Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը նախատեսում է մայիսի 9-ին առաջին անգամ այցելել Սպիտակ տուն նախագահ Ջո Բայդենի պաշտոնավարումից հետո: Սա նշանակում է, որ վերականգնվում են այս երկրների ռազմական կապերը: Թուրքիայի կողմից ՆԱՏՕ-ին Շվեդիայի անդամակցության հաստատումից հետո Վաշինգտոնը 23 միլիարդ դոլար արժողությամբ պայմանագիր է ստորագրել՝ ամերիկյան արտադրության F-16 մարտական ինքնաթիռներ, հրթիռներ և ռումբեր Անկարային վաճառելու համար:                
 

Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ման սրըն­թաց ա­ճի գաղտ­նի­քը

Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ման սրըն­թաց ա­ճի գաղտ­նի­քը
18.02.2020 | 12:17
Երեկ հայտ­նի դար­ձավ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով` 2019-nCoV-ով ռուս ա­ռա­ջին կնոջ վա­րակ­ման մա­սին: Ռու­սաս­տա­նի բնակ­չու­հին վա­րակ­վել է «Diamond Princess» ճամ­փոր­դա­կան հան­րա­նա­վում:
«Ռոս­պոտ­րեբ­նադ­զոր»-ի տե­ղե­կաց­մամբ, հի­վան­դու­թյան ին­կու­բա­ցիոն ժա­մա­նա­կա­հատ­վածն առն­վազն 14 օր է, և, վեր­ջին տվյալ­նե­րի հա­մա­ձայն, այն կա­րող է տևել մինչև 24 օր: Ին­կու­բա­ցիոն շր­ջա­նը գաղտ­նի (լա­տենտ) այն ժա­մա­նա­կաշր­ջանն է, ո­րը հաշվ­վում է օր­գա­նիզմ վա­րա­կի մուտ­քի կամ վա­րակ­ման պա­հից մինչև հի­վան­դու­թյան ա­ռա­ջին նշան­նե­րի ի հայտ գա­լը։ Նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի թերևս ա­մե­նա­մեծ վտանգն այն է, որ, ինչ­պես պար­զել են չի­նա­ցի ու ճա­պո­նա­ցի գիտ­նա­կան­նե­րը, այն այլ ան­ձանց փո­խանց­վում է նաև ին­կու­բա­ցիոն շր­ջա­նում, երբ վա­րակ­վա­ծի մոտ հի­վան­դու­թյան ա­ռա­ջին ախ­տան­շան­նե­րը դեռ ի հայտ չեն ե­կել, նա ի­րեն ա­ռողջ է զգում, բնավ չի կաս­կա­ծում, որ վա­րակ­ված է, հետևա­բար հի­վան­դա­նո­ցում կամ մե­կու­սաց­ված չէ: Այ­սինքն` նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված յու­րա­քան­չյուր ոք առն­վազն 14-24 օր չվ­նա­սա­զերծ­ված ու գոր­ծո­ղու­թյան մեջ գտն­վող «կեն­սա­բա­նա­կան զենք» է, որն ա­նար­գել կա­րող է վա­րա­կել մարդ­կանց և ո­րոշ կեն­դա­նի­նե­րի: Հենց սրա­նով է բա­ցատր­վում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ման սրըն­թաց ա­ճը:
Այս տար­վա հուն­վա­րի 21-ին ամ­բողջ Չի­նաս­տա­նում ար­ձա­նագր­վել էր նոր տի­պի վի­րու­սով վա­րակ­ման ըն­դա­մե­նը 217 դեպք, մահ­վան դեպ­քե­րը սոսկ մի քա­նիսն էին, իսկ աշ­խար­հում, բա­ցի Չի­նաս­տա­նից, նոր վա­րա­կի ի հայտ գա­լու մա­սին որևէ խոսք չկար: ՈՒ­հան քա­ղա­քում, որ­տեղ գրանց­վել էր բռն­կու­մը և վա­րակ­ված­նե­րի ա­մե­նա­մեծ թիվն էր` 198 հո­գի, մա­հա­ցել էր նրան­ցից ե­րե­քը: Պե­կի­նում հի­վանդ­նե­րի քա­նակն ըն­դա­մե­նը հինգն էր:
Ե­րեկ ա­ռա­վո­տյան հրա­պա­րակ­ված տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի հա­մա­ձայն, աշ­խար­հում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված­նե­րի քա­նա­կը հա­սել է ար­դեն 71226-ի, մահ­վան դեպ­քե­րի քա­նա­կը` 1775-ի: Փետր­վա­րի 14-ի դրու­թյամբ վա­րակ­ված 1716 բու­ժաշ­խա­տո­ղից վե­ցը մա­հա­ցել է: Չի­նաս­տա­նից բա­ցի, վա­րակ­ման շուրջ 500 դեպք է գրանց­վել աշ­խար­հի 25 երկ­րում (վեր­ջի­նը` Ե­գիպ­տո­սում, ո­րը հան­դի­սա­ցավ աֆ­րի­կյան ա­ռա­ջին պե­տու­թյու­նը, որ­տեղ ար­ձա­նագր­վել է նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ման դեպք): Նշենք նաև, որ ե­թե Ճա­պո­նիա­յի ա­փին, Նո­կո­գա­մի նա­վա­հան­գս­տում կա­րան­տի­նի մեջ գտն­վող «Diamond Princess» ճամ­փոր­դա­կան հան­րա­նա­վի վրա գտն­վող 2666 զբո­սաշր­ջիկ­նե­րից, փետր­վա­րի 10-ի դրու­թյամբ, ըստ հաս­տատ­ված դեպ­քե­րի, 130-ն էր վա­րակ­ված նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով, ա­պա ե­րեկ­վա դրու­թյամբ հի­վանդ­նե­րի թիվն ար­դեն գե­րա­զան­ցել էր 454-ը:
Դե հի­մա ե­կեք մի փոքր թվա­բա­նու­թյամբ զբաղ­վենք. փաս­տո­րեն ե­թե 2019 թ. դեկ­տեմ­բե­րի 12-ից (ա­ռա­ջին դեպ­քի ի հայտ գա­լուց) մինչև հուն­վա­րի 21-ը, այ­սինքն` 40 օ­րում 2019-nCoV-ով վա­րակ­ման ըն­դա­մե­նը 217 դեպք էր ար­ձա­նագր­վել, իսկ մահ­վան դեպ­քե­րը նույ­նիսկ նոր վա­րա­կի է­պի­կենտ­րոն ՈՒ­հան քա­ղա­քում ըն­դա­մե­նը ե­րեքն էին, ա­պա ս. թ. հուն­վա­րի 21-ից փետր­վա­րի 17-ի ժա­մա­նա­կաըն­թաց­քում (27 օ­րում) նոր կո­րա­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ված­նե­րի քա­նակն ա­վե­լա­ցել է 71009-ով, իսկ մահ­վան դեպ­քե­րի քա­նա­կը` շուրջ 1770-ով: Բուժ­ված­նե­րի ընդ­հա­նուր քա­նա­կը 10865 է: Ակն­հայտ և ան­վի­ճե­լի է, որ ինչ­պես վա­րակ­ման, այն­պես էլ մահ­վան նոր դեպ­քե­րի քա­նա­կը նա­խորդ ժա­մա­նա­կաըն­թաց­քի հա­մե­մա­տու­թյամբ ա­ճել է երկ­րա­չա­փա­կան պրոգ­րե­սիա­յով:
Ի՞նչ է սպա­սում Չի­նաս­տա­նի բնակ­չու­թյա­նը, Չի­նաս­տա­նին և, ի վեր­ջո, մարդ­կու­թյա­նը։
«Սին­խուա» գոր­ծա­կա­լու­թյան փո­խանց­մամբ, փետր­վա­րի 9-ին կա­յա­ցած հա­մա­ժո­ղո­վում Չի­նաս­տա­նի ֆի­նանս­նե­րի նա­խա­րար Լյու Կուն հայտ­նել է, որ Չի­նաս­տա­նը ստիպ­ված է ե­ղել մե­ծաց­նել նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի ֆի­նան­սա­վո­րու­մը և ար­դեն ա­վե­լի քան 10 մլրդ 260 մլն դո­լա­րին հա­մար­ժեք գու­մար ներդ­նել 2019-nCoV-ի հա­րու­ցած հի­վան­դու­թյան դեմ պայ­քա­րե­լու` կան­խար­գել­ման, բուժ­ման, հի­վան­դու­թյան տա­րա­ծու­մը վե­րահս­կե­լու հա­մար: Ընդ ո­րում, դա­տե­լով ա­մե­նից, սա դեռ միայն սկիզբն է: Իր հեր­թին, Չի­նաս­տա­նի Կենտ­րո­նա­կան բան­կը հայտ­նել է, որ վի­րու­սը դան­դա­ղեց­նում է ար­տադ­րու­թյու­նը և ազ­դում գնե­րի կա­յու­նու­թյան վրա:
Անց­նե­լով 2019-nCoV-ի տա­րած­ման դեմ պայ­քա­րի նոր փու­լի. Չի­նաս­տա­նը հա­մա­ճա­րա­կի է­պի­կենտ­րոն ՈՒ­հան քա­ղա­քում ա­ռանց այն էլ խիստ կա­րան­տինն էլ ա­վե­լի է խս­տաց­րել. Այժմ բազ­մա­մի­լիո­նա­նոց քա­ղա­քի բնակ­չու­թյանն ար­գել­ված է ի­րենց տնե­րից դուրս գալ ա­ռանց ծան­րակ­շիռ պատ­ճառ­նե­րի: Բա­ցա­ռու­թյուն է կա­տար­վում նրանց հա­մար, ով­քեր աշ­խա­տում են վի­րու­սի դեմ պայ­քա­րի ուղ­ղու­թյամբ, կեն­սա­պա­հով­ման ծա­ռա­յու­թյուն­նե­րում կամ պետք է բժշ­կա­կան օգ­նու­թյուն ստա­նան: Ա­վե­լին. Չի­նաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյուն­ներն օ­րերս 10 տար­վա ա­զա­տազր­կում, ցմահ ա­զա­տազր­կում, իսկ ո­րոշ դեպ­քե­րում նույ­նիսկ մա­հա­պա­տիժ սահ­մա­նե­ցին երկ­րի այն բնա­կիչ­նե­րի հա­մար, ով­քեր կթաքց­նեն նոր կո­րո­նա­վի­րու­սով վա­րակ­ման ի­րենց մոտ ի հայտ ե­կած ախ­տան­շան­նե­րը ու չեն դի­մի բժշ­կի:
«Bloomberg»-ին Չի­նաս­տա­նի ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան ազ­գա­յին հանձ­նա­ժո­ղո­վի փոխտ­նօ­րեն Վան Խե­շե­նի հայ­տա­րա­րու­թյան հա­մա­ձայն, նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի տա­րած­ման տեմ­պե­րը ստի­պում են ա­սել, որ հի­վան­դու­թյան դեմ պայ­քա­րում ե­կել է ա­մե­նակ­րի­տի­կա­կան պա­հը:
Տե­ղե­կաց­նենք նաև, որ ԱՄՆ-ի իշ­խա­նու­թյուն­նե­րը ո­րո­շել են «Diamond Princess» նա­վից տար­հա­նել Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րի քա­ղա­քա­ցի­նե­րին: Եր­կու չվեր­թով Միա­ցյալ Նա­հանգ­նե­րը նա­խա­տե­սում է ԱՄՆ վե­րա­դարձ­նել մոտ 380 մար­դու, և այս պա­հին տար­հա­նու­մը գու­ցե ար­դեն ի­րա­կա­նաց­րել է: Նրանց մի մա­սը կա­րող է մնալ կա­րան­տի­նում Կա­լի­ֆոռ­նիա­յի և Տե­խա­սի ա­վիա­բա­զա­նե­րում: Փետր­վա­րի 15-ին հայտ­նի դար­ձավ Եվ­րո­պա­յում նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­րու­ցած հի­վան­դու­թյու­նից մահ­վան ա­ռա­ջին դեպ­քը: Այն գրանց­վել է Ֆրան­սիա­յում. հի­վան­դա­նո­ցում մա­հա­ցա­ծը չի­նա­ցի 18-ա­մյա զբո­սաշր­ջիկ է, ո­րը հոս­պի­տա­լաց­վել էր դեռ հուն­վա­րի 25-ին:
Փետր­վա­րի 10-ին «Ռոս­պոտ­րեբ­նադ­զոր»-ը, վկա­յա­կո­չե­լով չի­նա­ցի բժիշկ­նե­րի ու­սում­նա­սի­րու­թյու­նը, հայտ­նեց, որ չի­նա­ցի գիտ­նա­կան­նե­րը կաս­կա­ծի տակ են ա­ռել նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մար ստեղծ­ված թես­տե­րի հու­սա­լիու­թյու­նը: 2019-nCoV-ի առ­կա­յու­թյու­նը պար­զե­լու հա­մար յու­րա­քան­չյուր երկ­րորդ թես­տը կա­րող է սխալ ար­դյունք տալ, այն­պես որ, հի­վանդ­նե­րի ի­րա­կան թի­վը կա­րող է լի­նել առն­վազն եր­կու ան­գամ ա­վե­լի բարձր: INTERFAX.RU-ի փո­խանց­մամբ, այս մա­սին նշ­ված է 2019-nCov վի­րու­սի հա­մա­ճա­րա­կա­յին ի­րա­վի­ճա­կի մա­սին ան­ցած եր­կու­շաբ­թի հրա­պա­րակ­ված գե­րա­տես­չու­թյան տե­ղե­կագ­րում: Այս փաս­տաթղ­թում «Ռոս­պոտ­րեբ­նադ­զո­րը» մեջ­բե­րել է փետր­վա­րի 8-ին չի­նա­կան «Sina» գոր­ծա­կա­լու­թյու­նից ստաց­ված հա­ղոր­դագ­րու­թյու­նը, ըստ ո­րի, ՉԺՀ-ի բժիշկ­նե­րը նշում են նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի ու­սում­նա­սի­րու­թյան ժա­մա­նակ մեծ թվով կեղծ բա­ցա­սա­կան ար­դյունք­նե­րի մա­սին, այ­սինքն՝ երբ թես­տը ցույց է տա­լիս մարմ­նում վի­րու­սի բա­ցա­կա­յու­թյուն, չնա­յած նրան, որ ի­րա­կա­նում վի­րուսն առ­կա է:
Ինչ­պես նշել է «Ռոս­պոտ­րեբ­նադ­զո­րը», ա­կա­դե­մի­կոս Վան Չե­նի գնա­հատ­մամբ, լա­բո­րա­տոր ու­սում­նա­սի­րու­թյան մեջ դրա­կան ար­դյունք ներ­կա­յումս գրանց­ված է դեպ­քե­րի ի­րա­կան քա­նա­կի միայն 30-50 %-ի դեպ­քում: Այս տե­ղե­կատ­վու­թյու­նից ար­դեն իսկ հաս­կա­նա­լի է դառ­նում, որ վա­րակ­ված­նե­րի մնա­ցած 50-70 տո­կո­սը, ո­րոնց մոտ նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի առ­կա­յու­թյու­նը չի ախ­տո­րոշ­վում, չգտն­վե­լով բուժ­ման կամ կա­րան­տի­նի մեջ, այ­սինքն` չմե­կու­սաց­վե­լով, ա­զատ տե­ղա­շար­ժի, այ­լոց հետ շփում­նե­րի ի­րա­վունք ու հնա­րա­վո­րու­թյուն ու­նե­նա­լով, էլ ա­վե­լի են մե­ծաց­նե­լու վա­րա­կի հե­տա­գա տա­րա­ծու­մը:
Ներ­կա­յումս աշ­խար­հում մշակ­ված են նոր կո­րո­նա­վի­րու­սի ո­րոշ­ման մի քա­նի թես­տա­յին հա­մա­կար­գեր: Մաս­նա­վո­րա­պես, 2019-nCov-ի հա­րու­ցած ոչ տի­պիկ թո­քա­բոր­բի օ­ջախ հան­դի­սա­ցող Չի­նաս­տա­նի ՈՒ­հան քա­ղա­քի վի­րու­սա­բա­նու­թյան ինս­տի­տու­տը մշա­կել է ի­մու­նոխ­րո­մա­տոգ­րա­ֆիա­կան վեր­լու­ծու­թյան վրա հիմն­ված թես­տա­յին հա­մա­կար­գեր: Մի շարք եր­կր­նե­րում ախ­տո­րոշ­ման հա­մար մշակ­վել են պո­լի­մե­րա­զա­յին շղ­թա­յա­կան ռեակ­ցիա­յի (կՃՀ) մե­թո­դի վրա հիմն­ված թես­տա­յին հա­մա­կար­գեր: Այդ­պի­սի թեստ-հա­մա­կարգ ստեղ­ծել են նաև Ռու­սաս­տա­նում «Վեկ­տոր» պե­տա­կան գի­տա­կան կենտ­րո­նի մաս­նա­գետ­նե­րը:
Դար­ձյալ փետր­վա­րի 10-ին «Ռոս­պոտ­րեբ­նադ­զոր»-ի ղե­կա­վար Ան­նա Պո­պո­վա­յի հայտ­նած տե­ղե­կու­թյան հա­մա­ձայն, չի­նա­ցի գիտ­նա­կան­նե­րը հաս­տա­տել են ռու­սաս­տա­նյան թես­տա­յին հա­մա­կար­գի «բարձր ար­դյու­նա­վե­տու­թյու­նը» կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին վա­րա­կի ախ­տո­րոշ­ման հա­մար: Ա. Պո­պո­վան հա­վե­լել է, որ Ռու­սաս­տա­նը «անհ­րա­ժեշ­տու­թյան դեպ­քում պատ­րաստ է դի­տար­կե­լու ԵԱՏՄ գոր­ծըն­կեր եր­կր­նե­րին Ռու­սաս­տա­նի ժա­մա­նա­կա­կից ախ­տո­րո­շիչ գոր­ծիք­նե­րի լրա­ցու­ցիչ մա­տա­կա­րար­ման հնա­րա­վո­րու­թյու­նը»: Ա­վե­լի վաղ գոր­ծա­կա­լու­թյու­նը հա­ղոր­դել էր, որ «Ռոս­պոտ­րեբ­նադ­զոր»-ի տա­րա­ծաշր­ջա­նա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րին տրա­մադր­վում են ախ­տո­րոշ­ման թես­տա­յին հա­մա­կար­գեր` նոր կո­րո­նա­վի­րու­սը հայտ­նա­բե­րե­լու հա­մար, սահ­ման­վել է լա­բո­րա­տոր ախ­տո­րոշ­ման ալ­գո­րիթ­մը:
Փետր­վա­րի 11-ին «Կո­մեր­սան­տը» հրա­պա­րա­կեց Ռու­սաս­տա­նում հա­մա­ճա­րա­կին դի­մագ­րա­վե­լու նա­խա­պատ­րաստ­վա­ծու­թյան վե­րա­բե­րյալ վա­րա­կիչ հի­վան­դու­թյուն­նե­րի բուժ­մա­նը բախ­ված ա­վե­լի քան 1800 բժիշկ­նե­րի (հա­մա­ճա­րա­կա­բան­ներ, վի­րու­սա­բան­ներ, տու­բեր­կու­լյո­զի բժիշկ­ներ, թո­քա­բոր­բո­քա­բան­ներ, ընդ­հա­նուր մաս­նա­գետ­ներ և ընդ­հա­նուր բժիշկ­ներ) շր­ջա­նում անց­կաց­ված հարց­ման ար­դյունք­նե­րը: Ըստ այդմ, նրանց սո­վո­րեց­րել են ճա­նա­չել կո­րո­նա­վի­րու­սը, բայց դեռ չեն տրա­մադ­րել դրա հա­մար անհ­րա­ժեշտ ախ­տո­րո­շիչ հա­մա­լիր­ներ:
Հարց­ման մաս­նա­կից­նե­րին տր­վել է չորս հարց.
1. Ար­դյո՞ք նրանց տրա­մադր­վել է կո­րո­նա­վի­րու­սի ախ­տո­րոշ­ման հա­մար մե­թո­դա­կան տե­ղե­կատ­վու­թյուն,
2. Ար­դյո՞ք նրանք ու­նեն ախ­տո­րոշ­ման հա­մա­լիր` վի­րու­սի առ­կա­յու­թյու­նը ո­րո­շե­լու հա­մար,
3. Ո­րո՞նք են կո­րո­նա­վի­րուս­նե­րի կա­ռա­վար­ման ա­մե­նաար­դյու­նա­վետ մի­ջոց­նե­րը:
4. Ռու­սաս­տա­նում կա՞ կո­րո­նա­վի­րու­սի հա­մա­ճա­րա­կի սպառ­նա­լիք:
Վեր­ջին հար­ցին` Ռու­սաս­տա­նում հա­մա­ճա­րա­կի սպառ­նա­լի­քի ի­րա­կան լի­նե­լու վե­րա­բե­րյալ, բժիշկ­նե­րի կար­ծիք­նե­րը հա­վա­սա­րա­պես բա­ժան­վել են:
Ա­ռող­ջա­պա­հու­թյան հա­մաշ­խար­հա­յին կազ­մա­կեր­պու­թյան (ԱՀԿ) խոր­հր­դա­տու Այ­րա Լոն­ջի­նը և Հոն­կոն­գի հա­մալ­սա­րա­նի պրո­ֆե­սոր Գաբ­րիել Լե­նը հնա­րա­վոր են հա­մա­րել նոր կո­րա­նա­վի­րու­սով Երկ­րագն­դի բնակ­չու­թյան նույ­նիսկ եր­կու եր­րոր­դի վա­րա­կու­մը:
Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ
Դիտվել է՝ 8416

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ