Ավարտվել է Ռուսական կայսրության, իսկ հետո՝ Խորհրդային Միության, ապա նաև՝ Ռուսաստանի Դաշնության վերջին 300-350 տարիների պատմությունը Հյուսիսային Կովկասում, Անդրկովկասում և Կենտրոնական Ասիայում՝ ասել է Մերձավոր Արևելքի ռուսական ինստիտուտի նախագահ Եվգենի Սատանովսկին։ «Այսօր մենք Արևմուտքի հետ մեծ պատերազմի կիզակետում ենք, որտեղ հարցի գինը ոչ թե այս կամ այն ռազմաբազան է՝ այս կամ այն պատմական տարածաշրջանում, այլ Ռուսաստանի գոյությունն է, գուցե և՝ ողջ աշխարհի գոյությունը»,- նշել է նա։                
 

MADE IN TURKEY (մաս 6-րդ)

MADE IN TURKEY (մաս 6-րդ)
07.06.2022 | 07:28

Սկիզբը՝ այստեղ


(Հայաստանի Հանրապետության վերջին չորս՝ 2018-2022 թթ., տարիների պատմությունը)


ԳԼՈՒԽ ՅՈԹԵՐՈՐԴ
(կամ` эй, ты, Склифосовский, ու՞մ համար ես «օվերտոնի պատուհան» բացում)


НЕ К ДОБРУ?
Ռուսական մի ասացվածք կա. “В понедельник корабли в море не выходят”!
Պատճա՞ռը:
Նույն ռուսների հավաստմամբ` “Дурная примета”!
Իսկ եթե ավելի հստա՞կ:
Երկուշաբթին «սև» օր է, որ միայն դժբախտություն է բերում:
Թերևս, նախապաշարմունքի` գրեթե «օրինական ուժ» ստացած, կանխակալ կարծիքի դրսևորում:
Հավատա՞լ, թե՞ չհավատալ:
Համարյա շեքսպիրյան հարցադրում, որի վերծանման բանալին, հայաստանյան զարգացումների տեսանկյունից, ժամանակի տիրույթում է:


ՀԱՐՑԵՐ, ՈՐՈՆՔ ԱՆՊԱՏՃԱՌ ԿՀՆՉԵՆ, ՍԱԿԱՅՆ ՀԵՏՈ
Մի «սև» օր` 2018-ի ապրիլի 23-ին, հակառակ ռուսական նախապաշարմունքի, Հայաստանը դուրս եկավ «մեծ նավարկության» ու ինքնակամ հանձնվեց խռովահույզ «ծովի» կործանարար տարերքին:
Հայոց երկրին ու հայ ժողովրդին ի՞նչ էր տալու ապրիլյան այդ «սև երկուշաբթին»:
Դժվար էր ասել:
Պատասխանը (այն էլ ինչպիսի՜) կտրվի հետո:
Հետո՛, միա՜յն հետո՛:


Երբ «զտարյուն» դավաճանի իրականացրած նորօրյա ցեղասպանությունը կդառնա կատարված փաստ:
Երբ ողբերգական զարգացումները թատերաբեմ կնետեն համլետյան համամարդկային արժեք դարձած` «ժամանակն իր շավիղից դուրս է սայթաքել» եզրահանգում-գնահատականը:
Այնուամենայնիվ, ինչու՞ այդպես ստացվեց:
Որտե՞ղ էր սխալը. Սերժ Սարգսյանի, ՀՀԿ-ի, փողոցներ լցված, դագաղներ ու սև ժապավեններ պտտեցնող, մեքենաների տակ պառկող, ճանապարհներ փակող ու սթափ մտածողներին սպառնացող-սևացնող ամբոխի, ի վերջո, բոլորի։
Այս ի՞նչ «ձեռք» էր, որ Հայաստանը, որպես պատանդ, կապկպեց ու հանձնեց մեկ հտպիտի քմահաճույքին։
Հարցեր, որոնք անպատճառ կհնչեն, սակայն հետո, և որոնց պատասխանները ժամանակը կտա ու կրկին` հետո:
Որքա՜ն շատ են «հետո»-ները, որ առայժմ «բանտված» են հիստերիկ խեղկատակին շարժման մեջ դրած աշխարհաքանդ ուժերի կամքով:


«Հետո»-ն նաև կարձանագրի` Գյումրիից իր «քայլը» սկսած ու Երևան հասած «Ջոկերը», որ հայ իրականությունը վերածեց իսկական մղձավանջի, դարձրեց «ազգային սարսափ ֆիլմ», 2018-ին գործողության մեջ դրվեց դիվային մի ծրագրի հետ, որի հանգուցային կետերից մեկն էլ «բիոմասսա» դարձածների աչքերն ու հոգիները անտեսանելի թելերով կապել-կապկպելն էր ու համատեղ ուժերով մահվան առաջ երկրի դարպասները կրնկի վրա բացելը:


«ԳԵՅ-ԼՈԲԲԻՆԳԻ» ԱՌԱՋԱՄԱՐՏԻԿՆԵՐԸ «ՋՈԿԵՐԻ» ԹԻԿՈՒՆՔՈՒՄ
Ապրիլի 23, ժամը 20:00, Հանրապետության հրապարակ:
«ՀՀ ժողովրդի ցավն է տանում» «զորահանդեսի հրամանատարը» և Անատոլի Կաշպիրովսկուն հատուկ մաներայով բղավում` «Ժողովուրդ ջան, մենք հաղթեցինք»:
Հանրահավաքի մասնակիցներն իսկական հոգեխանգարմունքի մեջ են:
«Մեկ անգամ էլ ենք կրկնում. «Քայլ արա, մերժիր Սերժին»:
Բազմահազարանոց ամբոխը թութակի նման կրկնում է կոդավորված մանտրան ու չի հասկանում, թե իրենց «առաջնորդող» արկածախնդիրն ու նրա իրական տերերն ի՜նչ վտանգավոր խաղ են սկսել:


Չի նկատում, որ հիմնական «ասողի» կողքին հանգրվանել ու նրա հետ իրեն «դաս» են տալիս-«սովորեցնում» բանակից ճողոպրածները, զինվորական տարբերանշանները միմյանցից չզատողները, թմրանյութերի սիրահարները, աղանդավորները:
Ցնծացող «բիոմասսան» ի՞նչ իմանա, որ իրեն հմայախոսքերով «դյութողի» թիկունքում հայտնի այլ ուժերին զուգահեռ կանգնած են միջազգային «կոնցեռնի» բացահայտված ու խիստ վտանգավոր դեմքեր, որոնք «գեյ-լոբբինգի» առաջամարտիկներ են և վայելում են արևմտյան տարբեր հիմնադրամների, դեսպանատների, ուժային կառույցների աջակցությունը: Դրանց թվում են և «պատուհասի» հետ սերտ կապեր ունեցող Արսինե Խանջյանն ու Սերժ Թանկյանը, որոնք ԼԳԲՏ համայնքի իրավունքների նվիրյալ պաշտպաններ են, և Աստծուց մերժվածների սարդոստայնին հուզող խնդիրները վեր հանողները:


Օխլոսն աչքեր ունի, բայց չի «նկատում», որ ամբիոնում տղամարդու կերպարանքով ծղրտացողը թերուս, անկիրթ, ակնհայտ առողջական խնդիրներ ունեցող մեկն է, որը հանուն իշխանության պատրաստ է զոհաբերելու ամենքին և ամեն ինչ:
Մեկը, որն ավերակներ «արարելու» ճանապարհին չի՛ էլ փորձի ընկալել պետություն և իշխանություն հասկացությունների տարբերությունը:
Չգիտի (իսկ գուցե գիտի՞), որ խաղերը, առավել ևս թելադրված-պարտադրված դրսից, սպառնալիք են տվյալ երկրի ու ժողովրդի ազգային անվտանգությանը:
Չգիտի, որ ո՛չ ոք իրավունք չունի հանուն իշխանության վտանգելու պետությունը:
Չգիտի, որ «Սիրո ու համերաշխության հեղափոխությունը» (միայն խոսքով) չի կարող դեմ լինել պետությանը:


«ՕՎԵՐՏՈՆԻ ՊԱՏՈՒՀԱՆ»
Կաշպիրովսկու հայաստանյան ծաղրանկարը շարունակում է.
«Կարծում եմ, այս հաղթանակով (իմա` Սերժ Սարգսյանի հրաժարականով-Փ. Մ.) մենք մեր մեծագույն հարգանքի տուրքն ենք մատուցել Ապրիլի 24-ի զոհերի հիշատակին, ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆ ԱՅԼԵՎՍ ԱՆՑՅԱԼ Է, ՈՐՈՎՀԵՏԵՎ ՄԵՆՔ ՀԱՂԹԱԾ, ՀԱՂԹՈՂ ԺՈՂՈՎՈՒՐԴ ԵՆՔ (ընդգծումը` Փ.Մ.-ի): Մեծագույն տուրք է սա ապրիլյան քառօրյայի, Սարդարապատի ճակատամարտի, Արցախյան շարժման, Մարտի 1-ի զոհերի հիշատակին:
Վաղը՝ ապրիլի 24-ին, եթե արտառոց ոչինչ չպատահի, վաղը մեր գործողությունները տեղավորում ենք օրվա խորհրդի համատեքստում, վաղը ժամը 15:00-ին, մենք Հանրապետության հրապարակից իրար հետ քայլում ենք դեպի Ծիծեռնակաբերդ՝ մեր նահատակներին ասելու՝ մեր սրի քաշված, կոտորված, տնավեր արված ժողովուրդ, դու այլևս հաղթող ես ու անպարտ ես դու: Հաղթանա՛կ»:
Հանրահավաքի մասնակիցները վանկարկում են` «Հա՜ղ-թա՜-նա՜կ»:


ՈՒ չկա սթափ մեկը, որ կանչի հանրահայտ ֆիլմի սիրված հերոսի ոճով.
“Эй, ты, Склифосовский”!
ա) Ի՞նչ է նշանակում`«ցեղասպանությունն այլևս անցյալ է, որովհետև մենք հաղթած, հաղթող ժողովուրդ ենք»:
Նախ`
ու՞մ ես «հաղթել», գենետիկ թշնամու՞դ` թուրքի՞ն, որ անվերջ հաղթանակի մասին ես գոռում:
Եվ հետո`
«Ցեղասպանությունն այլևս անցյալ է», քանի որ Թուրքիան արդեն ընդունե՞լ է պատմական ոճրագործությունը, դատապարտե՞լ է 1.5 միլիոն հայերի եղեռնը: Ներողությու՞ն է խնդրել անցյալի վայրագություններրի համար ու պատրաստ է ֆինանսական-նյութական փոխհատուցմա՞ն:
Թ՞ե «Ցեղասպանությունն այլևս անցյալ է», որովհետև Արցախի հետ նույն «փաթեթով» քեզ «քայլեցնողներին» ես ծախել և մեր պահանջատիրությունը:


բ) Ի՞նչ «օվերտոնի պատուհան» ես բացում և ու՞մ համար: Ինչո՞վ են փոխկապակցված Սերժի հրաժարականն ու ցեղասպանության ներկա կամ անցյալ լինելու խնդրիը:


գ) Սերժ Սարգսյանի հրաժարականն ինչո՞վ է շաղկապվում «ապրիլյան քառօրյայի, Սարդարապատի ճակատամարտի, Արցախյան շարժման, Մարտի 1-ի զոհերի հիշատակին»:


դ) Մարտի 1-ի շարժիչ ուժն ու գլխավոր սադրիչը դու՛ էիր: Մի՛ փորձիր Սերժին հագցնել այն «ծրագիրը», որը համապատասխան ուժերը դեռևս 2008-ին «կարել» են քո չափերով:
Պսիխոզի մեջ բղավողների և ընդհանրապես բոլորի ուշադրությունից վրիպում է հայրենասիրական լարերը թրթռացնող, շքեղ «փաթեթավորմամբ» մատուցված և օրվա ասելիքի հիմնաքար դարձրած թույնի անհրաժեշտ չափաբաժինը` «ցեղասպանությունն այլևս անցյալ է»:
Միտք, որը մեկ անգամ ևս խորամանկ ձևակերպումով, որպես «աղանդեր» մատուցվում է խոսքի վերջում` այդ իսկ ակնթարթից ստանալով «գոյության իրավունք».
«… քայլում ենք դեպի Ծիծեռնակաբերդ՝ մեր նահատակներին ասելու՝ մեր սրի քաշված, կոտորված, տնավեր արված ժողովուրդ, դու այլևս հաղթող ես ու անպարտ ես դու: Հաղթանա՛կ»:


Ամբոխացած «բիոզանգվածը» ո՜նց կարող է «չթռչել» երջանկությունից. իրենց կուռքը մեկ օր բանտում պահվելուց հետո տվեց բոլոր այն «զրպարտիչների» պատասխանը, ովքեր համառորեն շարունակում են պնդել, թե «ապագա կապիտուլյանտն ուսապարկում «թավշյա հեղափոխության» նախապես շարադրված ծրագրի»` «Երկրի հակառակ կողմը» հայհոյախառն խզբզոցի հետ, քարշ է տալիս նաև Արցախը»:
Մինչդեռ, ի հեճուկս «զրպարտիչների», ուսապարկում արգելափակածը կախարդական փայտիկ է, որի օգնությամբ, ընդամենը 200 կիլոմետր քայլելով հաղթեցին Սերժ Սարգսյանին և լուծեցին հարյուրամյակից ավելի ձգվող թնջուկը, որ «հայկական հարց» անվանումն էր ստացել:


Այսուհետ «սրի քաշված, կոտորված, տնավեր արված ժողովուրդ»-ը «հաղթող ու անպարտ» է դառնալու, թշնամին ծնկած ներողություն է խնդրելու գործած ավերի, պատճառած մարդկային ու տնտեսական ահռելի կորուստների համար, ասելու է. «Ermeni kardeşler, դուք եք տերը ձեր երկրի, տալիս եմ` վերցրե՛ք, վայելե՛ք ու ներեք ինձ` ցեղասպանությունն այլևս անցյալ է»:
Ամբոխահաճո կերպարը հավարտ «հաղթական» հանրահավաքի, արդեն որերորդ անգամ գոռում է նույնը. «Հայաստանի Հանրապետության հպարտ քաղաքացիներ, դուք հաղթել եք, ես ուզում եմ մենք միասին կրկնենք այն կարգախոսը, որով հաղթել ենք՝ «Քայլ արա, մերժիր Սերժին»:


Սերժ Սարգսյանի հրաժարականով ցնծացողներից և ո՛չ մեկը չի մարգարեանում.
«Մերժի՛ր», «մերժի՛ր», ապագա կապիտուլյանտ, բայց և մի մոռացիր բումերանգի մասին:
Այն վերադառնալու շատ «վատ», հատկություն ունի:
Կգա ժամանակն ու կտեսնես, թե քեզ ինչ ուժով և էնտուզիզմով են մերժելու, որպես դավաճանի, հողատուի, կապիտուլյանտի ու վաշխառուի»:
Իհարկե կգա՛ ժամանակը:


Բայց դա կլինի հետո: Առայժմ նրա «աստեղային ժամն» է:
Оխլոսը խելագարության նոպայի մեջ իրենից «գողացվածը» «կոպեկ առ կոպեկ» վերադարձնողին (միայն խոստումներով) դեռ պատվանդան է բարձրացնում, որպեսզի վաղը շպրտի գետին, անխնա տրորի սմբակների տակ, հետո Չաուշեսկու դարձնի, գուցե և Քադաֆի:
Այդ ամենը հետո:
Առայժմ կոդավորված-հանգավորված «կարգախոսները», «առատության եղջյուրից» թափվող դատարկ խոստումները տեղը տեղին, «լվանում-տանում» են փողոցում կամա թե ակամա հայտնվածների զգոնությունը, զրկում մտածելու և անհրաժեշտ եզրահանգումներ անելու ունակությունից:


Օխլոսացածները ոռնում են հաճույքից, անտեղյակ, որ իրենց կուռքը գիտակցական ողջ կյանքում զբաղվել է ստելով, խառնակչությամբ, բանսարկությամբ, «գործ տալով», մարդկանց վրա պատվերներ ստանալով և իր «դեղին» թռուցիկում տպելով:
Հանուն սրա սեփական զավակներին զոհաբերելու պատրաստ ծնողները դեռ չգիտեն, որ արդարության, հավասարության, եղբայրության ու ազնվության դիրքերից ճամարտակողը հիանալի տիրապետում է «շանտաժ» մակնիշի գերժամանակակից «հզոր զենքի» կիրառման մանրամասներին:


«Հզոր զենք», որը նրա ձեռքում ո՛չ թե «Իսկանդերի» նման 10 %-ով է «կրակում» (ինչպես պատերազմից հետո կհայտարարի ի լուր աշխարհի ու կդառնա ծաղրի առարկա), այլ ամբողջ «հզորությամբ»:
Ցուցարարներն անհասկանալի տրանսի մեջ հավատում են մատուցվող հրաշապատում հեքիաթներին և լուրջ փոփոխություններ ակնկալում, չգիտակցելով, որ «նաղլասացը» խորհրդային մանկա-պատանեկան, նաև մուլտֆիլմերից հայտնի Кащей Бессмертный կոչվածն է:


Հետո՞ ինչ, որ ձեռքին չունի իր մշտական ուղեկցի` Баба-яга-ի, հիմնական ատրիբուտը` ցախավելը:
Ա՛յդ էլ կլինի:
Երբ գա հերթական շոուի ժամանակը:
Կհագնի մեկ չափ փոքր կոստյում, կկապի փողկապ, կդնի սպիտակ ձեռնոցներ, կվերցնի ցախավելն ու թիկնապահների ուղեկցությամբ երևանյան ինչ-որ փողոցում կավլի ցուցադրաբար:


ՍՏՈՒԳՈՂԱԿԱՆ ՀԱՐՑԵՐ ՅՈԹԵՐՈՐԴ ԳԼԽԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
1.Ո՞րն էր ապրիլյան «սև երկուշաբթին»:
2. «Զտարյուն» դավաճանն ի՞նչ պատուհան էր բացում «Ցեղասպանությունն այլևս անցյալ է» արտահայտությամբ:
3. Ո՞վ էր մարտի 1-ի շարժիչ ուժն ու գլխավոր սադրիչը:
4. Ի՞նչ հատկություն ունի բումերանգը:
5. Ինչպե՞ս են կոչում ռուսական հեքիաթների հայտնի չարագործին:
(շարունակելի)


Փիրուզա ՄԵԼԻՔՍԵԹՅԱՆ
Ծաղրանկարը` ՆԻԿՕ-ի (Նիկոլայ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ)

Դիտվել է՝ 30340

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ