Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

«Բա­վա­րար պայ­ման­ներ պետք է ստեղ­ծենք և՛ աշ­խա­տա­կից­նե­րի հա­մար, և՛ ըն­թեր­ցող­նե­րի, և՛ վե­րա­դարձ­վող գրա­կա­նու­թ­յան»

«Բա­վա­րար պայ­ման­ներ պետք է ստեղ­ծենք և՛ աշ­խա­տա­կից­նե­րի հա­մար, և՛ ըն­թեր­ցող­նե­րի, և՛ վե­րա­դարձ­վող գրա­կա­նու­թ­յան»
03.04.2020 | 01:51
Հա­մա­վա­րակ, մե­կու­սա­ցում, նոր խն­դիր­ներ, նոր ռազ­մա­վա­րու­թյուն՝ ա­մե­նա­տար­բեր ո­լորտ­նե­րում: Այս դժ­վա­րին օ­րե­րին ինչ­պե՞ս են կազ­մա­վոր­վել գրա­դա­րան­նե­րը, ի՞նչ է են­թադ­րում «Գրա­դա­րա­նը քո տա­նը» բա­նաձևու­մը: Թե­մա­յի շուրջ զրու­ցել ենք ԿԳՄՍՆ մշա­կու­թա­յին ժա­ռան­գու­թյան և ժո­ղովր­դա­կան ար­հեստ­նե­րի վար­չու­թյան գլ­խա­վոր մաս­նա­գետ ՆԱ­ԶԻԿ ՀՈ­ՎԱ­ՍԱ­ՓՅԱ­ՆԻ հետ:
-Պատ­րա՞ստ էին գրա­դա­րան­ներն այս հա­մա­վա­րա­կի պար­տադ­րած կա­նոն­նե­րի հա­մա­ձայն կազ­մա­կերպ­վե­լու:
-Միան­շա­նակ` ա­յո, ե­թե խո­սում ենք ՀՀ ԿԳՄՍ նա­խա­րա­րու­թյան են­թա­կա­յու­թյան 12 գրա­դա­րան­նե­րի մա­սին: Ի­րա­վի­ճա­կը, իս­կա­պես, ան­սո­վոր էր և շփո­թեց­նող, անհ­րա­ժեշտ էր ա­րագ ինք­նա­կազ­մա­կերպ­վել, քա­նի որ գրա­դա­րա­նը ա­մե­նօ­րյա հա­մառ աշ­խա­տան­քի շնոր­հիվ միշտ ու­նե­նում է իր մշ­տա­պա­հանջ ըն­թեր­ցո­ղա­կան լսա­րա­նը և նրա ա­ռաջ ու­նի պարտք ու պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն: Գրա­դա­րան­նե­րը մինչ հա­մա­վա­րա­կը ու­նեին կայ­քէ­ջեր, միշտ ակ­տիվ էին օն­լայն հար­թակ­նե­րում, չնա­յած այս ի­րա­վի­ճա­կը այլ էր և նոր հս­տակ ռազ­մա­վա­րու­թյուն էր պա­հան­ջում: Ա­ռա­ջին գոր­ծը, ո­րով սկ­սե­ցինք, է­լեկտ­րո­նա­յին, թվա­յին գրա­դա­րան­նե­րի ա­ռա­վել հու­սա­լի շտե­մա­րան­նե­րի հղում­նե­րի տրա­մադ­րումն էր: Ար­տա­կարգ դրու­թյուն հայ­տա­րա­րե­լու 2-րդ օրն ար­դեն պատ­րաստ էր ֆեյս­բու­քյան շր­ջա­նա­կը` #Մնա տա­նը գիրք կար­դա հեշ­թե­քը: Ե՛վ գրա­դա­րա­նա­յին, և՛ ոչ գրա­դա­րա­նա­յին մի մեծ խումբ միա­ցավ մեր կո­չին: Մար­զա­յին 10 գրա­դա­րան­նե­րը և Հա­յաս­տա­նի ազ­գա­յին և Խն­կո Ա­պոր ան­վան ազ­գա­յին ման­կա­կան գրա­դա­րան­նե­րը հս­տակ ծրագ­րեր մշա­կե­ցին, և քա­նի որ գրա­դա­րա­նը պի­տի մեզ մո­տե­նար, ստեղ­ծե­ցինք նախ #Գրա­դա­րա­նը քո տա­նը հեշ­թե­քը, ա­պա նաև խում­բը, ո­րին միա­ցան ոչ միայն պե­տա­կան գրա­դա­րան­նե­րը, այլև բազ­մա­թիվ հա­մայն­քա­յին գրա­դա­րան­ներ, գրա­դա­րա­նա­վար­ներ և ըն­թեր­ցող­ներ: Խումբն իր հեր­թին միա­ցավ «Տնից թան­գա­րան և գրա­դա­րան» խմ­բին: Այս պա­հին ու­նենք շատ միաս­նա­կան և հա­մե­րաշխ գրա­դա­րա­նա­յին հան­րույթ, բո­լո­րի խն­դի­րը մեկն է՝ ին­չո՞վ լց­նել մե­կու­սաց­ման դժ­վար, եր­բեմն ան­տա­նե­լի օ­րերն ու ժա­մե­րը, հնա­րա­վո­րինս օգ­նել մարդ­կանց և ժա­ման­ցը կազ­մա­կեր­պել, միա­ժա­մա­նակ օ­ժան­դա­կել և ա­ջակ­ցել հե­ռա­վար կր­թու­թյան ծրագ­րե­րին, չէ՞ որ անհ­րա­ժեշտ գրա­կա­նու­թյու­նը ամ­բող­ջու­թյամբ գրա­դա­րան­նե­րում էր մնա­ցել:
-Ի՞նչ խն­դիր­ներ ե­ղան այս ըն­թաց­քում: Կա­յի՞ն գրա­դա­րան­ներ, որ տեխ­նի­կա­յի, մաս­նա­գետ­նե­րի պա­կա­սի, կամ այլ պատ­ճառ­նե­րով չկա­րո­ղա­ցան ի­րա­կա­նաց­նել հե­ռա­վար գոր­ծու­նու­թյուն:
-Մեր գրա­դա­րան­նե­րը ու­նեին այն նվա­զա­գույ­նը` մե­դիա գրա­գի­տու­թյուն և գոր­ծիք­ներ, որ բա­վա­րար էր առ­ցանց գոր­ծու­նեու­թյուն սկ­սե­լու հա­մար, բայց ժամ առ ժամ կա­րիք էր զգաց­վում նոր գի­տե­լիք­նե­րի և հմ­տու­թյուն­նե­րի: Դա էլ հաղ­թա­հար­վեց հա­մա­կար­գի լա­վա­գույն մաս­նա­գետ­նե­րի և «Նո­րա­րար գրա­դա­րան­ներ» խմ­բի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թյամբ: Այս ա­ռու­մով շատ կարևո­րում եմ մի­մյանց խոր­հուրդ­նե­րով օգ­նե­լու պատ­րաս­տա­կա­մու­թյու­նը, ու­ղիղ ե­թեր­նե­րով Լո­ռու մար­զա­յին գրա­դա­րա­նի աշ­խա­տա­կից Անդ­րա­նիկ Հով­հան­նի­սյա­նի հա­մա­կարգ­չա­յին ծրագ­րե­րի վե­րա­բե­րյալ օգ­տա­կար խոր­հր­դատ­վու­թյան ժա­մե­րը: Ար­դյուն­քում ու­նե­ցանք 600-ից ա­վե­լի հրա­պա­րա­կում, դի­տում­նե­րի մեծ ցու­ցա­նիշ` 878544 (16.03-29.03. 2020 թ.): Նա­խա­րա­րու­թյան են­թա­կա­յու­թյամբ գոր­ծող բո­լոր գրա­դա­րան­նե­րը այդ ա­ռու­մով ա­պա­հով­ված են, այլ հարց` որ­քա­նով: Կար­ծում եմ, սա նա­խա­դեպ է լի­նե­լու հե­տա­գա­յում ա­վե­լի հզո­րաց­նե­լու օն­լայն հար­թա­կում սպա­սարկ­ման մեջ նոր գոր­ծի­քա­կազ­մե­րի ներգ­րավ­ման ա­ռու­մով:
-Քա­նի որ մար­դիկ տանն էին, չի բա­ցառ­վում, որ կու­զե­նա­յին գր­քեր կար­դալ, օգտ­վել գրա­դա­րան­նե­րից: Հնա­րա­վո­րու­թյուն կա՞ր ըն­թեր­ցո­ղի հետ կապ պա­հե­լու, գիրք հասց­նե­լու:
-Քա­նի որ մար­դիկ տանն էին, գրա­դա­րա­նը գնաց ի­րենց տուն: Մեկ­նա­բա­նու­թյուն­նե­րում հա­ճախ էի հան­դի­պում հար­ցի` գրա­դա­րա­նը բա՞ց է, դուք աշ­խա­տու՞մ եք… Սա նշա­նա­կում է, որ գրա­դա­րան­նե­րը կա­րո­ղա­ցան ա­պա­հո­վել ան­մի­ջա­կան կա­պը ըն­թեր­ցող­նե­րի հետ, օգ­նու­թյունն էլ դար­ձավ շատ հաս­ցեա­կան: Ա­յո, կա­րող եմ փաս­տել, որ գրա­դա­րան­նե­րը ի­րենք ստեղ­ծե­ցին այդ հնա­րա­վո­րու­թյուն­նե­րը, և դրանք օ­րե­ցօր կա­տա­րե­լա­գործ­վում են: Ըն­թեր­ցող-գրա­դա­րան կա­պը պահ­պան­վեց, ա­վե­լին` տնից ի­րենք` ըն­թեր­ցող­նե­րը, կազ­մա­կեր­պե­ցին մի­ջո­ցա­ռում­ներ և ա­պա­հո­վե­ցին դի­տում­նե­րի մեծ քա­նակ:
-Է­լեկտ­րո­նա­յին գր­քե­րը ե­րիցս կարևոր­վե­ցին: Սա­կայն հարցն այն է, թե գր­քե­րի ո՞ր մասն է թվայ­նաց­ված:
-Ա­յո, կարևոր­վե­ցին ՀՀ գրա­դա­րան­նե­րում և ար­տա­սահ­մա­նյան հա­յա­գի­տա­կան կենտ­րոն­նե­րում, կր­թա­կան հաս­տա­տու­թյուն­նե­րի և բա­րե­գոր­ծա­կան կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րի օգ­նու­թյամբ ստեղծ­ված թվայ­նաց­ված տե­ղե­կատ­վա­կան պա­շար­նե­րը: Միայն «Հայ գիրք» շտե­մա­րա­նում ու­նենք 19381 թվայ­նաց­ված գիրք:
Մինչև 2021 թվա­կա­նը կա­վար­տենք մինչև 1961 թվա­կա­նը հրա­տա­րակ­ված, Հա­յաս­տա­նի ազ­գա­յին գրա­դա­րա­նում պահ­պան­վող գրա­կա­նու­թյու­նը` պահ­պա­նե­լով հե­ղի­նա­կա­յին ի­րա­վուն­քի հետ կապ­ված սահ­մա­նա­փա­կում­նե­րը: Կար­ծում եմ՝ ու­սում­նա­կան, մաս­նա­գի­տա­կան գրա­կա­նու­թյան թվայ­նաց­ման վե­րա­բե­րյալ նոր քա­ղա­քա­կա­նու­թյան մշակ­ման կա­րիք կա, ո­րին պետք է մաս­նակ­ցեն բու­հա­կան և դրա­նով շա­հագր­գիռ այլ կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րը: Հա­վա­նա­բար ֆի­նան­սա­կան նոր մի­ջոց­նե­րի ներգ­րավ­ման կա­րիք կզ­գաց­վի:
-Այս ի­րա­վի­ճա­կից ի՞նչ քա­ղե­ցիք: «Գրա­դա­րա­նը քո տա­նը» նա­խա­գի­ծը հնա­րա­վո՞ր է շա­րու­նա­կու­թյուն ու­նե­նա նաև հա­մա­վա­րա­կը հաղ­թա­հա­րե­լուց հե­տո:
-Իս­կա­պես, այս ի­րա­վի­ճակն ինք­նին ա­ռա­ջադ­րեց խն­դիր­ներ, թե­լադ­րեց ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թյուն­ներ, կարևոր­վեց մաս­նա­գի­տա­կան հմ­տու­թյուն­նե­րի և մե­դիա գրա­գի­տու­թյան միաս­նու­թյան, աշ­խա­տա­կից­նե­րի ամ­բողջ նե­րու­ժի օգ­տա­գործ­ման, առ­ցանց հար­թակ­նե­րը ա­ռա­վե­լա­պես որ­պես ու­սում­նա­կան գոր­ծիք օգ­տա­գոր­ծե­լու կա­րո­ղու­թյու­նը:
Ինչ վե­րա­բե­րում է «Գրա­դա­րա­նը քո տա­նը» նա­խա­գի­ծը շա­րու­նա­կե­լուն, կա­սեմ, որ դա կշա­րու­նա­կենք, կկա­տա­րե­լա­գոր­ծենք և կդարձ­նենք հա­յաս­տա­նյան բո­լոր գրա­դա­րան­նե­րին միա­վո­րող նոր հար­թակ, նոր գոր­ծիք պե­տա­կան և հա­մայն­քա­յին գրա­դա­րան­նե­րի միջև խզ­ված կա­պե­րի վե­րա­կան­գն­ման, փակ­ված և լու­ծար­ված հա­մայն­քա­յին գրա­դա­րան­նե­րի վե­րա­բաց­ման, նոր տի­պի գրա­դա­րա­նա­յին ծա­ռա­յու­թյուն­ներ մա­տու­ցե­լու վե­րա­բե­րյալ քն­նար­կում­նե­րի, առ­կա խն­դիր­նե­րի հետ ա­ռե­րես­վե­լու և լու­ծում­ներ գտ­նե­լու հա­մար:
-Եվ մի վեր­ջին հարց, ո­րին անդ­րա­դար­ձել էիք ֆեյս­բու­քյան Ձեր է­ջում. ի՞նչ քայ­լեր եք կա­տա­րե­լու ար­տա­կարգ դրու­թյան ա­վար­տից հե­տո: Հս­տա­կեց­վա՞ծ են ար­դյոք հնա­րա­վոր ռիս­կերն ու անհ­րա­ժեշտ քայ­լե­րը:
-Հնա­րա­վոր ռիս­կե­րը գնա­հա­տում ենք, այս ա­ռու­մով ծայ­րա­հեղ ու­շադ­րու­թյուն և բա­վա­րար պայ­ման­ներ պետք է ստեղ­ծենք և՛ աշ­խա­տա­կից­նե­րի հա­մար, և՛ ըն­թեր­ցող­նե­րի, և՛ վե­րա­դարձ­վող գրա­կա­նու­թյան:
Բո­լո­րիս մաղ­թում եմ ա­ռող­ջու­թյուն, շու­տա­փույթ ա­զա­տում աշ­խար­հը պա­տու­հա­սած հա­մա­վա­րա­կից, և ի­հար­կե, օգ­նենք մի­մյանց` տա­նը մնա­լով և գիրք կար­դա­լով:
Զրույցը՝ Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱ­ՆԻ
Դիտվել է՝ 9488

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ