միր­զո­յա­նի ու Ար­ման Թա­թո­յա­նի նա­մակ­նե­րին, գո­նե Լավ­րո­վի կո­չին: Եվ վեր­ջա­պես ԵԱՀԿ Մինս­կի խմ­բի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րը հայ­տա­րա­րու­թյուն կա­նեն՝ ոչ թե կող­մե­րին զսպ­վա­ծու­թյան ու հրա­դա­դա­րի կո­չե­լով, այլ ագ­րե­սո­րին ագ­րե­սոր ան­վա­նե­լով՝ ել­նե­լով 2016-ի ի­րենց փոր­ձից:


Ա­նա­հիտ Ա­ԴԱ­ՄՅԱՆ
Հ.Գ. Իսկ ի՞նչ է ա­րել Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը: «Ադր­բե­ջա­նի կող­մից որևէ սադ­րիչ գոր­ծո­ղու­թյուն ան­պա­տաս­խան չի մնում, և դրանց վերս­կս­մամբ Ադր­բե­ջա­նի ռազ­մա­քա­ղա­քա­կան ղե­կա­վա­րու­թյու­նը կրե­լու է տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին ա­պա­կա­յու­նաց­ման ան­կան­խա­տե­սե­լի հետևանք­նե­րի ողջ պա­տաս­խա­նատ­վու­թյու­նը»,- ա­սել է նա կա­ռա­վա­րու­թյան նիս­տում՝ անդ­րա­դառ­նա­լով Հա­յաս­տան-Ադր­բե­ջան սահ­մա­նին՝ Տա­վու­շի մար­զի Մով­սես, Չի­նա­րի գյու­ղե­րի ուղ­ղու­թյամբ ծա­վալ­վող ռազ­մա­կան գոր­ծո­ղու­թյուն­նե­րին։ Բայց կա­րող էր գո­նե Ան­նա Հա­կո­բյա­նին հոր­դո­րել, որ դա­դա­րեց­նի ինք­նա­գո­վազ­դը, երբ սահ­մա­նին հրա­նոթ­ներն են կրա­կում:

Դիտվել է՝ 5159

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ